Τα... εργαλεία των ξένων αναπτυξιακών τραπεζών ενεργοποιεί η ελληνική κυβέρνηση προκειμένου να αυξήσει τη ρευστότητα εντός της ελληνικής οικονομίας, με παράλληλο “άνοιγμα” σε χρηματοδότηση για πραγματοποίηση μεγάλων ή μεσαίων έργων, κυρίως υποδομής. Σε αυτήν τη φάση είναι ώριμη η έναρξη της συμμετοχής της χώρας μας στην Ασιατική Τράπεζα Επενδύσεων και Υποδομών (AIIB), ενώ αναμένεται να ακολουθήσει η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (NAT) , στην οποία μέτοχοι είναι οι χώρες των BRICS.
Με τη συμμετοχή της χώρας σε διεθνείς αναπτυξιακούς θεσμούς, ελληνικές επιχειρήσεις και φορείς καλούνται να αξιοποιήσουν τη χρηματοδοτική στήριξη έργων που υλοποιούνται στις χώρες - μέλη, είτε πρόκειται για έργα που χρηματοδοτούνται κυρίως από κρατικούς φορείς είτε πρόκειται για βιώσιμα ιδιωτικά επενδυτικά σχέδια. Επίσης, ελληνικές εταιρίες θα έχουν τη δυνατότητα να ζητούν εγγυητικές επιστολές από τις διεθνείς αναπτυξιακές τράπεζες για την εκτέλεση των έργων υποδομής (αυτοκινητόδρομοι, σχέδια αστικής ανάπτυξης, παραγωγή καθαρής ενέργειας κ.ά.).
Τα πρώτα βήματα
Μετά την αποδοχή του ελληνικού αιτήματος για συμμετοχή της χώρας μας στην AIIB αναμένεται η ολοκλήρωση της σχετικής διαδικασίας, που περιλαμβάνει:
* Την καταβολή της 1ης ετήσιας δόσης, ύψους 400.000 ευρώ. Η συνολική συμμετοχή θα καταβληθεί σταδιακά σε 5 ισόποσες ετήσιες δόσεις.
* Την υπογραφή και επικύρωση της συμφωνίας μεταξύ της AIIB και της χώρας μας.
* Την ανακοίνωση στους επικεφαλής των διαφόρων Επικρατειών (Constituencies) της συμμετοχής της χώρας μας στην επικράτεια της Ευρωζώνης. Επιπλέον, απαιτείται η αποστολή αιτήματος προς τους θπουργούς Οικονομικών των υφιστάμενων κρατών - μελών της Περιφέρειας της Ευρωζώνης για την αποδοχή της εισόδου της Ελλάδας, διαδικασία που έχει καθοριστεί και επικυρωθεί από το ECOFIN (συμβούλιο υπουργών Οικονομικών Ε.Ε.).
* Τον ορισμό governor και alternate governor από την Ελλάδα (κρατικοί λειτουργοί).
* Τον ορισμό advisor (κρατικός λειτουργός) στην επικράτεια (constituency) της Ευρωζώνης.
Οι δυνατότητες
Βασικός στόχος της AIIB είναι η ανάπτυξη τριών σημαντικών προτεραιοτήτων για βιώσιμες υποδομές, για περιφερειακή διασυνδεσιμότητα και για κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, μέσα στις οποίες θα ενταχθούν τα συγκεκριμένα επενδυτικά σχέδια. Επίσης, η τράπεζα ετοιμάζει επενδυτικό χαρτοφυλάκιο για επενδυτικά έργα που θα λαμβάνουν υπόψη τις ανάγκες των κυβερνήσεων. Η AIIB θα επιδιώξει επίσης την κινητοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων για την υλοποίηση των σχεδίων αυτών. Μάλιστα στο πλαίσιο αυτό έχει ήδη αναπτύξει στρατηγική για τον ενεργειακό τομέα, ώστε να διευκολύνει τα κράτη - μέλη στη μετάβασή τους σε χαμηλής εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα παραγωγικές διαδικασίες και υποδομές.
Επιπλέον, στόχος της τράπεζας είναι να προωθήσει τη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και τη συνεργασία των περιφερειακών χωρών - μελών της, με σκοπό την αντιμετώπιση των αναπτυξιακών προκλήσεων, από κοινού με άλλους πολυμερείς και διμερείς αναπτυξιακούς οργανισμούς.
Οι χρηματοδοτήσεις
Η AIIB θα χρηματοδοτήσει κατά προτεραιότητα έργα που αφορούν την ανάπτυξη υποδομών στην Ασία και θα συμβάλλουν στη διασυνδεσιμότητά της με τον υπόλοιπο κόσμο. Ήδη η Τράπεζα αποφάσισε και ενέκρινε τη χρηματοδότηση δεκαοκτώ τέτοιων projects, ύψους περίπου 2,5 δισ. δολ., τα οποία έχουν δοθεί σε 530 ημέρες λειτουργίας της τράπεζας. Σημειώνεται δε ότι οι χρηματοδοτήσεις τους είναι συνήθως συμπληρωματικές με άλλα IFIs.
Τα έργα αυτά αφορούν αυτοκινητοδρόμους, αστική ανάπτυξη, υδροηλεκτρικές μονάδες παραγωγής φυσικού αερίου και αγωγούς σε συνεργασία με ιδιωτικά κεφάλαια.
