Το κλίμα ομοψυχίας που επικράτησε εντός της Ε.Ε. για τη διαχείριση της πανδημίας, αλλά και τις πρώτες μέρες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία ανήκει πλέον στο παρελθόν μετά την τελευταία σύνοδο κορυφής, η οποία θύμισε μέρες -και καβγάδες- ευρωκρίσης. Την πρώτη μέρα της συνόδου -και με την παρουσία του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν- το στοίχημα των 27 ήταν να δείξουν ένα κοινό μέτωπο απέναντι στον Βλαντίμιρ Πούτιν, να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους στην αμυνόμενη Ουκρανία, στα εκατομμύρια των προσφύγων και στις χώρες πρώτης υποδοχής, καθώς και να κρύψουν τις διαφωνίες τους για τη δρομολόγηση ενός πέμπτου πακέτου κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας.
Επιπλέον, ο Μπάιντεν έδωσε τα χέρια με την πρόεδρο της Κομισιόν διαβεβαιώνοντάς την ότι για φέτος οι ΗΠΑ θα καλύψουν με το δικό τους LNG το υγροποιημένο αέριο που αγοράζει η Ε.Ε. από τη Ρωσία - κι από του χρόνου περίπου το ένα τρίτο του συνόλου του ρωσικού φυσικού αερίου.
Δύσκολο το θέμα
Τη δεύτερη μέρα της συνόδου, όμως, που οι 27 συζητούσαν για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης, τις υψηλές πτήσεις των τιμών της ενέργειας και την ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος τιμολόγησης και έναν κοινό μηχανισμό προμήθειας αερίου από τρίτες χώρες, στα πρότυπα της κοινής αγοράς των εμβολίων, ξέσπασε ένας τρικούβερτος καβγάς - και οι όποιες αποφάσεις παραπέμφθηκαν για τη σύνοδο του Μαΐου. Όπως παραδέχθηκε ο πρόεδρος του Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, «το θέμα της ενέργειας είναι πολύ δύσκολο», ενώ η Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν πρόσθεσε πως όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι κι ότι όλες έχουν υπέρ και κατά. «Ζήσε, Μάη μου…» με λίγα λόγια.
Βόρειοι εναντίον Νότιων
Μέχρι τον Μάιο πάντως και τα δύο στρατόπεδα εντός της Ε.Ε. μπορούν να νιώθουν νικητές. Περισσότερο οι Βόρειοι, που κατάφεραν να φρενάρουν τις απαιτήσεις του Νότου, αλλά και οι Νότιοι, που δεν έχουν παραιτηθεί ακόμη από τον αγώνα. Οι μεσογειακές χώρες -Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία και Πορτογαλία- με τη στήριξη της Πολωνίας και έως έναν βαθμό του Βελγίου θέλουν μια επιθετική παρέμβαση της Ε.Ε., από την επιβολή ανώτατων τιμών στη χονδρική είτε για την ηλεκτρική ενέργεια είτε για το φυσικό αέριο, έως την αλλαγή ολόκληρης της δομής της αγοράς ενέργειας.
Οι Βόρειοι, με πρωτοστάτες τη Γερμανία και την Ολλανδία, δεν θέλουν τόσο δραστικά μέτρα και επέμειναν και σ’ αυτή τη σύνοδο ότι η παρέμβαση στην αγορά θα μπορούσε να απειλήσει την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Οι Βόρειοι πιστεύουν ότι πρέπει να αναπτυχθούν ταχύτερα οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και ζητούν να υιοθετηθεί μια ώρα αρχύτερα το νομοθετικό πακέτο της Ε.Ε. για τη μείωση των εκπομπών άνθρακα (Fit for 55). Πάντως, οι δυο χώρες της Ιβηρικής Χερσονήσου κατάφεραν να εξασφαλίσουν «ειδική μεταχείριση» στην ενεργειακή αγορά της Ε.Ε. για να μπορέσουν να αντιμετωπίσουν την κατακόρυφη αύξηση των τιμών ενέργειας, καθώς, όπως επισήμανε η Φον Ντερ Λάιεν, η περιοχή έχει πολύ μικρό δίκτυο αγωγών. Προφανώς, άξιζε τον κόπο η φασαρία που έκανε ο Πέδρο Σάντσεθ στη σύνοδο.
Σε… εθελοντική βάση
Καβγάς έγινε ακόμη και για το πώς η Ε.Ε. θα διασφαλίσει ότι θα έχει αρκετό φυσικό αέριο τον επόμενο χειμώνα, καθώς στόχος της είναι να μειώσει το ταχύτερο την αγορά αερίου από τη Ρωσία. Η πρόταση που έπεσε στο τραπέζι ήταν η δέσμευση για κοινή αγορά και αποθήκευση φυσικού αερίου από την Ε.Ε. μέσω μιας task force της Κομισιόν. Η Γερμανία κατάφερε, αντί της δέσμευσης, να είναι «εθελοντική» η συμμετοχή ενός κράτους-μέλους στην κοινή προμήθεια ενέργειας από τρίτες χώρες.
