ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ
Η απόκτηση σπιτιού, από όνειρο ζωής, μετατράπηκε σε εφιάλτη διαρκείας για χιλιάδες συμπολίτες μας, με την κίνηση της Ελβετίας να ενδυναμώσει το φράγκο σε σχέση με το ευρώ στα μέσα του Ιανουαρίου, καθώς είδαν το κεφάλαιο του δανείου, που είχαν μετατρέψει από ευρώ σε φράγκο, να αυξάνεται και να μην μπορούν να το πληρώσουν. Και όλα αυτά εν μέσω κρίσης. Σύλλογοι πολιτών έσπευσαν σε αγωγές, τράπεζες προχώρησαν σε διακανονισμούς. Αυτό που δεν έγινε ιδιαίτερα γνωστό είναι ότι το πρόβλημα για πολλούς από αυτούς δεν προέκυψε ούτε τώρα ούτε το 2012, που συνέβη το ίδιο, αλλά από την πρώτη στιγμή που υπέγραψαν τις τροποποιητικές συμβάσεις, το 2006.
Οικονομικός συντάκτης εξηγεί: «Καλώς ή κακώς, έτσι δουλεύουν αυτά τα δάνεια. Όταν το φράγκο είναι πιο δυνατό αυξάνεται το σε ευρώ κεφάλαιο του δανείου που πρέπει να αποπληρωθεί. Γιατί να προβείς σε μια τέτοια κίνηση; Όπως όλες οι επενδύσεις, τέτοιου τύπου δάνεια είναι σαν στοίχημα. Αν το φράγκο είναι πιο ‘αδύναμο' από το ευρώ, κερδίζεις, αλλιώς χάνεις. Απλώς εδώ τίθεται ηθικό ζήτημα, γιατί οι πελάτες δεν είναι υποχρεωμένοι να έχουν τελειώσει οικονομικές επιστήμες. Οι τράπεζες θα πρέπει να εξηγούν στον πελάτη περί τίνος πρόκειται».
Στα μέσα του 2012 ανέβηκε πάλι το φράγκο και τότε η Ελβετία έβαλε το πλαφόν. Τότε ήταν που ο κύριος Δ.Ρ. ξεκίνησε να δει τι συμβαίνει. 'Σκότωσα' δύο σπίτια για να καταφέρω να ξεπληρώσω. Αναγκάστηκα να πάω σε ψυχολόγο. 'Ενοχή' ήταν η λέξη που με ξεκλείδωσε. Μου είπε ότι θέλουν να με κάνουν να νιώσω ότι εγώ φταίω για την κατάσταση στην οποία βρίσκομαι. Μα εγώ πλήρωνα, ήμουν σωστός και ήθελα να αποπληρώσω μέχρι δεκάρας. Όχι όμως να πληρώσω, όταν με έχουν εξαπατήσει! Όχι!» λέει ο κύριος Δ.Ρ.
Κάπως έτσι ξεκίνησαν όλα: Ο κύριος Δ.Ρ. ήθελε να αγοράσει ένα σπίτι. Το 2006 συνήψε δανειακή σύμβαση με μια τράπεζα ύψους 246.667 ευρώ και συγκεκριμένα 100.000 ευρώ πήρε ο ίδιος, 100.000 ευρώ η σύζυγός του και 59.000 ευρώ ήταν οι τόκοι. Έως τον Δεκέμβριο του 2006 είχε αποπληρώσει 5.000 ευρώ. Τότε η τράπεζα τον καλεί κι επίμονα τον παροτρύνει να μετατρέψει το δάνειό του σε ελβετικό, γιατί θα έχει χαμηλότερο επιτόκιο και θα βγει κερδισμένος.
