Το ερχόμενο Σάββατο, 6 Απριλίου, θα γίνει η πανελλαδική συνάντηση για τη δημιουργία του προοδευτικού πόλου και τη συγκρότηση του εκλογικού σχήματος «ΣΥΡΙΖΑ- Προοδευτική Συμμαχία» με αρχικό ορίζοντα τις ευρωεκλογές.
Την πρωτοβουλία γι' αυτό το εγχείρημα την είχε αρχικά ο ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος εδώ και δυο χρόνια εργάζεται για μια ευρύτερη συμμαχία των προοδευτικών δυνάμεων και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Καταλύτης, ωστόσο, για να καρποφορήσει η πρωτοβουλία ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία συσπείρωσε την πλειοψηφία του προοδευτικού κόσμου στην Ελλάδα, ενώ, ταυτόχρονα, σήμανε και το τέλος της κυβερνητικής συνεργασίας της Αριστεράς με τους Ανεξάρτητους Έλληνες.
Στη λογική της αναγκαιότητας ενός νέου προοδευτικού πόλου, παρενέβη πριν λίγες εβδομάδες η πρωτοβουλία πολιτών “Γέφυρα”, ενώ αντίστοιχο προβληματισμό έχουν εκφράσει και άλλες προσωπικότητες της Κεντροαριστεράς και του προοδευτικού χώρου. Κοινή συνισταμένη των απόψεων αυτών είναι η ανάγκη να διαμορφωθεί μια προοδευτική πρόταση, που θα απαντά τόσο στον νεοφιλελεύθερο καταναγκασμό όσο και στον ακροδεξιό λαϊκισμό, στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Ενόψει του ραντεβού της 6ης Απριλίου, η ΑΥΓΗ απευθύνθηκε σε κάποιους από τους πρωταγωνιστές της “Γέφυρας” -Ζωή Ακριβούλη, Αντώνης Λιάκος, Νίκος Μπίστης, Γιάννης Μπουτάρης, Φωτεινή Σιάνου- αλλά και στη Μαριλένα Κοππά και τον Γιάννη Ραγκούση, ζητώντας τους να απαντήσουν στο ερώτημα γιατί χρειάζεται ο προοδευτικός πόλος και τι προσδοκούν από αυτό το εγχείρημα.
Η ΑΥΓΗ εκφράζει την επιθυμία αλλά και την πρόθεση να συνεχιστεί ο διάλογος αυτός, το επόμενο διάστημα, από τις σελίδες της.
Νίκος Μπίστης, “Γέφυρα”: Απέναντι στην Ακροδεξιά και τον νεοφιλελευθερισμό
Η πληθυντική Αριστερά περνάει περίοδο κρίσης, αναστοχασμού και ανασύνταξης, που φτάνει στο όριο της επανίδρυσης. Οι διαφορετικές συνθήκες κάθε χώρας δεν πρέπει να μας κάνουν να χάσουμε τη γενική τάση. Η Σοσιαλδημοκρατία παραμένει η ισχυρότερη συνιστώσα, αλλά συρρικνώνεται και μόνο τα τμήματά της που αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορούν να κινηθούν με τις έτοιμες συνταγές του 1990, του τρίτου δρόμου και της αυταπάτης περί δημοκρατικού ελέγχου της παγκοσμιοποίησης ανανεώνουν τους δεσμούς τους με τα λαϊκά στρώματα και γίνονται πάλι κυβερνώσα Αριστερά (Πορτογαλία, Ισπανία).
Αλλά και η πέραν αυτής Αριστερά βρίσκεται σε αδιέξοδο όταν αγνοεί διεθνείς πραγματικότητες και συσχετισμούς και αυταπατάται ότι στο πλαίσιο του έθνους κράτους μπορεί να εφαρμοστεί αριστερή αντισυστημική πολιτική. Δυστυχώς το πλαίσιο άσκησης πολιτικής στον ασφυκτικό εθνικό ορίζοντα είναι το ευνοϊκό πεδίο για τις πιο σκοτεινές δυνάμεις, δεν είναι το πεδίο της Αριστεράς.
