Η Ολυμπιάδα της Μόσχας του 1994 ήταν πλέον μια οδυνηρή ανάμνηση για την πλειονότητα του σκακιστικού κόσμου όταν το 1996 ανακοινώθηκε ότι η 32η Ολυμπιάδα θα φιλοξενείτο σε ένα άλλο από τα σπασμένα κομμάτια του ατελείωτου μωσαϊκού που κάποτε αποτελούσε το κράτος των Σοβιέτ, την Αρμενία. Μια χώρα καταδικασμένη από την γεωγραφία και την ιστορία της να βρίσκεται στον Καύκασο, ανάμεσα σε λαούς πολεμικούς, υποταγμένη σε αυτούς στο μεγαλύτερο μέρος της μακραίωνης ιστορίας της.
Όπως αναφέρει ο πρόεδρος του Σκακιστικού Ομίλου Ηλιούπολης Λουκάς Ζαχείλας, που επιμελείται των αφιερωμάτων στις Σκακιστικές Ολυμπιάδες, στην πρωτεύουσα της ελεύθερης πια Αρμενίας, το Ερεβάν, την Κυριακή 15 Σεπτεμβρίου 1996 ο Αρμενικός λαός ξεχνώντας πρόσκαιρα τα τεράστια προβλήματα του υποδέχθηκε 114 ομάδες από 111 χώρες για την Ολυμπιάδα Ανδρών και 74 ομάδες από 72 χώρες για την Ολυμπιάδα Γυναικών. Ο Πρόεδρος Λεβόν Τερ Πετροσιάν, με το όνομα του παλιού παγκόσμιου πρωταθλητή, και ο πρωθυπουργός Χραντ Μπαγκρατιάν έχοντας ως τιμώμενο πρόσωπο τον δεύτερο – κατά τους διοργανωτές - Αρμένιο παγκόσμιο πρωταθλητή, τον Γκάρι Κασπάροβ, κήρυξαν την έναρξη μίας Ολυμπιάδας που έμελλε να έχει ιδιαίτερο αγωνιστικό αλλά και εκλογικό ενδιαφέρον. Η υποδοχή που επιφυλάχτηκε για τον Γκάρι Κασπάροβ στο Ερεβάν ήταν ιδιαίτερα θερμή και οφείλεται στο γεγονός ότι οι ρίζες του παγκόσμιου πρωταθλητή προέρχονται κατά το ήμισυ από την ορεινή αυτή η χώρα.
Η κατάρα συνεχίζεται…
Από καιρό ήταν γνωστό ότι κατά την διάρκεια των αγώνων ήταν προγραμματισμένη και η τέλεση των εκλογών για την ανάδειξη της νέας Αρμένικής κυβέρνησης. Μια συγκυρία που φαίνεται ότι ήταν προσχεδιασμένη έτσι ώστε οι κρατούντες να εκμεταλλευτούν στο έπακρο την δημοσιότητα ενός γεγονότος όπως η Σκακιστική Ολυμπιάδα. Οι αρμόδιοι άλλωστε είχαν φροντίσει ο παραδοσιακά φιλόξενος Αρμενικός λαός να εξασφαλίσει στους συμμετέχοντες αγαθά και συνθήκες πολύ διαφορετικές από τις προβληματικές δικές του. Κάτι δικαιολογημένο φυσικά αν σκεφτεί κανείς ότι η νεοσύστατη Δημοκρατία είχε μέσα σε λίγα χρόνια να αντιμετωπίσει τη μανία του Εγκέλαδου το 1988, την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 και έναν ολοκληρωτικό πόλεμο με το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν. Ο σεισμός κατέστρεψε το 30% της κτιριακής υποδομής της χώρας, η αυτοκρατορία που χάθηκε άφησε πληγές που θα αιμορραγούν για πολλά χρόνια και ο νικηφόρος πόλεμος ενάντια στους Αζέρους εθνική περηφάνια και χαρά αλλά μια οικονομία έτοιμη να καταρρεύσει. Με καθημερινές ελλείψεις σε ηλεκτρικό ρεύμα, ζεστό νερό και βασικά είδη διατροφής είναι φυσικό να μεγαλώνει η λαϊκή δυσαρέσκεια. Οι εκτιμήσεις των εκλογολόγων έφερναν τον τέως πρωθυπουργό Βαζγκέν Μανουκιάν να προηγείται ελαφρά του Τερ Πετροσιάν. Εκτιμήσεις όμως που δεν επαληθεύτηκαν από τα επίσημα εκλογικά αποτελέσματα. Η αντιπολίτευση θεώρησε το αποτέλεσμα προϊόν εκτεταμένης νοθείας και χιλιάδες λαού δεν άργησαν να διαδηλώνουν ζητώντας ανατροπή του αποτελέσματος.
Και έτσι η κατάρα της Μόσχας και τα προβλήματα κυκλοφορίας ήταν πάλι εκεί. Μετά τον ένατο γύρο η κυκλοφορία στους δρόμους έγινε προβληματική αφού ο στρατός και άρματα μάχης κλήθηκαν για την προάσπιση της κυβερνητικής νίκης. Οι φήμες για πυροβολισμούς τραυματισμούς και στρατιωτικό νόμο καθήλωσαν για μια ακόμη φορά την σκακιστική κοινότητα σε ελεγχόμενους χώρους και ο αρμενικός λαός έμεινε να ψάχνει να βρει την αλήθεια.
Ζυμώσεις στην Παγκόσμια Ομοσπονδία
Η Oλυμπιάδα της Αρμενίας έμεινε όμως και σαν μια ακόμα ευκαιρία να φανεί σε όλο του το μεγαλείο το δραματικό αδιέξοδο και ο διχασμός που χαρακτηρίζει το παγκόσμιο σκάκι. Ήταν η εποχή με τους δύο παγκόσμιους πρωταθλητές. Η οργάνωση για το παγκόσμιο σκάκι (PCA) που δημιούργησαν ο Κασπάροβ και ο Σορτ ως απάντηση στην Παγκόσμια Σκακιστική Ομοσπονδία (FIDE) και στον τότε πρόεδρο Καμπομάνες, μετά το ναυάγιο για τη διεξαγωγή του ματς για το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα, είχε τον δικό της κύκλο αγώνων που οδήγησε το 1993 στο ματς Κασπάροβ – Σορτ που διεξήχθη εκτός ομοσπονδίας. Ο νικητής, o Γκάρι Κασπάροβ, ονομάστηκε παγκόσμιος πρωταθλητής της PCA ενώ η FIDE αντιδρώντας του στέρησε τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή και θεώρησε ως τελικό τη συνάντηση μεταξύ των Τίμαν και Κάρποβ που είχαν φυσικά ηττηθεί στην προκριματική φάση από τον Νάιτζελ Σορτ. Μετά τη νίκη του Κάρποβ οι δύο αιώνιοι ανταγωνιστές βρέθηκαν να έχουν από ένα παγκόσμιο τίτλο! Αυτή η τραγελαφική κατάσταση ταλαιπώρησε αφάνταστα το παγκόσμιο σκάκι και λύθηκε μετά πολλά χρόνια, το 2005, όταν ο Βλάντιμιρ Κράμνικ, που στο μεταξύ είχε κατακτήσει τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή εκτός FIDE, νίκησε σε ματς τον Βεσελίν Τοπάλοβ.
Σε αυτή την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα ένα καινούργιο αστέρι, ο Κιρσάν Ιλιουμζίνοβ εμφανίστηκε στα διοικητικά της παγκόσμιας ομοσπονδίας και κυριάρχησε για τα επόμενα χρόνια. Ο Ιλιουμζίνοβ ήταν ένα πρόσωπο αινιγματικό που αμφισβητήθηκε και επικρίθηκε εντονότατα κατόρθωσε όμως να θριαμβεύσει στο συνέδριο του Ερεβάν που έδειχνε πολύ επικίνδυνο για την προεδρία του. Πρόεδρος της αυτόνομης Ρωσικής Δημοκρατίας της Καλμουχίας από το 1993, ο Ιλιουμζίνοβ έγινε το 1995 και πρόεδρος της FIDE, της Διεθνούς Σκακιστικής Ομοσπονδίας, χάρη σε μια γενναιόδωρη δωρεά στα ταμεία της. Οι 350.000 κάτοικοι της Καλμουχίας είναι από τους φτωχότερους της Ρωσικής Ομοσπονδίας και οι αντίπαλοί του τον είχαν κατηγορήσει ότι τα χρήματα της δωρεάς ήταν οι ομοσπονδιακές επιδοτήσεις προς την Καλμουχία. Οι επιδοτήσεις αυτές μαζί με τα έσοδα από το χαβιάρι ήταν και οι μοναδικοί πόροι του λαού της.
