“Δεν έχει καμία απολύτως επίπτωση πρακτική αυτή η απόφαση. Δεν θα υποκύψει η κυβέρνηση στον σκοταδισμό που κάποιοι θέλουν να φέρουν σε αυτόν τον τόπο” τόνισε ο υπουργός Παιδείας Κ. Γαβρόγλου σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ που έκρινε κατά πλειοψηφία αντισυνταγματική την υπουργική απόφαση του πρώην υπουργού Παιδείας Ν. Φίλη για το μάθημα των Θρησκευτικών.
Για “σκοταδισμό”, “Μεσαίωνα” και “αναχρονισμό” έκανε λόγο ο ίδιος ο Ν. Φίλης, ενώ ο αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος κράτησε χαμηλούς τόνους κι επικεντρώθηκε στη συνέχιση της συνεργασίας Εκκλησίας-Πολιτείας για το νέο βιβλίο.
Μιλώντας στην ΕΡΑ ο Κ. Γαβρόγλου υπογράμμισε ότι δεν υπάρχουν πρακτικές επιπτώσεις από την απόφαση σχολιάζοντας ότι “τα σχολεία συνεχίζουν τα μαθήματα, συνεχίζονται οι επιμορφώσεις και συνεχίζεται ο προβληματισμός μας γύρω από ένα ουσιαστικό μάθημα Θρησκευτικών” παρατηρώντας ότι τα μαθήματα δεν αλλάζουν ξαφνικά, αλλά πάντα προηγείται “μία περίοδος αποτίμησης του καινούργιου".
Ο υπουργός διευκρίνισε ότι υπάρχουν αλλαγές στα Προγράμματα Σπουδών σε συνεννόηση με την Εκκλησία, οι οποίες διατηρούν τον πυρήνα των προτάσεων του Ν. Φίλη, καθώς “η κυβέρνηση έχει μια συνέχεια”.
Ο Κ. Γαβρόγλου σημείωσε ότι αναμένει τη δημοσιοποίηση της πλήρους απόφασης του ΣτΕ παρατηρώντας ότι “μας κάνει τεράστια εντύπωση το ότι υπάρχει μια διαρροή εντελώς συγκεκριμένη, στην οποία ούτε σκεπτικό υπάρχει, παρά μόνο κάποιες καταλήξεις της απόφασης”. Ο Κ. Γαβρόγλου επισήμανε ότι από αυτήν τη διαρροή απουσιάζουν οι αναφορές στο σκεπτικό της μειοψηφίας του ΣτΕ, ενώ σχολίασε με νόημα ότι “η συστηματικότητα ορισμένων αποφάσεων και κυρίως η πολιτική τους αποτίμηση δείχνουν ότι κάτι υπάρχει στον αέρα”.
Το σκεπτικό της μειοψηφίας του ΣτΕ
Ενδιαφέρον παρουσιάζει και το σκεπτικό της μειοψηφίας των δικαστών του ΣτΕ, το οποίο δημοσιοποίησε η “Εφ.Συν.”. Οι δικαστές που μειοψήφησαν εκτιμούν ότι οι σχετικές διατάξεις του συντάγματος και των διεθνών συμβάσεων “ουδόλως υποχρεώνουν τον νομοθέτη να προσδώσει στο μάθημα των θρησκευτικών ομολογιακό ή κατηχητικό χαρακτήρα”, καθώς αυτό θα ισοδυναμούσε όχι με την ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης, αλλά με ‘επιβολή’ θρησκευτικής συνείδησης συγκεκριμένου περιεχομένου”, κάτι που “αντίκειται στις αρχές της θρησκευτικής ουδετερότητας”, ενώ “θέτει σε κίνδυνο το δικαίωμα του μαθητή να επιλέξει και να διαμορφώσει κριτικά ουσιώδες στοιχείο της προσωπικότητάς του”.
