Του Αργύρη Παναγόπουλου
Ο Ισπανός πρωθυπουργός και μεγάλος χαμένος των εκλογών και των μετεκλογικών σεναρίων στην Καταλωνία υπέγραψε συμφωνία για αύξηση του κατώτατου μισθού 4%, 5% και 10% για την περίοδο 2018-2020 με ρήτρα ανάπτυξης 2,5%, με την Κεντρική Τράπεζα και τις ευρωπαϊκές αρχές να μιλούν για πολύ χαμηλότερους ρυθμούς, και τη δημιουργία 450.000 νέων θέσεων εργασίας για το κάθε έτος, ενώ εκτινάσσεται το πρεκαριάτο και η φτωχοποίηση των νέων.
Η πίκρα των εκλογικών αποτελεσμάτων
Ο Μαριάνο Ραχόι δήλωσε ότι δεν είναι ευχαριστημένος από τα εκλογικά αποτελέσματα στην Καταλωνία, που το κόμμα του εξέλεξε μόλις 3 από τους 11 βουλευτές που είχε. “Ο κόσμος δεν είναι ευχαριστημένος, δεν μπορούμε να είμαστε ευχαριστημένοι με αυτά τα αποτελέσματα, είμαστε άνθρωποι”, τόνισε ο Μ. Ραχόι, ο οποίος φαίνεται ότι δεν θα εξαντλήσει το χρόνο που του δίνει ο νόμος για το σχηματισμό της νέας καταλανικής κυβέρνησης με καταληκτική ημερομηνία στις 23 Ιανουαρίου. Ο Ραχόι στοχεύει στο σχηματισμό νέας κυβέρνησης πριν τις 20 Ιανουαρίου, δεδομένου ότι ο νόμος προβλέπει τη σύγκλιση της καταλανικής βουλής το αργότερο είκοσι εργάσιμες ημέρες μετά τις εκλογές.
Ο Ραχόι απέρριψε την πρόταση του Πουτζδεμόντ να συναντηθούν στο εξωτερικό, υποστηρίζοντας ότι “το άρθρο 155 εφαρμόστηκε όπως έπρεπε να εφαρμοστεί. Αυτοί που θέλαμε την αλλαγή δεν βγάλαμε τις απαραίτητες έδρες”.
Αναζητούν πρόεδρο οι Καταλανοί εθνικιστές
Της φυλακής οι πόρτες και τα σύνορα των Πυρηναίων αποτελούν τα δύο μεγαλύτερα εμπόδια για τους Καταλανούς εθνικιστές για να λύσουν τον γρίφο για το ποιος θα είναι ο επόμενος πρόεδρος της Καταλωνίας και ποιος ο πρόεδρος της νέας καταλανικής βουλής. Οι Καταλανοί εθνικιστές άρχισαν πάντως διαπραγματεύσεις για τη σύνθεση του προεδρείου της νέας τοπικής βουλής.
Ο αναμφισβήτητος πρόεδρος της Καταλωνίας είναι ασφαλώς ο Τσ. Πουτζδεμόντ και ο αναμφισβήτητος αντιπρόεδρος της κυβέρνησής του ο Οριόλ Χουνκουέρας που φαίνεται να αντιμετωπίζουν δυσκολίες να παρουσιαστούν στην καταλανική βουλή για να αναλάβουν τα αξιώματά τους, μαζί με αρκετούς άλλους φυλακισμένους και αυτοεξόριστους που επανεκλέχθηκαν ή εκλέχθηκαν για πρώτη φορά στην τοπική βουλή.
Οι ηγέτες της ERC αναφέρονται στον “πρόεδρο Πουτζδεμόντ” με σεβασμό και δέος, αλλά για αυτούς είναι σαφές ότι σε περίπτωση που ο Πουτζδεμόντ δεν επιστρέψει στην Καταλωνία θα πρέπει να αναλάβει τα ηνία της κυβέρνησης ο Χουνκουέρας, ο οποίος θα πρέπει να δώσει τις... εξετάσεις αποφυλάκισής του στο Ανώτατο Δικαστήριο και μάλιστα στις 4 Ιανουαρίου, καθυστερώντας αφάνταστα ή μπλοκάροντας εντελώς τις συζητήσεις των Καταλαών εθνικιστών για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης. Για την ERC είναι σημαντικό να τονιστεί με τους Πουτζδεμόντ και Χουνκουέρας η δημοκρατική νομιμότητα και συνέχεια της καταλανικής κυβέρνησης.