Παράλειψη 1: Το κυριότερο όλων: Η τράπεζα δεν ενημέρωσε τον πελάτη ότι το δάνειο αυτό αποτελούσε επενδυτικό προϊόν. Τι σημαίνει αυτό;
Αυτό σημαίνει: Α) Το άληκτο κεφάλαιο των δανείων μεταβάλλεται ανάλογα με το πώς διαμορφώνεται το συνάλλαγμα. Η αντίφαση: Το κεφάλαιο για στεγαστικό δάνειο βάσει αστικού δικαίου δεν επιτρέπεται να μεταβληθεί. Β) Εάν το φράγκο αποδυναμώνεται σε σχέση με το ευρώ, το υπόλοιπο μειώνεται και άρα βγαίνει κερδισμένος ο πελάτης, αφού μειώνεται η δόση του (υπάρχει σχετική ρήτρα στη σύμβαση μετατροπής, που υπέγραψε). ΑΛΛΑ: Εν προκειμένω, η δόση του έμενε σταθερή. Η τράπεζα του έστελνε να πληρώσει το ποσό των χιλίων ευρώ κάθε μήνα, χωρίς να μειώνει τη δόση του. Επομένως το κέρδος ήταν «άφαντο». Γ) Αν το φράγκο ήταν πιο δυνατό σε σχέση με το ευρώ, είχε ζημία, η οποία όμως μετακυλίονταν στον πελάτη, που σε αυτή την περίπτωση έβλεπε τη δόση του να αυξάνεται.
Τι μπορεί να συνέβη; Ο κύριος Δ.Ρ. δεν κατάφερε να βρει κάποια απάντηση. Σε δικογραφίες άλλων δανειοληπτών1, που ζημιώθηκαν από τις τράπεζες αναφέρεται, ότι οι τράπεζες άνοιξαν λογαριασμό ταμιευτηρίου σε ελβετικό φράγκο εν αγνοία των πελατών τους. «Λογικά στους εν λόγω λογαριασμούς η τράπεζα εξήγαγε ευρώ και εισήγαγε συνάλλαγμα. Έτσι συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις. Δεν είναι κάτι παράνομο αυτό, όμως οι τράπεζες πρέπει να ενημερώνουν τους πελάτες τους γι' αυτούς τους λογαριασμούς» αποσαφηνίζει οικονομικός συντάκτης.
Με κάθε επιφύλαξη, διότι η δίκη δεν έχει γίνει ακόμη, πιθανόν το κέρδος στο οποίο αναφερθήκαμε πιο πάνω, δεν πήγαινε στον πελάτη, ώστε να μειώνεται η δόση του, αλλά στην τράπεζα. Έτσι, κάθε μήνα η τράπεζα, εάν είχε κέρδος από την ισοτιμία φράγκου- ευρώ, άφηνε τη δόση τού δανειολήπτη σταθερή και το κέρδος το είχε στους άγνωστους λογαριασμούς (χωρίς να γνωρίζουμε τι το έκανε), ενώ αν είχε ζημία, αύξανε τη δόση.
Τι θα έπρεπε να συμβεί; Να αιτηθεί από την ΤτΕ και να της δοθεί εφάπαξ το ποσό του δανείου, προκειμένου να το παράσχει στον πελάτη. Το ποσό αυτό θα έπρεπε να μετατραπεί από ευρώ σε φράγκο βάσει της ισοτιμίας που έκλεισε το φράγκο την ημέρα της μετατροπής της σύμβασης και η δόση να είναι σταθερή ως την αποπληρωμή του δανείου.
Παράλειψη 2: Η τράπεζα του έστελνε βεβαίωση για να την καταθέσει στην εφορία και να φορολογηθεί αναλόγως. Το πρόβλημα έγκειται στο ότι στη βεβαίωση εφορίας, που έστελνε η τράπεζα, φαινόταν ότι το άληκτο κεφάλαιό του ήταν 200.000 ευρώ. Όμως στα αρχεία της τράπεζας υπήρχε ηλεκτρονικά η κατάσταση της κίνησης του δανείου του, που έλεγε, ότι το άληκτο κεφάλαιό του ήταν 314.589 ευρώ. Σημείωση 1: Το συγκεκριμένο χαρτί δεν του το έδινε η τράπεζα όταν το ζητούσε και μετήλθε άλλα μέσα για να το αποκτήσει. Επίσης κάθε φορά που τον καλούσαν οι εισπρακτικές για να του πουν τι χρωστάει, του έλεγαν, ότι πρέπει να αποπληρώσει 314.589 ευρώ.