Μετά την ανάληψη της Προεδρίας ο Ιλιουμζίνοβ το Νοέμβριο του 1995, πήρε μια εντελώς παράδοξη απόφαση για διεξαγωγή του ματς των διεκδικητών του παγκοσμίου τίτλου ανάμεσα στους Κάρποβ και Κάμσκι στο Ιράκ. Οι Ευρωπαϊκές ομοσπονδίες αντέδρασαν και συζητήθηκαν μεθοδεύσεις για αλλαγή της ηγεσίας. Για ένα μικρό διάστημα προτάθηκε η λύση του Ισλανδού Έιναρσον ως υποψηφίου για τη θέση του προέδρου της FIDE για να φτάσουμε τελικά στο Βραζιλιάνο Σούνιε Νέτο, στο πρόσωπο του οποίου διαγράφηκε ο νέος επικεφαλής της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας.
Ο Κιρσάν κυριαρχεί
Την ίδια εποχή, ο Γάλλος Κουατλί ελπίζοντας κρυφά στην οικονομική και πολιτική υποστήριξη του Ιλιουμζίνοβ που σημειωτέον τηρούσε σιγή ιχθύος αποφάσισε να κατεβάσει συνδυασμό με βασικά στελέχη τους Κάρποβ, Τοράν (Ισπανία) και Μπαρέρας (Σαλβαδόρ). Ενώ όλοι οι επίδοξοι μνηστήρες είχαν επιδοθεί σε αγώνα προσέλκυσης ψήφων ο Ιλιουμζίνοβ δοκίμαζε την παλιά και δοκιμασμένη συνταγή της δημιουργίας των επιθυμητών συσχετισμών. Στηριζόμενος σε μεγάλο βαθμό στην εμπειρία του Γιώργου Μακρόπουλου βρέθηκε τελικά να καθορίζει τις εξελίξεις και τα τελικά αποτελέσματα τον έφεραν στη θέση του Προέδρου. Ο Μακρόπουλος ανέλαβε τη θέση του αναπληρωτή Πρόεδρου.
Οι αγώνες αρχίζουν
Στο αγωνιστικό κομμάτι η Ολυμπιάδα πραγματοποιήθηκε στο συγκρότημα αθλητικών εκδηλώσεων και συναυλιών του Ερεβάν, ένα τεράστιο κτίριο στην κορυφή ενός λόφου στα περίχωρα της πόλης. Ο χώρος είχε υπέροχη θέα στο Ερεβάν και περιβαλλόταν από ένα εκατομμύριο δέντρα που φυτεύτηκαν σε ανάμνηση της γενοκτονίας των Αρμενίων από τους Τούρκους το 1917. Λεωφορεία μετέφεραν τους σκακιστές από και προς τα ξενοδοχεία ενώ οι διοργανωτές ήταν εξαιρετικά ευαισθητοποιημένοι ως προς την ασφάλεια και για πρώτη φορά οι παίκτες έπρεπε να περάσουν από έναν ανιχνευτή μετάλλων τύπου αεροδρομίου πριν τους επιτραπεί να μπουν στο κτίριο. Φυσικά τα μέτρα ασφαλείας δημιουργούσαν και ανεπιθύμητες καταστάσεις. Αν έχανε κάποιος το λεωφορείο για το χώρο αγώνων η λύση που απέμενε ήταν η άνοδος με τα πόδια σε ένα απότομο λόφο στην κορυφή του οποίου οδηγούσαν 200 σκαλιά.
Η Ρωσική ομάδα για μια ακόμα φορά είναι εκτός συναγωνισμού
Έχοντας κατά νου ότι μετά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και τη διασπορά των γκραν μετρ που άλλοτε έπαιζαν κάτω από τη Σοβιετική σημαία σε χώρες της Δύσης, θα υπολόγιζε κανείς ότι η κορυφή του βαθμολογικού πίνακα δεν ήταν πια τόσο εύκολα κρατημένη για τη φυσική διάδοχο της παλιάς αυτοκρατορίας δηλαδή την Ρωσία. Αν μάλιστα έπαιρνε υπόψη κανείς και την αποχή από τη Ρωσική ομάδα του επίσημου παγκόσμιου πρωταθλητή Ανατόλι Κάρποβ εύλογη θα ήταν η αναμονή ενός σκληρού ανταγωνισμού. Γιατί μετά από το φοβερό δίδυμο κορυφής που συνέθεταν οι Γκάρι Κασπάροβ και Βλαντιμίρ Κράμνικ στις υπόλοιπες σκακιέρες υπήρχαν οι Ντρέεβ, Μπαρέεβ, Σβίντλερ και Ρουμπλέβσκι, ικανότατοι γκραν μετρ αλλά όχι και εκείνοι που θα έκαναν τη διαφορά. Και όμως αυτοί οι «συνηθισμένοι γκραν μετρ» ήταν εκείνοι που σήκωσαν το βάρος της ομάδας κατά τη διάρκεια τουλάχιστον των έξι πρώτων γύρων, όταν ο μεν Κασπάροβ έδειχνε περισσότερο να προσπαθεί να προσαρμοστεί στον αγωνιστικό ρυθμό ενώ ο Κράμνικ επιβεβαίωνε μια αγωνιστική κρίση με ένα μακρύ σερί ισοπαλιών. Η ομάδα με έξι νίκες στους πρώτους έξι αγώνες, όταν μάλιστα τα δύο πρώτα ονόματα βρίσκονταν μακριά από τον καλό τους εαυτό, δεν μπορεί παρά να έδειχνε ότι πολύ δύσκολα θα έχανε την πρώτη θέση.
Και πράγματι, όταν από τον 7ο γύρο ο Γκάρι αποφάσισε να σταθεί στο ύψος των προσδοκιών η Ρωσική ομάδα έδειχνε να μην έχει σοβαρό αντίπαλο. Με έναν τελικό απολογισμό 12 νικών και δύο ισοπαλιών (προς την Βοσνία και Ουκρανία) και ένα σύνολο 38,5 πόντων η υπόθεση του χρυσού μεταλλίου ξεκαθάρισε πολύ ευκολότερα από ολυμπιάδες του παρελθόντος. Αξιοπρόσεκτο φυσικά το φίνις του Κασπάροβ με 5,5 βαθμούς στους 6 τελευταίους αγώνες.
Η πραγματική μάχη έγινε για τη 2η θέση
Και ενώ η υπόθεση κορυφή ξεκαθάρισε από πολύ νωρίς οι υπόλοιπες προνομιούχες θέσεις φάνηκε να διεκδικούνται από πολλούς μνηστήρες. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι εκτός από τις παραδοσιακά ισχυρές ομάδες χωρών όπως είναι η Αγγλία και η Ουγγαρία εντυπωσιακή παρουσία στο παγκόσμιο σκακιστικό σκηνικό έδιναν πια κι ομάδες νέων κρατών όπως η Ουκρανία η Αρμενία η Βοσνία και η Γεωργία. Με ηγέτη έναν φορμαρισμένο Βασίλι Ίβαντσουκ η Ουκρανία δίκαια βρέθηκε στο ασημένιο μετάλλιο έχοντας ανταπεξέλθει με επιτυχία ένα δύσκολο πρόγραμμα ενώ πάνω στο νήμα κρίθηκε υπόθεση του χάλκινου μεταλλίου ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Αγγλία. Η Αμερικανική ομάδα χωρίς τους Κάμσκι και τον Σειράβαν έδειξε ομοιογένεια, σταθερότητα και πολύ μεγάλη μαχητικότητα. Οι Άγγλοι αντίθετα στάθηκαν για μια ακόμα φορά άτυχοι και την τελευταία στιγμή έχασαν την ευκαιρία να επισφραγίσουν με μετάλλια την εκπληκτική απόδοση του Σάντλερ και τη σταθερά καλή απόδοση των Σορτ και Άνταμς.