Το αποδεκατισμένο από τις εκλογές αριστερό CUP, που με τους 4 βουλευτές του είναι απαραίτητο για το σχηματισμό της νέας κυβέρνησης, δήλωσε ότι θα δώσει ψήφο εμπιστοσύνης μόνο εάν έχει ένα καθορισμένο χρονοδιάγραμμα για την ανεξαρτησία.
Το “συνταγματικό” τόξο
Το Λαϊκό Κόμμα, διαμέσου του κοινοβουλευτικού εκπροσώπου του στη βουλή της Μαδρίτης Ραφεάλ Ερνάνδο, πιέζει τους Πολίτες να αναλάβουν την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, παρόλο που είναι φανερό ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να περάσει από τη νέα βουλή, που ελέγχεται από τα τρία κόμματα που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας.
Το κόμμα του Ραχόι κατηγορεί τους Πολίτες ότι από τη στιγμή που κέρδισαν τις εκλογές δεν πήραν καμία πολιτική πρωτοβουλία ούτε για το σχηματισμό κυβέρνησης ούτε για την εκλογή του νέου προέδρου και του προεδρείου της καταλανικής βουλής. Για το Λαϊκό Κόμμα οι Πολίτες θα πρέπει να συγκαλέσουν συνάντηση των “συνταγματικών” κομμάτων για να καθορίσουν μια κοινή στρατηγική. Στο εσωτερικό του Λαϊκού Κόμματος πάντως σημειώθηκε και μια περιορισμένη προς το παρόν κριτική εναντίον της πολιτικής του κόμματος τόσο στο τοπικό όσο και στο κεντρικό επίπεδο ακόμη και στον ίδιο το Ραχόι για τους χειρισμούς που οδήγησαν το Λαϊκό Κόμμα στα χειρότερα για την ιστορία του αποτελέσματα στην Καταλωνία και της διαγραφής του σαν κοινοβουλευτικής ομάδας από την τοπική βουλή με τους μόλις 3 βουλευτές που κατάφερε να εκλέξει. Ο γενικός συντονιστής του κόμματος Φερνάνδο Μαρτίνεθ Μαϊγιο υπερασπίστηκε τον Μ. Ραχόι υποστηρίζοντας ότι δεν ευθύνεται για να αρνητικά αποτελέσματα του κόμματος στην Καταλωνία.
Οι Πολίτες αρχικά ερωτοτροπούσαν την επομένη των εκλογών με την ιδέα να αναλάβει η Ινές Αριμάδας την πρωτοβουλία σχηματισμού κυβέρνησης, αλλά αργότερα υπαναχώρησαν αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στα κόμματα που είναι υπέρ της ανεξαρτησίας.
Αποχώρηση αστυνομικών, νέες διώξεις και απειλές
Ο υπουργός εσωτερικών Θόιδο ανακοίνωσε ότι οι αστυνομικές δυνάμεις που είχαν καταφθάσει εκτός Καταλωνίας θα αποσυρθούν έως τις 30 Ιανουαρίου μετά από “την ανάκτηση της θεσμικής ομαλότητας και της συμβίωσης... στον απόηχο της εφαρμογής του άρθρου 155 και των εκλογών της 21ης Δεκεμβρίου”. Η κυβέρνηση του Ραχόι είχε αρνηθεί να δημοσιοποιήσει τον αριθμό των αστυνομικών που μεταφέρθηκαν στην Καταλωνία υποστηρίζοντας ότι αποτελεί... κρατικό μυστικό.
Δικαστής αποφάσισε να ασκήσει δίωξη εναντίον έξι δημοτικών συμβούλων του Ρέους για αφίσα εναντίον της Εθνικής Αστυνομίας διατάσσοντας παράλληλα τη σύλληψη δύο συμβούλων του αριστερού CUP, γιατί αρνήθηκαν να καταθέσουν ως κατηγορούμενοι.