Ιερώνυμος: Συνέχεια στη συνεργασία
Ο Ιερώνυμος τόνισε ότι “σεβόμαστε πάντα τις αποφάσεις των δικαστηρίων”, ενώ επισήμανε ότι “αυτό το θέμα έχει μία συνέχεια. Έχουμε συμφωνήσει με το υπουργείο η Εκκλησία και η Πολιτεία να συνεχίσουν την συνεργασία τους, ώστε αυτό που θα βγει στο τέλος να γίνει βιβλίο”.
Ν. Φίλης: Το ΣτΕ ως εφεδρεία
Ο Ν. Φίλης χαρακτήρισε την απόφαση “αρνητική έκπληξη” και δήλωσε περήφανος για την αλλαγή που έκανε. Μιλώντας στο Κανάλι της Βουλής, ο Ν. Φίλης υπογράμμισε ότι το ΣτΕ “υιοθετεί απόψεις ακραίων φονταμενταλιστών” και συμπεριφέρεται “ως εφεδρεία του παλαιού πολιτικού συστήματος”. Ο Ν. Φίλης επισήμανε ότι το ΣτΕ μετατρέπεται “από ανώτατο πολιτειακό όργανο σε όργανο που αποφασίζει για την εκπαίδευση και που δογματίζει” σχολιάζοντας δηκτικά ότι “μου κάνει εντύπωση ο κ. Σακελλαρίου να διεκδικεί ρόλο αρχιεπισκόπου”.
Ο Ν. Φίλης εκτίμησε ότι η απόφαση του ΣτΕ που πάρθηκε κατά πλειοψηφία ερμηνεύει λανθασμένα το σύνταγμα, καθώς η στήριξη της θρησκευτικής συνείδησης από το σχολείο δεν επιτάσσει τη λειτουργία των Θρησκευτικών ως κατήχησης. Ο Ν. Φίλης τόνισε ότι “είναι θέμα του κράτους το τι διδάσκουν τα σχολεία”, ενώ σημείωσε κι αυτός με τη σειρά του ότι “δεν υπάρχει πρακτική συνέπεια της απόφασης. Το μάθημα θα συνεχίσει ως έχει”.
Ν. Βούτσης: Δικαστική βούλα εναντίον εκσυγχρονισμού
“Μήνυμα αναχρονιστικής αναδίπλωσης και κατήχησης στα σχολεία” χαρακτήρισε την απόφαση του ΣτΕ ο πρόεδρος της Βουλής Ν. Βούτσης μιλώντας στο “Κόκκινο”, ο οποίος ενέταξε την απόφαση στο δίλημμα για το αν η Ελλάδα μετά τα Μνημόνια θα είναι μια Ελλάδα “Ελλάς - Ελλήνων - Χριστιανών” και συντηρητικής αναδίπλωσης” ή “μια κανονική ευρωπαϊκή χώρα που θα προσπαθήσει να ορθοποδήσει”. Ο Ν. Βούτσης μίλησε αυστηρά για κύκλους της Εκκλησίας κι ένα μέρος της ηγεσίας της επικρίνοντάς τους γιατί “παρακινούν και ενεργοποιούν και τη δικαστική βούλα” εναντίον μιας "εκσυγχρονιστικής και άκρως αυτονόητης προσπάθειας πολιτικής” που ξεκίνησε ο Ν. Φίλης.
Αντιδράσεις από ΣΥΡΙΖΑ, ΚΚΕ, Ποτάμι
Για απόφαση που “μας γυρίζει χρόνια πίσω και απηχεί σκοταδιστικές και ακροδεξιές αντιλήψεις” έκανε λόγο η εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Ρ. Σβίγκου υπογραμμίζοντας ότι “το υπουργείο Παιδείας πρέπει να συνεχίσει την προσπάθειά του για την αναμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών και θεωρώ ότι υπάρχει βούληση ώστε αυτό να γίνει”.