Η Αρμενία παίζοντας μπροστά στο κοινό της επιβεβαίωσε την ισχύ της και εξασφάλισε με την 5η θέση τη συμμετοχή της στο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Η Ισπανία έχοντας πια στην πρώτη σκακιέρα τον Σίροβ και στην δεύτερη τον Ιλιέσκας βρήκε την απαραίτητη αποτελεσματικότητα για να τερματίσει σε μια πολύ τιμητική έκτη θέση. Αρνητική έκπληξη ο καταποντισμός της Ουγγαρίας πού με μια πολύ νεανική ομάδα με τη Τζούντιθ Πόλγκαρ και τους Λέκο και Αλμάσι δεν μπόρεσε να κρατηθεί στις ψηλές θέσεις της βαθμολογίας. Η Τζούντιθ έδειξε να περνά μια κρίση στην απόδοση της και το αρνητικό συνολικό της αποτέλεσμα ήταν μια μεγάλη έκπληξη. Αξιοσημείωτη η πορεία της Πορτογαλίας που χωρίς κανένα τρανταχτό όνομα στην σύνθεση της έκανε ένα φανταστικό ξεκίνημα για να απογοητεύσει όμως στη συνέχεια και να καταλήξει στην 52η θέση της βαθμολογίας.
Η ελληνική ομάδα πιο ισχυρή από ποτέ
Από την ανδρική μας ομάδα που ήταν η ισχυρότερη στην ιστορία του θεσμού ήταν λογικό να περιμένουμε και τα θετικότερα αποτελέσματα από κάθε άλλη φορά. Με μέσο όρο Έλο 2532 στις τέσσερις πρώτες σκακιέρες δηλαδή την 16η θέση στην αρχική κατάταξη και για πρώτη φορά με πέντε γκραν μετρ στη σύνθεση μας κοινή ήταν η πεποίθηση ότι με λίγη τύχη μια θέση μέσα στην πρώτη εικοσάδα ήταν εφικτή για την ελληνική ομάδα. Νέα πρόσωπα στην ομάδα ήταν ο Ιγκόρ Μιλαντίνοβιτς, ο Δημήτρης Άγκνος και ο Χριστόδουλος Μπανίκας ενώ για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό αισθητή ήταν η απουσία του Σπύρου Σκέμπρη. Οι αριθμοί όμως και οι στατιστικές είναι γνωστό ότι δεν επαληθεύονται πάντοτε στην πράξη και η τελική κατάταξη βρήκε την ομάδα μας στην 24η θέση (ισοβαθμία στην πραγματικότητα στις θέσεις 21 έως 24), την υψηλότερη θέση στην ιστορία των Ολυμπιάδων και μάλιστα μετά από έναν ιδιαίτερα ικανοποιητικό τερματισμό. Επιτυχία και αποτυχία μαζί αφού σε όλους έμεινε η χαρά μιας καλής εμφάνισης μα και η πίκρα παράλληλα για μια χαμένη ευκαιρία να βρεθεί η χώρα μας ανάμεσα στις εντελώς κορυφαίες ομάδες του κόσμου.
Χάθηκαν πολλοί αδικαιολόγητοι πόντοι και βρέθηκαν σε όχι ιδιαίτερα καλή φόρμα παίκτες που έχουν τεράστιες δυνατότητες όπως για παράδειγμα ο Βασίλης Κοτρωνιάς και ο Ιγκόρ Μιλαντίνοβιτς. Σε καλύτερα επίπεδα απόδοσης κυμάνθηκαν οι Γιάννης Νικολαΐδης που για πρώτη φορά αγωνίστηκε επικεφαλής της ομάδας, ο Δημήτρης Άγκνος και ο Στράτος Γρίβας ενώ θετικότατο ήταν και το βάπτισμα του πυρός για το Χριστόδουλο Μπάνικα.
Φυσικό ήταν να γίνουν πολλές συζητήσεις για επιλογές και πρόσωπα σε αυτή την ομάδα. Παράξενη άλλωστε φαίνεται και η τοποθέτηση στην δεύτερη σκακιέρα του Βασίλη Κοτρώνια, του καλύτερου Έλληνα παίκτη αν λάβει μάλιστα κανείς υπόψη και την ευαισθησία και σεμνότητα που τον διακρίνει. Έντονες κριτικές ασκήθηκαν έμμεσα ή άμεσα κατά του προπονητή της ομάδας Νικόλαι Αντριάνοβ ενώ υπήρξαν και δημοσιεύματα εφημερίδων που προκάλεσαν έντονες αντιπαραθέσεις.
Ολυμπιάδα Γυναικών
Με την Τζούντιθ Πόλγκαρ επικεφαλής της ανδρικής ομάδας και την παγκόσμια πρωταθλήτρια Ζούζα Πόλγκαρ αποφασισμένη να περιορίσει λόγω γάμου τις αγωνιστικές τις υποχρεώσεις η Ουγγρική ομάδα πολύ δύσκολα θα έδειχνε ικανή για το χρυσό μετάλλιο στις γυναίκες. Από την άλλη πλευρά με την Ξιε Ζουν σε περίοδο προσαρμογής (ναι κι αυτή παντρεύτηκε) και την διεκδικήτρια Ζαοκίν Πενγκ να έχει διαφύγει στην Ολλανδία και η Κινέζικη ομάδα που παραδοσιακά βρίσκεται μέσα στον αγώνα για την κορυφή έδειχνε μάλλον απίθανο να βρεθεί στην πρώτη θέση της βαθμολογίας. Τι απέμενε; Τι άλλο από τη μόνιμη λύση της Γεωργίας. Με επικεφαλής την Μάγια Τσιμπουρντανίτζε, δεύτερη σκακιέρα την Νάνα Ιοσελιάνι, τρίτη την Κετίνο Αραχάμια και τέταρτη τη Νίνο Γκουριέλι η Γεωργιανή ομάδα απέδειξε ότι απείχε παρασάγγας από τις επίδοξες διεκδικήτριες.
Πολύ καλή εμφάνιση πραγματοποίησαν οι γυναίκες της Ουκρανίας ενώ αναμενόμενη ήταν ισχυροποίηση της ρωσικής ομάδας αφού τόσο η Αλίσα Γκαλιάμοβα (τέως Ουκρανία) όσο και η Σβετλάνα Ματβέεβα (τέως Κιργιζία) απέκτησαν πάλι την ρωσική υπηκοότητα.
Η Ελληνική ομάδα πραγματοποίησε για μια ακόμα φορά πολύ ικανοποιητική εμφάνιση και κατέλαβε τη 18η θέση. Και πάλι η ομάδα στηρίχτηκε στα δύο πολύ μεγάλα ονόματα, την Άννα Μαρία Μπότσαρη και τη Μαρίνα Μακροπούλου που έπαιξαν από 13 παρτίδες και φυσικά έφτασαν στα όρια της εξάντλησης. Τα αποτελέσματα των σκακιστριών μας ήταν: Άννα Μαρία Μπότσαρη (8/13), Μαρίνα Μακροπούλου (7,5/13), Κατερίνα Φαχιρίδου (4,5/9) και Μάγια Πετράκη (3,5/7).
Τα επιτυχημένα αποτελέσματα της εθνικής γυναικών δεν αποτελούν ασφαλώς πρωτοτυπία με συνέπεια μία 18η θέση στην Ολυμπιάδα να ικανοποιεί χωρίς όμως και να ενθουσιάζει. Η ομάδα μας σημείωσε έξι νίκες τρεις ισοπαλίες και πέντε ήττες. Στην περίπτωση των γυναικών τα παράπονα και οι επιθέσεις έλειψαν, κάτι που σε πολύ μεγάλο βαθμό οφείλεται στην επιτυχημένη παρουσία επί πολλά χρόνια του Νίκου Γαβριλάκη στο τιμόνι της τεχνικής ηγεσίας.