«Άλλα είχε η τράπεζα στα ‘κιτάπια» της, άλλα έγραφε η επίσημη βεβαίωση!» εξηγεί ο Δ.Ρ και προσθέτει: «Η ψευδής βεβαίωση θεωρείται κακούργημα. Κι εγώ έδινα ψευδή στοιχεία στην εφορία. Αν κάτι συνέβαινε, θα έβγαινα εν αγνοία μου εκτεθειμένος κι άντε να αποδείξω ότι φταίει η τράπεζα και ότι δεν είμαι μπαταχτσής!».
Είχε πληρώσει έως το 2012 100.000 ευρώ και σύμφωνα με όσα του έλεγε η τράπεζα χρωστούσε άλλες 217.000 ευρώ. Και πάλι βέβαια στο επίσημο έγγραφο δεν καταγράφονταν έτσι τα στοιχεία!
Ερώτηση 1: Γιατί η τράπεζα άλλα έστελνε στη βεβαίωση της εφορίας, άλλα είχε στα «δικά της» αρχεία;
Ερώτηση 2: Εάν τους πλήρωνε αυτά που ατύπως του ζητούνταν, θα εισέπραττε η τράπεζα 127.000 ευρώ επιπλέον, που όμως ο κύριος Δ.Ρ. δεν θα μπορούσε να το αποδείξει από τα επίσημα έγγραφα, που του έστελνε. Αυτό το ποσό - φάντασμα ποιος θα το έπαιρνε; Πού θα πήγαινε;
Στη σύμβαση μετατροπής του δανείου δεν αναφέρονταν ούτε το ποσό που οφείλει να καταβάλει μηνιαίως ούτε το πότε θα πρέπει να αποπληρωθεί το δάνειο ούτε το συνολικό ποσό που θα αποπλήρωνε. Η τράπεζα του εξήγησε ότι «εφόσον το δάνειο είναι πια σε ελβετικό φράγκο, θα πρέπει να περιμένουν να κλείσει η ισοτιμία της ημέρας, ώστε να γνωρίζουν τα ποσά και βάσει του κύκλου εργασιών της συγκεκριμένης ημέρας θα διαμορφώνονταν το χρέος του. Τότε θα συμπλήρωναν τα κενά.
Παράλειψη 2: Επίσημο έγγραφο, που δεν έχει τα προαναφερθέντα στοιχεία, θεωρείται άκυρο.
Την εν λόγω σύμβαση υπέγραψαν ο διευθυντής του υποκαταστήματος και δύο υπάλληλοι. Για την παραχώρηση τέτοιου είδους δανείων οι υπάλληλοι πρέπει να έχουν πιστοποίηση από την Τράπεζα της Ελλάδας ότι γνωρίζουν το αντικείμενο, ώστε να έχουν κατατοπίσει κατάλληλα τον πελάτη για την υπηρεσία που του προσφέρουν και να αποφασίσει εκείνος αν τον συμφέρει.
Παράλειψη 3: Εκ των δύο υπαλλήλων ο ένας απέκτησε πιστοποίηση το 2009 (τρία χρόνια αφού υπέγραψε τη μετατροπή του δανείου) και η έτερη υπάλληλος δεν έχει ακόμη και σήμερα πιστοποίηση.
Στις 31 Ιανουαρίου σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας "Ροδιακή" δικαιώθηκε πολίτης από το Μονομελές Πρωτοδικείο Ρόδου με τη λήψη ασφαλιστικών μέτρων για την προστασία του από αθέμιτη αποπληρωμή δανείων σε ελβετικά φράγκα που είχε λάβει.
Ο κύριος Δ.Ρ. αναγκάστηκε να εντρυφήσει στα οικονομικά και σε συνεργασία με τον δικηγόρο του, αφού συγκέντρωσε τα απαραίτητα στοιχεία, προέβη σε αγωγή κατά της τράπεζας, έχοντας μια πλήρως τεκμηριωμένη δικογραφία στα χέρια του, διατεθειμένος να την παραχωρήσει και σε άλλους συμπολίτες τους, που θα θελήσουν να δικαιωθούν και να τα βάλουν «με τα τραπεζιτικά θηρία»2.
1 http://www.avlogiari.gr/frontend/article.php?aid=255&cid=99