Η Ευρώπη με όλα της τα προβλήματα παραμένει το ευνοϊκό πεδίο. Όχι όμως για παθητική παρακολούθηση, αλλά για προοδευτικές αλλαγές εντός της.
Αυτή η διπλή αμοιβαία μετατόπιση της πραγματικής Αριστεράς στην Ευρώπη διαμορφώνει και τις προϋποθέσεις για πλατιές προοδευτικές συμμαχίες. Συμμαχίες όλης της λογικής μαχόμενης Αριστεράς, των αριστερών οικολόγων, δυνάμεων του ριζοσπαστικού Κέντρου. Που όχι μόνο θα αντιταχθούν στην ακροδεξιά εθνικιστική επίθεση και θα αμφισβητήσουν την ηγεμονία του νεοφιλελευθερισμού, αλλά θα προτείνουν εφαρμόσιμες λύσεις στα προβλήματα του πολίτη.
Κατά τούτο, αντί να χάνουμε χρόνο για συζητήσεις για το γένος των αγγέλων (δηλαδή αν πρέπει η όχι ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει σοσιαλδημοκρατικό κόμμα -πράγμα που ουδείς σοβαρός άνθρωπος ζήτησε), καλό είναι να καταπιαστούμε αμέσως με το πρόγραμμά μας. Και επειδή η πολιτική δεν γίνεται σε συνθήκες εργαστηρίου, να δώσουμε με επιτυχία τη μάχη των ευρωεκλογών. Σε αυτό το διπλό καθήκον στρατευόμαστε με όλες μας τις δυνάμεις όσοι είμαστε στη Γέφυρα.
Φωτεινή Σιάνου, “Γέφυρα”, Κέντρο Έρευνας και Δράσης για την Ειρήνη: «Λύκος στα πρόβατα!»
«Λύκος στα πρόβατα». Τώρα είναι αλήθεια. Η κατάσταση είναι κρίσιμη, δεν υπάρχει αμφιβολία. Μαύρες σκιές σε παγκόσμιο επίπεδο, μαύρες σκιές και στο ευρωπαϊκό. Ο καθένας, η καθεμία καλείται να αναλάβει ευθύνη. Ο λαϊκισμός και η Ακροδεξιά προ των πυλών. Η προσδοκία μου από τη Γέφυρα είναι να συσπειρώσει ανθρώπους δημοκρατικούς, αριστερούς, οικολόγους, κεντροαριστερούς, εργαζόμενους, συνταξιούχους, φεμινίστριες. Να συμβάλει στην ανασύνταξη του πολιτικού δυναμικού.
Όσοι / όσες καλούμε για την συγκρότηση του προοδευτικού πόλου, είμαστε ενεργοί πολίτες έτσι κι αλλιώς. Η συνάντησή μας στη Γέφυρα έχει χαρακτήρα προσκλητηρίου. Λυπάμαι για την εξέλιξη της Ν.Δ. Λυπάμαι για την άρνηση συμπαράταξης του Κινήματος Αλλαγής. Δεν θέλω ούτε να φανταστώ την πολιτική της Ν.Δ. στους εργασιακούς χώρους, στους χώρους του κοινωνικού αποκλεισμού και των πολλαπλών διακρίσεων, που με ενδιαφέρουν και με πονούν: προσφυγικό, μεταναστευτικό, φυλακές κ.ά. Δεν μπορώ να κατανοήσω τη γραμμή του Κινήματος Αλλαγής για «στρατηγική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ». Και μετά;
Έχουμε τη δυνατότητα τώρα να υπερβούμε τους θυμούς και τις αντιρρήσεις μας, να κρατήσουμε την κριτική μας θέση και να παλέψουμε από κοινού στο πεδίο της Αριστεράς, που είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Να υπερβούμε τον κυνισμό και να αγωνιστούμε για την αποκατάσταση της καθαρότητας στην πολιτική, της ενότητας απέναντι στον κατακερματισμό των δυνάμεων της προόδου.