Ολυμπιακά παράδοξα
Η Αρμενία Γ’ επετράπη να συμμετάσχει λόγω του μονού αριθμού συμμετεχόντων στην έναρξη των αγώνων. Όταν όμως στο 2ο γύρο εμφανίστηκε στο Ερεβάν η ομάδα της Υεμένης ο αριθμός των συμμετοχών έφτασε στις 113 που ήταν και πάλι ένας μονός αριθμός! Παρ’ όλα αυτά η 3η ομάδα της Αρμενίας δεν αποσύρθηκε και καλώς, καθώς η ομάδα του Αφγανιστάν εμφανίστηκε μετά τον 7ο γύρο (ένα ρεκόρ όλων των εποχών για τις σκακιστικές Ολυμπιάδες), για να φτάσουμε στον τελικό αριθμό των 114 συμμετοχών.
Ο Πρόεδρος Κιρσάν Ιλιουμζίνοβ στο πλαίσιο της προεκλογικής του εκστρατείας έκανε πολλά δώρα σε κάθε ομάδα στην Ολυμπιάδα που είχαν την ιδιόρρυθμη προσωπική του σφραγίδα. Έτσι είχαμε βότκα Κιρσάν, χαβιάρι Κιρσάν, γυαλιά ηλίου Κιρσάν, την αυτοβιογραφία του σε κόμικς, βιβλίο Κιρσάν για τον αγώνα Κάρποβ - Κάμσκι και τέλος και ρολόι Κιρσάν.
Η ανάγκη για ισορροπίες δημιούργησε κωμικοτραγικές καταστάσεις με τους δύο παγκόσμιους πρωταθλητές. Στην τελετή έναρξης ο Κασπάροβ προσφωνήθηκε ως παγκόσμιος πρωταθλητής, μια παράξενη προσέγγιση αφού η FIDE θεωρούσε ότι ο Ανατόλι Κάρποβ κατείχε τον τίτλο. Η κατάσταση έγινε αρκετά άβολη όταν λίγες μέρες μετά ο Κάρποβ εμφανίστηκε στο Ερεβάν για να εκφράσει τη στήριξή του στο πρόσωπο του Ιλιουμζίνοβ με συνέντευξη τύπου! Οι δημοσιογράφοι εκμεταλλεύτηκαν την περίπτωση για να θέσουν αιχμηρά ερωτήματα που φυσικά έμειναν αναπάντητα. Ευτυχώς η παραμονή του Κάρποβ στην Αρμενία ήταν ολιγοήμερη κι έτσι στην τελετή λήξης ο «άλλος» παγκόσμιος πρωταθλητής μπορούσε και πάλι να αναγγελθεί με αυτό τον τρόπο χωρίς προβλήματα.
Επιλεγμένες παρτίδες
Θα ξεκινήσουμε την περιήγηση στις παρτίδες της Ολυμπιάδας με τον Γκάρι Κασπάροβ. Ας δούμε τι έγινε στην παρτίδα του με τον Τσέχο Χράσεκ:
Κασπάροβ, Γκάρι (Ρωσία, 2785) – Χράσεκ, Ζμπίνεκ (Τσεχία, 2625) [Β66]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 γxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιγ3 Ιγ6 6.Αη5 ε6 7.Βδ2 α6 8.0-0-0 Ιxδ4 9.Βxδ4 Αε7 10.ζ4 β5 11.Αxζ6 ηxζ6 12.ε5 δ5 13.Ρβ1 β4 14.Ιε2 α5 15.Ιη3 ζ5 16.Ιθ5 Πβ8 17.η4 ζxη4 18.ζ5 Πη8 19.Ιζ6+ Αxζ6 20.εxζ6 Βδ6 21.Αη2 Πη5
22.Αxδ5! (ανοίγοντας γραμμές για την επίθεση) 22…Αδ7 23.Πθε1 θ6 24.ζxε6 ζxε6 25.Βα7 1-0. Τα μαύρα εγκαταλείπουν αφού ακολουθεί 25…Πε5 26.Πxε5 Βxε5 27.Αxε6! Στο κόψιμο της βασίλισσας μένει αφύλακτος ο πύργος και στο κόψιμο του αξιωματικού διαπράττονται δύο αδικήματα α) ανοίγει η 7η γραμμή για λευκή βασίλισσα και β) χάνεται ο έλεγχος του κρίσιμου τετραγώνου ε7 1-0.
Η παρτίδα που ακολουθεί πήρε το βραβείο ωραιότητας της Ολυμπιάδας:
Στουρούα, Ζουράμπ (Γεωργία, 2560) – Κουτίροβ, Ρολάντο (Βόρεια Μακεδονία, 2525) [D42]
1.ε4 γ6 2.δ4 δ5 3.εxδ5 γxδ5 4.γ4 Ιζ6 5.Ιγ3 ε6 6.Ιζ3 Αε7 7.γxδ5 Ιxδ5 8.Αδ3 Ιγ6 9.0-0 0-0 10.Πε1 Ιζ6 11.α3 β6 12.Αγ2 Αα6 13.Αη5 Πγ8 14.Βδ2 Αγ4 15.Βζ4 Αδ5 16.Βθ4 η6 17.Ιxδ5 Ιxδ5 18.Παδ1 Βδ6 19.Αβ3 ζ6 20.Βη4 Ρζ7 21.Αθ6 Πζε8
22.Πxε6! Βxε6 23.Πε1 Βδ6 24.Αζ4 Βδ8 25.Βε6+ Ρη7 26.Αxδ5 η5 27.Βζ7+ 1-0.
Από το νικηφόρο σερί του Κασπάροβ:
Κασπάροβ, Γκάρι (Ρωσία, 2785) – Σοκόλοβ, Ιβάν (Βοσνία, 2670) [C45]
1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.δ4 εxδ4 4.Ιxδ4 Ιζ6 5.Ιxγ6 βxγ6 6.ε5 Βε7 7.Βε2 Ιδ5 8.γ4 Αα6 9.η3 η6 10.β3 Αη7 11.Αβ2 0-0 12.Αη2 Πζε8 13.0-0 Ιβ6 14.Πε1 δ5 15.Βγ2 Βγ5 16.Ιδ2 Παδ8 17.Παγ1 δ4 18.Ιζ3 δ3 19.Βδ2 Αγ8 20.θ3 θ5 21.Πγδ1 Αζ5
22.ε6! (υπονομεύοντας τη θέση του μαύρου. Τώρα το τετράγωνο δ3 πρέπει να εγκαταλειφθεί και το χειρότερο είναι ότι μετά την αλλαγή των αξιωματικών θα υπάρχει πλήρης λευκή κυριαρχία στο μαύρα τετράγωνα) 22…Πxε6 23.Πxε6 Αxε6 24.Αxη7 Ρxη7 25.Βγ3+ Ρη8 26.Πxδ3 Πxδ3 27.Βxδ3 Ιδ7 28.Βγ3 Αζ5 29.Ιδ4 Βε5 30.Βδ2 γ5 31.Ιxζ5 Βxζ5 32.Βα5 Ιε5 33.Βxα7 θ4 34.Βα8+ Ρη7 35.Βε4 Βζ6 36.Βxθ4 1-0
Η Τζούντιθ δεν άντεξε το βάρος της 1ης σκακιέρας. Στη συνάντηση με την Κίνα που ακολουθεί την περίμενε μια δυσάρεστη έκπληξη:
Πόλγκαρ, Τζούντιθ (Ουγγαρία, 2665) - Γιε, Γιανγκτσουάν (Κίνα, 2540) [C90]
1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιγ6 3.Αβ5 α6 4.Αα4 Ιζ6 5.0-0 Αε7 6.Πε1 β5 7.Αβ3 δ6 8.γ3 0-0 9.δ3 Ια5 10.Αγ2 γ5 11.Ιβδ2 Ιγ6 12.Ιζ1 θ6 13.α4 Αε6 14.Ιε3 Πγ8 15.Βε2 Πε8 16.αxβ5 αxβ5 17.γ4 βxγ4 18.δxγ4 Ιθ7 19.Ιδ5 Αη5 20.Ιxη5 Ιxη5 21.Αε3 Πβ8 22.θ4 Ιθ7 23.Αα4 Αδ7 24.η3 Ιζ6 25.Παδ1
25…Ιδ4! (με ταυτόχρονη επίθεση στη λευκή βασίλισσα και τον αξιωματικό στο α4) 26.Αxδ4? (καλύτερο ήταν το Nxf6+ αν και τα λευκά παραμένουν χειρότερα) 26…Αxα4 27.Πα1 Ιxδ5 28.Αxγ5 δxγ5 29.εxδ5 (αφού τα λευκά δεν μπορούν να κόψουν δύο κομμάτια σε μία κίνηση) 29…Πβ4 0-1.