Η εισαγγελία ζήτησε από έναν διευθυντή και 12 καθηγητές σχολείου της Βαρκελώνης να καταθέσουν για σχόλια καθηγητών σε μαθητές των οποίων οι γονείς είναι αστυνομικοί της Χουάρδιο Θιβίλ, με τις επιθέσεις της τελευταίας στους πολίτες που συμμετείχαν στο δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου. Η εισαγγελικές αρχές ερευνούν την πιθανότητα οι καθηγητές να έχουν διαπράξει αδικήματα μίσους.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης Ραφαέλ Καταλά προειδοποίησε τη νέα καταλανική κυβέρνηση που θα σχηματιστεί ότι “θα πρέπει να σέβεται τις υποχρεώσεις της για να μην χρειαστεί ποτέ πια να εφαρμοστεί το άρθρο 155.. και να μην εκδηλωθούν αποσχιστικές κινήσεις που είναι αντίθετες με το σύνταγμα”.
Το Ανώτατο Δικαστήριο θα εξετάσει στις 4 Ιανουαρίου την έφεση του Χουνκουέρας στην προηγούμενη απόφασή του αρνηθεί την αποφυλάκιση του ηγέτης της ERC και πρώην αντιπροέδρου της καταλανικής κυβέρνησης, ενώ την ίδια στιγμή κατηγορεί μεταξύ δεκάδων άλλων προσώπων την γενική γραμματέα της ERC Μάρτα Ροβίρα, τον πρώην πρόεδρο της καταλανικής κυβέρνησης Άρτουρ Μας και την ηγεσία του κόμματος, τη συντονίστρια του δεξιού PDeCAT Μάρτα Πασκουάλ, τη συντονίστρια του CUP Μερέια Μπόγια και την πρόεδρο του Συλλόγου Δήμων για την Ανεξαρτησία AMI Νέους Γιοβέρας “για τη διαδικασία ανεξαρτησίας”. Το Ανώτατο Δικαστήριο ενημέρωσε την Χουάρδια Θιβίλ ότι τα άτομα αυτά θα πρέπει να προσαχθούν μεταξύ των άλλων με τις κατηγορίες της εξέγερσης και ανταρσίας.
Υπαναχώρηση σοσιαλιστών για... χάρη στους αποσχιστές
Το Unidos Podemos από την πλευρά του άσκησε έντονη κριτική στο Σοσιαλιστικό Κόμμα PSOE γιατί υπαναχώρησε από τις θέσεις του γραμματέα των Καταλανών σοσιαλιστών του PSC για την απονομή χάριτος τους φυλακισμένους ηγέτες της πρώην καταλανικής κυβέρνησης και των δύο μεγάλων κοινωνικών οργανώσεων της Καταλωνίας και σε αυτούς που έχουν “αυτοεξοριστεί” στις Βρυξέλλες.
Ο βουλευτής και υπεύθυνος δικαιωμάτων του Podemos Ραφαέλ Μαγιοράλ ζήτησε εξηγήσεις από το PSOE γιατί υπαναχώρησε των δηλώσεων του Καταλανού σοσιαλιστή ηγέτη Μιγκέλ Ιθέτα, που είχε ζητήσει την απονομή χάριτος για “να επιστρέψει στο μέλλον στην ομαλότητα η Καταλωνία”. Σύμφωνα με δηλώσεις του Ρ. Μαγιοράλ σε μεγάλο ιδιωτικό κανάλι “δεν καταλαβαίνουμε πως θα οδηγηθούμε στη δημοκρατική ομαλότητα όταν υπάρχουν ακόμη άτομα στην φυλακή”. Προηγούμενα ο Χοσέ Λουίς Άβαλος, ο γραμματέας οργανωτικού και δεύτερος στην ιεραρχία του PSOE, είχε αδειάσει στην κυριολεξία τον Μ. Ιθέτα υποστηρίζοντας ότι οι δηλώσεις του για χάρη είχαν προκαλέσει “κρίση στην εμπιστοσύνη όσων είναι κατά της ανεξαρτησίας και στην ικανότητα του PSC να ευθυγραμμιστεί ξεκάθαρα με τη θέση μάχης που απαιτεί η συγκεκριμένη στιγμή”. Ο Άβαλος δεν βλέπει επίσης τους αποσχιστές να έχουν διάθεση να εργαστούν για να διευκολύνουν τη διακυβέρνηση της Καταλωνίας και ότι “συνεχίζουν ένα πολιτικό σχέδιο για τους εκλογείς τους και όχι για την πλειοψηφία”.
