Ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον στον πλανήτη που συνειδητά προκαλεί πόνο στους γύρω του
Anthony Douglas Williams
Δισεκατομμύρια ζώα σε όλο τον κόσμο υποχρεώνονται να περάσουν όλη τους τη ζωή ή σημαντικό μέρος αυτής φυλακισμένα σε μικροσκοπικά κλουβιά. Αθώες φυλακισμένες ψυχές, στερημένες την ελευθερία τους, υποχρεώνονται σε μια μαρτυρική ζωή δίχως τη δυνατότητα να κινηθούν. Εκτός από τα ζώα που βρίσκονται πίσω από τα κάγκελα των ζωολογικών κήπων κι αυτά που εκτρέφονται φυλακισμένα για τη γούνα τους, ο άνθρωπος, για να ικανοποιήσει τις διατροφικές του επιλογές, υποχρεώνει κότες, κουνέλια, γουρούνια, ορτύκια, πάπιες και χήνες να περνούν απερίγραπτα μαρτύρια μέσα στα κλουβιά των σύγχρονων πτηνοτροφείων και των κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων της κρεατοβιομηχανίας μετατρέποντας τον πλανήτη σε μια τεράστια φυλακή για δισεκατομμύρια συναισθανόμενα πλάσματα, ικανά να νιώθουν τόσο τον πόνο όσο και τη χαρά. Με μια κόλλα χαρτιού μεγέθους Α4 ισούται η επιφάνεια που έχει η κότα για να κινηθεί μέσα στο κλουβί, όπου δεν μπορεί ούτε να ανοίξει τα φτερά της. Αυτή είναι η ζοφερή καθημερινότητα για 180 εκατομμύρια κότες, 112 εκατομμύρια κουνέλια και 10 εκατομμύρια χοιρομητέρες, συνολικά 300 εκατομμύρια παραγωγικά ζώα, στο πλαίσιο της βιομηχανοποιημένης κτηνοτροφίας μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση. 300 εκατομμύρια ζώα που ζουν φυλακισμένα σε συνθήκες ακραίου συνωστισμού. Συνθήκες που προκαλούν σοβαρά προβλήματα στην υγεία και στην ευημερία τους, ενώ ταυτόχρονα τα εμποδίζουν από το να έχουν μια φυσιολογική ζωή. Οι βάναυσες αυτές συνθήκες εγκλεισμού περιορίζουν και αναστέλλουν πολλά από τα φυσικά ένστικτα των ζώων και αποτελούν ένα από τα πλέον μελανά σημεία στις σχέσεις του ανθρώπου με τα ζώα.
Το μαρτύριο της μητρότητας
Υπολογίζεται πως εκατομμύρια θηλυκά γουρούνια αναπαραγωγής, οι λεγόμενες χοιρομητέρες της σύγχρονης κρεατοβιομηχανίας, περνούν σχεδόν ένα εξάμηνο κάθε χρόνο μέσα σε κλουβιά. Σε κλουβί γονιμοποίησης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και σε κλουβί κύησης όταν έχουν γεννήσει και μέχρι να απογαλακτιστούν τα μικρά τους και να μεταφερθούν στις εγκαταστάσεις προπάχυνσης και πάχυνσης, όπου προετοιμάζονται για τη σφαγή τους, η οποία προγραμματίζεται μεταξύ του 5ου και του 6ου μήνα ζωής τους. Στους θαλάμους τοκετού, οι οποίοι θυμίζουν περισσότερο κλουβιά βασανισμού, οι χοιρομητέρες δεν μπορούν να έρθουν σε επαφή με άλλα γουρούνια. Δεν μπορούν να περπατήσουν, να ψάξουν για τροφή, να κάνουν φωλιά, να γυρίσουν πλευρό και υποχρεώνονται να κάνουν τις σωματικές τους ανάγκες μέσα στο κλουβί. Μετά τη γέννα δεν μπορούν να έρθουν σε επαφή με τα γουρουνάκια τους παρά μόνο αν είναι ξαπλωμένες για να τα θηλάζουν μέσα από τα κάγκελα, ανίκανες να αντιδράσουν.