Στην επόμενη παρτίδα ο ίδιος Κινέζος σκακιστής τα βρίσκει σκούρα με αντίπαλο τον πανίσχυρο Αλεξέι Σίροβ:
Γιε, Γιανγκτσουάν (Κίνα, 2540) – Σίροβ, Αλεξέι (Ισπανία, 2685) [Β90]
1.ε4 γ5 2.Ιζ3 δ6 3.δ4 Ιζ6 4.Ιγ3 γxδ4 5.Ιxδ4 α6 6.Αε3 ε5 7.Ιζ3 Αε7 8.Αγ4 Αε6 9.Αxε6 ζxε6 10.Ιη5 Βδ7 11.Βζ3 θ6 12.Βθ3 Ιγ6 13.0-0-0 Πγ8 14.Ρβ1 Ιδ8 15.Πδ3 0-0 16.Ιζ3 Ιζ7 17.Ιθ4 Πγ4 18.Ιη6 Πζγ8 19.ζ4 εxζ4 20.Αxζ4 Ιxε4 21.Ιδ5 Αδ8 22.Πε1 Ιζη5 23.Αxη5 Ιxη5 24.Βθ5 εxδ5 25.Πζ3 Αα5 26.Ιε7+ Ρθ7 27.Πζ6
36…Βε8! 0-1.
Και η 2η ωραιότερη παρτίδα της Ολυμπιάδας:
Μαρίν, Μιχάι (Ρουμανία, 2530) – Αλεξαντρόβ, Αλεξέι (Λευκορωσία, 2550) [A46]
1.Ιζ3 ε6 2.η3 β5 3.Αη2 Αβ7 4.δ4 Ιζ6 5.0-0 γ5 6.Ια3 β4 7.Ιγ4 γxδ4 8.Βxδ4 δ5 9.Ιγε5 Ιε4 10.γ4 βxγ3 11.βxγ3 ζ6 12.Πβ1 ζxε5 13.Βxε5 Ιγ5 14.Βθ5+ Ρδ7 15.Ιε5+ Ργ8 16.Αη5 η6 17.Βθ4 Βε8 18.Αζ6 Πη8 19.γ4 Ιβδ7 20.Πxβ7 Ιxζ6 21.Βxζ6 Ρxβ7 22.γxδ5 Ργ7 23.Πγ1 Πβ8 24.Ιδ3 Πβ5 25.α4 Πα5 26.Βδ4 Βxα4
27.Ιxγ5! Βxδ4 28.Ιxε6+ Ρβ7 29.Ιxδ4 Αδ6 30.Πβ1+ Ργ7 31.Πγ1+ Ρβ7 32.Πβ1+ Ργ7 33.Ιβ5+ Ρδ7 34.Αθ3+ Ρε7 35.Ιδ4 Ρζ6 36.ε4 Πα4 37.Πδ1 η5 38.Πδ2 Πγ4 39.Ιζ5 Αε5 40.Ιθ6 1-0.
Ο Εσθονός Ολλ κερδίζει πολύ πειστικά τον μεγάλο αντίπαλό του:
Ολλ, Λέμπιτ (Εσθονία, 2620) – Νίκολιτς, Πρέντραγκ (Βοσνία, 2670) [E15]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 ε6 3.Ιζ3 β6 4.η3 Αα6 5.β3 Αβ7 6.Αη2 Αβ4+ 7.Αδ2 α5 8.0-0 0-0 9.Βγ2 Πε8 10.Ιγ3 δ6 11.Πζε1 Αxγ3 12.Αxγ3 Αε4 13.Ββ2 Ιβδ7 14.Αζ1 δ5 15.Ιε5 Ιxε5 16.δxε5 Ιδ7 17.ζ3 Αη6 18.γxδ5 εxδ5 19.Παδ1 γ6 20.ε4 δxε4 21.Αθ3 Πα7 22.ζ4 ζ5 23.εxζ6 Αζ7 24.Πδ6 Αδ5
25.Βε2! (εισβάλλοντας στη μαύρη παράταξη μέσω της πλευράς του βασιλιά) 25…Πζ8 26.Πxδ5 1-0.
Η Αραχάμια ήταν για μια ακόμη Ολυμπιάδα μια απόλυτα αξιόπιστη λύση για τη Γεωργιανή ομάδα. Με 8 βαθμούς σε 10 αγώνες κατέκτησε και το χρυσό ατομικό μετάλλιο στην 3η σκακιέρα:
Αραχάμια, Κετεβάν (Γεωργία, 2455) – Όλμπριχ, Μαρίνα (Λιθουανία, 2310) [Β01]
1.ε4 δ5 2.εxδ5 Βxδ5 3.Ιγ3 Βα5 4.δ4 Ιζ6 5.Ιζ3 γ6 6.Αγ4 Αζ5 7.Αδ2 ε6 8.Ιε4 Βδ8 9.Ιη3 Αη6 10.θ4 θ6 11.Ιε5 Αθ7 12.Βε2 Ιδ5 13.0-0-0 Ιδ7 14.ζ4 Ιxε5 15.δxε5 Βγ7 16.Πθζ1 0-0-0
17.ζ5!? (κίνηση με ρίσκο αλλά και επιθετικές προοπτικές) 17…Αxζ5 18.Ιxζ5 εxζ5 19.Πxζ5 η6 20.Πζ3 Αη7 21.ε6 ζ5 22.θ5 ηxθ5 23.Πxζ5 Πθε8 24.Πε1 Ββ6 25.γ3 Βγ5 26.Πxθ5 Πε7 27.Βε4 Πδε8 28.Αxδ5 γxδ5 29.Πxδ5 Βγ6 30.Βζ5 Πζ8 31.Βθ5 β6 32.Πζ5 Πxζ5 33.Βxζ5 Βxη2 34.Βδ3 Βγ6 35.Αζ4 Αζ6 36.Αδ6 Αη5+ 37.Ρβ1 Πη7 38.ε7 Πη8 39.Βζ5+ Ρβ7 40.ε8Β! (υπάρχει ματ στις επόμενες κινήσεις) 40…Πxε8 41.Βζ7+ Ρα6 42.Βxε8 Βxδ6 43.Βγ8+ Ρα5 44.β4+ Ρβ5 45.α4+ Ρxα4 46.Βα6+ Ρβ3 47.Βα2+ Ρxγ3 48.Βγ2+ Ρxβ4 49.Πε4+ 1-0.
Ας δούμε πώς ο Βασίλης Κοτρωνιάς κερδίζει με πολύ όμορφο τρόπο τον έμπειρο Τυνήσιο αντίπαλό του:
Κοτρωνιάς, Βασίλης (Ελλάδα, 2615) – Μπουαζίζ, Σλιμ (Τυνησία, 2410) [Β01]
1.ε4 δ5 2.εxδ5 Βxδ5 3.Ιγ3 Βα5 4.δ4 Ιζ6 5.Ιζ3 Ιγ6 6.Αβ5 Αδ7 7.Αδ2 Ββ6 8.Αε3 Ιβ8 9.δ5 Βα5 10.Αγ4 β5 11.Αβ3 β4 12.Ιε2 γ6 13.Ιζ4 γxδ5 14.Ιxδ5 Ιγ6 15.Ιxζ6+ ηxζ6
16.Αxζ7+! Ρxζ7 17.Βxδ7 β3+ 18.γ3 Βα6 19.Βδ5+ ε6 20.Βxβ3 Πβ8 21.Βγ2 Ιβ4 22.γxβ4 Αxβ4+ 23.Ιδ2 ζ5 24.Βγ7+ Ρζ6 25.θ4 1-0.
