Ο πόλεμος νεύρων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο καλά κρατεί, με την Άγκυρα να συνεχίζει το σόου με το ερευνητικό σκάφος και τα πολεμικά πλοία που το συνοδεύουν ανατολικά του 28ου μεσημβρινού και με την Αθήνα να κάνει ασκήσεις ψυχραιμίας και να εναποθέτει τις ελπίδες της για αποκλιμάκωση της έντασης στους εταίρους.
Αυτό προκύπτει και από το διάγγελμα που έκανε χθες το απόγευμα ο Κυριάκος Μητσοτάκης, με το οποίο προσπάθησε να καθησυχάσει τους φόβους στο εσωτερικό -“η αυτοσυγκράτηση είναι μόνο η μία όψη της ισχύος μας”-, να προειδοποιήσει την Τουρκία ότι η Ελλάδα δεν θα μείνει με σταυρωμένα τα χέρια -“καμία πρόκληση δεν θα μείνει αναπάντητη”-, κυρίως όμως να στείλει το μήνυμα στους Ευρωπαίους ότι πρέπει να επιβάλουν κυρώσεις στην Άγκυρα στο επικείμενο έκτακτο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η γερμανική απροθυμία
Αυτή είναι η μάχη που θα δώσει ο Δένδιας αύριο στην τηλεδιάσκεψη των ομολόγων του, μια μάχη δύσκολη και ώς ένα σημείο ναρκοθετημένη εκ προοιμίου, αφού είναι πολλές οι χώρες που διστάζουν να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία, είτε διότι δεν “καίγονται” για τις ελληνικές ανησυχίες είτε διότι εκτιμούν ότι οι κυρώσεις τελικά δεν βοηθούν.
Μειωμένες -θα έπρεπε να- είναι οι προσδοκίες και από τη γερμανική προεδρία της Ε.Ε., καθώς η Μέρκελ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα επαναλάβει την παρέμβασή της του Ιουλίου μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας για αποκλιμάκωση της έντασης.
Όπως φάνηκε χθες από το τακτικό μπρίφινγκ της γερμανικής κυβέρνησης, το Βερολίνο αιφνιδιάστηκε μάλλον δυσάρεστα από τη χρονική στιγμή υπογραφής της ελληνοαιγυπτιακής συμφωνίας για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών, με τον εκπρόσωπο της Μέρκελ να λέει ότι δεν θέλει να σχολιάσει τη συμφωνία, πλην όμως “από τη σκοπιά μας το σημαντικότερο είναι να υπάρξουν διαπραγματεύσεις για τα διαφιλονικούμενα θέματα Δικαίου της Θάλασσας στη σχέση μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Και σε αυτό απευθύνουμε έκκληση προς τους εμπλεκόμενους και για την αποτροπή κάθε περαιτέρω κλιμάκωσης”.
Η προτροπή των Γερμανών είναι “οι εμπλεκόμενοι να επιδιώξουν τον απευθείας διάλογο μεταξύ τους για τα ζητήματα που τους χωρίζουν”. Ίσως αποθαρρυμένος από τα παραπάνω ο Μητσοτάκης έσπευσε χθες να μιλήσει με τον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος για την ώρα συγκρούεται σε πολλά επίπεδα με την Τουρκία, σε αντίθεση με τη Μέρκελ, η οποία θα ήταν σαφώς περισσότερο αποδεκτή από την πλευρά Ερντογάν για κάθε τυχόν διαμεσολάβηση.
Ο Μακρόν είναι άλλωστε ο μόνος που θα μπορούσε να στείλει πολεμικά πλοία στην επίμαχη περιοχή -για άσκηση, εννοείται.
Περί προσχημάτων
Στο συμβούλιο των υπουργών Εξωτερικών θα πρέπει ο Δένδιας να πείσει τους ομολόγους του, ότι ο “κακός” είναι η Τουρκία κι ότι η καθ’ όλα νόμιμη ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία ήταν μόνο το πρόσχημα για να υπαναχωρήσει η Άγκυρα από τον διάλογο με την Ελλάδα, τον οποίο διευκόλυνε η Γερμανία.
