Κανείς δεν πίστευε ότι μπορούσε να επαναληφθεί η μεταναστευτική έξοδος που γνώρισε η Πορτογαλία τη δεκαετία του 1960 με τη μαζική φυγή Πορτογάλων προς τη βόρεια Ευρώπη, ωστόσο τα στατιστικά δεδομένα καταγράφουν και σήμερα ανάλογη ροή, αν όχι μεγαλύτερη.
Το 2012, 10.000 Πορτογάλοι έφευγαν κατά μέσο όρο κάθε μήνα από τη χώρα, σε ένα σύνολο πληθυσμού 10,5 εκατομμυρίων κατοίκων, αριθμός που είναι μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο του 1966. Τη δεκαετία του '60, οι Πορτογάλοι έφευγαν για να γλυτώσουν από τη φτώχεια, τη δικτατορία του Σαλαζάρ και τους αποικιοκρατικούς πολέμους. Σήμερα, ύστερα από πενήντα χρόνια και υπό καθεστώς πια κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, φεύγουν κατά χιλιάδες εξαιτίας της ανεργίας, της έλλειψης προοπτικής για το μέλλον και της απειλής της φτώχειας.
Τέτοιες μεταναστευτικές έξοδοι σημειώνονται και από άλλες χώρες που τελούν υπό την άμεση ή έμμεση «αυτοκρατορία» της τρόικας. Όπως γράφει όμως στη "Λιμπερασιόν" η Κριστίνα Σεμπλάνο, που διδάσκει πορτογαλική οικονομία στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης, η Πορτογαλία πρέπει να είναι η μόνη χώρα όπου την έξοδο την ενθαρρύνει η ίδια η κυβέρνηση. Κυβέρνηση που επιχαίρει για τη μείωση της ανεργίας, η οποία οφείλεται σε αυτήν ακριβώς την έξοδο!
Η πορτογαλική μετανάστευση δεν είναι καινούργιο φαινόμενο και δύσκολα θα μπορούσε να αποφευχθεί σε μια χώρα με τόσο μεγάλη φτώχεια και τόσο ηχηρές ανισότητες. Εκτοξεύτηκε στα ύψη όμως μετά την κρίση, μαζί με την ανεργία, που έχει φτάσει μεταξύ των νέων στο 40%. Η μετανάστευση λειτουργεί όμως και ως ένα είδος κοινωνικού αποσυμπιεστή: αν δεν υπήρχε, το πιθανότερο είναι ότι θα σημειώνονταν βίαιες και εκτεταμένες κοινωνικές εκρήξεις.
Η μαζική νέα μετανάστευση έχει καταστροφικές επιπτώσεις για τη χώρα, πέρα από τα ανθρώπινα, προσωπικά και οικογενειακά δράματα που προκαλεί. Επιτείνει τη γήρανση του πληθυσμού, που είναι ήδη ένας από τους πιο ηλικιωμένους της Ε.Ε. και του κόσμου, και ταυτόχρονα επιδεινώνει το δημογραφικό πρόβλημα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο αριθμός των γεννήσεων στην Πορτογαλία στη διάρκεια του 2012 έπεσε στα επίπεδα του τέλους του 19ου αιώνα.
