Του Δημήτρη Μάρδα*
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι οικονομικές εξελίξεις στη Βενεζουέλα, χώρα που η τραυματισμένη οικονομία της την οδηγεί μάλλον σε χρεοκοπία. Και όλα αρχίζουν από την κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου. Οι νέες τιμές βρίσκονται στα επίπεδα που ίσχυαν επί της Ιρανικής Επανάστασης του 1980. Η εικόνα αυτή συμπληρώνεται από το οικονομικό μοντέλο που ακολουθείται με το «ξεχαρβάλωμα» της δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής της χώρας. Μια προς αποσύνθεση οικονομία κινείται λοιπόν με ένα εθνικό νόμισμα, το μπολιβάρ, πλήρως απομονωμένο από οποιονδήποτε χρηματοοικονομικό μηχανισμό στήριξης. Η επίσημη ισοτιμία του νομίσματος είναι 1 δολάριο = 7 περίπου μπολιβάρ, ενώ η ανεπίσημη αγγίζει τα 1.000 μπολιβάρ.
Για να αντιμετωπίσει την έλλειψη συναλλάγματος η κυβέρνηση Μαδούρο εισήλθε σε μια διαδικασία διαπραγμάτευσης με την Deutsche Bank, με κατάληξη συμφωνία τον Δεκέμβριο που θα οδηγούσε στην ανταλλαγή χρυσού έναντι ρευστότητας (goldswap). Οι συμφωνίες αυτές επιτρέπουν στις κεντρικές τράπεζες να λαμβάνουν ρευστό από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δίνοντας σε αντάλλαγμα χρυσό για ένα χρονικό διάστημα. Από την άλλη, δεν επηρεάζουν την τιμή του χρυσού, καθώς η τράπεζα που κάνει την ανταλλαγή τον διακρατεί, οπότε δεν το «ρίχνει» στην αγορά.
Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους της χώρας ανέρχεται σε 9,5 δισ. δολάρια για φέτος. Επιπλέον δεν πρέπει να αγνοείται και το ύψος του συναλλάγματος που χρειάζεται η χώρα για την κάλυψη των εισαγωγών της. Το 64% των συναλλαγματικών διαθεσίμων της είναι σε ράβδους χρυσού, στοιχείο που δείχνει τα χαμηλά περιθώρια ρευστότητας που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση Μαδούρο.
Ο πληθωρισμός υπολογίζεται στο 720% για φέτος. Γράφηκε ότι τον Δεκέμβριο του 2015 η κυβέρνηση παρήγγειλε 10 δισ. μπολιβάρ, ενώ ήδη εισήχθησαν 5 δισ. μπολιβάρ σε χαρτονομίσματα.
Μια παράξενη σιωπή ως προς τα τεκταινόμενα στη Βενεζουέλα χαρακτηρίζει τους υποστηρικτές της δραχμής. Όπως είναι γνωστό, αυτοί υποστηρίζουν ότι η επιστροφή στο εθνικό νόμισμα και η αποκοπή του από τον μηχανισμό στήριξης του ευρώ θα οδηγήσει σε υποτιμήσεις, όχι της μορφής της Βενεζουέλας βέβαια, αλλά σε μικρότερες, αγνώστου όμως μεγέθους. Αυτές μπορεί να είναι της τάξης των 15%-20% (Λαπαβίτσας, 19/5/2015 στο Press Project) ή ακόμη και υψηλότερες. Χαρακτηριστικά σημειώνεται στη σελίδα 173 του βιβλίου του κ. Λαπαβίτσα «Ρήξη; Διέξοδος από την κρίση της Ευρωζώνης» το εξής: «Αδύνατον να εκτιμηθεί ο βαθμός της υποτίμησης(!!!). Φαίνεται ότι στην αρχή θα πέσει υπερβολικά (πόσο άραγε;) και στη συνέχεια θα παραμείνει ασταθής».
H Βενεζουέλα ίσως κάνει πιο σαφείς τις ασαφείς εκτιμήσεις τους για τις αισιόδοξες απόψεις που κηρύσσουν οι δραχμιστές περί πληθωρισμού (κάτω του 50% το αισιόδοξο σενάριο) ή της τιθάσευσης των δαπανών του κρατικού προϋπολογισμού με την ύπαρξη πρωτογενών ελλειμμάτων της τάξης του 5%-6% ή της ελεγχόμενης αύξησης της κυκλοφορίας του νομίσματος. Κάτι παρόμοιο υποστήριζε και ο Μαδούρο!
Οι σε θεωρητικό επίπεδο αντιλήψεις τους απαντώνται μάλλον από την οδυνηρή εμπειρία της Βενεζουέλας, της οποίας το δημόσιο χρέος, αξίζει να σημειωθεί, ανέρχεται σε 185 δισ. δολάρια, αντιστοιχώντας μόνο στο 50% της συνολικής της παραγωγής (του ΑΕΠ).
* Ο Δημήτρης Μάρδας είναι υφυπουργός Εξωτερικών