Αντώνης Λιάκος, “Γέφυρα”, καθηγητής Νέωτερης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών: Η «Γέφυρα» δεν είναι ρεσάλτο
Η «Γέφυρα» δεν είναι ρεσάλτο ούτε του ΣΥΡΙΖΑ στο ΚΙΝ.ΑΛΛ. για να του κλέψει στελέχη και ψηφοφόρους ούτε των εκσυγχρονιστών για να αλώσουν την ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Είναι έκφραση μιας γενικότερης ανάγκης και αποτέλεσμα μιας όσμωσης που συμβαίνει εδώ και καιρό.
Π.χ. η πολυπληθής επιτροπή των 100 ανθρώπων που εργάστηκαν για το πόρισμα του Εθνικού και Κοινωνικού Διαλόγου για την Παιδεία (2015-16) είχε συγκροτηθεί με αυτή τη λογική της σύγκλισης σε προοδευτικές μεταρρυθμίσεις. Κυρίως όμως η όσμωση, σε ευρύτερα στρώματα, προήλθε από αντίδραση στην υστερία απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ, που θεωρήθηκε πολιτικό «μίασμα», παρείσακτος στην πολιτική ζωή.
Είναι αλήθεια ότι η κρίση, με τα αλλεπάλληλα ισχυρά σοκ στην κοινή γνώμη, προκάλεσε μια αναταραχή πολιτικών ταυτοτήτων. Αν τα κόμματα, όλα ανεξαιρέτως, συγκρίνουν αυτά που υποστήριζαν στις αρχές της («Λεφτά υπάρχουν, «Ζάππεια Ι και ΙΙ», «Σκίστε τα μνημόνια»), με αυτά που υποστηρίζουν τώρα, γίνεται εμφανής η πορεία που έχουν διατρέξει.
Ωστόσο, εκείνο που έχει μείνει σταθερό είναι το γενικό αξιακό υπόβαθρο. Κοινωνικός δαρβινισμός του ισχυρότερου και ανακατανομή του πλούτου από τους φτωχούς στους πλούσιους ή μια πολιτική στήριξης των πιο ευάλωτων στρωμάτων της κοινωνίας ώστε να μην εξαθλιωθούν και γίνουν θύματα της Χρυσής Αυγής; Η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ ήταν το δεύτερο.
Το δίλημμα αυτό δεν έχει λήξει. Χρειάζεται όμως να ενταχθεί σε ένα ευρύτερο πρόγραμμα αναδόμησης της ελληνικής κοινωνίας, που πρέπει να έχει δύο αλληλένδετους άξονες: ανάσχεση στην πληθυσμιακή συρρίκνωση και αντιστροφή στην παραγωγική καθίζηση της χώρας. Δεν είναι εύκολα ζητήματα, γι' αυτό χρειάζονται οι ευρύτερες δυνατές συγκλίσεις.
Ναι μεν η άμεση μνημονιακή επιτήρηση έχει λήξει, αλλά η κρίση και η αστάθεια έχει γίνει η νέα κανονικότητα. Η «Γέφυρα» προφανώς δραστηριοποιείται με τα διακυβεύματα των ευρωεκλογών. Ο στόχος της όμως είναι ευρύτερος: η συγκρότηση ενός προγράμματος προοδευτικής διακυβέρνησης για τα επόμενα χρόνια. Έως τώρα η εμπειρία της διακυβέρνησης υπό καθεστώς επιτροπείας ήταν εξαιρετικά διδακτική, ήταν «βίαιη ωρίμανση». Το πρόγραμμα όμως διακυβέρνησης για τα επόμενα χρόνια θα πρέπει να αποτελέσει μια κριτική υπέρβαση αυτής της εμπειρίας.
Η σύγκλιση των προοδευτικών και αριστερών δυνάμεων δεν είναι μια επιλογή, αλλά μια αναγκαιότητα, καθώς την κοινωνική δυσαρέσκεια στη σημερινή Ευρώπη την απορροφά η ακραία δεξιά και οι δυνάμεις της Αριστεράς συρρικνώνονται.