Οι υπογραφές, οι ψήφοι και οι υποσχέσεις
Ηταν 11 Σεπτεμβρίου του 2018 όταν ξεκίνησε μια πρωτοβουλία με την ονομασία «Τέλος στα κλουβιά!», που καλούσε τους Ευρωπαίους πολίτες να υπογράψουν το αίτημα για «την απαγόρευση των κλωβών στην κτηνοτροφία στην Ε.Ε.». Η πρωτοβουλία κατάφερε να συγκεντρώσει σχεδόν 1,4 εκατομμύρια υπογραφές, επιτυγχάνοντας το ελάχιστο απαιτούμενο όριο σε 18 κράτη-μέλη. Μετά την κατάθεση των υπογραφών, το αίτημα παρουσιάστηκε στις 15 Απριλίου του 2021 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου τα μέλη του υποστήριξαν την έκκληση των πολιτών της Ε.Ε. για σταδιακή κατάργηση της εκτροφής ζώων σε κλουβιά εγκρίνοντας σχετικό ψήφισμα με 558 ψήφους υπέρ, 37 ψήφους κατά και 85 αποχές. Επρόκειτο για ένα ιστορικό ψήφισμα που αντικατόπτριζε την πεποίθηση της συντριπτικής πλειονότητας των πολιτών της Ε.Ε., που σε ποσοστό 94% υποστηρίζει τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των παραγωγικών ζώων, ενώ το 82% των Ευρωπαίων θεωρεί πως τα ζώα εκτροφής θα έπρεπε να χαίρουν καλύτερης προστασίας. Και βασική μορφή προστασίας αυτών των ζώων είναι η κατάργηση των κλουβιών.
Η μεταρρύθμιση που έμεινε στα χαρτιά
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύθηκε τότε να παρουσιάσει εντός του 2023 ένα νομοσχέδιο απαγόρευσης της χρήσης κλουβιών για τα 300 εκατομμύρια εκτρεφόμενα ζώα. Το νομοσχέδιο θα αποτελούσε μέρος της αναθεώρησης της νομοθεσίας για την ευζωία των ζώων στο πλαίσιο της στρατηγικής «Από το αγρόκτημα στο πιάτο». Μόνο που το σχετικό νομοσχέδιο που είχαν στηρίξει με την υπογραφή τους 1,4 εκατ. πολίτες δεν συντάχθηκε και δεν παρουσιάστηκε ποτέ, καθώς, όπως φαίνεται, τα μεγάλα αγροτικά συμφέροντα που θίγονταν από μια τέτοια ριζική αλλαγή αποδείχθηκαν ανυπέρβλητο εμπόδιο για την ολοκλήρωση της μεταρρύθμισης, με τα προετοιμαζόμενα σχέδια να μπαίνουν στο συρτάρι.
Η διεθνής οργάνωση Compassion in World Farming (CIWF), η οποία ηγήθηκε της πρωτοβουλίας «Τέλος στα κλουβιά!», χαρακτήρισε την απόφαση της Κομισιόν να βάλει στον πάγο τη σχετική ρύθμιση μια σκανδαλώδη επίδειξη περιφρόνησης για τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά σε μια εποχή που οι άνθρωποι ήδη χάνουν την εμπιστοσύνη τους στην Ε.Ε. Έτσι, η Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία Πολιτών αναγκάστηκε να ασκήσει προσφυγή κατά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για καταστρατήγηση του δικαιώματος της λαϊκής νομοθετικής πρωτοβουλίας εκκινώντας μια πρωτοφανή δικαστική διαδικασία δίχως προηγούμενο. Λέγεται ότι η Φον ντερ Λάιεν πάγωσε την παρουσίαση του νομοσχεδίου υπό την πίεση του αγροτικού λόμπι, παρά την ολοκλήρωση όλων των αναγκαίων διαδικασιών -αξιολογήσεις, διαβουλεύσεις-, μολονότι το νομοσχέδιο περιλάμβανε τη σταθερή οικονομική στήριξη στους αγρότες κατά τη μετάβαση στα συστήματα χωρίς κλουβιά, μολονότι οι επιστημονικοί σύμβουλοι της Επιτροπής και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) τάχθηκαν υπέρ της σταδιακής κατάργησης των κλουβιών για λόγους ευζωίας των ζώων και μολονότι το Ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναδεικνύει ότι 9 στους 10 πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης -περί τα 400 εκατομμύρια- θεωρούν ότι τα ζώα δεν πρέπει να εκτρέφονται σε κλουβιά.
