Την περασμένη εβδομάδα είδαμε στις Βρυξέλλες μια πρώτη εικόνα για το πόσο άσχημα μπορεί να εξελιχθεί η ιστορία της κατανομής των εμβολίων, ειδικά όταν επικρατούν όροι αγοράς.
Η αγγλοσουηδική φαρμακευτική εταιρεία AstraZeneca ανακοίνωσε ότι δεν θα μπορέσει να παραδώσει στις χώρες της Ε.Ε. το σύνολο των δόσεων των εμβολίων που έχει συμφωνήσει στη συμφωνία προαγοράς με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το πρώτο τρίμηνο του έτους, αλλά μόνο το ένα τέταρτο αυτών.
Η αντίδραση της Κομισιόν ήταν άμεση. Ζήτησε διευκρινίσεις και κάλεσε την εταιρεία να σεβαστεί τους όρους της συμφωνίας που έχουν συνάψει. Όλα αυτά δε εν μέσω κλίματος γενικότερης δυσαρέσκειας των κρατών - μελών προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις καθυστερήσεις στους εμβολιασμούς των Ευρωπαίων πολιτών σε σχέση με τρίτες χώρες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ενώ στην Ε.Ε. το ποσοστό εμβολιασμού είναι ακόμα κοντά στο 2%, στις ΗΠΑ είναι στο 7,5%, στο Ηνωμένο Βασίλειο στο 11% και στο Ισραήλ 45%.
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, δικαιολογείται μια οργισμένη αντίδραση της Επιτροπής απέναντι στην AstraZeneca, η οποία, μάλιστα, αφού πρώτα αρνήθηκε να σχολιάσει, τελικά δήλωσε διαμέσου του CEO της Πασκάλ Σοριό ότι η σύμβαση δεν τη δεσμεύει για τις εν λόγω ποσότητες. “Βασικά είπαμε πως θα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε, αλλά δεν μπορούμε να εγγυηθούμε ότι θα πετύχουμε” είπε ο Σοριό, που έκανε λόγο για “συναισθηματισμούς”.
Η θερμοκρασία στους κόλπους της Ε.Ε., όπως ήταν αναμενόμενο, ανέβαινε. Η απάντηση της προέδρου της Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν ήταν ότι “η Ευρώπη επένδυσε δισεκατομμύρια για να βοηθήσει στην ανάπτυξη των πρώτων εμβολίων κατά της Covid-19 στον κόσμο”, ενώ προειδοποιούσε ότι “δεν παίζουμε”.
Γι’ αυτό λοιπόν ανακοίνωσε ότι θα δημιουργηθεί ένας “μηχανισμός διαφάνειας εξαγωγών” προκειμένου να ξέρει η Ε.Ε. πού πάνε τα εμβόλια που παράγονται σε ευρωπαϊκό έδαφος. Φυσικά αυτό δεν πέρασε στα ψιλά, αφού ξέσπασαν αντιδράσεις περί “προστατευτισμού” και “εθνικισμού των εμβολίων”.
Από την πλευρά της η Ε.Ε. θέλησε να ξεκαθαρίσει ότι σε καμία περίπτωση δεν επιθυμεί να επιβάλει “απαγόρευση” ή “περιορισμό” στις εξαγωγές εμβολίων σε χώρες εκτός Ε.Ε., ωστόσο, όπως έγινε γνωστό, θα υπάρχει η δυνατότητα να μην εγκρίνει άδεια εξαγωγής σε μια εταιρεία εάν δεν έχει πρώτα παραδώσει ικανοποιητικό αριθμό δόσεων του εμβολίου στην Ε.Ε., σύμφωνα με τις συμβάσεις που έχουν υπογραφεί.
Κι αν το ερώτημα που “καίει” είναι, λοιπόν, πού πήγαν οι δόσεις που προορίζονταν για την Ε.Ε., οι Βρυξέλλες φαίνεται πως υποψιάζονται ότι πήγαν στο Ηνωμένο Βασίλειο. Όπως όλα δείχνουν, το Ηνωμένο Βασίλειο και νωρίτερα έκανε τη συμφωνία με την AstraZeneca (όταν στην Ε.Ε. ακόμα προσπαθούσαν να συνεννοηθούν αν τελικά θα κάνουμε συνολικές παραγγελίες ή ο καθένας μόνος του) και έδωσε περισσότερα λεφτά (η αλήθεια είναι ότι η Ε.Ε. “πέτυχε” καλύτερες τιμές).
Αντιδρώντας η AstraZeneca, με τη σειρά της, δεν παρέλειψε να κατηγορήσει την Ε.Ε. ότι βασικά αυτό που κάνει είναι να προσπαθεί να “κλέψει” στη σειρά, εις βάρος άλλων χωρών.
Δεν θέλει και πολλή φαντασία για να καταλάβει κάποιος ότι, την ώρα που οι “γίγαντες” του κόσμου τσακώνονται και οι φαρμακευτικές τρίβουν τα χέρια τους, σε κάποια μέρη του κόσμου το εμβόλιο είναι ακόμα μια προσδοκία τόσο μακρινή ώστε μπορεί να φτάσει, σύμφωνα με έρευνες, ακόμα και το 2023...