Πάντως το συμβούλιο δεν έχει μοναδικό αντικείμενο “τις παράνομες ενέργειες της Τουρκίας σε περιοχή ελληνικής υφαλοκρηπίδας”, όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, αλλά και την κατάσταση στον Λίβανο μετά τη βιβλική καταστροφή με τα εκρηκτικά στο λιμάνι της Βηρυτού, καθώς και την κατάσταση στη Λευκορωσία μετά τις αμφιλεγόμενες εκλογές του αιώνιου Προέδρου Λουκασένκο.
Την ίδια ώρα ο Τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, με το βλέμμα στραμμένο στους Ευρωπαίους, έσπευσε να δηλώσει στο πρακτορείο Reuters ότι η Τουρκία θέλει να επιλύσει μέσω του διαλόγου τη διένεξη με την Ελλάδα σχετικά με τις έρευνες για ενεργειακούς πόρους στην ανατολική Μεσόγειο.
“Θέλουμε να πιστεύουμε πως η κοινή λογική θα επικρατήσει. Τόσο στο πεδίο όσο και στο τραπέζι, είμαστε με την πλευρά του Διεθνούς Δικαίου, της καλής γειτονίας και του διαλόγου» είπε ο Ακάρ και πρόσθεσε ότι «θέλουμε να καταλήξουμε σε πολιτικές λύσεις με ειρηνικά μέσα ευθυγραμμιζόμενοι με τους διεθνείς νόμους».
Βέβαια δεν ξέχασε να επαναλάβει ότι η Τουρκία “θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τα συμφέροντα, τους δεσμούς και τα συμφέροντά της στα παράκτια ύδατα. Θα πρέπει να είναι γνωστό πως οι θάλασσές μας είναι η γαλάζια πατρίδα μας. Κάθε σταγόνα είναι πολύτιμη”.
Ερντογάν: Σύνοδος για τη Μεσόγειο
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τις δηλώσεις Ακάρ έχει το δημοσίευμα της τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας "Sabah" ότι ο Τούρκος Πρόεδρος θα μιλήσει εντός της εβδομάδας με τη Γερμανίδα καγκελάριο και θα ζητήσει να διεξαχθεί “μια ιστορική συνάντηση των κρατών της Μεσογείου για τη δίκαιη κατανομή των ενεργειακών πόρων στη Μεσόγειο”.
Το αν πράγματι θα το κάνει μένει να φανεί, αλλά είναι δύσκολο για τη Μέρκελ να δεχθεί να αναλάβει μια τέτοια πρωτοβουλία χωρίς προετοιμασία και χωρίς πιθανότητες επιτυχίας.
Αναζήτηση στηριγμάτων σε Ισραήλ και ΗΠΑ
Ο Δένδιας με Νετανιάχου και Πομπέο
Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας προσπαθεί να κερδίσει την υποστήριξη των σημαντικών παικτών στην περιοχή, των Ισραηλινών και κυρίως των Αμερικανών, οι οποίοι δεν βιάστηκαν να την εκφράσουν.
Σπεύδει, λοιπόν, σήμερα στο Ισραήλ για συνάντηση με τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, αφού κατάφερε έστω με καθυστέρηση να εκμαιεύσει μια δήλωση από την ισραηλινή διπλωματία, σύμφωνα με την οποία εκφράζεται πλήρης αλληλεγγύη στην Ελλάδα για τις θαλάσσιες ζώνες της και το δικαίωμά της να οριοθετεί την ΑΟΖ της.
Και αύριο θα πάει στη Βιέννη για συνάντηση με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Μάικ Πομπέο, που ανταποκρίθηκε αμέσως στο σχετικό αίτημα.
Διπλωματικές πληγές στην Αθήνα ερμηνεύουν αυτή την άμεση ανταπόκριση ως “ενδεικτική της εδραιωμένης αντίληψης εταίρων και συμμάχων για την τουρκική παραβατικότητα”. Ως συνέχεια της προχθεσινής δήλωσης του Στέιτ Ντιπάρτμεντ:
“Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν τέτοια σχέδια για επιχειρήσεις και να αποφύγουν μέτρα που αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή. Οι Ηνωμένες Πολιτείες ανησυχούν βαθιά για τα δηλωμένα σχέδια της Τουρκίας για έρευνες φυσικών πόρων σε περιοχές στις οποίες η Ελλάδα και η Κύπρος διεκδικούν δικαιοδοσία στην ανατολική Μεσόγειο. Τέτοιες δράσεις είναι προκλητικές και αυξάνουν τις εντάσεις στην περιοχή”.
