Ένα σημαντικό συνέδριο για το διαθρησκειακό διάλογο χριστιανών και μουσουλμάνων έγινε στην Καβάλα και στο "Ιμαρέτ" στις 10 και 11 Οκτωβρίου. Μετείχαν χριστιανοί και μουσουλμάνοι θεολόγοι, ειδικοί επιστήμονες από τη Δανία, τη Μεγάλη Βρετανία, τις ΗΠΑ και τη Βουλγαρία.
Το συνέδριο αυτό αποτέλεσε το κλείσιμο του προγράμματος που είχε ως στόχο την επιμόρφωση χριστιανών και μουσουλμάνων θεολόγων και ιεροδιδασκάλων στην Θράκη και το θέμα του ήταν "Διαπολιτισμική θρησκευτική εκπαίδευση και ισλαμικές σπουδές, προκλήσεις και προοπτικές σε Ελλάδα και Ευρώπη". Οι ξένοι εισηγητές παρουσίασαν την εμπειρία τους από παρεμφερή προγράμματα στις χώρες τους. Επίσης στο συνέδριο παρουσιάστηκαν τα πορίσματα του συνεδρίου και της πρακτικής της διαπολιστισμικής θρησκευτικής αγωγής που αξιοποιήθηκαν για την ανάπτυξη διαθρησκειακών δεξιοτήτων στην εκπαίδευση, σημειώνει η Αγγελική Ζιάκα, επιστημονική υπεύθυνος του προγράμματος και μέλος ΔΕΠ του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ.
Στο πρόγραμμα που έλαβε χώρα στη Θράκη του 2014-2015 επιμορφώθηκαν συνολικά 150 άτομα, 66 χριστιανοί θεολόγοι, 84 ιεροδιδασκάλοι, αλλά και 21 επιμορφωτές από το ΑΠΘ το Καποδιστριακό και το ΔΠΘ. Οι επιμορφούμενοι παρακολούθησαν συνολικά 460 ώρες.
Τέθηκαν σημαντικά ζητήματα
Οι εισηγητές έθεσαν σημαντικά ζητήματα, όπως η ανάγκη για την ύπαρξη αναλυτικού προγράμματος Θρησκευτικών ειδικά για την Θράκη, επίσης προτάθηκε η δημιουργία λεξικού θεολογικών όρων και η δημιουργία ηλεκτρονικής πλατφόρμας για το λεξικό αυτό που θα το χρησιμοποιούν οι εκπαιδευτικοί. Τονίστηκε η σημασία της σύνδεσης της γλώσσας με το μάθημα των Θρησκευτικών όπως και η ανάγκη να μεταφραστούν το ιερό Κοράνι και τα άλλα ιερά κείμενα του Ισλάμ στα ελληνικά. Επισημάνθηκαν επίσης οι ελλείψεις που είχαν κυρίως οι μουσουλμάνοι ιεροδιδάσκαλοι όσον αφορά στα γνωστικά αντικείμενα στην αρχή του προγράμματος και έγινε λόγος από μουσουλμάνους ειδικούς επιστήμονες για την "επιφανειακή θρησκεία" που αγνοεί τον πλούτο της ουσίας της θρησκείας. Αυτό ασφαλώς δεν ισχύει μόνο για τους μουσουλμάνους αλλά εν πολλοίς και για τους χριστιανούς.