Η τράπεζα χρηματοδοτεί σε USD (δολάρια) με επιτόκιο libor + spreads. Ταυτόχρονα αναπτύσσει τα απαραίτητα εργαλεία και προχωρά σταδιακά στην έκδοση εγγυητικών επιστολών. Τα σχέδια που χρηματοδοτεί πρέπει να ανταποκρίνονται σε τραπεζικά κριτήρια και στις γενικές αρχές και στους όρους που περιλαμβάνονται στο καταστατικό της.
Τα ιδιωτικά έργα (δηλ. τα μη κυβερνητικά) θα πρέπει να είναι χρηματοδοτικά βιώσιμα.
Πώς ωφελούνται οι Έλληνες
Σύμφωνα πάντα με πληροφορίες, οι ελληνικές επιχειρήσεις θα μπορούν να ζητήσουν απευθείας τη χρηματοδότηση της AIIB για έργα που χρηματοδοτούνται σε περιφερειακές χώρες - μέλη της, υπό την προϋπόθεση ότι θα εξασφαλίζουν κάθε φορά τη σύμφωνη γνώμη των κυβερνήσεων των χωρών, όπου αυτά εκτελούνται, ενώ η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη χρηματοδότηση των έργων αυτών θα διευκολύνει και τη συμμετοχή της AIIB.
Ακόμη, η χρηματοδότηση έργων που ενδιαφέρουν τις ελληνικές εταιρείες στις περιφερειακές χώρες - μέλη της AIIB μπορεί να ζητηθεί και από τις κυβερνήσεις των χωρών όπου δραστηριοποιούνται οι ελληνικές εταιρείες.
Τέλος, οι ελληνικές εταιρείες μπορούν να ζητούν και εγγυητικές επιστολές από την AIIB για την εκτέλεση των παραπάνω έργων. Επίσης δεν αποκλείεται η χρηματοδότηση έργων υποδομών που υποβοηθούν την υλοποίηση των στόχων της διασυνδεσιμότητας, όχι μόνο μεταξύ περιφερειακών χωρών - μελών της AIIB, αλλά και μεταξύ των τελευταίων και μη περιφερειακών μελών, όπως η Ελλάδα. Έργα, δηλαδή, που θα συμβάλλουν στη διασυνδεσιμότητα μεταξύ Ελλάδος, Κύπρου (περιφερειακή χώρα - μέλος), Ισραήλ, αραβικών και ασιατικών Χωρών θα μπορούν να χρηματοδοτηθούν από την AIIB.
Το "στοίχημα" των BRICS
Την ίδια ώρα, ο επόμενος στόχος της κυβέρνησης, όπως αποφασίστηκε σε πρόσφατο κυβερνητικό συμβούλιο για την οικονομική πολιτική υπό τον αντιπρόεδρο Γιάννη Δραγασάκη είναι η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα (ΝΑΤ). Στόχος της είναι η κινητοποίηση πόρων για τη χρηματοδότηση έργων υποδομών και προγραμμάτων πράσινης και βιώσιμης ανάπτυξης στις λεγόμενες χώρες (BRICS) και σε άλλες αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες, κατά τρόπο συμπληρωματικό υφιστάμενων προσπαθειών εκ μέρους σειράς χρηματοοικονομικών ιδρυμάτων που στοχεύουν στην περιφερειακή και παγκόσμια ανάπτυξη.
Τα κράτη - μέλη της ΝΑΤ, Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα και Ν. Αφρική, κατέχουν ποσοστό 20% έκαστο στην τράπεζα και από κοινού εκπροσωπούν το 42% του παγκόσμιου πληθυσμού, ποσοστό της τάξης του 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ και 27% της συνολικής έκτασης του πλανήτη. Το εγκεκριμένο (authorized) κεφάλαιο για την τράπεζα ανέρχεται στα 100 δισ. δολάρια, το εγγεγραμμένο (subscribed) στα 50 δισ. δολάρια και το καταβεβλημένο (paid in) στα 10 δισ. δολάρια.
Έργα που "τρέχουν"
Το 2016, το Διοικητικό Συμβούλιο της ΝΑΤ ενέκρινε επτά προγράμματα σε όλα τα κράτη - μέλη, συνολικού ύψους 1,5 δισ. δολαρίων στους τομείς των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και των μεταφορών.
Παράλληλα, τον Ιούλιο του 2016 εκδόθηκε το πρώτο "πράσινο ομόλογο", ύψους 450 εκατ. δολαρίων, ενώ ως χρηματοοικονομικός οργανισμός η Νέα Αναπτυξιακή Τράπεζα έχει λάβει αξιολογήσεις στην υψηλότερη διαβάθμιση (ΑΑΑ) εκ μέρους δύο κινεζικών οίκων αξιολόγησης, των China Chengxin Credit Rating Group και China Lianhe Credit Rating Co.,Ltd.
Τέλος, η ΝΑΤ έχει συνάψει μνημόνιο κατανόησης (MoU) με πολυμερείς και εθνικές αναπτυξιακές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Παγκόσμιας Τράπεζας (World Bank) και της Asian Development Bank (Ασιατικής Τράπεζας Ανάπτυξης), καθώς και με σειρά κορυφαίων εμπορικών τραπεζών των κρατών - μελών της.
