«Η Σοσιαλδημοκρατία της Σουηδίας οδηγεί με τη στήριξη της Δεξιάς τη χώρα στο ΝΑΤΟ, ανατρέποντας και τις τελευταίες αντιστάσεις της πολιτικής παράδοσης της ουδέτερης και αδέσμευτης πολιτικής της. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκάλεσε μεγάλα προβλήματα στο εσωτερικό όλων των προοδευτικών δυνάμεων, αλλά το Αριστερό Κόμμα και οι Πράσινοι δεν σαγηνεύτηκαν από τις Σειρήνες του Ατλαντισμού και του πολέμου και ψήφισαν κατά της εισόδου.
Το βέτο του Ερντογάν μετατράπηκε σε μπούμερανγκ κατά των σοσιαλδημοκρατών, ενώ φαίνεται να ξεκινά και η στρατιωτικοποίησης της Αρκτικής με τη συμβολή της Σουηδίας», τόνισε στην ΑΥΓΗ ο Φρανσίσκο Κοντρέρας (Francisco Contreras Laguans), ο κοινωνιολόγος του Κέντρου Διεθνών Σπουδών Arena, πρώην βουλευτής του Αριστερού Κόμματος που συνεχίζει για χρόνια να εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος στο Ακερσμπάργκα, στην περιφέρεια της Στοκχόλμης.
Ο 52χρονος Κοντρέρας είναι γιός Χιλιανών πολιτικών εξόριστων και ήταν πρόεδρος της Πανεπιστημιακής Αριστεράς της Στοκχόλμης και συνιδρυτής της μεγαλύτερης φοιτητικής οργάνωσής της και συμμετέχει ενεργά στα κινήματα για την κλιματική δικαιοσύνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα αντιπολεμικά κινήματα.
Η είσοδος της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ αποτελεί ιστορική νίκη της Δεξιάς.
Η Δεξιά στη Σουηδία χρησιμοποίησε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία για να πιέσει για την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ και μάλιστα πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου, ελπίζοντας ότι θα της προσέφερε ένα προβάδισμα σε σχέση με τη Σοσιαλδημοκρατία. Από τη στιγμή που η Άντερσον έχει κυβέρνηση μειοψηφίας, αναζητά συνεχώς πλειοψηφίες και μάλιστα με κάθε τρόπο. Οι δεξιές και συντηρητικές δυνάμεις έχουν το ίδιο βάρος με τις προοδευτικές δυνάμεις στις δημοσκοπήσεις. Το Κόμμα του Κέντρου, οι Πράσινοι και το Αριστερό Κόμμα μπορούν να διευκολύνουν τον σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης σοσιαλδημοκρατών μετά τις εκλογές.
Το 50% των μελών, των ακτιβιστών και των ψηφοφόρων των σοσιαλδημοκρατών φαίνονται υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ, ένα άλλο τουλάχιστον 35% είναι κατά, γεγονός που οδήγησε την ηγεσία του να αποτρέψει το να μετατραπεί η είσοδος ή μη της χώρας στο ΝΑΤΟ σε θέμα της επόμενης προεκλογικής εκστρατείας. Η Σοσιαλδημοκρατία ιστορικά διοργάνωνε δημοψηφίσματα για τα μεγάλα θέματα τον Νοέμβριο, μετά τις βουλευτικές εκλογές που διεξάγονται πάντα τον Σεπτέμβριο. Το τμήμα των σοσιαλδημοκρατών που είναι υπέρ του ΝΑΤΟ, μαζί με ένα τμήμα της αριστερής πτέρυγάς του, συμμάχησαν με ένα τμήμα της Δεξιάς και των μέσων ενημέρωσης για να θέσουν το θέμα στην άμεση πολιτική ατζέντα της χώρας. Είναι τρομερό από δημοκρατική άποψη το γεγονός ότι μόνο η ηγεσία του κόμματος αποφάσισε για την είσοδο στο ΝΑΤΟ.
