Του Ιλάν
Το να σπουδάζεις Μουσική είναι σίγουρα κάτι πολύ θετικό. Το να τη διδάσκεις στα νέα παιδιά, επίσης. Το να δώσεις όμως την ψυχή σου για να διαδοθεί η μουσική δημιουργία νέων ή και πιο διάσημων συναδέλφων σου μουσικών, αυτό είναι λειτούργημα. Αυτό επιτελεί 28 χρόνια τώρα η ομάδα της Subways Music με επικεφαλής τον Σοφοκλή Σαπουνά. Όλα ξεκίνησαν όταν το 1991 κάπου στα βόρεια της Αθήνας όταν ο μόλις 19χρονος Σοφοκλής, μετά τις σπουδές του στο πιάνο και στα θεωρητικά, αποφάσισε να δημιουργήσει «από άγνοια κινδύνου», όπως ο ίδιος λέει, το Εράτειο Ωδείο.
Το κτήριο των Βριλησσίων βρισκόταν ακόμη «στα μπετά». Μοναδικός οικονομικός του αρωγός ήταν ο 39χρονος οικοδόμος πατέρας του, ενώ μαζί του στη διεύθυνση σπουδών βρέθηκε από την αρχή ο συνθέτης και μετέπειτα πρόεδρος του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου Χάρης Ξανθουδάκης.
«Βλέποντας και κάνοντας!»
Δώδεκα χρόνια αργότερα, στα χρόνια της μεγάλης ανάπτυξης της τέχνης της παραγωγής του ήχου και της βιομηχανίας του δίσκου, ο αδελφός του Βαγγέλης έστησε με το δικό του μεράκι τα Subway Studios, στα υπόγεια του κτηρίου του ωδείου. Ο εξοπλισμός και η ποιότητα κατασκευής που σχεδίασε και επιμελήθηκε ο μηχανικός ακουστικής Σωτήρης Ψαρράς ήταν υποδειγματικά. Καμάρι τους, η αναλογική «λαμπάτη» κονσόλα. Οι συνθήκες, η εποχή ήταν ιδανικές για την παραγωγή δίσκων. Την ευκαιρία άδραξε η μικρή ανεξάρτητη Subways Music που ξεκίνησε με μότο «Βλέποντας και κάνοντας!».
Το απατηλό «οικονομικό θαύμα» του νέου αιώνα που κάλπαζε δυναμικά, η πλαστή ευμάρεια των χρόνων των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας έκαναν να μοιάζει ρεαλιστική η αισιοδοξία τους. Το ωδείο αναπτυσσόταν περίφημα, το «ολυμπιακό ιδεώδες» του 2004 μέρα τη μέρα πλησίαζε και μέσα σε ένα κλίμα επίπλαστης κοινωνικής αισιοδοξίας ο Σοφοκλής μπήκε στον χορό των δισκογραφικών παραγωγών με τη Subways Music έχοντας την ασφάλεια του στούντιο και την τεχνική υποστήριξη του αδελφού του. Στόχος τους όχι τα «σουξέ», αλλά η κάλυψη του κενού που υπήρχε στον τομέα της σοβαρής, της λόγιας δημιουργίας και ερμηνείας.
Στην αρχή η Subways έκανε τα πρώτα δειλά βήματα καθώς ο ιδρυτής της διαπίστωνε πως, παρά το πλούσιο ντόπιο έμψυχο δυναμικό, η κλασική μουσική στην Ελλάδα δεν έβγαινε εύκολα στο φως. Οι πρώτες παραγωγές είχαν σαν αντικείμενο τη μουσική δωματίου. Το Ellemis Piano Quartet ήταν ανάμεσα στους πρώτους συνεργάτες της. Η αρχική πρόθεση - πρόταση της εταιρείας ήταν η αυτοχρηματοδότηση μιας σειράς δίσκων με την αισιοδοξία ότι οι πωλήσεις θα ισοφάριζαν τουλάχιστον τα έξοδα της παραγωγής.
Η Subways άντεξε στην κρίση
Οι πωλήσεις όμως δεν έφταναν να τα καλύψουν, κάτι που ελάχιστες μεγάλες πολυεθνικές δισκογραφικές εταιρείες το μπορούσαν - κι ακόμα λιγότερες σήμερα. Ο Σοφοκλής αποφάσισε να κάνει μόνος την παραγωγή αλλά και τη διανομή και προβολή των δίσκων της Subways, μέχρι τη στιγμή που ο υπεύθυνος ενός γνωστού τότε δισκάδικου της οδού Ακαδημίας του πέταξε κατάμουτρα: «Εσύ, νεαρέ, γιατί κάνεις αυτή τη δουλειά;». Όμως ο Σοφοκλής δεν ταλαντεύτηκε.
Παρά τις αρχικές επιφυλάξεις από την ελληνική αγορά, παρά τις μύριες όσες δυσκολίες του στρεβλού εγχώριου συστήματος προώθησης και διάθεσης του δίσκου και τα προβλήματα που επέτεινε η μακρόχρονη οικονομική κρίση, η Subways άντεξε, έδειξε ευελιξία, ανέπτυξε πολλές νέες συνεργασίες.
