Διακρίνουμε το άτομο από την κοινωνία. Από την εποχή της Βιομηχανικής Επανάστασης και του ρομαντισμού άρχισε να παρερμηνεύεται το πρότυπο της ελευθερίας του διαφωτισμένου ανθρώπου που σκέφτεται και λειτουργεί ανεξάρτητα από το περιβάλλον του. Για να φτάσουμε στις ανορθολογικές πρακτικές της χρήσης του από τους κήνσορες του νεοφιλελευθερισμού και της χρηματιστηριακής αγοράς που βιώνουμε σήμερα.
Ο ποιητής και ψυχαναλυτής Ανδρέας Εμπειρίκος διατύπωσε στη συλλογή «Οκτάνα» με το εμβληματικό ομώνυμο ποίημα, από το οποίο εκπορεύεται και ο τίτλος του, τη λησμονημένη αλληλεπίδραση και ταύτιση των μερών - υποκειμένων με το όλον- κοινωνία, που ανέδειξε και ο Γερμανοεβραίος κοινωνιολόγος Νόρμπερτ Ελίας στο εμβληματικό δοκίμιό του «Η κοινωνία των υποκειμένων». Οραματίστηκε τη «Νέα Πόλη που «θα κτισθή απ’ όλους τους ανθρώπους... και θα πει ανά πάσαν στιγμήν ποίησις, όμως όχι ως μέσον εκφράσεως μόνον, μα ακόμη ως λειτουργία του πνεύματος διηνεκής».
Αυτό είναι το εναρκτήριο λάκτισμα για τους καλλιτέχνες της ομάδας «Ex-ils», οι περισσότεροι εκ των οποίων έχουν φοιτήσει στο Ζ' Εργαστήριο της ΑΣΚΤ του Γιάννη Ψυχοπαίδη, μαζί με τον εικαστικό Γιάννη Ψυχοπαίδη. Τα έργα που εκθέτουν ως μια συλλογικότητα στο βιβλιοπωλείο και εκδοτικό οίκο Μωβ Σκίουρος, στην πλατεία Καρύτση, αποκαλύπτουν τη δύναμη της δημιουργίας «ως μιαν έξοδον λυτρωτικήν». Ξεκινούμε από τα «αρχέτυπα» της Αγγελικής Λόη και τα ομιχλώδη τοπία της Δέσποινας Φλέσσα που αναδύονται «από τη νερομάνα της ζωής», τα «πλαστικά σώματα ευρυθμίας», τα φτιαγμένα με καθημερινά υλικά, της Μπέσσυς Ράλλη. Οδηγούμαστε στις γραμμένες από τον Γιάννη Ψυχοπαίδη προτομές του ίδιου του ποιητή που πάλλονται ανάμεσα σε «κόκκινους, πράσινους, κίτρινους και κάποτε γαλάζιους... λυσικόμους αετούς» - αχνές κηλίδες που αφήνουν την πόλη που οραματίζεται, να «αχνίζει από ηδονή». Και κατεβαίνουμε στην οδό Φιλελλήνων, όπου οι φωτογραφίες των δύο κοριτσιών της Πέννυς Μονογιού κάμουν μέσα από «την πανανθρώπινη δόξα των Ελλήνων», την αποτυπωμένη με πηχτές πινελιές, γαλανόλευκη, «οίστρο της ζωής το φόβο του θανάτου». Στην κουπαστή της σκάλας οι υπερρεαλιστικές μορφές «με το άφωνον στόμα ανοικτόν» του Κωνσταντίνου Πάτσιου συναντούν τις διάφανες, αφαιρετικές εποχές του Αλέξανδρου Βέργη, όπου «περιέχεται το «πλήρες μυστήριον της υπάρξεως της ζωής».
Στο χαμηλοτάβανο δώμα, οι θρυμματισμένες μορφές του Νίκου Παπαδόπουλου μοιάζουν να έχουν βγει από έναν χώρο υπερπραγματικό της «Νήσου των Ροβινσώνων». Όπου η μορφή του ερημίτη, που ζει εκεί, έχει αποτυπωθεί από τον Ιβάν Μαστερόπουλο, με ορμητικές γραμμές, ως αλαλάζουσα «το πάθος το ασίγαστον». Δίπλα τους κι αντικριστά τους έχουν τοποθετηθεί ως «φακοί που αρπάζουν τις στιγμές της ζωής» οι γραμμένες με πενάκι γυναικείες, ρομαντικές μορφές του Κωστή Κόντη, οι ιριδίζουσες και διανθισμένες με κόκκινες κλωστές συνθέσεις της Κρίστις Γρηγορίου, οι βαμμένες με αδρές πινελιές του Τάσου Παντή, οι αφαιρετικές κορασίδες της Βάσως Τζούτη, που χωρίς αιδώ φανερώνουν την εφηβεία τους. Ενώ το πλασμένο με τον τρόπο της ποπ αρτ και με το κοινό στυλό bic «...σώμα της σιγής» του Δημήτρη Κατσούδα «γοργά σαλεύει, σαν γυναικός που ηδονίζεται στον ύπνο», προβάλλοντας μέσα από τον Αίγαγρο που κρατεί «τον ίμερο τον πύρινο του Δία». Κι η «χειρονομία της λύσεως, και ο παφλασμός των κυμάτων» γίνεται εν τέλει μέσα από τα επεξεργασμένα φύλλα μολυβιού του Βασίλη Παφίλη «αμάλγαμα, ταυτότης, ενότης μία».
«ΟΚΤΑΝΑ ή τα Χρώματα της Ελευθερίας», αφιέρωμα στον Ανδρέα Εμπειρίκο, Μωβ Σκίουρος, Πλατεία Καρύτση 4
Ώρες λειτουργίας καταστημάτων