Γιάννης Ραγκούσης, πρώην υπουργός: Η μεταμνημονιακή, η επόμενη Ελλάδα προσπαθεί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα...
Η μεταμνημονιακή, η επόμενη Ελλάδα προσπαθεί να κάνει ένα νέο ξεκίνημα. Ο γεωπολιτικός και οικονομικός αλγόριθμος που ορίζει αυτό το νέο ξεκίνημα είναι διαφορετικός, αλλά και πιο ευοίωνος σε σύγκριση με τον ιστορικό και συστημικό αλγόριθμο που καθόρισε το ξεκίνημα αλλά και την πορεία της προμνημονιακής μεταπολίτευσης από το 1974 και μέχρι την εντός ευρώ συντεταγμένη χρεοκοπία του 2009.
Η νέα πολιτική εποχή στη χώρα, απαλλαγμένη από τις μνημονιακές αντιθέσεις καθώς και τις ετερόκλητες κυβερνητικές συνεργασίες που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια των Μνημονίων, μπορεί να γεννήσει μια νέα γενιά στέρεων πολιτικών προσδοκιών, ιδίως στη νέα γενιά. Γιατί; Διότι, προϊόντος του χρόνου, θα γίνεται όλο και περισσότερο ευκρινής η κοινωνικοοικονομική ουσία της αντίθεσης ανάμεσα στις πολιτικές που επιστρέφουν τα πλεονάσματα στους πολλούς -στις παραγωγικές δυνάμεις των εργαζομένων και των παραγωγικών εταιρειών- και στις πολιτικές που τα κατευθύνουν στους λίγους, στις off shore της μη παραγωγικής ελίτ, οικονομικής και πολιτικής.
Η προοδευτική συμμαχία οφείλει να διατυπώσει ένα συγκεκριμένο επιχειρησιακό σχέδιο με μετρήσιμους στόχους, που θα δίνει απάντηση στο εύλογο ερώτημα κάθε Ελληνίδας και κάθε Έλληνα που συναισθάνεται ότι δεν έχει καμία σύμπτωση συμφερόντων με τα παρασιτικά και κρατικοδίαιτα πολιτικά τζάκια και τις ξεπεσμένες οικονομικές ελίτ. Ερώτημα που, ρητά ή άρρητα, διατυπώνεται με τις εξής εκδοχές: Τι να προσδοκώ εγώ από τις πολιτικές σας πρωτοβουλίες;
Τι να προσδοκώ εγώ από την ενότητά σας; Τι να περιμένω από εσάς που δεν θα μου προσφέρουν οι άλλοι;
Όσο πιο γρήγορα και τεκμηριωμένα δοθεί απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα, τόσο πιο γρήγορα οι πολίτες θα επιλέξουν να στηρίξουν τη νέα ενότητα της μεγάλης προοδευτικής παράταξης. Τόσο πιο αποφασισμένα και ηχηρά θα πουν το μεγάλο "όχι" στην υπερδεξιά του Κυριάκου Μητσοτάκη και τη μη παραγωγική ολιγαρχία που αυτός εκπροσωπεί.
Ζωή Ακριβούλη, “Γέφυρα”, σύμβουλος επιχειρήσεων στη Λάρισα: Επειδή κάτι πρέπει να κάνουμε. Άμεσα. Τώρα. Μαζί
Οι εξελίξεις στην Ευρώπη και παγκοσμίως είναι εξαιρετικά ανησυχητικές. Η άνοδος της Άκρας Δεξιάς είναι γεγονός όχι μόνο σε πολιτικό επίπεδο, αλλά και σε κοινωνικό. Αρκεί να παρακολουθήσει κανείς τα κοινωνικά δίκτυα και θα διακρίνει την αύξηση της μισαλλοδοξίας, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού. Ο εθνικισμός περνιέται για πατριωτισμός. Το μίσος, η βία, ο σεξισμός είναι φανερά, απροκάλυπτα αποδεκτά χωρίς αναστολές. Η επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού, που απέκτησε οργανικά χαρακτηριστικάμ συνέβαλε αποφασιστικά στην άνοδο αυτή.
