Της Χαράς Καφαντάρη
Είναι γεγονός ότι η Ε.Ε. βρίσκεται σε κομβικό σταυροδρόμι όσον αφορά την πορεία της. Έχει δυστυχώς απομακρυνθεί από τις θεμελιώδεις αξίες και αρχές της. Τη δημοκρατία, το κοινωνικό κράτος, την πολιτική και οικονομική συνοχή της. Οι ανισότητες έχουν ενταθεί μεταξύ των χωρών της, καθώς και σε κάθε χώρα στο εσωτερικό της. Ο νεοφιλελευθερισμός και οι πολιτικές λιτότητας που κυριαρχούν, ειδικά την εποχή της μεγάλης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, από το 2009 και μετά, ενέτειναν αυτές τις ανισότητες. Οι ανισότητες στις περιφέρειες του Βορρά και των χωρών του Νότου έδωσαν έδαφος στην Ακροδεξιά και στον ευρωσκεπτικισμό. Το Βrexit γίνεται αφορμή για απόψεις που θέλουν περιορισμό ευρωπαϊκών πόρων για πολιτικές σύγκλισης των κρατών - μελών και σταθεροποίηση μιας Ευρώπης πολλών ταχυτήτων. Οι παγκόσμιοι εμπορικοί και οικονομικοί ανταγωνισμοί, ειδικά μετά και την “επιθετική” είσοδο της Κίνας στο παγκόσμιο οικονομικό στερέωμα, κάνουν αναγκαία την υιοθέτηση “επιθετικών” πολιτικών σύγκλισης μεταξύ των κρατών - μελών της Ε.Ε.
Η περιφερειακή πολιτική της Ε.Ε. είναι η βασική πολιτική επενδύσεών της. Το 1/3 περίπου του προϋπολογισμού της Ε.Ε. (351,8 δισ.) στοχεύει στις πολιτικές συνοχής για το διάστημα 2014-2020 με στόχο την πολιτική συνοχή. Το μεγαλύτερο μέρος των χρηματοδοτήσεων στοχεύει στις αδύναμες χώρες μέσω των αντίστοιχων ευρωπαϊκών διαρθρωτικών και επενδυτικών ταμείων.
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
“Η περιφερειακή πολιτική παρέχει το απαραίτητο επενδυτικό πλαίσιο για την υλοποίηση των στόχων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» για έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Οι πέντε στόχοι της Ε.Ε. για το 2020 είναι:
* Απασχόληση: απασχόληση 75 % των ατόμων ηλικίας 20-64 ετών
* Έρευνα και ανάπτυξη: 3% του ΑΕγχΠ της Ε.Ε. πρέπει να επενδύεται σε έρευνα και ανάπτυξη.
* Κλιματική αλλαγή και ενεργειακή βιωσιμότητα: Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% από τα επίπεδα του 1990. Εξασφάλιση του 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Αύξηση κατά 20% της ενεργειακής απόδοσης.
* Εκπαίδευση: Μείωση των ποσοστών πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου κάτω από 10%.
* Καταπολέμηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού: Μείωση τουλάχιστον κατά 20 εκατομμύρια των ατόμων που βρίσκονται ή κινδυνεύουν να βρεθούν σε κατάσταση φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού.
Το κάθε κράτος - μέλος έχει υιοθετήσει τους δικούς του εθνικούς στόχους σε αυτούς τους τομείς”.
Όσον αφορά την Ελλάδα:
Με αισιοδοξία ότι το 2018 η χώρα μας θα βγει από τις μνημονιακές συμφωνίες και την επιτροπεία στην οποία βρίσκεται εδώ και επτά χρόνια, ως κύριος στόχος είναι δύο ζητήματα.
Η ανάπτυξη με προσέλκυση επενδύσεων και μέτρα ρύθμισης του χρέους.
Όσον αφορά τις επενδύσεις, αποτελεί βασική προϋπόθεση η αλλαγή του παραγωγικού αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας. Το μοντέλο χρόνων με υπερδανεισμό, με καταστροφή της παραγωγικής βάσης της χώρας, με εικονική ανάπτυξη σε όφελος των λίγων, ενώ ο παράγων άνθρωπος ήταν υποτιμημένος, μια και η ανεργία θέριεψε στο τέλος του 2014, ήταν γύρω στο 27%, πρέπει να γίνει παρελθόν.
Μιλάμε για ανάπτυξη με επίκεντρο τον άνθρωπο -εργαζόμενο, σε όφελος των δυνάμεων της εργασίας και στόχο την κάλυψή τους. Ανάπτυξη που το περιβάλλον είναι σε προτεραιότητα, λαμβάνοντας σοβαρά υπόψη τη διάσταση της κλιματικής αλλαγής, παγκόσμιο πρόβλημα που η Ε.Ε. έχει ως προτεραιότητα, θέτοντας συγκεκριμένους στόχους και προτείνοντας συγκεκριμένες πολιτικές.