Ο Μ. Ιθέτα αναγνώρισε ότι τα εκλογικά αποτελέσματα δεν ανταποκρίθηκαν στις φιλοδοξίες των σοσιαλιστών, ενώ μέσα από στο Σοσιαλιστικό Κόμμα αναπτερώθηκαν οι υπέρμαχοι της απόσχισης του PSC από το PSOE και της δημιουργίας ενός νέου Σοσιαλιστικού Κόμματος στην Καταλωνία που να συμμετέχει στις ομοσπονδιακές δομές του PSOE θεωρώντας ότι ο PSC του Μ. Ιθέτα δημιουργεί προβλήματα στους σοσιαλιστές σε εθνικό επίπεδο εξαιτίας των συμμαχιών του και της πολιτικής του. Στον γραμματέα του PSOE Πέδρο Σάντσεθ, μετά την απογοήτευση για τα εκλογικά αποτελέσματα στην Καταλωνία, έμεινε η παρηγοριά ότι ο Ραχόι έμεινε με μια εκπροσώπηση που αποτελεί “εκλογικό ανέκδοτο” στην Καταλωνία.
Διχάζει το χριστουγεννιάτικο διάγγελμα του βασιλιά
Το χριστουγεννιάτικο διάγγελμά του βασιλιά Φελίπε Στ' δίχασε για άλλη μια φορά τους Καταλανούς και τους Ισπανούς, με τα “συνταγματικά” κόμματα να υπερασπίζουν τον μονάρχη και την Αριστερά και τους Καταλανούς εθνικιστές να επιμένουν ότι παρόλο που χαμήλωσε τους προηγούμενους επιθετικούς τόνους τους συνεχίζει να εκπροσωπεί μόνο τους ψηφοφόρους της δεξιάς και τον ισπανικό εθνικισμό.
Ο Ισπανός μονάρχης υπογράμμισε ότι “θα πρέπει να αποφευχθεί η αντιπαράθεση ή ο αποκλεισμός... [και ότι] η Ισπανία αποτελεί μια ώριμη δημοκρατία, όπου ο κάθε πολίτης μπορεί να σκεφθεί, υπερασπιστεί ή να αντικρούσει ιδέας, αλλά όχι να επιβάλλει τις δικές του ενάντια στα δικαιώματα των υπολοίπων”, αναφερόμενος “στο σεβασμό του πλουραλισμού”, ενώ απέφυγε να αναφερθεί στις διαδικασίες για την πορεία της ανεξαρτησίας της Καταλωνίας και τις δικαστικές περιπέτειες πολλών Καταλανών πολιτικών και πολιτών. Για δεύτερη διαδοχική χρονιά η δημόσια τηλεόραση της Καταλωνίας TV3 δεν μετέδωσε απευθείας το διάγγελμα του Ισπανού μονάρχη.
“Συνολικά θετικό” έκρινε το διάγγελμα ο γραμματέας Οργανωτικού του Σοσιαλιστικού Κόμματος Χ.Λ. Άβαλος.
“Ο Φελίπε Στ' επέστρεψε οικειοθελώς να κάνει τον βασιλιά του άρθρου 155”, τόνισε ο εκπρόσωπος του δεξιού κόμματος του Πουτζδεμόντ JXCat Έντρουαρντ Πουζόλ, εκτιμώντας ότι για τον βασιλιά “ήταν πιο εύκολο να αναφερθεί στην καταστολή της 1ης Οκτωβρίου παρά στη θέληση των Καταλανών στις εκλογές της 21ης Δεκεμβρίου... Ο κάλπες είπαν αυτό που είπαν: Φθάνει πια το άρθρο 155”, καταγγέλλοντας ότι “ο Φελίπε Στ' ευθυγραμμίστηκε με αυτό το άρθρο του συντάγματος”.
