Του Μανόλη Αναστασιάδη
Τον Γιώργο Ξ. Ματζουράνη, που αποχαιρετούμε σήμερα στη Σίφνο, τον γνώρισα εκεί στα μέσα της δεκαετίας του ’60, στη Στουτγάρδη, στην τότε Δυτική Γερμανία. Έδινε πολύ από τον χρόνο του στις λεγόμενες «Ελληνικές Κοινότητες», τους συλλόγους δηλαδή, που είχαν ξεφυτρώσει σχεδόν σε κάθε πόλη και χωριό της Δ. Γερμανίας και μάζευαν γύρω τους τους Έλληνες μετανάστες εκείνης της εποχής, εργάτες και φοιτητές, πάνω από μισό εκατομμύριο κόσμο. Ήταν αυτές οι κοινότητες κυψέλες πολιτιστικής ζωής, διατήρησης του δεσμού με την Ελλάδα, αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας, «εστίες παρηγοριάς» για τους ξενιτεμένους.
Έγραφε, από τότε, στα ελληνικά περιοδικά και την εφημερίδα «Η Πατρίδα», που απηχούσε τις απόψεις της ΕΔΑ. Έστελνε ανταποκρίσεις στην “Αυγή”, με τα θέματα και τα προβλήματα των μεταναστών.
Στη Στουτγάρδη έγινε το 1966 το πρώτο Συνέδριο των Κοινοτήτων και ιδρύθηκε η Ομοσπονδία τους. Που υπάρχει μέχρι σήμερα και είναι ο φορέας που εκπροσωπεί τον Ελληνισμό της Γερμανίας και που της έμελλε -κακή τη μοίρα- να εκπροσωπήσει και τους νέους μετανάστες, που έφυγαν τα τελευταία χρόνια πάλι από τη χώρα μας, για να βρουν μεροκάματο. Μόνο που αυτοί που έφυγαν σ΄ αυτή τη φάση είναι σε μεγάλο βαθμό επιστήμονες!
Η ενασχόληση του Γιώργου με τα θέματα των μεταναστών τού άνοιξε τον δικό του δρόμο για τη μεταπτυχιακή του σπουδή με αυτό το θέμα και για τη μετέπειτα συγγραφική και δημοσιογραφική του δραστηριότητα, που επισφραγίστηκε με έξι σχετικά βιβλία και πολύχρονες εκπομπές στη βαυαρική ραδιοφωνία, στο Μόναχο.
Δύο ακόμα έργα μας έδωσε ο Γιώργος, από την επαφή του με τους λαούς της Αφρικής, που τότε που τους συνάντησε, τέλος της δεκαετίας του ’50, αρχή της δεκαετίας του ’60, πάλευαν για την απελευθέρωσή τους από τον αποικιοκρατικό ζυγό. Και σημάδεψαν την πολιτική επιλογή της ζωής του, την Αριστερά, τις ιδέες της οποίας υπηρέτησε με συνέπεια και σωφροσύνη, μέσα από τις οργανώσεις των δημοσιογράφων της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς, με λογισμό και με όνειρο.
Ο Ματζουράνης συνδύασε τη συγγραφική δραστηριότητα με τη δημοσιογραφική επαγγελματική του ενασχόληση. Μετά την επιστροφή στην Ελλάδα, στη Μεταπολίτευση, δούλεψε ως συντάκτης, αρμόδιος για τον πολιτισμό και το βιβλίο στην “Αυγή”. Για κάποιο διάστημα υπήρξε μάλιστα αρχισυντάκτης του κυριακάτικου φύλλου.
Η προσωπικότητα του Γιώργου κυριαρχείται όμως από ένα στοιχείο: Ήταν... αμετανόητος Σιφνιός. Τα παιδικά του χρόνια, που τα έζησε εν πολλοίς στη Σίφνο, τον έχουν σφραγίσει αμετάκλητα. Τα ενδιαφέροντά του, τα εξωεπαγγελματικά, μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, στη Μεταπολίτευση, επικεντρώνονται σε μεγάλο βαθμό στο νησί. Συμμετέχει στην έκδοση όλων σχεδόν των εφημερίδων που έχουν κυκλοφορήσει εκεί. Ξεκίνησε την ενασχόλησή του με τον σιφναίικο Τύπο από την πρώτη περίοδο της εφημερίδας “Σιφναϊκά Νέα”, το 1963, και εκεί άρχισε και τη στήλη «Από το Καντούνι», που πρέπει να είναι η μακροβιότερη στήλη στον ελληνικό Τύπο, που γράφεται από τον ίδιο άνθρωπο και που συμπλήρωσε 54 ολόκληρα χρόνια. Όταν τα “Σιφναϊκά Νέα” διέκοψαν τότε την έκδοσή τους, ο Γιώργος συνέχισε στη “Σιφναϊκή Φωνή”, κράτησε εκεί τη στήλη του για κάποιο καιρό και από τη Γερμανία, μέχρι το πραξικόπημα των συνταγματαρχών του 1967 όπου δημοσίευε σε συνέχειες και τη μεταγλώττισή του στη δημοτική της «Ιστορίας της Σίφνου» του Καρόλου Γκιων, για να μπορούν να τη διαβάσουν όλοι οι Σιφνιοί.
Η δικτατορία, γνωρίζοντας την αντιδικτατορική δράση του Γιώργου Ματζουράνη, που βρισκόταν στο Μόναχο, επέβαλε τη διακοπή της δημοσίευσης της ιστορίας και κάθε άλλης παρουσίας του στην εφημερίδα.
Με τη μεταπολίτευση και την επιστροφή του στην Ελλάδα ο Γιώργος ξαναρχίζει τη συνεργασία του με τις εφημερίδες του νησιού. Και η περιπέτεια στο μακρύ ταξίδι στον σιφναίικο Τύπο συνεχίστηκε μέχρι πριν από λίγο καιρό, που τα προβλήματα της υγείας του μεγάλωσαν.
Μετέχει ο Γιώργος και στους σιφναίικους συλλόγους της Αθήνας. Γράφει ιστορήματα από τη ζωή του νησιού τα παλιότερα χρόνια, πασχίζει να κρατήσει στη μνήμη γεγονότα, αλλά κυρίως ανθρώπους, που έζησαν εκεί και σημάδεψαν την εποχή τους. Αναζητεί και συλλέγει ιστορικές πηγές, κείμενα και έντυπα που τεκμηριώνουν την ιστορία. Ένα πάθος του είναι επίσης και η διάσωση της σιφναίικης ντοπιολαλιάς, την οποία αναζητεί παντού, διασώζει στα κείμενά του, ερευνά, σχολιάζει και αναλύει.
Δουλεύοντας από τα πρώτα χρόνια στην “Αυγή”, ο Ματζουράνης έγινε μέλος της ΕΣΗΕΑ και υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Αλλά γι’ αυτό το κομμάτι της ζωής του θα μιλήσουν ίσως άλλοι αρμοδιότεροι εμού, που συνεργάστηκαν μαζί του. Τίμησε όμως, νομίζω, την εφημερίδα που στέγασε τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία.