Έχει βάση η αισιοδοξία μας για το μέλλον;
Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει στοιχεία ανάκαμψης.
Δεν είναι μόνο η υπερκάλυψη των στόχων που υπάρχουν λόγω του προγράμματος το οποίο υλοποιείται ως δέσμευση της χώρας. Είναι ότι σταθερά επανερχόμαστε σε συνθήκες κανονικότητας.
Την απάντηση για το πώς πάει η χώρα τη δίνουν οι αγορές. Τα επιτόκια ελληνικών ομολόγων έπεσαν κάτω από το 4% (συνθήκες 2006), γεγονός που δείχνει ότι η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία σταδιακά αποκαθίσταται. Αυτό εκφράζουν και διεθνείς οίκοι, το δε Bloomberg αναφέρει ότι “τα ελληνικά ομόλογα είναι παγκόσμιοι πρωταθλητές στις αποδόσεις.”
Ζητούμενο, η έξοδος της Ελλάδας από τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής με παραπέρα μείωση επιτοκίων δανεισμού και δημιουργία αποθέματος - “μαξιλαριού”, ώστε να έχουμε καθαρή έξοδο στις αγορές.
Χαρακτηριστικά της ελληνικής οικονομίας είναι η αύξηση των επενδύσεων και η εξωστρέφεια. Έχουμε αύξηση εξαγωγών 8,6% σε ετήσια βάση, οι δε ξένες επενδύσεις στη χώρα μας αγγίζουν τα 4 δισ. το 2017. Το πρώτο δεκάμηνο έχουμε αύξηση του όγκου βιομηχανικής παραγωγής 4,7%. Ο δε Δείκτης Οικονομικού Κλίματος το πρώτο εντεκάμηνο του 2017 είναι ο υψηλότερος της τελευταίας τριετίας, ενώ το ΑΕΠ της χώρας αυξήθηκε κατά 1,3% το τρίτο τρίμηνο του 2017.
Είναι σημαντικό ότι οι ιδιωτικοποιήσεις για τις οποίες δεσμεύτηκε η χώρα μας προχωρούν, με τελευταία την επένδυση στο Ελληνικό, καθώς εκδόθηκε το σχετικό Π.Δ., και αφορά μια συμβολική επενδυτική διαδικασία, στέλνοντας γενικότερα μήνυμα στους επενδυτές. Αλλά και οι λεγόμενες άυλες επενδύσεις προχωρούν: αναφέρω το σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων στον ελλαδικό θαλάσσιο και όχι μόνο χώρο, όπου μεγάλες εταιρείες επενδύουν.
Προτεραιότητα για τη χώρα μας αποτελεί ο τομέας της βιομηχανικής παραγωγής και μεταποίησης. Δίνονται κίνητρα μέσα από τον νέο Αναπτυξιακό Νόμο του 2016, καθώς και από την αξιοποίηση κονδυλίων του ΕΣΠΑ. Εδώ αναφέρουμε την πρωτιά της Ελλάδας σε απορροφησιμότητα του ΕΣΠΑ 2014-2020, την αξιοποίηση του πακέτου Γιούνγκερ (2η θέση πανευρωπαϊκά) και τα επενδυτικά σχέδια (831 τον αριθμό) που έχουν κατατεθεί στον νέο Αναπτυξιακό Νόμο του 2016 και τα οποία σταδιακά εγκρίνονται. Ο δε νέος Αναπτυξιακός Νόμος δίνει για μεγάλες επενδύσεις, άνω των 20 εκατ. σταθερό φορολογικό καθεστώς. Το θέμα της φορολογίας είναι σοβαρό για έναν υποψήφιο επενδυτή. Όπως σοβαρό ζήτημα είναι και η διαδικασία αδειοδοτήσεων, όπου με τον Νόμο 4442/2016 ισχύει νέο αδειοδοτικό καθεστώς, με απλοποίηση διαδικασιών και περιορισμό της γραφειοκρατίας, παράλληλα όμως με ένταση του ελεγκτικού μηχανισμού. Σημειώνουμε ότι μέχρι σήμερα έχουν ενταχθεί 20.000 επιχειρήσεις στο νέο σύστημα αδειοδοτήσεων.
Το αναπτυξιακό μοντέλο που προτείνουμε έχει βάση στην καινοτομία και σε επενδύσεις υψηλής προστιθέμενης αξίας. Συνδέει την έρευνα με την παραγωγή, ενώ διατίθεται για την έρευνα ποσοστό 1% του ΑΕΠ.
* Η Χαρά Καφαντάρη είναι βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Β’ Αθήνας, πρόεδρος της Διαρκούς Επιτροπής Παραγωγής και της Βουλής
