Καθώς η χώρα κλυδωνίζεται από Μνημόνιο σε Μνημόνιο και οι προοπτικές ανάκαμψης παραμένουν σκοτεινές, ο νους στρέφεται μισόν αιώνα πίσω, στις 16 Φεβρουαρίου 1964.
Κρίσιμη και τότε η κατάσταση στη χώρα. Το πολιτικό σύστημα αντιμετωπίζει βαθιά κρίση. Το ζήτημα της δημοκρατίας είναι το θεμελιακό. Η δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη από το παρακράτος έχει βάλει τη σφραγίδα της στις εξελίξεις.
Από τη μια οι δυνάμεις της αντίδρασης και της αμερικανοκρατίας, από την άλλη οι δυνάμεις που διεκδικούν τον εκδημοκρατισμό της χώρας και την αναγέννησή της. Το Παλάτι εξελίσσεται σε άντρο μηχανορραφιών εις βάρος της δημοκρατίας. Αλλά το ρήγμα έχει ήδη επέλθει. Οι παλατιανοί, καταθορυβημένοι από την έκταση και την ένταση των λαϊκών αντιδράσεων, καθώς και των αντιμοναρχικών αισθημάτων που ενισχύθηκαν από τη λαϊκή πεποίθηση ότι πίσω από τη δολοφονία του Λαμπράκη βρισκόταν η «Γερμανίδα», δηλαδή η Φρειδερίκη, θέλουν να απαλλαγούν από τον Καραμανλή. Και φυσικά να του φορτώσουν το έγκλημα...
Οι εκλογές του Νοεμβρίου 1963 οδηγούν σε νίκη της Ένωσης Κέντρου και σε ήττα της ΕΡΕ. Το Κέντρο δεν είχε όμως αυτοδυναμία. Η ΕΔΑ του την πρόσφερε με την ψήφο εμπιστοσύνης στη Βουλή, όπου η πλειοψηφία Ε.Κ. - ΕΔΑ εξέλεξε πρόεδρο του σώματος τον Ηλία Τσιριμώκο.
Ο Γεώργιος Παπανδρέου έκανε σαφές ότι δεν επιθυμούσε τη στήριξη της Αριστεράς λόγω της εμμονής του στον αντικομμουνισμό και τον διμέτωπο. Άλλωστε οι σχέσεις του με το Παλάτι έχουν αναθερμανθεί (ουδέποτε ήταν καλύτερες) μετά τη ρήξη με τον Καραμανλή.
Η στάση του Γεωργίου Παπανδρέου οδηγεί σε νέες εκλογές τον Φεβρουάριο του 1964.
Η ηγεσία της ΕΔΑ, μετά από βασανιστική σκέψη και αντιπαραθέσεις επιχειρημάτων, υιοθετεί την πρόταση της πριμοδότησης των υποψηφίων της Ε.Κ. σε εκείνες τις περιφέρειες της χώρας όπου η ΕΔΑ δεν εκλέγει βουλευτή. Όπως γράφει στα «Ανατρεπτικά» του ο Λεωνίδας Κύρκος: «(...) Επρόκειτο για ένα τολμηρό πείραμα, για έναν 'ελιγμό', όπως λέγαμε τότε». Και παρακάτω: «Όσοι την υποστηρίξαμε δεν είχαμε αυταπάτες ότι όλα θα γίνονταν ευθύγραμμα... Υπολογίζαμε όμως τις νέες δυνατότητες που η κίνηση αυτή θα έδινε στην ανάπτυξη ενωτικών μαζικών κινημάτων. Κεντρικό σημείο της συλλογιστικής μας ήταν η ισχυροποίηση της ΕΔΑ για να στηρίζει και να ελέγχει τη ριζοσπαστική πορεία».
Με την αποχή λοιπόν της ΕΔΑ από 27 «άγονες» περιφέρειες, η Ένωση Κέντρου εξασφάλιζε την αυτοδυναμία που επεδίωκε και με την υποστήριξη και της ΕΔΑ θα κατάφερνε ένα αποφασιστικό χτύπημα στο «παρασύνταγμα». Πάντως θα αποτρεπόταν το ενδεχόμενο μιας κυβέρνησης συνεργασίας Κέντρου - Δεξιάς.
Συγκεκριμένα η Ένωση Κέντρου εξέλεξε 171 βουλευτές, ο Συνασπισμός ΕΡΕ - Προοδευτικών 107 και η ΕΔΑ 22 βουλευτές.
Οι 22 βουλευτές της ΕΔΑ ήταν οι: Ηλιού Ηλίας (Α' Αθηνών), Κιτσίκης Νικ. (Α' Αθηνών), Μερκούρης Σταμ. (Α' Αθηνών), Κύρκος Λεων. (Β' Αθηνών), Ηλιόπουλος Σταύρος (Β' Αθηνών), Στρατής Δημ. (Β' Αθηνών), Παρασκευόπουλος Πότης (Β' Αθηνών), Μπριλλάκης Αντ. (Α' Πειραιώς), Θεοδωράκης Μίκης (Β' Πειραιώς), Παπαδημητρίου Γιάννης (Β' Πειραιώς), Πασαλίδης Γιάννης (Α' Θεσ/νίκης), Πανάγος Γιώργος (Α' Θεσ/νίκης), Τσιάρας Αναστάσιος (Β' Θεσ/νίκης), Σκοπούλης Νικ. (Ιωαννίνων), Δούκας Πασχάλης (Καβάλας), Γανίτης Νικολ. (Λέσβου), Γρηγόρης Ξενοφών (Λευκάδας), Παπανικολάου Τάκης (Τρικάλων), Εφραιμίδης Βασ. (Σερρών), Γυφτοδήμου Μαρία (Μαγνησίας), Σακελλάρης Αλ. (Λάρισας).
Από τα πρώτα βήματα της αυτοδυναμίας (παντοδυναμίας) του, ο Γεώργιος Παπανδρέου τείνει όλο και περισσότερο προς τον συμβιβασμό του με το Παλάτι. Αναγνωρίζει στο Παλάτι τον έλεγχο κρίσιμων τομέων, όπως οι ένοπλες δυνάμεις. Παραπέμπει στις ελληνικές καλένδες τον τερματισμό του ανώμαλου πολιτικού καθεστώτος.
Στη Βουλή εγκαταλείπει τον Ηλία Τσιριμώκο και εκλέγει τον αρεστό στην Αυλή Γεώργιο Αθανασιάδη - Νόβα. Το αποκορύφωμα ήταν η τοποθέτηση στο Εθνικής Άμυνας του Πέτρου Γαρουφαλλιά... ουσιαστικά σε ρόλο τοποτηρητή.
Οι συμβιβασμοί, όμως, έφθειραν τον κυβερνητικό κορμό και τον απομάκρυναν από το λαϊκό κίνημα. Οι ανακολουθίες του Γ.Π. εξόργιζαν τον δημοκρατικό κόσμο, που είχε ενθαρρυνθεί και πίστευε σε μια νέα πορεία.
Όταν ο Γ. Π. κατάλαβε τη φθορά του, ήταν ήδη αργά. Οι Αμερικανοί δεν ήταν διατεθειμένοι να αποδεχτούν έστω και μικρά βήματα εκδημοκρατισμού από την κυβέρνηση της Ε.Κ. Ο φόβος μήπως έτσι ανοίξει ο ασκός του Αιόλου για ευρύτερες και βαθύτερες αλλαγές τους οδήγησε στην εκτροπή και κατόπιν στο πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.
Η τραγική πορεία από την παντοδυναμία στην αποστασία σημάδεψε τις τύχες του τόπου.