Σήμερα, οι δεκάδες δισκογραφικές και διαδικτυακές εκδόσεις αυτής της ανεξάρτητης -μικρής για τα δεδομένα μιας άλλης εποχής- εταιρείας, είναι προσβάσιμες και διαθέσιμες στο μεγάλο διεθνές κοινό και παρούσες σε όλες τις έγκυρες διαδικτυακές πλατφόρμες. Κάτι που δικαιώνει τη φήμη της σαν μία από τις πιο σημαντικές, ανάμεσα στις ελάχιστες εν λειτουργία ανεξάρτητες εταιρείες για την καλή μουσική στην Ελλάδα, βραβευμένη το 2008 και το 2016 από την Ένωση Ελλήνων Μουσικών και Θεατρικών Κριτικών και υποψήφια για το βραβείο ακόμη πέντε φορές. Παράλληλα, η Subways Music δραστηριοποιείται και στη διοργάνωση συναυλιών στην Ελλάδα και το εξωτερικό, από τη Νιγηρία (δέκα συναυλίες) έως τη Νότια Κορέα (εννέα συναυλίες) κ.λπ.
Κάποιες από τις δεκάδες μουσικές παραγωγές της Subways Music:
Άλκης Μπαλτάς: “Symphonic Works”. Μεγάλα συμφωνικά έργα του σπουδαίου Έλληνα συνθέτη και μαέστρου Άλκη Μπαλτά ερμηνευμένα από την Εθνική Συμφωνική Ορχήστρα της Ραδιοφωνίας της Σόφιας υπό την διεύθυνση του ιδίου.
Θόδωρος Αντωνίου και Κουαρτέτο εγχόρδων L' Anima: "Τhe String Quartets". Διπλή δισκογραφική έκδοση με το σύνολο των κουαρτέτων εγχόρδων που συνέθεσε έως την έκδοση του δίσκου ο διεθνώς διακεκριμένος Έλληνας συνθέτης, ο ακαδημαϊκός και πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών Θόδωρος Αντωνίου, που έφυγε το 2018. Ερμηνεύει το κουαρτέτο εγχόρδων L' Anima (Στέλλα Τσάνη - βιολί, Mπρουνίλντα - Ευγενία Μάλο - βιολί, Ελευθερία Τόγια - βιόλα, Λευκή Κολοβού - βιολοντσέλο). Βραβείο από την Ένωση Ελλήνων Θεατρικών και Μουσικών Κριτικών.
Στέλλα Τσάνη - Τίτος Γουβέλης: “3 σονάτες για βιολί και πιάνο”. Δύο διακεκριμένοι σολίστες, η Στέλλα Τσάνη (βιολί) και ο Τίτος Γουβέλης (πιάνο), ερμηνεύουν τρεις σονάτες για βιολί και πιάνο σημαντικών συνθετών: του César Franck, του Charles Ives και σε πρώτη παγκόσμια ηχογράφηση τη μοναδική του Αλέκου Ξένου.
Duo Ariosο: “Invisible Borders”. Το ντουέτο της Σοφίας Μαυρογενίδου (φλάουτο) και του Αριστείδη Χατζησταύρου (κιθάρα) σε έργα των: Α. Χατζησταύρου, J. Sibelius, H.V. Lobos, A. Carlevaro, J. Morel, C. Machado, A. Piazzolla, E. Granados και F. Kleynjans.
Στέλλα Τσάνη - Διονύσης Μαλλούχος: "Βιέννη - Ντύσσελντορφ - Βιέννη". H δισκογραφική σύμπραξη της Στέλλας Τσάνη (βιολί) και του Διονύση Μαλλούχου (πιάνο) σε έργα Μπετόβεν, Σούμαν, Σούμπερτ και Ραφ. Ένα μουσικό ταξίδι στον 19ο αιώνα, με "σταθμούς" τις πόλεις όπου συντέθηκαν τα τρία πρώτα έργα του δίσκου.
Δημήτρης Οικονομάκης - Τάκης Καπογιάννης: "Bass Fairy Tales". Σύνθεση, ενορχήστρωση, κοντραμπάσο, κλασική κιθάρα: Δημήτρης Οικονομάκης. Κοντραμπάσο με δοξάρι: Τάκης Καπογιάννης. Συμμετέχουν: Σοφία Μαυρογενίδου - φλάουτο, Ηρακλής Βαβάτσικας - ακορντεόν, Τάσος Φωτίου - σοπράνο σαξόφωνο, Γιώργος Κατσάνος - πιάνο, Σπύρος Μοσχούτης - τύμπανα, Ξενοφών Συμβουλίδης – όμποε.
Και τρεις νέες κυκλοφορίες:
Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου - “Minerals”. Η πολυβραβευμένη σολίστ του πιάνου ερμηνεύει συνθέσεις της με κεντρικό (και πρωτότυπο) θέμα τα ορυκτά.
Δημήτρης Δραγατάκης: «Νανούρισμα» και «Χορός». Δύο έργα για βιολί και πιάνο του σπουδαίου μουσουργού Δημήτρη Δραγατάκη (1914 - 2001) ερμηνευμένα από τη Στέλλα Τσάνη (βιολί) και την Έλενα Χούντα (πιάνο), δύο μόνιμες συνεργάτιδες της Subways Music.
Άλκης Μπαλτάς - «Four Works». H τέταρτη συνεργασία του συνθέτη και αρχιμουσικού με τη Subways Music. Σολίστες: Μαργαρίτα Συγγενιώτου - mezzo soprano, Τάσος Αποστόλου - μπάσος. Την Ορχήστρα των Χρωμάτων διευθύνει ο Μίλτος Λογιάδης.