“Ο Φελίπε Στ' αναφέρθηκε στην ομιλία του για δικαιώματα και ελευθερίες, ενώ φοβούμαστε ακόμη και να γράψουμε ένα μήνυμα στο Twitter”, σχολίασε ο αναπληρωτής κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ERC Γκαμπριέλ Ρουφιάν, παραφράζοντας το όνομα του Φελίπε – Φίλιππος σε “155ίππων Στ'”, διακωμωδώντας τη στήριξη του άρθρου 155.
Για τον ηγέτη του Unidos Podemos Πάμπλο Ιγκλέσιας “άλλαξε ο τόνος του από το διάγγελμα της 3ης Οκτωβρίου, αλλά ο βασιλιάς αγκάλιασε τα επιχειρήματα του Λαϊκού Κόμματος”. “Η κρίση πέρασε, στην Καταλωνία φαίνεται ότι όλα διορθώθηκαν και ότι η διαφθορά αποτελεί μετεωρολογικό φαινόμενο χωρίς πρόσωπα και ονόματα. η Ισπανία δεν χρειάζεται βασιλιάδες, αλλά δημόσιες ποιοτικές υπηρεσίες, αξιοπρεπή εργασία και διάλογο”, κατέληξε ο Π. Ιγκλέσιας.
Η ενωτική Αριστερά αντιπολίτευση στις δύο δεξιές
“Οι νικητές είναι η Αριμάδας και ο Πουτζδεμόντ, που εκπροσωπούν τις πολιτικές του καταφυγίου και της δεξιάς στο τοπικό κοινοβούλιο. Ο μεγάλος ηττημένος είναι ο Ραχόι η ισπανική κυβέρνηση και οι πολιτικές καταστολής και η έλλειψη προτάσεων... Μας ανησυχεί που ένα τμήμα των λαϊκών στρωμάτων ψήφισε μια καθαρά νεοφιλελεύθερη επιλογή... Η ERC, το CUP και το PSC συμμετείχαν στη διαμόρφωση των μπλοκ και άνοιξαν το δρόμο στις δυνάμεις της δεξιάς. Η ενωτική Αριστερά θα κάνει αντιπολίτευση στις δύο αυτές δεξιές δυνάμεις”, τόνισε ο συντονιστής και επικεφαλής του ψηφοδελτίου Catalunya En Comù . Podem Χαβιέρ Ντομένεκ, προειδοποιώντας ότι “τα αποτελέσματα είναι άσχημα για εμάς και την Καταλωνία” και ότι “εάν κάποιος θέλει να περιμένει να τα κάψει όλα η φωτιά ας περιμένει. Είναι καλύτερα να τη σβήσουμε”.
Για τον Χ. Ντομένεκ ο κόσμος “ψήφισε εναντίον της μονομερούς ανακήρυξης της ανεξαρτησίας και εναντίον του άρθρου 155... Ο λαός αποφασίζει, αλλά το αποτέλεσμα δυσκολεύει πολύ την οικοδόμηση του μέλλοντος που έχουμε ανάγκη στην Καταλωνία... Βλέπω την ευφορία των [δεξιών] Πουτζδεμόντ και Αριμάδας και δεν έχω καμία ευφορία σε μια εντελώς πολωμένη Καταλωνία”.
“Η Αριστερά αποτελεί καθαρά έναν ηττημένο των εκλογών... πρέπει να εργαστούμε πολύ για να ξανακερδίσουμε την εμπιστοσύνη των λαϊκών στρωμάτων και να καταπολεμήσουμε την πόλωση”, τόνισε η Ελισένδα Αλαμάνι, η νέα τοπική βουλευτής και εκπρόσωπος του Catalunya En Comù – Podem.
Αύξηση κατώτατου μισθού και... φτώχειας για τους νέους
Ο Μ. Ραχόι υπέγραψε με τα συνδικάτα και τις οργανώσεις των εργοδοτών μια συμφωνία για αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 4% για το 2018 κατά 5% για το 2019 και κατά 10% για το 2020, για να φθάσει στα 850 ευρώ το 2020, εάν ο ρυθμός ανάπτυξης φθάσει στο 2,5% και δημιουργηθούν 450.000 νέες θέσεις εργασίας σε κάθε ένα από αυτά τα τρία χρόνια.
