Του Δημήτρη Π. Κυριακαρακου*
Επτά μήνες τώρα συνυπάρχουμε με τον νέο άγνωστο και ύπουλο εχθρό. Θα εδύνατο κάλλιστα να ειπωθεί ότι ενυπάρχουμε στο πλαίσιο του «παγκοσμιοποιημένου» imperium του. Από την περιστολή των ελευθεριών καθημερινής διακίνησης και την κυβερνοσυνδιαλλαγή της «χαμένης άνοιξης» του ενεστώτος έτους έως και τα από νωρίς κλειστά «σφηνακοπωλεία» του θέρους που διανύθηκε, η «νεοελληνική» καθημερινότητα έχει εκνευριστικά «συρρικνωθεί».
Οι δε «ειδικοί» κατά καιρούς τοποθετούνται στα ΜΜΕ με δημιουργική ασάφεια, όπως άλλοτε οι οικονομολόγοι, όταν το πρώτο Μνημόνιο ήταν ante portas. Ο εκνευρισμός τού πολίτη εντείνεται, και όχι πάντα αδικαιολόγητα.
Ένα άλλο μοντέλο
Μήπως όμως η «συρρίκνωση» αυτή δύναται να αξιοποιηθεί ως βιωματική εμπειρία συλλογικής «αποτοξίνωσης» από συνήθειες οι οποίες για δεκαετίες αποξένωναν τον πολίτη από τον συμπολίτη του; Λόγου χάρη, το να επισκέπτομαι ένα νησί με ιστορικό ενδιαφέρον για να απολαύσω clubbing μέχρι πρωίας, αντί για να απολαύσω τους υδροβιότοπούς του ή τις δημιουργίες της τοπικής λαϊκής παράδοσης, πόσο αναπτυξιακό για την προσωπικότητά μου δύναται να είναι; Αντί λοιπόν να διαμαρτυρόμαστε για το ότι δεν θα επιτρέπεται στο «πολιτιστικό ίδρυμα» να λειτουργεί έως το χάραμα, μήπως θα ήταν πιο κοινωνικά υπεύθυνο να διαμαρτυρόμασταν για τη διατήρηση του φυσικού κάλλους του τόπου τής επίσκεψής μας;
Ο κόσμος, εν καιρώ lockdown, βρήκε διέξοδο στις πλατείες σε αυθόρμητες μαζικές ψυχαγωγικές συνευρέσεις. Οι διαβουλεύσεις στις οποίες μετείχα, εν προκειμένω στο κέντρο της Κηφισιάς, με έφεραν πιο κοντά σε συνδημότες που δεν έχω την ευχέρεια να συναντώ σε τακτική βάση. Τα παγκάκια με τον καφέ στο χέρι και ο περίπατος στα boulevards των αγέρωχων πλατάνων είχαν την τιμητική τους. Το βάδην και η ποδηλασία έδωσαν και πήραν. Οι δε πλανόδιοι κιθαρίστες - τραγουδιστές μπουάτ, λαϊκού, ρετρό και latin έδωσαν μια νότα πολιτισμικού πλουραλισμού με ελάχιστα τεχνικά μέσα - η ακουστική της πλατείας αρκούσε για τη διαμόρφωση της ειδυλλιακής ατμόσφαιρας.
Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Μήπως λοιπόν είναι χρυσή ευκαιρία η Αυτοδιοίκηση να εμπλουτίσει τις πόλεις με νέες πλατείες, πεζόδρομους και ποδηλατοδρόμους, που θα φέρνουν κοντά τους συντοπίτες με επίκεντρο υγιεινές συνήθειες; Πάρκα κυκλοφοριακής αγωγής, συλλογικά επιδαπέδια παίγνια, γεωπονικές επιμορφωτικές δραστηριότητες, υπαίθρια αμφιθέατρα θα ενίσχυαν ουσιαστικά το τοπίο τής τοπικής δημοκρατίας πλέον του ότι θα έφερναν πιο κοντά τις τρεις γενιές. Στον ανοιχτό χώρο και πολλοί χωρούν, και πολλοί επικοινωνούν με μειωμένο κίνδυνο μετάδοσης του ιού. Ένα, λόγου χάρη, επιπλέον mall στον χώρο του Κτήματος Συγγρού θα σύστηνε έγκλημα κατά των ανθρωπίνων σχέσεων. Μια νέα «Νυρεμβέργη» θα πρέπει να ιδρυθεί για να το τιμωρήσει εάν λάβει χώρα.
Η αναδόμηση του ΕΣΥ, από πρωτοβάθμια φροντίδα σε επίπεδο τοπικής κοινωνίας έως και το δημόσιο νοσηλευτικό ίδρυμα, χρήζει να πραγματοποιηθεί με νέους επιστήμονες και τεχνικούς των επαγγελμάτων της Υγείας, από επίπεδο ΙΕΚ έως διδακτορικού δηλαδή. Η Ελλάς δεν φείδεται πτυχίων και πιστοποιήσεων ή φιλοπρόοδων νεανίδων και νέων.