“Η απόφαση του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών αναδεικνύει για μια ακόμη φορά την ανάγκη αλλαγών σε μια σειρά από άρθρα του Συντάγματος που αφορούν τη σχέση κράτους - Εκκλησίας, στην κατεύθυνση του πλήρους διαχωρισμού” σημείωσε το ΚΚΕ παρατηρώντας ότι κάτι τέτοιο “ούτε οι προηγούμενες κυβερνήσεις τόλμησαν, ούτε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝ.ΕΛΛ. τολμάει να αγγίξει”.
“Άλμα προς τα πίσω” χαρακτήρισε την απόφαση του ΣτΕ το Ποτάμι σημειώνοντας ότι “αποφάσεις τέτοιου χαρακτήρα παραπέμπουν σε ερμηνείες της δεκαετίας του 1950, σύμφωνα με τις οποίες η διδασκαλία των Θρησκευτικών πρέπει να έχει κατηχητικό χαρακτήρα”. Το Ποτάμι επισήμανε ότι “κάποιοι θέλουν, αντί η Ελλάδα να κάνει βήματα προόδου, να γυρίζει στο πιο συντηρητικό παρελθόν”.
Πανηγυρισμοί από τη Ν.Δ.
Αντίθετα ο τομέας Παιδείας της Ν.Δ. πανηγύρισε για το “νέο πλήγμα” που κατάφερε το ΣτΕ στο υπουργείο Παιδείας. Ο τομέας Παιδείας της Ν.Δ. θύμισε τις άλλες φορές που το ΣτΕ ακύρωσε αποφάσεις του υπουργείου Παιδείας, αλλά απέφυγε να σχολιάσει την ουσία της απόφασης, προφανώς ικανοποιημένος από το αντιπολιτευτικό πλήγμα προς την κυβέρνηση.
“Γενναία πράξη των δικαστών” χαρακτήρισε την απόφαση η Ένωση Κεντρώων υποστηρίζοντας ότι “αυθαίρετες αποφάσεις, όπως αυτές του κ. Φίλη, καλώς ακυρώνονται από το ΣτΕ”.
Υπέρ του ΣτΕ η Νεολαία των ΑΝ.ΕΛΛ.
Υπέρ της απόφασης του ΣτΕ για το μάθημα των Θρησκευτικών τάχθηκε η Νεολαία των ΑΝ.ΕΛΛ. υποστηρίζοντας ότι “επιβεβαιώνει τα αυτονόητα, καθώς η Παιδεία, κατά το σύνταγμα, αποτελεί βασική αποστολή του κράτους, που ως σκοπό έχει, μεταξύ άλλων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης των Ελλήνων”. Η Νεολαία των ΑΝ.ΕΛΛ. υπενθύμισε ότι είχε εκφράσει την αντίθεσή της στις “πλήρως αντιπαιδαγωγικές” αλλαγές που “προκαλούν σύγχυση στους μαθητές” και υποστήριξε ότι “ο σεβασμός στην πίστη και την παράδοση του Ελληνισμού δεν αποτελεί συντήρηση και οπισθοδρόμηση, αλλά υπηρετεί το έθνος και το λαό, όπως και τον πολιτισμό αυτού του τόπου”.
Αντίθετα, ο βουλευτής των ΑΝ.ΕΛΛ. Θ. Παπαχριστόπουλος μίλησε για απόφαση που “θυμίζει θεοκρατικό κράτος” τονίζοντας ότι συμφωνούσε και με τις αλλαγές που έγιναν στο μάθημα των Θρησκευτικών, αλλά και με την απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης Στ. Κοντονή να ζητήσει να δει τα πρακτικά της δίκης του μητροπολίτη Αμβρόσιου.
Γ. Καμίνης: Ανατρίχιασα
“Πρέπει να δούμε την απόφαση καθαρογραμμένη. Ωστόσο από τα αποσπάσματα που διάβασα ανατρίχιασα. Μας γυρίζει στο σύνταγμα του 1952” επισήμανε ο δήμαρχος Αθηναίων Γ. Καμίνης.