Η είσοδος της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με τρεις προϋποθέσεις: εάν την υποστήριζε η πλειοψηφία του κόσμου, εάν υπήρχε μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία και εάν ταυτόχρονα προσχωρούσε και η Φινλανδία. Η ηγεσία των σοσιαλδημοκρατών και των κομμάτων της Δεξιάς υποστηρίζουν ότι υπάρχουν σήμερα και οι τρεις προϋποθέσεις. Η αλήθεια είναι ότι σήμερα το 50% του κόσμου είναι υπέρ, το 20% διατηρεί επιφυλάξεις και το 25% με 30% είναι κατά, ενώ στο Κοινοβούλιο τα κόμματα που είναι υπέρ της εισόδου έχουν την πλειοψηφία και η Φινλανδία έχει καταθέσει αίτημα εισόδου.
Πώς βιώσατε την αποστολή όπλων στην Ουκρανία;
Υπάρχει μια παραδοσιακή πολιτική της χώρας, των επιστημόνων της, του κόσμου της που δεν θέλει η χώρα να στέλνει ή να πουλάει όπλα σε χώρες που αντιμετωπίζουν συγκρούσεις ή βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση, γιατί, πέρα από την κλιμάκωση των συγκρούσεων ή του πολέμου, υπάρχει και ο κίνδυνος τα όπλα να καταλήξουν σε λάθος χέρια. Είδαμε μάλιστα σουηδικά όπλα να έχουν καταλήξει στις διάφορες μαφίες των βαλκανικών χωρών με τον πόλεμο στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Παράλληλα, η αποστολή όπλων ακυρώνει τον ρόλο της χώρας σε έναν ειρηνευτικό διάλογο και τις όποιες διαπραγματεύσεις. Σχεδόν όλα τα κόμματα ήταν από την αρχή υπέρ της αποστολής όπλων στην Ουκρανία, με εξαίρεση το Αριστερό Κόμμα. Όχι όμως χωρίς προβλήματα.
Η διεύθυνση του κόμματος συνεδρίασε μια Κυριακή και αποφάσισε ότι την επόμενη ημέρα οι βουλευτές του κόμματος θα ψήφιζαν κατά την αποστολής όπλων, πράγμα που έκαναν τη Δευτέρα. Τα μέσα ενημέρωσης, τα κόμματα της Δεξιάς και η Σοσιαλδημοκρατία ξεκίνησαν μια τεράστια εκστρατεία εναντίον του Αριστερού Κόμματος, με αποτέλεσμα μετά την ψηφοφορία στη Βουλή να συνεδριάσει τη Δευτέρα ξανά η διεύθυνση του κόμματος και μέσα σε μια με δύο ημέρες το «όχι στην αποστολή όπλων» να γίνει «ναι στην αποστολή όπλων». Στο εσωτερικό του κόμματος ξέσπασε μια μεγάλη αντιπαράθεση τόσο για την ουσία όσο και για τον τρόπο που έγινε αυτή η αλλαγή της γραμμής του κόμματος. Στο θέμα της εισόδου στο ΝΑΤΟ το Αριστερό Κόμμα συνεχίζει να έχει κατηγορηματική θέση κατά της εισόδου. Οι Πράσινοι αντιμετωπίζουν ακόμη μεγαλύτερα εσωτερικά προβλήματα, γιατί ψήφισαν υπέρ της αποστολής όπλων, αλλά είναι κατά της εισόδου στο ΝΑΤΟ, έχοντας στο εσωτερικό τους ένα μεγάλο τμήμα που είναι υπέρ.