Η σημερινή Ευρώπη όχι απλώς αδυνατεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις αλλά συνεχώς κάνει βήματα προς τα πίσω. Τελευταίο παράδειγμα ο τερματισμός μέρους της Επιχείρησης «Σοφία» για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων στη Μεσόγειο, εξαιτίας των διαφωνιών των χωρών - μελών της.
Δεν υπάρχει άλλος χρόνος. Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών ενδέχεται να μας εκπλήξει δυσάρεστα. Συνεπώς κάτι πρέπει να κάνουμε και μάλιστα άμεσα. Δεν μπορεί οι δυνάμεις του ανθρωπισμού, της δημοκρατίας, της λογικής, της ευαισθησίας, του πολιτισμού, της οικολογίας να αφήσουν άλλο χώρο στο σκοτάδι και τον φασισμό.
Η διαμόρφωση του νέου προοδευτικού πόλου στην Ελλάδα και την Ευρώπη είναι επείγουσα ανάγκη. Το πρώτο βήμα είναι η συνάντηση και η συμπόρευση όλων όσοι θέλουν να σταθούν απέναντι στην άνοδο της Ακροδεξιάς και στον νεοφιλελευθερισμό. Αυτός τον οποίο παλιά ονομάζαμε «προοδευτικό χώρο» είναι κατακερματισμένος αλλά υπαρκτός. Απαιτείται όμως εγρήγορση, κινητοποίηση των πολιτών και δράση.
Τα ζητήματα είναι πολλά και οι απόψεις ποικίλλουν. Τώρα όμως πρέπει να προτάξουμε αυτά στα οποία συμφωνούμε και να αρχίσουμε ξανά να πορευόμαστε μαζί. Το επόμενο βήμα είναι η ανάληψη κοινών πρωτοβουλιών και δράσεων. Η δυναμική των πραγμάτων θα οδηγήσει τα επόμενα βήματα. Το στοίχημα είναι μια κοινωνία δημοκρατική, αλληλέγγυα, ανοιχτή, προοδευτική στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Μαριλένα Κοππά, αν. Καθηγήτρια Συγκριτικής Πολιτικής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο: Ευρωεκλογές των μεγάλων διλημμάτων
Οι ευρωεκλογές του Μαΐου είναι υπαρξιακές για την Ευρώπη: η άνοδος του εθνικισμού και του αυταρχισμού μέσα στην Ένωση, η ενδεχόμενη αποχώρηση της Μ. Βρετανίας, η αύξηση των ανισότητων πανευρωπαϊκά, αλλά και ένα αβέβαιο και ασταθές διεθνές περιβάλλον κάνουν τις εκλογές αυτές κεντρικές για το μέλλον της Ένωσης. Δεν αντιπαρατίθενται μόνο οι φιλοευρωπαϊκές με τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις, αυτές που καλούν για την επιστροφή στην ασφάλεια του έθνους κράτους. Αλλά και οι δυνάμεις της συντήρησης και της προόδου, με χαρακτηριστικά πιο σαφή από ποτέ άλλοτε.
Η στροφή της Δεξιάς σε ολοένα σε πιο συντηρητικές και εθνικιστικές θέσεις, η σταδιακή αλλά σταθερή ριζοσπαστικοποίησή της, οδηγεί αναπόδραστα και στη ριζοσπαστικοποίηση της προοδευτικής παράταξης με όλες τις συνιστώσες της: σοσιαλδημοκράτες, αριστερούς και πράσινους. Στη σύγκρουση αυτή το Κέντρο εξαϋλώνεται και χάνει το περιεχόμενό του. Η σύγκρουση Κεντροδεξιάς - Κεντροαριστεράς, που κυριάρχησε σε προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις, δείχνει ξεπερασμένη.
