Σοβαρά ερωτήματα για τη χρησιμότητα και την ουσιαστική στήριξη της ΔΕΗ και της κοινωνίας δημιουργεί η κατάργηση ή η ουσιαστική περιστολή της λεγόμενης “έκπτωσης συνέπειας” για τους καλοπληρωτές των λογαριασμών ηλεκτρισμού που φέρεται πως θα δρομολογήσει η κυβέρνηση με τη γνωστή επωδό περί σωτηρίας της ΔΕΗ σε συνδυασμό με επικείμενες αυξήσεις των τιμολογίων.
Ωστόσο, η κατάργηση της έκπτωσης συνέπειας αναμένεται ότι θα οδηγήσει στην άρση μιας σημαντικής έμμεσης μείωσης στους λογαριασμούς καταναλωτών και μικρομεσαίων, αλλά και στην τροφοδότηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών, μεγεθύνοντας τελικά τα προβλήματα ρευστότητας της ΔΕΗ.
Η δε αύξηση της τιμής ηλεκτρισμού που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση -και θεωρεί ότι θα ισοσκελιστεί με την έκπτωση του ΦΠΑ στην ενέργεια που θεσμοθέτησε ο ΣΥΡΙΖΑ (στο 6% από 13%) και τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ (πρώην τέλος ΑΠΕ), δεδομένου ότι η προηγούμενη κυβέρνηση κατάφερε από εντελώς ελλειμματικό να καταστήσει πλεονασματικό τον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ- εξανεμίζει συγχρόνως το γενικό κοινωνικό όφελος των περίπου 300 εκατ. ευρώ, από τη μείωση του ΦΠΑ στην ενέργεια, για τους ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς είναι “αυτόματο” κέρδος, ενώ επιβαρύνει το λειτουργικό κόστος για όλους τους επαγγελματίες.
Για τους μικρομεσαίους επαγγελματίες το κόστος από την αύξηση των τιμολογίων θα είναι πραγματικό, που συνιστά ένα μεγάλο βάρος για τη μικρομεσαία παραγωγή, επιβάρυνση η οποία είναι πιθανό να επηρεάσει και την κατανάλωση.
Παράλληλα, ανάστατη είναι η αγορά ΑΠΕ με την προαναγγελία της μείωσης του ΕΤΜΕΑΡ, φοβούμενη ότι θα δημιουργηθεί νέα “μαύρη τρύπα” στον ειδικό λογαριασμό ΑΠΕ, από τον οποίο και ενισχύεται.
Σχολιάζοντας τις κυβερνητικές προθέσεις, ο τομεάρχης Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σ. Φάμελλος, σημείωσε ότι προκαλούν ερωτήματα, καθώς πρόκειται για “λογιστικά μερεμέτια” που τελικά θα επιβαρύνουν το ταμειακό πρόβλημα της ΔΕΗ, περιορίζοντας και το ευρύτερο όφελος για την κοινωνία.
Άλλωστε, τόνισε, η νέα πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ παρουσιάζει ως προτάσεις της μέτρα και σημαντικά “εργαλεία” ενίσχυσης της ρευστότητας που είχε ήδη υιοθετήσει η προηγούμενη κυβέρνηση. Κατά τον ίδιο πρόκειται για στήριξη μέσω της είσπραξης και της κεφαλαιοποίησης ληξιπρόθεσμων οφειλών (η τιτλοποίηση είχε δρομολογηθεί εντός του Σεπτεμβρίου), της νομικής διεκδίκησης των οφειλών των λεγόμενων “τελικών” πελατών, του σχεδίου εξόφλησης των οφειλόμενων ΥΚΩ προς τη ΔΕΗ παρελθόντων ετών (έως το 2011) ύψους περίπου 195 εκατ. από τον κρατικό προϋπολογισμό, της έντασης διακανονισμών για είσπραξη οφειλών κ.τ.λ., ρυθμίσεις που είναι αρκετές για να καλύψουν άμεσες ανάγκες ρευστότητας της ΔΕΗ και πρέπει να προχωρήσουν.
