Η εξαγορά της αμερικανικής Monsanto υποτίθεται ότι θα εξασφάλιζε στη γερμανική Bayer την απόλυτη κυριαρχία στον αγροβιομηχανικό τομέα καθώς οι δύο εταιρείες ήλεγχαν μαζί το 25% της παγκόσμιας παραγωγής σπόρων και παρασιτοκτόνων. Δύο χρόνια μετά η μετοχή του κολοσσού της χημικής βιομηχανίας, παρά την ανάκαμψη που έφερε προσωρινά η πανδημία της Covid-19, εξακολουθεί να κατρακυλά.
Η εταιρεία ανακοίνωσε χθες ότι κατέληξε σε συμβιβασμό ύψους 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων προκειμένου να μην φτάσουν στα δικαστήρια αγωγές που είχαν υποβάλει εναντίον της δεκάδες χιλιάδες Αμερικανοί για την καρκινογόνο ουσία γλυφοσάτη. Πρόκειται για τη δραστική ουσία του παρασιτοκτόνου RoundUp, ενός από τα δημοφιλέστερα προϊόντα της Monsanto.
Τον Μάιο του 2018 επισημοποιήθηκε η εξαγορά της αμερικανικής εταιρείας από την Bayer έναντι του ιλιγγιώδους ποσού των 63 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Τα προβλήματα για τον γερμανικό κολοσσό άρχισαν σχεδόν αμέσως, αφού δύο μόλις μήνες μετά δικαστήριο της Καλιφόρνια εξέδωσε την πρώτη απόφαση που συνέδεε το RoundUp με τον καρκίνο επιδικάζοντας σημαντική αποζημίωση στους ενάγοντες.
Καταιγισμός αγωγών
Ακολούθησαν δεκάδες χιλιάδες αγωγές εναντίον της εταιρίας. Κάτι που μάλλον δικαιολογεί την ανάγκη της Bayer να ανακοινώσει με τυμπανοκρουσίες τον χθεσινό συμβιβασμό θέλοντας έτσι να περάσει την εικόνα μιας κρίσης που επιλύθηκε έστω και επώδυνα.
Τα πράγματα δεν είναι όμως έτσι. Ακόμη και η ίδια η εταιρεία αναγνωρίζει στην ανακοίνωσή της ότι ο τελευταίος διακανονισμός αφορά “περίπου το 75%” των αγωγών που έχουν υποβληθεί μέχρι τώρα εναντίον της. Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει πόσες άλλες εκκρεμούν και πόσοι ακόμη δικαστικοί αγώνες θα συνεχιστούν στο μέλλον.
Δεν προκαλεί εντύπωση επομένως το ότι ο “αρχιτέκτονας” της εξαγοράς της Monsanto και διευθύνων σύμβουλος της Bayer Βέρνερ Μπάουμαν καταψηφίστηκε πέρσι από το 55% των μετόχων. Η μετοχή της εταιρείας, που κάποια στιγμή έφτανε σε αξία ακόμη και τα 120 ευρώ, κυμαίνεται τους τελευταίους μήνες στο επίπεδο των 50 ευρώ με την τάση να είναι σαφώς πτωτική.
Η γερμανική εταιρεία αρνείται βέβαια, όπως έκανε και η Monsanto παλαιότερα, ότι η γλυφοσάτη, η δραστική ουσία του παρασιτοκτόνου RoundUp, είναι καρκινογόνος. Πείθει πλέον ελάχιστους. Και σε αυτούς δεν περιλαμβάνεται τουλάχιστον ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, που κατατάσσει την ουσία ως τέτοια.
Μια ουσία που διχάζει την Ευρώπη
Στην Ευρώπη, χάρη στη γερμανική προστασία, η άδεια χρήσης της γλυφοσάτης ανανεώθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση για μια πενταετία στα τέλη του 2017 παρά τις έντονες διαμάχες μεταξύ των κρατών - μελών.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων δεν κατατάσσουν εξάλλου τη γλυφοσάτη ως καρκινογόνα ουσία. Η αμεροληψία τους όμως είναι τουλάχιστον αμφισβητήσιμη, αφού διαπιστώθηκε ότι εκθέσεις τους για την ουσία είχαν αντιγραφεί λέξη προς λέξη από μελέτες της Monsanto, η οποία, ως γνωστόν, δαπανούσε εκατομμύρια δολάρια για να εξαγοράσει έρευνες που θα αθώωναν τα προϊόντα της.
