Τους τέσσερις βασικούς άξονες για τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση του "Καλλικράτη" παρουσίασε στο πλαίσιο κομματικής εκδήλωσης στη Χίο ο γ.γ. Εσωτερικών Κ. Πουλάκης υπογραμμίζοντας τη βασική καινοτομία, η οποία στηρίζεται στη διαβούλευση όχι μόνον με τα θεσμικά όργανα της Αυτοδιοίκησης, αλλά και με τους αιρετούς ξεχωριστά, όπως και με την ίδια την κοινωνία. Θυμίζοντας ότι έχει εκπονηθεί από την αρμόδια επιτροπή διαβούλευσης ένα πολυσέλιδο πόρισμα, ο Κ. Πουλάκης τόνισε ότι “η τελική πρόταση της κυβέρνησης θα στηριχθεί σαφέστατα σε πολύ μεγάλο βαθμό στο πρώτο αυτό υλικό που έχει παραχθεί από την Επιτροπή, θα λάβει όμως υπόψη όλες τις απόψεις που θα κατατεθούν στο διάλογο”.
Ο Κ. Πουλάκης δεν απέφυγε τον πειρασμό να σχολιάσει τις τελευταίες δηλώσεις του προέδρου της ΚΕΔΕ Γ. Πατούλη επικρίνοντάς τον ότι “έσυρε την ΚΕΔΕ σε αποχώρηση από την επίσημη επιτροπή του υπουργείου, η οποία, αντί -ως θεσμικός εκπρόσωπος της Πρωτοβάθμιας Αυτοδιοίκησης- να μετάσχει στη διαβούλευση με τις απόψεις της, επιδόθηκε σε έναν «χαρτοπόλεμο» ανακοινώσεων και δελτίων τύπου”. “Στόχος είναι η με κάθε τρόπο φθορά της κυβέρνησης” εκτίμησε για τον Γ. Πατούλη ο Κ. Πουλάκης προσθέτοντας: “Όλες οι απόψεις, ακόμα και οι τέτοιου είδους επιδιώξεις, είναι θεμιτές. Αρκεί ο κ. Πατούλης, ενεργώντας ως 'κομματάρχης' της Νέας Δημοκρατίας, να μην εκθέτει και να μην ευτελίζει και τον θεσμό της Αυτοδιοίκησης, που έχει γράψει πολλές σελίδες ιστορίας στη χώρα μας πριν και, το κυριότερο, θα συνεχίσει να γράφει ιστορία και πολύ μετά τον ίδιο”.
Κάνοντας διεξοδική αναφορά στις στοχεύσεις της κυβέρνησης για τη ριζοσπαστική μεταρρύθμιση της Αυτοδιοίκησης ο Κ. Πουλάκης έθεσε ως πρώτο άξονα την ενίσχυση της αυτοτέλειας και της διοικητικής αποτελεσματικότητας των ΟΤΑ. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται ο επανασχεδιασμός των αρμοδιοτήτων κάθε επιπέδου διοίκησης (κεντρικό κράτος - Αποκεντρωμένες Διοικήσεις - Περιφέρειες - δήμοι). Πρόκειται αφενός για ανακατανομή των αρμοδιοτήτων στο βέλτιστο διοικητικό επίπεδο, αφετέρου για προτυποποίηση και βελτιστοποίηση των διαδικασιών άσκησης κάθε αρμοδιότητας.
Ο Κ. Πουλάκης έδωσε έμφαση στα διακριτά “μοντέλα” των ΟΤΑ, που προσδιορίζονται από τα γεωγραφικά χαρακτηριστικά (νησιωτικότητα, ορεινότητα), υποστηρίζοντας ότι, σύμφωνα με το πόρισμα της Επιτροπής για την αναθεώρηση του "Καλλικράτη", προτείνεται ο προσδιορισμός ενός ελάχιστου «κορμού» αρμοδιοτήτων και υπηρεσιών, η διασφάλιση των αναγκαίων μέσων (υλικοτεχνική υποδομή, ανθρώπινοι πόροι), η θεσμική κατοχύρωση και διοικητική οργάνωση των κατάλληλων διαδημοτικών ή/και διαβαθμιδικών συνεργασιών και η κατά προτεραιότητα κατεύθυνση προς τις ιδιαίτερες αυτές κατηγορίες δήμων υλικών και ανθρώπινων πόρων.