Πώς είδατε το βέτο της Τουρκίας στην είσοδο της Σουηδίας και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ;
Στη Βουλή βιώσαμε ένα δημοκρατικό θεατράκι, γιατί προσποιήθηκαν ότι σεβάστηκαν τις δημοκρατικές διαδικασίες. Καταθέσανε μια έκθεση για την είσοδο στο ΝΑΤΟ που δεν είχε στην ουσία ούτε μια λέξη για την Τουρκία. Πως ήταν δυνατόν να έχουμε τη βόμβα που έριξε η Τουρκία εναντίον της εισόδου δύο χωρών στο ΝΑΤΟ και οι κυβερνήσεις τους να μην ήξεραν ή να μην είχαν καταλάβει τίποτα;
Η Άγκυρα θέλει να διαπραγματευθεί με τις ΗΠΑ και ζητάει κυρίως από τη Σουηδία να σταματήσει να στηρίζει τους Κούρδους στην Τουρκία. Στη Σουηδία υπάρχει μια πολύ μεγάλη και πολύ δραστήρια κοινότητα Κούρδων που πολιτικά εκφράζονται κυρίως στους σοσιαλδημοκράτες, τους φιλελεύθερους και την Αριστερά. Στο κόμματα αυτά και κυρίως στην Αριστερά υπάρχουν ακόμη και άτομα που βρίσκονται σε ηγετικές θέσεις και ανήκουν σε οργανώσεις Κούρδων που η Τουρκία τις θεωρεί τρομοκρατικές.
Η κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών για να περάσει πέρσι τον προϋπολογισμό ζήτησε την ψήφο της ανεξάρτητης βουλεύτριας από το Κουρδιστάν του Ιράν Αμινέχ Κακαμπαβέχ, που ανήκε πριν στο Αριστερό Κόμμα, εξαναγκάζοντας την κυβέρνηση της Άντερσον να υπογράψει ότι στηρίζει τη Rojava, την Αυτόνομη Διοίκηση της Βόρειας και Ανατολικής Συρίας, που αντιμετωπίζει τις επιθέσεις του τουρκικού στρατού. O Τούρκος πρεσβευτής έφθασε μάλιστα να ζητάει την έκδοση στην Τουρκία της Σουηδής βουλεύτριας, παρ' όλο που δεν είναι καν πολίτης της Τουρκίας, αλλά του Ιράν. Είναι και αυτή μια μέθοδος των τουρκικών προκλήσεών. Έφτιαξαν μάλιστα μια λίστα Κούρδων που ζουν στη Σουηδία και ζήτησαν την έκδοσή τους. Η Άγκυρα ζητάει να σταματήσει το εμπάργκο της πώλησης σουηδικών όπλων στην Τουρκία, ζητάει να της επιτραπεί να αγοράσει αμερικανικό F-35 και να διατηρήσει χωρίς προβλήματα το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400.
Οι Σουηδοί πολίτες πώς αντιμετωπίζουν το βέτο της Τουρκίας, θα ανεχθούν τους βομβαρδισμούς των Κούρδων πολιτών και τις επιθέσεις της Τουρκίας στη Συρία ή το Ιράκ;
Η Τουρκία αιφνιδίασε την κυβέρνηση των σοσιαλδημοκρατών, αλλά και την κοινή γνώμη, που αλλάζει άποψη. Οι Κούρδοι ζουν στη σουηδική κοινωνία και είναι πολύ δραστήριοι. Τουλάχιστον ένα 25% με 30% των σοσιαλδημοκρατών και των ψηφοφόρων τους έχουν ξεκάθαρο ότι δεν θέλουν να θυσιάσουν τους Κούρδους για την είσοδο της χώρας στο ΝΑΤΟ. Για τους σοσιαλδημοκράτες, το βέτο της Τουρκίας μετατράπηκε σε μπούμερανγκ, γιατί θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τον Ερντογάν.
