Ρεπορτάζ: Αλεξάνδρα Γκίτση
Αν υπάρχει ένα προϊόν, το οποίο δοκίμασε πέρυσι η συντριπτική πλειονότητα των 26,11 εκατομμυρίων ανθρώπων που επισκέφθηκαν τη χώρα, δεν ήταν άλλο από τον μουσακά.
Ο greek mousaka αποτελεί άλλωστε ένα από τα must πιάτα της ελληνικής κουζίνας που πρέπει να γευτεί ένας τουρίστας επισκεπτόμενος τη χώρα, μόνο που ο greek mousaka δεν είναι και τόσο... ελληνικό πιάτο. Και εξηγούμαστε. Δεν εννοούμε την πατρότητα π.χ. της συνταγής ή αν το συγκεκριμένο πιάτο αποτελεί μέρος της διατροφής μας, αλλά την προέλευσή του. Θα καταλάβετε τι εννοούμε.
Πριν από λίγες ημέρες, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης παρουσίασης της πρωτοβουλίας ΕΛΛΑ-ΔΙΚΑ ΜΑΣ -είναι μια προσπάθεια ελληνικών επιχειρήσεων να στείλουν ένα μήνυμα στον Έλληνα καταναλωτή αλλά και στην πολιτεία ότι η ελληνική παραγωγή πρέπει να στηριχθεί η υφυπουργός Οικονομίας αρμόδια για θέματα βιομηχανίας Θεοδώρα Τζάκρη αποκάλυψε ότι στην ελληνική αγορά κυκλοφορεί μουσακάς κινεζικής προέλευσης. Δηλαδή greek mousaka made in China, σε ελεύθερη απόδοση. Κάτι που δεν διέψευσαν στελέχη της αγοράς με τα οποία επικοινώνησε η «Αυγή». Αντιθέτως οι ίδιοι δεν το θεώρησαν καθόλου απίθανο να συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Η περίπτωση εισαγωγής βαθιάς κατάψυξης μουσακά από την Κίνα δεν είναι το μοναδικό προϊόν που εισάγει η χώρα για να σερβίρει τους τουρίστες και να θρέψει τα παιδιά της. Aμπελόφυλλα Κίνας, φακές Καναδά, πατάτες Αιγύπτου και λεμόνια Αργεντινής είναι ορισμένα μόνο από τα αγροτικά προϊόντα που εισάγει η χώρα για να καλύψει την εσωτερική της κατανάλωση, αλλά και να φτιάξει μεταξύ άλλων «παραδοσιακά ελληνικά» προϊόντα, όπως τα ντολμαδάκια.
Τα όμορφα 279,746 δισ. ευρώ όμορφα καίγονται
Αυτά όμως δεν είναι τα μοναδικά προϊόντα που εισάγονται στη χώρα ως τελικό προϊόν ή ως πρώτη ύλη για να τραφούν οι καταναλωτές της χώρας, εγχώριοι και ξένοι, να λειτουργήσουν οι μηχανές των εργοστασίων της και κάποια εξ αυτών να επανεξαχθούν, όπως π.χ. φάρμακα (παράλληλες εξαγωγές) ή πετρελαιοειδή, σε ξένες αγορές.
Συνολικά μέσα στην τελευταία εξαετία 2010-2015, δηλαδή από την πρώτη ημέρα που η χώρα μπήκε στα Μνημόνια, μέχρι τα τέλη της περασμένης χρονιάς έχουν «καεί» σε εισαγωγές συνολικά 279,746 δισ. ευρώ. Ποσό δυσθεώρητο, το οποίο παραμένει εξίσου εντυπωσιακό ακόμη και αν «αφαιρέσουμε» από την πρόσθεση τα πετρελαιοειδή. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, λοιπόν, οι εισαγωγές της χώρας το ίδιο χρονικό διάστημα ανήλθαν στο ύψος των 190 δισ. ευρώ.
Και αν νομίζετε ότι το μόνο εντυπωσιακό στην περίπτωση είναι το ύψος της αξίας τους, θα θέλαμε να σας πληροφορήσουμε πως ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η ανθεκτικότητά τους στην κρίση.
Πριν από λίγες εβδομάδες, όταν ο πρώην διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος είπε πως τα χρόνια της κρίσης, "το μόνο που δεν έχει υποστεί απώλεια ήταν οι καταθέσεις so far", εν αντιθέσει με το ΑΕΠ της χώρας που συρρικνώθηκε 26% και τα περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων που έχουν υποστεί μεγάλη μείωση (σ.σ.: τα ακίνητα έχουν χάσει το 60% της αρχικής αξίας τους, οι μετοχές απώλεσαν το 90% της αξίας τους κ.ά.), θα έπρεπε να βάλει στην εικόνα και τις εισαγωγές, οι οποίες δεν επλήγησαν.