Και όλοι καλούμαστε να διαλέξουμε πλευρά: αν θα σταθούμε με την πρόοδο, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη μάχη για τα δικαιώματα, την ισόρροπη ανάπτυξη, τη μάχη για το περιβάλλον και την καταπολέμηση του κάθε λογής ρατσισμού, εθνικισμού και ξενοφοβίας. Δεν χωράνε πλέον τα «ναι μεν, αλλά». Είναι η ώρα να επιλέξουμε με ποιους αξίζει να συμπορευτούμε.
Γιάννης Μπουτάρης, δήμαρχος Θεσσαλονίκης: Θα υπηρετήσει τις πραγματικές ανάγκες της χώρας και του λαού
Καταρχάς θα ήθελα να διευκρινίσω ότι η υποστήριξή μου προς το εγχείρημα της "Γέφυρας" δεν σχετίζεται με κανενός είδους τακτικισμό ή με προσπάθεια εκμετάλλευσης προς ίδιον όφελος της τωρινής εκλογικής συγκυρίας. Δεν με ενδιαφέρουν και δεν με αφορούν τέτοιου είδους προσεγγίσεις. Τη διακήρυξη της "Γέφυρας" την υπέγραψα γιατί πιστεύω βαθιά ότι είναι αναγκαίος ο διάλογος και η συνεργασία μεταξύ των δυνάμεων εκείνων που μπορούν να ενδυναμώσουν και να εμπλουτίσουν τον προοδευτικό πόλο του πολιτικού φάσματος.
Είτε το θέλουμε είτε όχι, στον προοδευτικό αυτόν πόλο ανήκει και ο ΣΥΡΙΖΑ. Απλώς, γιατί μεγάλος αριθμός πολιτών που αυτοπροσδιορίζονταν ως προοδευτικοί ψηφίζουν σήμερα ΣΥΡΙΖΑ. Στην αντίρρηση ότι το συγκεκριμένο κόμμα είναι συνυφασμένο με τον λαϊκισμό και δεν αξίζει να συγκαταλέγεται στα προοδευτικά υπάρχει μια επιπλέον απάντηση: Ο ΣΥΡΙΖΑ αναδείχθηκε σε συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής κατάρρευσης. Είναι λογικό ο κόσμος σε τέτοιου είδους συνθήκες, όπου χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του, να φοβάται και να παραλογίζεται. Να ζητά εύκολες και μαγικές λύσεις που θα τον βγάλουν από τα πιεστικά του αδιέξοδα. Είναι επιρρεπής στον λαϊκισμό. Και με μία έννοια δικαιούται να είναι.
Και ως αντιπολίτευση, αλλά και στην πρώτη ("Βαρουφακική") φάση διακυβέρνησής του ο ΣΥΡΙΖΑ ενέδωσε χωρίς ενδοιασμούς στις λαϊκίστικες υποσχέσεις. Και με μία έννοια καλά έκανε. Αν δεν το είχε κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, ο κόσμος θα είχε καταφύγει στην -θελκτική σε συνθήκες πρωτόγνωρης κρίσης- "αντι-συστημικότητα’ του ΚΚΕ ή της Χρυσής Αυγής.
Η επισήμανση αυτή -την οποία η Ιστορία χρειάζεται περισσότερο χρόνο και απόσταση από τα γεγονότα για να την καταγράψει- μαζί με τη στροφή στον πολιτικό ρεαλισμό κατά τη δεύτερη ("μετα-βαρουφακική") περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ δικαιολογούν την κατοχύρωση της θέσης του στον προοδευτικό πόλο. Και αυτό παρά τη συνέχιση κάποιων πρακτικών του "παλιού πολιτικού συστήματος".
Οι υπόλοιπες προοδευτικές δυνάμεις, λοιπόν, καλό θα ήταν να ρίξουν "γέφυρες" συνεννόησης και μεταξύ τους, αλλά και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Δεν μπορώ να ξέρω αν ο διάλογος αυτός θα αμβλύνει όλες τις διαφορές των κινημάτων και συλλογικοτήτων που αυτοπροσδιορίζονται ως προοδευτικά. Ξέρω όμως σίγουρα ότι θα υπηρετήσει τις πραγματικές ανάγκες της χώρας και του λαού για συνεννόηση και σταθερότητα.