Η μεγαλύτερη οικονομική εφημερίδα της χώρας υποστήριξε τις διαπραγματεύσεις με την Τουρκία και ότι μεταξύ του ΝΑΤΟ και των Κούρδων η Σουηδία θα πρέπει να επιλέξει το ΝΑΤΟ. Το υπουργείο Εξωτερικών τόνισε ότι διεξάγονται διαπραγματεύσεις με την Τουρκία και οι σοσιαλδημοκράτες ξέρουν ότι θα πληρώσουν βαρύ τίμημα εάν εγκαταλείψουν τους Κούρδους, που χαίρουν της συμπάθειας τουλάχιστον του μεγαλύτερου τμήματος του πληθυσμού. Η κυβέρνηση ελπίζει σε μια συμφωνία με τον Ερντογάν.
Πώς αντιμετωπίζει ο κόσμος την ιδέα δημιουργίας στρατιωτικών ΝΑΤΟϊκών βάσεων στη χώρα ή και την τοποθέτηση πυρηνικών όπλων;
Στην έκθεση για την άμυνα και την ασφάλεια που παρουσίασαν στη Βουλή κράτησαν σε χαμηλούς τόνους ό,τι αφορά τις βάσεις και τους εξοπλισμούς. Χωρίς ουσιαστικό δημόσιο διάλογο, φαίνεται ότι συζητούν μεταξύ τους ορισμένα καυτά θέματα που θα έχουν άμεσες συνέπειες στην κοινή γνώμη, όπως τη συμμετοχή της Σουηδίας στους πολέμους του ΝΑΤΟ, τη φιλοξενία πυρηνικών όπλων σε μια χώρα που ήταν υπέρ της μείωσής τους και του αφοπλισμού υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Τη στιγμή που η Σουηδία ήταν έτοιμη να υπογράψει κατά της χρήσης των πυρηνικών όπλων, οι ΗΠΑ απείλησαν ότι δεν θα γίνει ποτέ μέλος του ΝΑΤΟ, με αποτέλεσμα η χώρα να κάνει πίσω μέσα στον ΟΗΕ. Η υπουργός Εξωτερικών ήταν υπέρ της υπογραφής και ο υπουργός Αμύνης κατά.
Η είσοδος στο ΝΑΤΟ προβλέπει ότι σε περίπτωση πολέμου μπορούν να τοποθετηθούν πυρηνικά όπλα στις χώρες - μέλη. Το άλλο μεγάλο θέμα αφορά τις στρατιωτικές βάσεις και κυρίως τη συμμετοχή της Σουηδίας στη στρατιωτικοποίηση της Αρκτικής, τη στιγμή που υποφέρει από την κλιματική αλλαγή. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ θέλουν να χρησιμοποιήσουν την Αρκτική όχι μόνο στη γεωστρατηγική αντιπαράθεσή τους με τη Ρωσία, αλλά και για το γεγονός ότι έχει πολλούς φυσικούς πόρους και αποτελεί μεγάλο δίαυλο για την ναυσιπλοΐα στο Βόρειο Ημισφαίριο. Η είσοδος της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ θα ενισχύσει τη στρατιωτικοποίηση της Αρκτικής. Ήδη στη Σουηδία μιλούν για την κατασκευή στρατιωτικής βάσης στο στρατηγικό νησί της Βαλτικής Θάλασσας, το Γκότλαν. Τα δύο τελευταία θέματα αφορούν την απόσυρση της Σουηδίας από το κίνημα των χωρών που είναι κατά την πυρηνικών όπλων και την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2% του ΑΕΠ της χώρας από το 2023.
Αυτό πρέπει να ευχαριστεί την αμυντική βιομηχανία της χώρας.
Ασφαλώς, γιατί η Σουηδία αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές και εμπόρους όπλων στον κόσμο. Η σουηδική οικογένεια Βάλιντερ, που ελέγχει μεγάλο τμήμα της αμυντικής βιομηχανίας, διαπραγματεύτηκε με τις κυβερνήσεις της Σουηδίας και της Φιλανδίας για να μην μείνει απ' έξω από τις νέες παραγγελίες και αγορές όπλων, που θα επιτρέψουν την κυριαρχία των αμερικανικών ανταγωνιστικών εταιρειών του τομέα.