Με βάση επίσημα στοιχεία διαπιστώνει κανείς ότι οι ελληνικές εισαγωγές αποτελούν την πλέον ανελαστική δαπάνη και δη καταναλωτική. Ας πάρουμε για παράδειγμα τις εισαγωγές της χώρας χωρίς τα πετρελαιοειδή. Η μοναδική αξιόλογη ποσοστιαία μείωσή τους αυτή την εξαετία ήταν το 2011 οπότε «υποχώρησαν» στα 32,906 δισ. ευρώ από 37,477 δισ. ευρώ που ήταν το 2010 για να σταθεροποιηθούν τα επόμενα χρόνια, ήτοι το 2012, το 2013, το 2014 και το 2015 πέριξ των 30 δισ. ευρώ.
Για να μην πάμε πολύ μακριά, πέρυσι, σύμφωνα με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Εξαγωγέων, οι ελληνικές εισαγωγές στις οποίες περιλαμβάνονται τα πετρελαιοειδή μπορεί να μειώθηκαν κατά 9,8% στα 42,584 δισ. ευρώ, αυτό όμως ήταν συγκυριακό φαινόμενο και οφείλεται στη μεγάλη μείωση των εισαγωγών καυσίμων κατά 29,3% λόγω πτώσης των διεθνών τιμών.
Χωρίς τα πετρελαιοειδή η αντίστοιχη μεταβολή δείχνει ουσιαστική στασιμότητα (0,2% ή 75,5 εκατ. ευρώ), δηλαδή οι περσινές ελληνικές εισαγωγές χωρίς τα πετρελαιοειδή κινήθηκαν επί της ουσίας στα επίπεδα του 2014.
Συνολικά από τις 73 κυριότερες κατηγορίες προϊόντων που εισάγει η χώρα διαχρονικά οι 13 κινήθηκαν έστω και οριακά ανοδικά (ξεχωρίζουν πετρέλαιο, μέταλλα, φυσικό αέριο και laptops/tablets), οι 25 πτωτικά (κυρίως φάρμακα, οχήματα, ένδυση), ενώ 35 είναι ουσιαστικά αμετάβλητες, γεγονός που σημαίνει ότι δεν αλλάζει το μείγμα των εισαγωγών. Από πλευράς χωρών προορισμού εισαγωγών, στις συνολικές εισαγωγές προκύπτει άνοδος σε 8 χώρες και υποχώρηση σε 7. Οι 15 πρώτες χώρες από τις οποίες εισάγει η Ελλάδα είναι οι: Ρωσία, Γερμανία, Ιράκ, Ιταλία, Κίνα, Καζακστάν, Ολλανδία, Γαλλία, Ισπανία, Νότια Κορέα, Βουλγαρία, Σαουδική Αραβία, Βέλγιο, Ηνωμένο Βασίλειο και Τουρκία.
Ακόμη και εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, επίσης προκύπτει άνοδος σε 8 χώρες, 6 υποχωρούν και μία μένει αμετάβλητη. Οι 15 σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της χώρας σε αυτή την κατηγορία είναι οι: Γερμανία, Ιταλία, Κίνα, Ολλανδία, Γαλλία, Νότια Κορέα, Ισπανία, Βέλγιο, Βουλγαρία, Ηνωμένο Βασίλειο, Τουρκία, Ρουμανία, Ελβετία, Πολωνία και Αυστρία.
Κόβουν το σούπερ - μάρκετ για να αγοράσουν τεχνολογία
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο είναι πού πήγε όλος αυτός ο πακτωλός των χρημάτων. Δηλαδή ποια προϊόντα εισάγουμε και καταναλώνουμε. Πέρα από τα κλασικά, όπως πετρελαιοειδή, φάρμακα και οχήματα, εισάγουμε ενδύματα, παιγνίδια, βιβλία, είδη οικιακής χρήσης, κοσμήματα, κρέατα, γαλακτοκομικά, χαρτικά, φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, υποδήματα, καφέ, έπιπλα, ζάχαρη, ποτά, πολλά χρήματα έχουν φύγει για εισαγωγές ηλεκτρονικών υπολογιστών, laptops και tablets.
Μόνο την πενταετία 2010-2014 (αναλυτικά στοιχεία για το 2015 δεν υπάρχουν) η Ελλάδα εισήγαγε Η/Υ, laptops, tablets αξίας 3,2 δισ. ευρώ. Ποσό το οποίο μπορεί και να προσεγγίσει τα 4 δισ. ευρώ αν υπολογιστεί και το 2016. Την ίδια στιγμή οι Έλληνες έχουν ξοδέψει την εξαετία 2010-2015 πάνω από 5,5 δισ. ευρώ για αγορά τηλεφωνικών συσκευών, όπως smartphones.
Όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ σύμφωνα με την ετήσια έρευνα του καθηγητή Γ. Μπάλτα που διεξήχθη στο Εργαστήριο Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, υποχώρησε εφέτος στα 49,5 ευρώ όταν το 2015 ήταν 54,5 ευρώ. Σύμφωνα με την εν λόγω έρευνα το 71% των καταναλωτών δήλωσε ότι αγοράζει φθηνότερα προϊόντα (από 68% ένα χρόνο πριν), το 80% αγοράζει λιγότερα προϊόντα (από 74%), το 87% συγκρίνει τιμές σε προϊόντα και καταστήματα και το 70% περιορίζεται στα απολύτως απαραίτητα (από 69% που ήταν πέρυσι).
