Tρία στα τέσσερα παιδιά πρόσφυγες σχολικής ηλικίας από τα 4.656 που βρίσκονται στα κέντρα υποδοχής των ελληνικών νησιών, δεν φοιτούν στο σχολείο.
«Κάθε παιδί θα πρέπει να έχει ουσιαστική πρόσβαση στην επίσημη εκπαίδευση όσο πιο νωρίς γίνεται. Πρέπει να γίνουν πολλά περισσότερα προκειμένου να μη μείνουν πίσω τα παιδιά πρόσφυγες», αναφέρει ο Philippe Leclerc, Αντιπρόσωπος του Ύπατου Αρμοστή του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες στην Ελλάδα.
Περίπου 1.800 αιτούντες άσυλο διαμένουν στο Κέντρο Υποδοχής και Ταυτοποίησης στην Κω στο νοτιοανατολικό Αιγαίο, όπου οι συνθήκες είναι δύσκολες, εν μέρει γιατί δημιουργήθηκε για προσωρινή διαμονή με δυναμικότητα μόνο για 800 άτομα.
Πολλοί από τους πρόσφυγες λένε ότι είναι θυμωμένοι με τις κακές συνθήκες και τον υπερσυνωστισμό στο κέντρο, το οποίο δεν έχει καν αρκετές τουαλέτες. Κάποιοι μένουν σε καταλύματα που έχουν φτιάξει οι ίδιοι με πρόχειρα στηρίγματα, ενώ άνθρωποι που έφτασαν πρόσφατα αναφέρουν ότι δεν έχουν ούτε στρώματα. Ο υπερπληθυσμός και οι ελλείψεις σε υποδομές σημαίνει ότι το κέντρο δεν είναι ασφαλές, όπως λένε πολλοί από τους αιτούντες άσυλο. Για τα παιδιά, η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα αγχωτική.
«Το κέντρο είναι απαίσιο», λέει ο εντεκάχρονος Samir, που βλέπει με ανησυχία ότι η αναστάτωση όσων ζουν στο κέντρο υποδοχής όλο και μεγαλώνει.
Όπως τα περισσότερα άλλα παιδιά πρόσφυγες, ο Samir και οι φίλοι του θέλουν να πάνε ξανά στο σχολείο όσο το δυνατόν πιο σύντομα και να αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο προτού το κενό γίνει τόσο μεγάλο που δεν θα μπορεί να καλυφθεί.
Ωστόσο, ο Samir, ο οποίος έφτασε στην Κω από την Καμπούλ, την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν, ξέρει ότι είναι ένας από τους τυχερούς.
Αν και η εκπαίδευσή του διακόπηκε, αρχικά λόγω της κατάστασης ασφαλείας στο Αφγανιστάν και στη συνέχεια κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του μέσω της Τουρκίας και από εκεί στην Ελλάδα, τώρα έχει πλέον επιστρέψει στο σχολείο.
Ξεκίνησε να μαθαίνει ελληνικά πηγαίνοντας στο KEDU, ένα σχολείο μη τυπικής εκπαίδευσης στην Κω που λειτουργεί υπό το συντονισμό της AΡΣΙΣ- Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων με την υποστήριξη της Υ.Α.
Οι αιτούντες άσυλο τυπικά προβλέπεται να έχουν προσωρινή διαμονή στα κέντρα υποδοχής στα νησιά και όσοι ολοκληρώνουν τη διαδικασία ασύλου ή είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι παίρνουν έγκριση να μετακινηθούν προς την ενδοχώρα. Αλλά στην πραγματικότητα η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει πολλούς μήνες. Προτεραιότητα δίνεται στην αντιμετώπιση των πιο άμεσων ανθρωπιστικών αναγκών. Καθώς στα μικρά νησιά ο πληθυσμός των ντόπιων παιδιών είναι περιορισμένος, συχνά τα τοπικά σχολεία δεν έχουν τη δυνατότητα να ανταπεξέλθουν στην απότομη αυξημένη ζήτηση.
Περίπου 112 παιδιά πηγαίνουν στο KEDU καθημερινά. Δεν υπάρχουν εξετάσεις ή εργασίες για το σπίτι, αλλά το σχολείο προσπαθεί να διδάξει ελληνικά στους νεαρούς αιτούντες άσυλο μέσα από προγράμματα και ευχάριστες δραστηριότητες. Ως άτυπο σχολείο, το κέντρο δεν μπορεί να παράσχει επισήμως αναγνωρισμένα πιστοποιητικά που να δείχνουν την πρόοδο των μαθητών.
Σύμφωνα με την Υ.Α., όλα τα παιδιά πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο στην Ελλάδα θα πρέπει να έχουν πρόσβαση μέσα από το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης σε σχολεία που να μπορούν να πιστοποιούν τη γνώση τους.
Η σχολική ρουτίνα βοηθάει στο να επανέλθει η κανονικότητα στη ζωή των παιδιών προσφύγων, πολλά από τα οποία μπορεί να έχουν βιώσει τραυματικές εμπειρίες. Πέρα από αυτό, τα παιδιά πρόσφυγες, όπως και κάθε άλλο παιδί, χρειάζονται το σχολείο για να αξιοποιήσουν πλήρως τις δυνατότητές τους.
«Τα περισσότερα παιδιά πρόσφυγες στην ενδοχώρα γράφονται στο επίσημο σύστημα εκπαίδευσης με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Η Ελλάδα έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο στην παροχή πρόσβασης σε νηπιαγωγεία, δημοτικά και σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τώρα η κυβέρνηση θα πρέπει να ενισχύσει και να επικεντρώσει τις προσπάθειές της με τη συνεχή στήριξη και χρηματοδότηση της Ε.Ε., ώστε όλα τα παιδιά πρόσφυγες να μπορέσουν να μπουν στη σχολική τάξη», προσθέτει ο κ. Leclerc.
πληροφορίες Ύπατη Αρμοστία