Η Θράκη, παράδειγμα συμβίωσης
Είναι μια φράση κλισέ που ακούγεται όλο και περισσότερο εδώ και αρκετά χρόνια για τη Θράκη. Δεν θα μπορούσε να λείπει και από ένα τέτοιο συνέδριο. Τονίστηκε η ανθρωπογεωγραφία της Θράκης, η οποία αποτελεί παράδειγμα πλουραλιστικής συμβίωσης χριστιανών και μουσουλμάνων. Όμως χριστιανών και μουσουλμάνων που συμβιώνουν αιώνες στη Θράκη, όπως είπε η Αγγελική Ζιάκα, αλλά οι μουσουλμάνοι γνωρίζουν ελάχιστα για τον χριστιανισμό και οι χριστιανοί μπορεί να γνωρίζουν περισσότερα για το Ισλάμ, πλην όμως οι γνώσεις τους είναι στερεοτυπικές και φοβικές. Ίσως αυτό είναι ένα από τα μεγάλα προβλήματα που θα απαιτηθούν πολλά χρόνια για να λυθεί και παράλληλα πρέπει να ασκηθεί και η ανάλογη πολιτική. Γι' αυτό προτάθηκε από το συνέδριο ο σχεδιασμός ενός δεκαετούς μοντέλου στρατηγικής που να αφορά τη διαπολιτισμική εκπαίδευση με ενδιάμεση αξιολόγηση. Γιατί είναι πικρή η εμπειρία της Θράκης από τη λειτουργία ή καλύτερα τη μη λειτουργία των διαπολιτισμικών σχολείων, που ουσιαστικά δεν διαφέρουν από τα υπόλοιπα μη διαπολιτισμικά σχολεία. Αυτό είναι ένα από τα σημαντικά καθήκοντα του υπουργείου Παιδείας. Να δώσει στα παιδιά την ουσία της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στη Θράκη και να μην είναι μόνο κάποιες ταμπέλες. Άλλωστε, αν δεν γίνει αυτό, πώς θα πραγματωθεί και αυτό που ειπώθηκε στο συνέδριο, ότι "οι θρησκευτικές γραμμές είναι γραμμές ένωσης και όχι διαχωρισμού;".
Αγγελική Ζιάκα: Στόχος είναι η αμοιβαία κατανόηση
Αυτό τόνισε στο κλείσιμο των εργασιών του συνεδρίου η Αγγελική Ζιάκα, η οποία το κρίνει ως πολύτιμη παρακαταθήκη του προγράμματος. Η επικοινωνία μεταξύ των χριστιανών και μουσουλμάνων εκπαιδευτικών ήταν το ζητούμενο, σημείωσε και επισήμανε πως το πιο σπουδαίο αποτέλεσμα είναι κοινωνικό και εκπαιδευτικό. Εγκαινιάστηκε θεσμικά και εκπαιδευτικά η επικοινωνία των δύο πληθυσμιακών ομάδων της Θράκης. Χρειάζονται νέα εργαλεία κατανόησης του άλλου σημείωσε η κυρία Ζιάκα και τόνισε πως, γίναμε κοινωνοί της ειρηνικής και αγαθής προαίρεσης των μουσουλμάνων της Θράκης και της επιτακτικής ανάγκης τους για επικοινωνία με τον υπόλοιπο δημόσιο χώρο της Ελλάδας και του εξωτερικού".
Είναι προφανές ότι το συνέδριο αυτό έθεσε ζητήματα. Κανείς δεν μπορεί να παραγνωρίσει τις πραγματικότητες της Θράκης. Ότι τόσο ο Χριστιανισμός όσο και το Ισλάμ παίζουν σημαντικό ρόλο στην περιοχή. Πολλές φορές μέσα από παραμορφωτικούς καθρέφτες. Η δύσκολη δουλειά είναι αφενός να γίνουν αυτές οι πραγματικότητες κατανοητές αφετέρου να ακυρωθούν οι παραμορφωτικοί καθρέφτες. Αυτό ταυτόχρονα πρέπει να το προσπαθήσει η πολιτική εξουσία αλλά και η ίδια η τοπική κοινωνία. Γιατί αυτό που κυριαρχεί είναι η αγνωσία, όχι με τη θεολογική της έννοια αλλά με την πραγματική.
Η ζωή, όπως λένε, θα δείξει, αν και αυτό το συνέδριο θα προσθέσει κάτι σε αυτή τη μακρά και επίπονη διεργασία που έχει ανάγκη η κοινωνία της Θράκης. Γιατί σε αυτό το παλίμψηστο της Θράκης δεν υπάρχουν μόνο οι χριστιανοί και οι μουσουλμάνοι, υπάρχουν και οι άθεοι, οι αγνωστικιστές αλλά και οι διαφορετικές εθνότητες. Και αυτό είναι ένα δύσκολο αλλά γοητευτικό στοίχημα για την Αριστερά και την κυβέρνησή της.
Σταμάτης Σακελλίων