Για τον Ραχόι αυτοί οι όροι είναι “μετριοπαθείς και εφικτοί”, από τη στιγμή που φέτος δημιουργήθηκαν 600.000 νέες θέσεις εργασίας, στοχεύοντας η απασχόληση να έχει εκτιναχθεί στα 20 εκατομμύρια άτομα το 2020, αναγνωρίζοντας όμως ότι “οι άνεργοι σήμερα ξεπερνούν τα 3 εκατομμύρια άτομα”.
“Είναι περισσότερα αυτά που μας ενώνουν. Αυτό αποτελεί το μεγάλο μάθημα που λέγεται Ισπανία”, τόνισε ο Ραχόι στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε την υπογραφή της συμφωνίας, αναφερόμενος εμμέσως στην καταλανική κρίση.
Τα συνδικάτα υπενθύμισαν στον Ραχόι ότι η αύξηση του κατώτατου μισθού μετά από επτά χρόνια αποτελεί δικαίωμα και όχι παραχώρηση, γιατί με τις αυξήσεις αυτές απλώς ανακτάται ένα μικρό τμήμα της απώλειας της αγοραστικής δύναμης των εργαζομένων την τελευταία 10ετία.
Σύμφωνα όμως με το Παρατηρητήριο Χειραφέτησης του Συμβουλίου της Νεολαίας CJE το 92,4% των νέων εργαζομένων που βρήκαν μια νέα εργασία σε ηλικία μικρότερη των 30 ετών απασχολείται σε πρόσκαιρες εργασίες περιορισμένου χρόνου, με μόλις το 20% από αυτούς να έχουν χειραφετηθεί κοινωνικά και να είναι ανεξάρτητοι. Ακόμη χειρότερα το ίδιο Παρατηρητήριο προειδοποίησε ότι 4 στους 10 νέους αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο φτώχειας, όταν μόλις ένας στους 10 νέους μπορεί να θεωρηθεί ανεξάρτητος και χειραφετημένος.
Σύμφωνα με την ίδια πηγή το 48,9% των νέων κάτω των 30 ετών που εργάζονταν το πρώτο τρίμηνο του 2017 είχαν πρόσκαιρη εργασία περιορισμένου χρόνου, ενώ το 92,4% των νέων συμβολαίων εργασίας για νέους κάτω των 30 ετών αφορούσαν πρόσκαιρη εργασία. Για να μπορέσει ένας νέος ή νέα κάτω των 30 ετών να αγοράσει ένα διαμέρισμα θα πρέπει να έχει 4πλάσιο μισθό από τον σημερινό, ενώ εάν ήθελε να νοικιάσει ένα διαμέρισμα το ενοίκιο θα απορροφούσε το 85% του σημερινού μισθού. Η κατάσταση αυτή οδηγεί τους νέους να μένουν με τις οικογένειές τους, αφού μόλις το 19,4% μεταξύ των 16 και 29 ετών έχει χειραφετηθεί, ενώ το 37,7% αντιμετωπίζει τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού, παρόλο που εργάζεται. Μόλις το 7,6% των νέων μεταξύ των 16 και 29 ετών που εργάζονται απασχολείται σε εργασία αορίστου χρόνου.
Η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας ανακοίνωσε ότι το ΑΕΠ σημείωσε άνοδο 0,8% το τέταρτο τρίμηνο, στα ίδια επίπεδα με την άνοδο του τρίτου τριμήνου, με την κρίση στην Καταλωνία να μην επηρεάζει αρνητικά την πορεία της οικονομίας, χάρις στην ισχυρή άνοδο των εξαγωγών, ενώ η απασχόληση σημείωσε άνοδο 3,2%, τους υψηλότερους ρυθμούς ανόδου από τον πρώτο τρίμηνο του 2016. Η Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας προβλέπει άνοδο το ΑΕΠ κατά 2,4% το 2018 και 2,1% για το 2019 και το 2020, που απέχει πολύ από τη ρήτρα ανάπτυξης του 2,5% για την αύξηση του κατώτατου μισθού.