Σύμφωνα με τον Κ. Πουλάκη ο δεύτερος άξονας της μεταρρύθμισης αφορά την οργανωτική και θεσμική ανασυγκρότηση των ΟΤΑ και εμβάθυνση της τοπικής δημοκρατίας. Χαρακτηρίζοντας “πλήρη” την πρόταση της επιτροπής, έδωσε έμφαση στην ενδοδημοτική αποκέντρωση, αποκλείοντας τη “γενικευμένη χωροταξική αναδιάρθρωση”. Έτσι εστίασε στη δημιουργία αποκεντρωτικών δομών σε επίπεδο Δημοτικής Ενότητας (προ-καλλικρατικού) δήμου και κοινότητας.
Αναφορικά με τις αυτοδιοικητικές εκλογές πρότεινε την αποσύνδεση των αυτοδιοικητικών εκλογών από τις ευρωεκλογές, τη μείωση ορίου ηλικίας στα 17, ενιαία εκλογή των δημοτικών συμβούλων σε όλη την έκταση του δήμου και, αντίθετα, τη διατήρηση της ισχύουσας ρύθμισης για την εκλογή των περιφερειακών συμβούλων ανά νομό. Ο Κ. Πουλάκης, στηρίζοντας την απλή αναλογική, πρότεινε κατανομή των εδρών για δημοτικά και περιφερειακά συμβούλια από την πρώτη Κυριακή και, σε περίπτωση μη συμπλήρωσης του 50+1% από τον πρώτο γύρο, ανάδειξη δημάρχου και περιφερειάρχη την δεύτερη Κυριακή.
“Ο κίνδυνος ενός θεσμικού αδιεξόδου δεν μπορεί ποτέ να αποκλειστεί τελείως” σημείωσε ο Κ. Πουλάκης, αλλά έφερε το παράδειγμα των τελευταίων κυβερνήσεων συνασπισμού. Για το ζήτημα της “κυβερνησιμότητας” δήμων και Περιφερειών ο Κ. Πουλάκης σημείωσε ότι μπορεί να εξασφαλιστεί με προ-διαβούλευση, εποικοδομητική αρνητική ψήφο ή διενέργεια τοπικού δημοψηφίσματος.
Θέτοντας τον τρίτο άξονα “Διαφάνεια, χρηστή δημοσιονομική διαχείριση και διασφάλιση της οικονομικής βιωσιμότητας των ΟΤΑ”, ο Κ. Πουλάκης σημείωσε ότι η Τοπική Αυτοδιοίκηση “βρέθηκε στο στόχαστρο της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής”, αλλά “από την άλλη βέβαια πλευρά νομίζω ότι όλοι θα συμφωνήσουν πως επιτεύχθηκε, έστω 'διά ροπάλου', ένα συμμάζεμα των οικονομικών των ΟΤΑ”. Σε αυτό το πλαίσιο πρότεινε την αλλαγή του ρόλου του Παρατηρητηρίου των ΟΤΑ, τον εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου που διέπει την οικονομική διοίκηση των ΟΤΑ και την κατάρτιση των προϋπολογισμών των ΟΤΑ.
Τέλος, στον τέταρτο άξονα για τον αναπτυξιακό προσανατολισμό των ΟΤΑ, ο Κ. Πουλάκης, επικαλούμενος τις προτάσεις της επιτροπής, εστίασε στον εκσυγχρονισμό της κατανομής πόρων σε δήμους και Περιφέρειες ως προς τα κριτήρια, τον αναπροσανατολισμό του δανεισμού των ΟΤΑ, την αξιοποίηση της περιουσίας των ΟΤΑ σε κοινωνική και αναπτυξιακή κατεύθυνση.