ΣΥΡΙΖΑ για το διάγγελμα Μητσοτάκη:
«Να μιλάει λιγότερο και να πράττει περισσότερα»
“Δεν είναι όλα επικοινωνία” ήταν το σχόλιο της αξιωματικής αντιπολίτευσης για το διάγγελμα Μητσοτάκη, με τον ΣΥΡΙΖΑ να επισημαίνει ότι “την τρίτη συνεχόμενη ημέρα που το τουρκικό ερευνητικό παραβιάζει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα, εμφανίστηκε με τηλεοπτικό διάγγελμα ο πρωθυπουργός για να ενημερώσει τον ελληνικό λαό ότι δεν υπάρχουν έρευνες παρά μόνο προκλήσεις”.
Συνεπώς, αναρωτιούνται οι άνθρωποι του ΣΥΡΙΖΑ, «αν δεν υπάρχουν έρευνες και άρα παραβίαση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, ποιος ο λόγος να ζητάμε τη διπλωματική συνδρομή τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για κυρώσεις όσο γενικότερα και του διεθνούς παράγοντα;”.
Ο ΣΥΡΙΖΑ υπενθυμίζει την ανάλογη αποσιώπηση της παρουσίας Τούρκων στρατιωτών σε ελληνικό έδαφος σε νησίδα του Έβρου, θεωρεί τουλάχιστον ατυχή τη διατύπωση ότι “τώρα δεν έχουμε παραβίαση, απλά ανάπτυξη των στόλων” και καταλήγει: “Ο κ. Μητσοτάκης πρέπει να καταλάβει ότι δεν είναι όλα επικοινωνία. Καλά θα κάνει στις ευαίσθητες αυτές στιγμές να μιλάει λιγότερο και να πράττει περισσότερα. Αλλιώς κρείττον σιγάν”.
Νωρίτερα ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του είχε κρατήσει χαμηλούς τους τόνους για το "Oruc Reis" δηλώνοντας ότι η Ελλάδα δεν απειλεί, αλλά και δεν υποκύπτει σε απειλές ούτε ανέχεται προκλητικές ενέργειες. Ο Μητσοτάκης τόνισε ότι η χώρα δεν φοβάται τον διάλογο, “ακόμη και τον πιο δύσκολο, γιατί έχουμε πίστη στο δίκαιο των θέσεών μας. Όμως διάλογος με προκλήσεις και σε κλίμα έντασης είναι, προφανώς, άνευ αντικειμένου”.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε τη νομιμότητα της συμφωνίας με την Αίγυπτο για τη -μερική- οριοθέτηση ΑΟΖ, υπενθύμισε το ανυπόστατο της αντίστοιχης συμφωνίας Τουρκίας - Λιβύης και υποστήριξε ότι “η στρατιωτικοποίηση της κατάστασης από την πλευρά της Τουρκίας αποτελεί επίσης και παραδοχή ανυπαρξίας νομικά ισχυρών θέσεων. Γιατί η προβολή ισχύος δεν είναι παρά απόπειρα να αντισταθμιστεί η αδυναμία της σε θέματα Δικαίου”.
Εμφανίστηκε καθησυχαστικός για την ικανότητα αποτροπής της χώρας λέγοντας πως “είμαι σίγουρος ότι όλοι οι Έλληνες έχουν την ίδια απόλυτη εμπιστοσύνη στις δυνατότητες των Ενόπλων Δυνάμεών μας που έχω και εγώ”, ενώ υποστήριξε ότι η Ελλάδα έχει στο πλευρό της τους Ευρωπαίους εταίρους:
“Συνεχίζοντας την πολιτική των επιθετικών προκλήσεων, η Τουρκία τον μόνο δρόμο που ανοίγει είναι αυτός των ισχυρών κυρώσεων εναντίον της. Κι αυτό την ίδια στιγμή που ισχυρά κράτη, με σημαντική παγκόσμια και περιφερειακή ισχύ, συντάσσονται με το δίκαιο των θέσεων μας” είπε. Κι έβαλε έτσι τον πήχη ψηλά, καθώς η απόφαση για επιβολή κυρώσεων δεν είναι δεδομένη. Τέλος, ο Μητσοτάκης δεν έκρυψε την ανησυχία του για τυχόν ατύχημα, για το οποίο την ευθύνη θα φέρει η Τουρκία, όπως είπε.