Η Παιδεία μας βρίσκεται ενώπιον μιας μοναδικής ευκαιρίας αναδιοργάνωσης με νέες κτηριακές υποδομές για κατά πλάτος ανάπτυξη, όπερ σημαίνει νέες αίθουσες, περιβαλλοντικά φιλικές με ενεργειακή αυτονομία, προσβάσιμες σε ΑμεΑ, για ολιγάριθμα τμήματα μαθητών με φορητούς υπολογιστές για κάθε μαθήτρια και μαθητή, διαδραστική μαθησιακή μεθοδολογία, σύγχρονους χώρους εστίασης με υγιεινά γεύματα για ανθεκτικό οργανισμό και πρόγραμμα γυμναστικής σε καθημερινή βάση. Πεδίον δόξης λαμπρό λοιπόν για αξιοποίηση νέων ειδικών από τον χώρο της προληπτικής ιατρικής, της εναλλακτικής ενεργειακής πολιτικής, της minimal αρχιτεκτονικής. Πλάι σ’ αυτά ας υπάρχουν και αποστειρωμένα τάπερ, μαχαιροπίρουνα και παγουρίνα. Δεν τα απορρίπτουμε απλώς και μόνο γιατί τα προσφέρει ο αντίπαλος.
Η κρίση ως ευκαιρία
Οι αγγλοσαξωνικές χώρες εδώ και χρόνια αξιοποιούν τις κρίσεις ως ευκαιρίες κοινωνικής αναδιοργάνωσης. Για παράδειγμα, η κρίση του έτους 2012 στη Βρετανία ώθησε εν έτει 2013 στο κλείσιμο τουλάχιστον 35.000 night clubs μόνο στην Αγγλία. Αντί αυτών, λειτούργησε η αυτοοργάνωση της μαζικής νεανικής διασκέδασης στα δημοτικά πάρκα σε απογευματινές ώρες με τα μοντέρνα συγκροτήματα club music να μεγαλουργούν με συναυλίες σε χώρο ανοιχτό, φωτεινό, μακράν τοξικών συνηθειών, όπως κατανάλωση αλκοόλ και νικοτίνης ή άλλου είδους -ινης, μέχρι πρωίας. Στη δε Νέα Ζηλανδία, στα νυχτερινά κέντρα το πρόγραμμα ξεκινά στις 8.30 μ.μ. και ολοκληρώνεται στη 1 π.μ., η χώρα όμως δεν συγκρίνεται σε περιβαλλοντική / ενεργειακή πολιτική και πολιτική λαϊκού αθλητισμού!
Σχετικά με τον κυβερνοχώρο, πάλι, μήπως ομοίως παρουσιάζεται μια χρυσή ευκαιρία να αξιοποιηθεί ως μέσο ουσιαστικής και παραγωγικής κοινωνικής δικτύωσης αντί να υποβαθμίζεται σε εργαλείο διακίνησης fake news και αμπελοφιλοσοφίας; Χρήζει σε επίπεδο Ε.Ε. και ΟΗΕ να κυρωθούν νέα συλλογικά δικαιώματα ως προς την ισότητα στην πρόσβαση στο ασφαλές Διαδίκτυο και στην προστασία του χρήστη από τη αντιδεοντολογική χρήση του και ενδελεχής code of conduct. Ο κυβερνοχώρος έχει μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης οικονομιών κλίμακας και για τη μικρομεσαία επιχείρηση και για το νοικοκυριό.
Ο κορωνοϊός μάς δίνει τη δυνατότητα να ανακτήσουμε τον ελληνικό τρόπο ζωής και να απεμπολήσουμε τον «νεοελληνικό». Υγιεινή διατροφή, ερασιτεχνική άθληση, πολιτικοποιημένη κουβέντα συστήνουν την ασφαλή ατραπό για το σήμερα και για το αύριο. Ο Θεόφραστος, ο Γαληνός, ο Ιπποκράτης και ο Κλεισθένης ας (επιτρέψουμε να) γίνουν ξανά οι εμπνευστές της καθημερινότητάς μας. Ας διώξουμε την τοξικότητα και την «πλαστικότητα» από την καθημερινότητά μας και θα εξαλειφθεί και ο κορωνοϊός μαζί τους.
Άλλωστε, «διασκεδάννυμι» σημαίνει σκορπίζω, δηλαδή διανέμω τον εαυτό μου σε πλείονες της μίας ψυχαγωγικές δραστηριότητες. «Ψυχαγωγία» σημαίνει αγωγή, δηλαδή ανάταση διά της Παιδείας, της ψυχής.
Καλή μας σεζόν, λοιπόν, με πολλή αγωγή και επούλωση ψυχής! Για ψυχή βαθιά!
* Ο Δημήτρης Π. Κυριακαράκος είναι δικηγόρος - πολιτικός επιστημών, κάτοχος ΜΔΕ στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο και Πολιτική του Παντείου Πανεπιστημίου
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