Και η Άννα Μαρία Μπότσαρη κερδίζει την ιδιαίτερα ισχυρή τέως Γεωργιανή Καχιάνι που αγωνίστηκε με την ομάδα της Λιθουανίας.
Μπότσαρη, Άννα Μαρία (Ελλάδα, 2335) – Καχιάνι-Γκερσίνσκα, Κετίνο (Λιθουανία, 2415) [E81]
1.δ4 Ιζ6 2.γ4 η6 3.Ιγ3 Αη7 4.ε4 δ6 5.ζ3 0-0 6.Αη5 Ιγ6 7.Ιηε2 α6 8.Βδ2 Πβ8 9.δ5 Ιε5 10.Ιδ4 γ5 11.Ιγ2 θ5 12.ζ4 Ιεδ7 13.α4 Βα5 14.Αδ3 ε6 15.0-0 εxδ5 16.εxδ5 Ιβ6 17.ζ5 Αxζ5
18.Πxζ5! ηxζ5 19.Αθ6 Ιε8 20.Βη5 ζ6 21.Βxζ5 Πζ7 22.Βθ7+ Ρζ8 23.Πε1 Πε7 24.Πxε7 Ρxε7 25.Αxη7 Ρδ8 26.Αζ8 Ιδ7 27.Αε7+ Ργ7 28.Αζ5 Ββ6 29.α5 1-0.
Η ισοπαλία με τον μετέπειτα παγκόσμιο πρωταθλητή!
Ο Τίμης Λυριντζάκης μιλάει στον Σπύρο Ιλαντζή για την Εθνική ομάδα, για το σκακιστικό ταλέντο και για τους παίκτες που τον εντυπω
σίασαν.
Γεννήθηκε το 1960 στο Ηράκλειο και ήταν επί πολλά χρόνια ο ισχυρότερος παίκτης της Κρήτης. Η μεγαλύτερη ατομική του επιτυχία ήταν η 3η θέση στο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα του 1981, ενώ συμμετείχε με την ομάδα του Ο.Α.Α. «Ηράκλειο» και σε πολλές διασυλλογικές διακρίσεις. Κατέχει τον τίτλο του διεθνούς μαιτρ. Εργάστηκε στον Δήμο Ηρακλείου και υπήρξε προπονητής σε πολλά από τα ταλαντούχα παιδιά που ανέδειξε το Ηράκλειο.
Σε ποιες Ολυμπιάδες έχετε παίξει με την Εθνική Ομάδα; Σε ποιες Βαλκανιάδες;
Έχω συμμετάσχει μόνο στην Ολυμπιάδα του 1984 στην Θεσσαλονίκη με τη δεύτερη ελληνική ομάδα, επίσης στις Βαλκανιάδες του Μπάιλε Χερκουλάνε του 1983 και της Σόφιας του 1986 και στα προκριματικά του Κυπέλλου Εθνών του 1981 στην Αθήνα.
Πώς ήταν η ζωή στη Θεσσαλονίκη, στη διάρκεια της Ολυμπιάδας;
Για την Ολυμπιάδα 1984 δεν έχω κάτι το ιδιαίτερο να πω διότι οι δυο ελληνικές ομάδες διέμεναν στο ξενοδοχείο Φιλίππειο με κάποιες άλλες ξένες αποστολές, το οποίο ήταν μακριά από την πόλη.
Ποιοι παίκτες που είδατε σας έκαναν εντύπωση;
Στη διάρκεια των αγώνων, δεν έφυγα καθόλου από το ξενοδοχείο διότι έπαιξα σε 12 από τις 14 συναντήσεις και ήμουν πολύ κουρασμένος. Δεν παρακολούθησα πολλούς παίκτες διότι έπαιζα με την Εθνική. Όμως μίλησα με τον Ουλφ Άντερσον που μέναμε στο ίδιο ξενοδοχείο και τότε ήταν πολύ μεγάλο όνομα (είχε φτάσει και Νο 3 στον κόσμο! – Σ.Ι.) και με εντυπωσίασε η απλότητά του. Επίσης με εντυπωσίασε με το παιχνίδι του ο Ρομάν Τζιτζιχασβίλι που έπαιζε 1η σκακιέρα στην ομάδα των ΗΠΑ. Μια ημέρα έγινε το ντέρμπυ ΕΣΣΔ – Ουγγαρία 4 - 0 και θυμάμαι ότι παρακολούθησα την ανάλυση της παρτίδας Βαγκανιαν – Αντόριαν 1–0, στην 3η σκακιέρα, σε μινιατούρα και εντυπωσιάστηκα από το ότι οι δυο κορυφαίοι GMs δεν μιλούσαν καθόλου στην ανάλυση, παρά μόνον κινούσαν τα κομμάτια!
Ήταν καλό το κλίμα στην Εθνική;
Στην Εθνική Ελλάδος Β΄ που ήμουν εγώ, το κλίμα ήταν ήρεμο και λίγο αδιάφορο. Προπονητές ήταν ορισμένοι παίκτες που δεν έπαιζαν όπως ας πούμε ο (μακαρίτης πλέον) Γιάννης Σταματόπουλος. Αρχηγός ήταν ο Μιχάλης Καλοσκάμπης που βοηθούσε όπως μπορούσε. Δεν θυμάμαι πολλά πράγματα, λόγω του ότι έπαιζα σχεδόν συνεχώς.
Ποιον θεωρείτε ισχυρότερο παίκτη όλων των εποχών (π.χ. Φίσερ, Κασπάροβ, Κάρλσεν);
Μεγαλύτερο σκακιστή όλων των εποχών θεωρώ τον Μπόμπι Φίσερ και μάλιστα μακράν των υπολοίπων εξαιτίας αυτών που πέτυχε, ουσιαστικά μόνος του, αντιμετωπίζοντας την πραγματικά φανταστική Σοβιετική σκακιστική σχολή που ήταν μακράν η καλύτερη, επί πολλές δεκαετίες.
Παλαιοί και νέοι σκακιστές: Τι κοινά και τι διαφορές βλέπετε;
Η βασική και μεγάλη διαφορά στο σημερινό σκάκι είναι οι υπολογιστές.
Σκακιστές και σκακίστριες: σύγκριση, στυλ παιχνιδιού, δυναμικότητα
Οι σκακίστριες είναι κατά πολύ λιγότερες και συνηθισμένες να παίζουν σε χαμηλότερο επίπεδο δυναμικότητας. Για μένα ταλέντο είναι να βρίσκεις το σωστό χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια. Γεννιέται αλλά και γίνεται, επηρεάζουν και τα δυο το τελικό αποτέλεσμα.
Ποιες είναι οι σκακιστικές σας δραστηριότητες σήμερα; Με τι άλλο ασχολείστε;
Μετά τη συνταξιοδότησή μου ασχολούμαι αρκετά με το σκάκι, μελετώντας και παίζοντας τοπικά, στο Ηράκλειο (Κρήτης). Δεν έχω άλλο χόμπι, τον υπόλοιπο χρόνο μου τον αφιερώνω σε υποχρεώσεις της οικογένειάς μου.
Πόσο επηρεάζει τον σκακιστή η ψυχολογική κατάσταση;
Η ψυχολογία επηρεάζει σημαντικά τα πάντα.
Θέλετε να γράψετε κάποιο σχόλιο για έναν σπουδαίο Έλληνα σκακιστή;
Για τον Κοτρωνιά θεωρώ ότι δεν έχει αναγνωριστεί επαρκώς η προσφορά του στο ελληνικό σκάκι.