H κυβέρνηση της Άντερσον όχι μόνο δεν έχει την πλειοψηφία στη Βουλή, αλλά δεν έχει ούτε ένα ισχυρό πλειοψηφικό μπλοκ προοδευτικών δυνάμεων που να την στηρίζουν, γιατί ούτε μαζί με τους Πράσινους και την Αριστερά θα είχε την πλειοψηφία. Γεγονός που εδώ και αρκετό καιρό την οδηγεί σε αναζητήσεις συμμαχιών με κεντρώες δυνάμεις. Για να μπορεί να κυβερνήσει, έκανε συμφωνίες με δύο φιλελεύθερα κόμματα, το Κόμμα του Κέντρου και το Φιλελεύθερο Κόμμα. Στην αρχή είχαμε μια κυβέρνηση σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων, με δύο συμφωνίες με φιλελεύθερα κόμματα και μια με το Αριστερό Κόμμα.
Το Φιλελεύθερο Κόμμα έσπασε τη συμφωνία και επέστρεψε στη συμμαχία του με τη Δεξιά, ενώ το Κόμμα του Κέντρου ζήτησε περισσότερα για να συνεχίζει να στηρίζει την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα η Σοσιαλδημοκρατία να πραγματοποιήσει μια δεξιά στροφή αμφισβητώντας ορισμένα στοιχεία της κοινωνικής πολιτικής της. Οι Πράσινοι, που εξασθένησαν από την παραμονή τους στην κυβέρνηση, αποχώρησαν οδηγώντας την Άντερσον στην ηγεσία μιας μονοκομματικής κυβέρνησης, που την στηρίζουν περιοδικά το Κόμμα του Κέντρου, οι Πράσινοι και το Αριστερό Κόμμα. Οι εκλογές του Σεπτεμβρίου μπορεί να μας οδηγήσουν στην παράταση αυτής της κατάστασης, γατί ούτε η Δεξιά ούτε η Σοσιαλδημοκρατία φαίνονται να μπορούν να διασφαλίσουν κάποια κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Το προηγούμενο έτος, οι σοσιαλδημοκράτες είχαν την ηγεσία της κυβέρνησης, αλλά ο προϋπολογισμός που ψηφίστηκε ήταν αυτός των δεξιών κομμάτων, με αποτέλεσμα οι σοσιαλδημοκράτες να εφαρμόζουν την οικονομική πολιτική της Δεξιάς.
Πώς βλέπετε τον ρόλο της Ευρώπης στην κλιμάκωση του πολέμου και την ενεργειακή κρίση;
Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση και αρκετές αντιπαραθέσεις στο εσωτερικό του Αριστερού Κόμματος τόσο για τον πόλεμο στην Ουκρανία όσο και για την Ευρώπη. Είμαστε κατά του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας και της κλιμάκωσής του και θα θέλαμε η Ε.Ε. να έχει μια περισσότερο ανεξάρτητη πολιτική από αυτή των ΗΠΑ και να προωθήσει μια συμφωνία με τη Ρωσία για να τελειώσει ο πόλεμος. Το κίνημα της ειρήνης βγήκε στους δρόμους εναντίον της εισόδου στο ΝΑΤΟ και το Αριστερό Κόμμα έλαβε το μήνυμά του. Σε ό,τι αφορά την ενέργεια, η Σουηδία εξάγει ενέργεια, αλλά με την κοινή ευρωπαϊκή ενεργειακή πολιτική που εφαρμόζει το υψηλότερο κόστος παραγωγής η ηλεκτρική ενέργεια μας κοστίζει περισσότερο. Το Αριστερό Κόμμα της ζήτησε να βγούμε από αυτό το σύστημα διαμόρφωσης των τιμών. Στην πράξη η Σουηδία στηρίζει τη Γερμανία και όλες οι σκανδιναβικές χώρες αποτελούν στην πράξη τμήμα της γερμανικής πολιτικής στην περιοχή.
