Οι πολιτικές δημοσκοπήσεις ασκούν σημαντική, αν και αμφιλεγόμενη επίδραση στην κοινή γνώμη. Ένα μέρος της επηρεάζεται ακόμη και στην επιλογή της ψήφου του από το κλίμα που δημιουργούν. Ένα άλλο, πιθανά μεγαλύτερο, αμφιβάλλει δικαιολογημένα για την εγκυρότητα των προβλέψεων, θεωρώντας ότι συχνά υπαγορεύονται από πολιτικές σκοπιμότητες.
Μια πρόσφατη έκδοση της Public Issue, μιας εταιρείας δημοσκοπήσεων με μακρόχρονη παρουσία στον χώρο, "Δημοσκοπήσεις και Πρόβλεψη των Εκλογών στην Ελλάδα, 2004-2015", των Γ. Μαυρή και Γ. Συμεωνίδη (κεντρική διάθεση εκδόσεις Τόπος), μας βοηθά να γνωρίσουμε τα μυστικά των δημοσκοπήσεων: την επιστημονική μεθοδολογία που ακολουθείται, τις διαμάχες που έχουν πυροδοτηθεί στην ελληνική και διεθνή φιλολογία, τις επιτυχημένες και αποτυχημένες προβλέψεις των εκλογικών αποτελεσμάτων στη χώρα μας και στο εξωτερικό. Η μελέτη περιλαμβάνει αναλύσεις για όλες τις ελληνικές εκλογικές αναμετρήσεις της περιόδου 2004-2105, με συγκρίσεις των προβλέψεων των εταιρειών του χώρου. Ακόμη δε μοντέλα και μαθηματικά εργαλεία, που θα ενδιαφέρουν τους ειδικούς.
Ένα από τα κομβικά ζητήματα, στα οποία δίνουν έμφαση οι συγγραφείς, είναι ότι τα αποτελέσματα των δημοσκοπήσεων δεν παρουσιάζονται στο κοινό «αυτούσια» ούτε, τις περισσότερες φορές, με αναλογική κατανομή των αναποφάσιστων. Υφίστανται, αντίθετα, επεξεργασία, με στόχο να εντοπιστούν και να διορθωθούν σφάλματα που προκύπτουν από αναντιστοιχίες ανάμεσα στο δείγμα και το εκλογικό σώμα. Μπορεί, π.χ., εξαιτίας του συγκριτικά μικρού όγκου του δείγματος, ένα κόμμα να υπο-εκπροσωπείται ή να υπερ-εκπροσωπείται σε αυτό, σε σύγκριση με την πραγματική επιρροή του. Ακόμη παρατηρείται συχνά οι ψηφοφόροι κάποιων κομμάτων να αποκρύπτουν την ψήφο τους, όπως συνέβαινε με ψηφοφόρους του ΚΚΕ μετά την μεταπολίτευση, λόγω του υφιστάμενου αυταρχισμού, και της Χρυσής Αυγής σήμερα, καθώς πολλοί ντρέπονται να πουν ανοιχτά ότι την ψηφίζουν. Άλλοτε πάλι, όταν το πρώτο κόμμα προπορεύεται με μεγάλη διαφορά, μπορεί ψηφοφόροι του, που δηλώνουν ότι θα το ψηφίσουν στη δημοσκόπηση, να μην προσέλθουν στην κάλπη, κ.ο.κ.
Δύο βασικές μέθοδοι ακολουθούνται για τον εντοπισμό και τη διόρθωση τέτοιων αποκλίσεων. Στη στάθμιση μέσω της προηγούμενης ψήφου (που περιλαμβάνεται πάντα σαν ερώτηση στις δημοσκοπήσεις), η προηγούμενη ψήφος του δείγματος χρησιμοποιείται για να εντοπιστούν αναντιστοιχίες ανάμεσα στο εκλογικό σώμα και το δείγμα. Στη στάθμιση μέσω χρονοσειρών, τα αποτελέσματα των προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων και των δημοσκοπήσεων μιας συγκεκριμένης εταιρείας χρησιμοποιούνται για την κατασκευή χρονοσειρών από τις οποίες εξάγονται οι μακροχρόνιες και βραχυχρόνιες τάσεις του εκλογικού σώματος, με τις οποίες παραβάλλεται η τελευταία δημοσκόπηση.
Η επεξεργασία των δεδομένων είναι ασφαλώς από επιστημονική άποψη ορθή. Εδώ όμως, όπως αναγνωρίζουν οι δύο συγγραφείς, δημιουργείται η δυνατότητα παρεμβάσεων χειραγώγησης, που δεν υπαγορεύονται από τη μεθοδολογία, αλλά από κομματικές δεσμεύσεις και πιέσεις των ΜΜΕ για λογαριασμό των οποίων διεξάγεται η δημοσκόπηση. Είναι ένα προσόν της μελέτης ότι τονίζει όχι μόνο τη σημασία της διαφάνειας για την αποφυγή τέτοιων φαινομένων, αλλά και το ότι η ακρίβεια των δημοσκοπήσεων έχει όρια και σπάνια μπορούν να προβλέψουν επακριβώς το εκλογικό αποτέλεσμα.