Παρτίδες με σχόλια του ΟΜ Σπ. Ιλαντζή:
Στην Ολυμπιάδα Θεσσαλονίκης 1984 ο Τίμης Λυριντζάκης αντιμετωπίζει τον ραγδαία ανερχόμενο Ινδό Βισβανάθαν Ανάντ. Πριν συμπληρώσει τα 15 χρόνια του έχει αναδειχθεί πρωταθλητής Νέων Ασίας και . Στο ντεμπούτο του με την Εθνική Ινδίας, στη Θεσσαλονίκη, σημειώνει 7,5 βαθμούς σε 11 παρτίδες. Τον επόμενο χρόνο κατακτά ξανά το
Πρωτάθλημα Νέων Ασίας και γίνεται ο νεότερος Ινδός διεθνής μαιτρ και θεωρείται «παιδί-θαύμα». Επιστέγασμα μιας διαρκούς ανόδου είναι η κατάκτηση του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος της ΦΙΝΤΕ το 2000 και, από το 2007 έως το 2013, η ανάδειξή του σε κάτοχο του ενοποιημένου πλέον Παγκοσμίου Πρωταθλήματος.
Ανάντ, Βισβανάθαν (Ινδία, 2285) - Λυριντζάκης, Τίμης (Ελλάδα, 2330)
Ρωσική Άμυνα [C43]
1.ε4 ε5 2.Ιζ3 Ιζ6 3.δ4 Ιxε4 4.Αδ3 δ5 5.Ιxε5 Ιδ7 6.Ιxδ7 Αxδ7 7.0-0 Βζ6 8.Αε3 Βθ4 [συνήθως παιζόταν 8…Αδ6 9.γ4] 9.γ4 Ιζ6 10.Πε1 0-0-0 11.η3 Βη4 12.ζ3 Βθ5 13.γ5 η6 14.Αζ2 Πε8 15.Πxε8+ Αxε8 16.Ιγ3 Αδ7 17.Αζ1 Βζ5 18.α4 θ5 19.Ιβ5 α6 20.Αδ3 Βθ3 21.Ιγ3? [καλύτερο ήταν το 21.Βδ2, με υπεροχή για τα λευκά]
21... Ιη4! [τα μαύρα θυσιάζουν τον ίππο, ώστε να ανοίξουν τη στήλη -θ- και να επιτεθούν!] 22.ζxη4 θxη4 23.Ιε2 Βxθ2+ 24.Ρζ1 Αθ6 [πιο ισχυρό ήταν το 24...Βθ3+ (ώστε να «σπρώξει» τον λευκό βασιλιά στην -ε- στήλη) 25.Ρε1 Αθ6 –+] 25.Ιη1 ζ5 (ήδη τα μαύρα έχουν επικίνδυνη πρωτοβουλία) 26.γ6 Αxγ6 27.Πα3 Πε8 [Το 27...Πζ8 , ετοιμάζοντας ...ζ4, μπορούσε να οδηγήσει τα μαύρα στη νίκη] 28.Αε2 Ρβ8 29.Πγ3 Πζ8 30.Ρε1 Πε8 31.Ρζ1 Πζ8 ½-½.
Νίκη σε μαραθώνια αναμέτρηση από την Βαλκανιάδα 1983, στην Μπάιλε Χερκουλάνε:
Ιονέσκου Κονσταντίν (Ρουμανία, IM 2420) – Λυριντζάκης Τίμης (2310)
Ινδική Άμυνα της Βασίλισσας [E18]
1.Ιζ3 Ιζ6 2.η3 β6 3.Αη2 Αβ7 4.0–0 ε6 5.γ4 Αε7 6.Ιγ3 0–0 7.δ4 Ιε4 8.Αδ2 Αζ6 9.Βγ2 Ιxδ2 10.Βxδ2 δ6 11.Παγ1 γ5 12.Πζδ1 γxδ4 13.Ιxδ4 Αxη2 14.Ρxη2 α6 15.Ιζ3 Αε7 16.Ιε4 Πα7 17.Βε3 Πδ7 18.Ιγ3 Βγ7 19.Ια4 Αδ8 20.Πδ3 Βγ6 21.β3 θ6 22.Ρη1 Ββ7 23.Ιδ2 β5 24.Ιγ3 Ιγ6 25.Ιδε4 Αε7 26.Πγδ1 Πζδ8 (τα μαύρα έχουν ήδη την υπεροχή) 27.γxβ5 αxβ5 28.Π3δ2 δ5 29.Ιγ5 Αxγ5 30.Βxγ5 δ4
31.Βxβ5 [Τα λευκά πρέπει να πάνε σε περιπλοκές, καθώς μετά από 31.Ιε4 ζ5 ο ίππος τους παγιδεύεται] 31...δxγ3 32.Βxβ7 Πxδ2 33.Πζ1 [τα μαύρα ήταν καλύτερα και μετά από 33.Βxγ6 Πxδ1+ 34.Πη2 Πγ1] 33...Ιδ4 34.α4 [προτιμότερο το 34.ε3 Ιε2+ 35.Ρη2 γ2 36.Βγ6] 34...γ2 35.Βγ7 Πδ7 36.Βγ8+ [36.Βxδ7?? Ιxε2+] 36...Ρθ7 37.β4 Πδ1 38.Ρη2 c1=Β 39.Βxγ1 Πxγ1 40.Πxγ1 Πα7 [το 40...Ιxε2 ήταν πιο καλό, αλλά ριψοκίνδυνο να παιχθεί στην 40ή κίνηση!] 41.ε3 Ιζ5 42.α5 Ρη6 43.Πγ8 Ρζ6 44.Ρζ3 Ρε7 45.Ρε2 Ρδ7 46.Πβ8 Ργ7 47.Πζ8 Ιδ6 48.Ρδ3 Ργ6 [τα μαύρα είναι πλέον έτοιμα να μπλοκάρουν τα πιόνια] 49.Ργ3 Πγ7 50.Ρβ3 Πγ8 51.Πxγ8+ Ιxγ8 52.Ργ4 Ιδ6+ 53.Ρδ4 ζ6 54.ζ4 Ρβ5 55.α6 Ρxβ4 56.ζ5 Ιβ5+ 57.Ρε4 ε5–+ 58.Ρδ5 Ιγ7+ 59.Ρδ6 Ιxα6 60.Ρε7 Ιγ5 61.Ρζ7 Ιε4 62.Ρxη7 Ργ4 63.Ρxθ6 Ρδ3 64.Ρη6 Ρxε3 65.θ4 Ιxη3 66.θ5 Ιxθ5 67.Ρxθ5 Ρζ4 (τα μαύρα θυσίασαν τον ίππο διότι κερδίζουν εύκολα το φινάλε των πιονιών) 68.Ρη6 ε4 69.Ρxζ6 ε3 70.Ρη6 ε2 71.ζ6 ε1=Β 72.ζ7 Βε7 73.Ρη7 Ρη5 74.Ρη8 Ρη6 (αν ο μαύρος βασιλιάς δεν προλάβαινε να φτάσει στο η6, η θέση θα ήταν θεωρητική ισοπαλία!) 0–1.