Έτσι όλο και περισσότερες χώρες υιοθετούν τους δικούς τους περιορισμούς. Η Αυστρία έγινε πέρσι η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα που απαγόρευσε τη χρήση της γλυφοσάτης. Η γαλλική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να κάνει το ίδιο “για τις βασικές χρήσεις της” έως το 2021 και “για κάθε χρήση” μέσα σε μια πενταετία.
Στη Βραζιλία δικαστήριο ανέστειλε πέρσι τις άδειες για προϊόντα που περιείχαν γλυφοσάτη και χρησιμοποιούνται ευρέως στη γεωργία, αλλά έναν μήνα αργότερα ανώτερο δικαστήριο ήρε την απαγόρευση. Το Κοινοβούλιο της Κολομβίας επιχείρησε να απαγόρευσε τη χρήση της ουσίας, αλλά ο Πρόεδρος Ίβαν Ντούκε τελικά το απέτρεψε.
Το προπατορικό αμάρτημα της Bayer
Οι αμαρτίες της Bayer δεν ξεκίνησαν φυσικά με την εξαγορά της Monsanto -εξίσου διαβόητης όχι μόνο για τα καρκινογόνα προϊόντα της, αλλά και για την παραγωγή του Agent Orange, με το οποίο ο αμερικανικός στρατός κατέστρεφε μαζικά της φυτείες στο Βιετνάμ.
Η γερμανική εταιρεία μπορεί να είναι διάσημη για την παραγωγή της ασπιρίνης, ωστόσο το παρελθόν της είναι ακόμη πιο σκοτεινό απ’ αυτό της Monsanto. Και αν το διεθνές εμπορικό λανσάρισμα της ηρωίνης ως αντιβηχικού και μη εθιστικού υποκατάστατου της μορφίνης μπορεί να αποδοθεί σε άγνοια, δεν ισχύει το ίδιο για την ταύτισή της με τα πιο άγρια εγκλήματα του ναζισμού.
Η Bayer συγχωνεύτηκε το 1925 με άλλες φαρμακευτικές εταιρείες της χώρας προκειμένου να συγκροτήσουν την IG Farben, την τότε μεγαλύτερη χημική βιομηχανία του πλανήτη. Η εταιρεία συνεργάστηκε με το ναζιστικό καθεστώς και έπαιξε ενεργό ρόλο στο Ολοκαύτωμα. Όχι απλώς έχτισε εργοστάσια δίπλα σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπως το Άουσβιτς, για να χρησιμοποιεί ως εργάτες της όσους είχαν κλειστεί εκεί, αλλά και “δανειζόταν” συστηματικά κρατουμένους για να δοκιμάζει τα προϊόντα της.
Μετά τον πόλεμο ανεξαρτητοποιήθηκε και πάλι ως Bayer επιστρέφοντας άσπιλη στις αγορές. Για τα σημερινά δεινά της ευθύνεται μάλλον ένας διαφορετικός “πόλεμος”, η εντεινόμενη εμπορική διένεξη μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης.
Όταν άρχιζαν οι διαπραγματεύσεις για την εξαγορά της Monsanto, κανείς δεν περίμενε ότι η εκλογή Τραμπ στην αμερικανική Προεδρία θα γινόταν ο καταλύτης για έναν τέτοιο εμπορικό πόλεμο. Και πιθανότατα η εταιρεία να πίστευε ότι θα απολάμβανε επ’ αόριστον στις ΗΠΑ την ίδια προστασία που απολάμβανε παλαιότερα η Monsanto. Έπεσε, όμως, έξω. Και τώρα πληρώνει τις συνέπειες.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο syndromes.avgi.gr και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.
