Του Τζαφάρ Τζαλάλ*
Το τελευταίο τρίμηνο πραγματοποιούνται καθημερινά διαδηλώσεις σε πόλεις και χωριά του Σουδάν εναντίον του δικτατορικού καθεστώτος Μπασίρ, που κυβερνά τη χώρα επί τριάντα χρόνια. Αρκετές φορές στο παρελθόν υπήρξαν διαμαρτυρίες, αντιδράσεις και διαδηλώσεις. Ποτέ όμως ο λαός δεν ήταν τόσο ενωμένος όσο σήμερα, που οι διαδηλώσεις του ισοδυναμούν με εξέγερση, με σύνθημα «Ελευθερία - Ειρήνη - Δικαιοσύνη». Της εξέγερσης ηγείται η Ένωση Σουδανών Επαγγελματιών ((Sudanese Professionals Association - SPA), που σημαίνει ότι συμμετέχουν δικηγόροι, καθηγητές, γιατροί, μηχανικοί κ.λπ.
Οι διαδηλωτές επιμένουν στον ειρηνικό χαρακτήρα της εξέγερσης, φωνάζοντας «Ειρηνικά, ειρηνικά, απέναντι στους κλέφτες», ενώ ζητούν την αποχώρηση Μπασίρ από την εξουσία: «Just Fall», φωνάζουν, δηλαδή «μόνο φύγε». Τα μηνύματα που εκπέμπουν οι εξεγερμένοι μέσω των κοινωνικών δικτύων μιλούν για την «κλοπή του ιδρώτα του σουδανικού λαού». Αναμενόμενη η απάντηση του τυραννικού καθεστώτος με ακραία βία (έως τώρα 61 νεκροί, 137 τραυματίες, άγνωστος αριθμός συλληφθέντων). Παρά τα έκτακτα μέτρα, οι διαδηλώσεις συνεχίζονται δυναμικά, αναγκάζοντας και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να υπογράψουν συμφωνία υπό τον τίτλο «Σύμφωνο για αλλαγή και ελευθερία».
Συνοπτικά, τα αιτήματα της εξέγερσης: να φύγει η κυβέρνηση του Αλ Μπασίρ, να αναλάβει μεταβατική κυβέρνηση τεχνοκρατών με πρόσωπα κοινής αποδοχής για τουλάχιστον μια τριετία, να δικαστούν τα στελέχη της κυβέρνησης που πήραν μέρος σε γενοκτονία, εθνοκάθαρση και εγκλήματα πολέμου στο Νταρφούρ, στα Όρη Νούμπα (Nuba Mountains) και στην περιοχή νοτίως του Μπλε Νείλου.
Ελπιδοφόρο είναι το ότι αναπτύσσεται κίνημα διεθνούς συμπαράστασης. Ειδικότερα, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε ψήφισμα (16.1.2019) με ευρεία πλειοψηφία των κύριων πολιτικών ομάδων (GUE/NGL, S&D, Alde, Verts/Ale, PPE) που καταδικάζει έντονα «την υπερβολική χρήση βίας από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών και Ασφάλειας του Σουδάν (NISS) εναντίον των λαϊκών κινητοποιήσεων...". Επίσης, υποστήριξη στον λαό του Σουδάν εξέφρασαν πολλές ομάδες που παίρνουν μέρος στις διαμαρτυρίες των «Κίτρινων Γιλέκων» της Γαλλίας.
Επιπλέον, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί «την κυβέρνηση του Σουδάν να διερευνήσει άμεσα όλες τις καταγγελίες για βασανιστήρια, κακομεταχείριση και αυθαίρετη κράτηση και υπερβολική χρήση βίας εναντίον ατόμων που κρατούνται από την αστυνομία και την NISS, συμπεριλαμβανομένης της άρνησης χορήγησης της αναγκαίας ιατρικής θεραπείας, και να μεριμνήσει ώστε οι υπεύθυνοι να λογοδοτήσουν σε δίκαιες δίκες...».
Σε άλλο σημείο του ψηφίσματος υπενθυμίζεται η δήλωση της 31ης Μαΐου 2018 του επιτρόπου Στυλιανίδη: «Η Ε.Ε. θα συνεχίσει να χρησιμοποιεί τα διάφορα μέσα που έχει στη διάθεσή της για την προώθηση και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών του Σουδάν, μεταξύ άλλων με τη βελτίωση της πρόσβασής τους σε ποιοτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης».
Ο αγώνας του λαού του Σουδάν έχει και τη διεθνή του πτυχή σε μια περίοδο που ο αραβικός κόσμος συγκλονίζεται από γεγονότα όπως ο πόλεμος στην Υεμένη. Εκεί το Σουδάν έχει στρατιωτική εμπλοκή, με αποτέλεσμα η σουδανική κοινωνία να μετρά πολλά θύματα σε έναν πόλεμο «δι’ αντιπροσώπων», με το καθεστώς του Σουδάν στο πλευρό της Σαουδικής Αραβίας και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων.
Επισημαίνω ότι ο δικτάτορας Αλ Μπασίρ ανήκει στην οργάνωση Αδελφοί Μουσουλμάνοι, που έχει έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ίσως γι’ αυτό ο Ερντογάν εξασφάλισε την εκμετάλλευση του νησιού Σουακίν, στην Ερυθρά Θάλασσα για τα επόμενα εκατό χρόνια. Πέραν των πρώην αποικιοκρατών, ο φυσικός πλούτος του Σουδάν έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον ρωσικών καθώς και κινέζικων εταιρειών που ασχολούνται με την εξόρυξη χρυσού και άλλων ορυκτών.
Τέλος, η Ελλάδα δεν μπορεί να μείνει αδιάφορη για τις εξελίξεις στο Σουδάν, όχι μόνο για λόγους δημοκρατικής ευαισθησίας και προώθησης της ειρήνης στη Βόρεια Αφρική, αλλά και διότι στην πρωτεύουσα του Σουδάν Χαρτούμ υπάρχει μεγάλη ελληνική κοινότητα, πολυπληθέστερη στο παρελθόν, αλλά και σήμερα με σημαντική επιρροή.
* Ο Τζαφάρ Τζαλάλ είναι μέλος του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων και Εξωτερικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ και υπήρξε επί δεκαπέντε χρόνια μέλος της διπλωματικής αποστολής του Συνδέσμου Αραβικών Κρατών στην Αθήνα