Πειστική νίκη από το Πρωτάθλημα Κρήτης 1996:
Λυριντζάκης Τίμης (2360) – Τσίλοβ Αλέξανδρος (2180)
Ολλανδική Άμυνα [A86]
1.δ4 ζ5 2.η3 Ιζ6 3.γ4 η6 4.Αη2 Αη7 5.Ιγ3 0–0 6.Ιθ3 δ6 7.δ5 α5 [συνήθως παίζεται 7...γ5, 7...Ια6 ή 7...Ιβδ7] 8.0–0 Ια6 9.Αε3 Ιγ5 10.Ιζ4 η5 11.Ιδ3 Ιγε4 12.Ιxε4 ζxε4 13.Ιε1 [με σχέδιο Ιγ2, Αδ4 και Ιε3] 13...θ6 14.Ιγ2 ε5 15.δxε6 (αν πασσάν) Αxε6 16.β3 γ5 17.Αδ2 [με ιδέα Αγ3 και Ιε3, με πίεση στα αδύνατα πιόνια ε4,δ6 και στο τετράγωνο δ5] 17...δ5 18.γxδ5 Βxδ5? [προτιμότερο το 18...Ιxδ5, αλλά πάλι τα λευκά θα υπερείχαν, μετά από 19.Πγ1] 19.Ιε3 Βγ6 20.Βγ2 α4 21.Αγ3 Αζ7? [21...αxβ3 22.αxβ3 Ββ5 23.Πxα8 Πxα8 24.Αxζ6 Αxζ6 25.Βxε4 Αxβ3 26.Βη6+ Αη7 27.Ιζ5 , με ισχυρή επίθεση] 22.Ιζ5 (τα λευκά στέκονται πολύ καλύτερα) Παε8 23.βxα4 Αη6 24.Ιxη7 Ρxη7 25.e3 (τα μαύρα έχουν αδυνατίσει στη διαγώνια α1-θ8) 25…Ρθ7 26.Παβ1 Ιδ5 27.Αα1 Ιβ4 28.Βγ3 Πζ7 29.α3 Ιδ3 30.α5 Πεζ8 31.Πβ6 Βδ5 32.Αθ3 Αζ5
33.Πδ6! Αxθ3 [Τα μαύρα αναγκάζονται να δώσουν τη βασίλισσα. Αν 33...Βxδ6? , τότε 34.Αxζ5+ Ρη8 (34...Πxζ5 35.Βη7#) 35.Βθ8#] 34.Πxδ5 Αxζ1 35.Ρxζ1 Πxζ2+ 36.Ρη1 Ρη6 37.Πxδ3! εxδ3 38.Βxδ3+ Ρθ5 39.Αγ3 Ρη4 40.Αε1 Π2ζ3 41.Βε4+ Ρθ3 42.Βε6+ Π3ζ5 43.Βxθ6+ Ρη4 44.Ρη2 1–0.
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
Ελληνικές επιτυχίες στο Ανοιχτό Διαδικτυακό Πρωτάθλημα Λύσης Προβλημάτων της Γερμανίας. Ο Νίκος Σιδηρόπουλος κατετάγη 9ος με 53 βαθμούς επί 60 δυνατών και ο Παναγιώτης Κονιδάρης 9ος με 47. Νικητής ο Άγγλος Ναν με 59 σε 60!
Τα Πανελλήνια Ομαδικά Πρωταθλήματα Μαθητών και Μαθητριών Λυκείου, Γυμνασίου και Δημοτικού πραγματοποιήθηκαν μέσω διαδικτύου. Την πρώτη θέση στα Λύκεια κατέκτησε το 2ο ΓΕΛ Χανίων (Μαρινάκης, Μπαϊραμιάν, Παπαδημητράκης, Τζεμανάκης, Ευ. Καραβιτάκη), τη δεύτερη τα Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη και την τρίτη το 1ο Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Θεσσαλονίκης. Στα Γυμνάσια πρώτευσαν τα Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη (Μαγκαλάκης, Στοϊμενίδης, Καραμίχος, Καβακοπούλου) και ακολούθησαν το Βαρβάκειο Πρότυπο Γυμνάσιο, η β΄ ομάδα των Εκπαιδευτηρίων Βασιλειάδη και το Ευρωπαϊκό Πρότυπο. Στα Δημοτικά Σχολεία πρώτευσαν το 2ο Αναβύσσου (Ι.Σ. Κηρυττόπουλος, Π.Α. Κηρυττόπουλος, Κυριακίδης, Κηρυττοπούλου) και το Ευρωπαϊκό Πρότυπο (Βαρλάμης, Ταμπάκης, Λάμπος, Λάμπου, Κεραμιδάκη) και ακολούθησαν το 5ο Χανίων και το 4ο Αγίου Νικολάου. Οι βαθμολογίες θα επισημοποιηθούν μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου Fair Play. Τα Εκπαιδευτήρια Βασιλειάδη της Θεσσαλονίκης δραστηριοποιούνται σκακιστικά και στο διεθνή χώρο, συμμετέχοντας στο Παγκόσμιο Σχολικό Πρωτάθλημα Expo Dubai 2020-2021.
Ολοκληρώθηκε μέσω διαδικτύου το Διασυλλογικό Πρωτάθλημα Ευρώπης. Πρωταθλήτρια, μεταξύ των 10 ομάδων που έφθασαν στην τελική φάση, αναδείχθηκε η SF Deizisau e.V. της Γερμανίας (Μπλουεμπάουμ, Ντοντσένκο, Μέιερ, Χέιμαν, Κέιμερ, Κόλαρς) με 14 βαθμούς σε 9 ματς. Δεύτερη τερμάτισε με 13 η Clichy Echecs 92 της Γαλλίας και στις δύο επόμενες θέσεις με 11 η Mednyi Vsadnik της Ρωσίας και η Poland Hussars της Πολωνίας. Ας σημειωθεί ότι με μέσο όρο ΕΛΟ 2641 η πρωταθλήτρια ήταν μόλις 6η στην αρχική λίστα, ενώ η θεωρητικά ισχυρότερη, η Novy Bor Τσεχίας (μέσος όρος ΕΛΟ 2712), τερμάτισε προτελευταία! Ακόμα χειρότερο ήταν το αποτέλεσμα της πρώτης σε ΕΛΟ ομάδας, μεταξύ και των 91 που συμμετείχαν, της γερμανικής OSG Baden Baden e.V. (2715), η οποία αποκλείστηκε στα ημιτελικά.
Σκακιστικοί διαδικτυακοί αγώνες με μειωμένο χρόνο σκέψης διεξάγονται μεταξύ 20 επιλεγμένων νεαρών σκακιστών και σκακιστριών. Τα αγόρια είναι ηλικίας κάτω των 18 ετών και τα κορίτσια κάτω των 25 ετών. Συμπεριλαμβάνονται ανά 10 στις ομάδες της Ουγγαρέζας κορυφαίας σκακίστριας Τζούντιθ Πόλγκαρ και του Ρώσου πρώην παγκόσμιου πρωταθλητή Βλάντιμιρ Κράμνικ. Προβλέπεται ατομική και ομαδική βαθμολογία.
Η ομάδα της Πόλγκαρ έχει μέσο όρο ΕΛΟ 2520 και μέσο όρο ηλικίας τα 18 έτη (σε παρένθεση η χώρα, το ΕΛΟ και η ηλικία): Σαρίν (Ινδία, 2620, 16), Λιάνγκ (ΗΠΑ, 2592, 17), Κέιμερ (Γερμανία, 2591, 16), Γκουκές (Ινδία, 2578, 14), Χαντεμαλσιαριέχ (Ιράν, 2494, 24), Μούρζιν (Ρωσία, 2478, 14), Σουβάλοβα (Ρωσία, 2476, 20), Αμπντουμαλίκ (Καζακστάν, 2472, 21), Ζου Τζίνερ (Κίνα, 2459, 18), Μαμαντζάδα (Αζερμπαϊτζάν, 2443, 20).
Η ομάδα του Κράμνικ έχει μέσο όρο ΕΛΟ 2505,4 και μέση ηλικία 17,6 έτη: Αμπντουσατόροβ (Ουζμπεκιστάν, 2627, 16), Πραγκνανάντα (Ινδία, 2608, 15), Μπιέρ (Δανία, 2550, 16), Μεντόνκα (Ινδία, 2549, 15), Λέι Τιντζί (Κίνα, 2505, 24), Σαντουακάσοβα (Καζακστάν, 2500, 24), Γιου (ΗΠΑ, 2455, 14), Μπαντέλκα (Λευκορωσία, 2433, 18), Γιπ (ΗΠΑ, 2430, 17), Σαλίμοβα (Βουλγαρία, 2397, 17). Το πρώτο από τα 4 τουρνουά της διοργάνωσης Julius Baer Challengers Chess Tour ονομάζεται Polgar Challenge (https://challengerschesstour.com/).
Στην Κωνσταντινούπολη διεξάγεται το Ατομικό Πρωτάθλημα Τυνησίας. Πρόκειται μάλλον για το μοναδικό εθνικό πρωτάθλημα που διεξάγεται σε άλλη χώρα.
Σήμερα αρχίζει το Υβριδικό Πρωτάθλημα Μικρών Εθνών Ευρώπης. Αγωνίζονται σκακιστές από Κύπρο (Π. Κωνσταντίνου), Ανδόρα, Φερόες Νήσους, Σαν Μαρίνο, Τζέρσεϊ, Λουξεμβούργο, Μάλτα και Μονακό.