Άλλωστε, όπως επισήμανε ο Σ. Φάμελλος σε πρόσφατη συνέντευξή του στο ΑΠΕ, ο νέος υπουργός ΠΕΝ προσπαθεί με παραπλανητικά οικονομικά στοιχεία να δικαιολογήσει επιλογές ξεπουλήματος περιουσιακών στοιχείων και αυξήσεων τιμών ρεύματος που έχει σχεδιάσει η Ν.Δ., υποτιμώντας τα πραγματικά ζητήματα στρατηγικής και προοπτικής για τη ΔΕΗ. Τόνισε ότι οι συγκρίσεις σε σχέση με τα παλιά κερδοφόρα και σήμερα ζημιογόνα αποτελέσματα, που διαρκώς επικαλείται ο νέος ΥΠΕΝ, δεν ευσταθούν θυμίζοντας ότι:
- Δεν μπορεί να είναι αξιόπιστη αλήθεια η σύγκριση της χρηματιστηριακής αξίας της ΔΕΗ σήμερα με αυτή που είχε το 2015, όταν ήταν ενιαία με τον ΑΔΜΗΕ, ενώ παράλληλα στα κέρδη των 90 εκατ. του 2014, τα 70 προέρχονταν από τον ΑΔΜΗΕ, ο οποίος πλέον δεν ανήκει στον Όμιλο ΔΕΗ.
- Ισολογισμοί με ζημιές υπήρχαν και τα προηγούμενα χρόνια στη ΔΕΗ και μάλιστα σε περιόδους που αυξήθηκε η τιμή του ρεύματος (400 εκατ. το 2008, 225 εκατ. το 2013).
- Στις ζημιές του 2018 πάνω από τις μισές (σχεδόν 520 εκατ.) είναι λογιστικές εγγραφές μελλοντικών απαιτήσεων, δηλαδή λογιστικές και όχι πραγματικές ζημιές, ενώ μεγάλο ποσό προέρχεται από τα αυξημένα δικαιώματα για CO2.
- Ακόμα και με λογιστική οπτική, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό εσόδων το 2018 της ΔΕΗ είναι τα έσοδα του ΔΕΔΔΗΕ, ύψους 350 εκατ. ευρώ, “που θέλει τώρα να ιδιωτικοποιήσει ο Κ.Χατζηδάκης, χωρίς μάλιστα να υπάρχει ευρωπαϊκή υποχρέωση”. Και θέτει το ερώτημα: “Ποιος έχει ελέγξει το αποτέλεσμα αυτής της εξαγγελίας στον προϋπολογισμό της ΔΕΗ;”
Αμετάβλητες τιμές ρεύματος
Υπενθυμίζεται ότι σε συνεννόηση με την προηγούμενη κυβέρνηση η απερχόμενη διοίκηση της ΔΕΗ κατάφερε να διατηρήσει αμετάβλητα τα τιμολόγια ηλεκτρισμού, παρά τις αυξημένες επιβαρύνσεις, κυρίως από εξωγενείς παράγοντες που διαρκώς απορροφούσε, χωρίς να τις μετακυλίσει στους καταναλωτές. Από τον περασμένο Απρίλιο προχώρησε σε μερική μόνο αναπροσαρμογή των εμπορικών πολιτικών της με μικρή μείωση στις εκπτώσεις συνέπειας και προπληρωμής στο 10% (από 15%) και στο 4% (από 6%) αντίστοιχα, διατηρώντας πάντως την επιβράβευση αλλά και το κίνητρο για την προσέλευση των καταναλωτών στα ταμεία.
Κυματοθραύστης στα ληξιπρόθεσμα η έκπτωσης
Η ΔΕΗ εφάρμοσε την έκπτωση συνέπειας του 15% (στις χρεώσεις προμήθειας του λογαριασμού, στα οικιακά και επαγγελματικά τιμολόγια της χαμηλής και μέσης τάσης) για πρώτη φορά το 2016, μετά από αλλεπάλληλες αυξήσεις έως το 2015, ελαφρύνοντας σημαντικά τον συνολικό λογαριασμό ρεύματος, ενώ παράλληλα παρείχε ένα σοβαρό κίνητρο για την έγκαιρη εξόφληση των λογαριασμών “συμπαρασύροντας” και τους ιδιώτες παρόχους που υιοθέτησαν αντίστοιχη έκπτωση - οι οποίοι πάντως επιθυμούσαν κατάργησή της, καθώς περιόριζε τα κέρδη τους. Το κίνητρο αυτό, μαζί με τις άλλες πολιτικές για την είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών, ανέκοψε τελικά το κύμα ληξιπρόθεσμων με τις προβλέψεις να κινούνται πλέον πτωτικά.
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τη ΔΕΗ, η επιβάρυνσή της από την έκπτωση 15% ανερχόταν κοντά στα 200 εκατ. ευρώ ετησίως, ενώ με την έκπτωση 10% ανέρχεται γύρω στα 180-190 εκατ.
