Είναι η μεγαλύτερη απεργιακή κινητοποίηση με την οποία βρίσκεται αντιμέτωπος ο Εμανουέλ Μακρόν. Είναι όμως και ένας αγώνας αντοχής. Θα χρειαστούν αρκετά εικοσιτετράωρα για να μάθουμε αν η προσπάθεια μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος της Γαλλίας θα έχει την τύχη εκείνης που αποπειράθηκε το 1995 ο Ζακ Σιράκ.
Η απεργία εκείνης της χρονιάς διήρκεσε τρεις ολόκληρες εβδομάδες και οδήγησε σε κυβερνητική πανωλεθρία: ο πρωθυπουργός Αλέν Ζιπέ απέσυρε τελικά άρον - άρον το σχέδιο μεταρρύθμισης, το οποίο, σημειωτέον, διέφερε ελάχιστα από εκείνο που παρουσιάζει ο σημερινός πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ. Δεν αποτελεί έκπληξη το ότι το "νέο" σχέδιο βασίζεται σε έκθεση που καταρτίστηκε από τον Ζαν Πολ Ντελεβουά, έναν βετεράνο εκπρόσωπο της Κεντροδεξιάς και υπουργό στην κυβέρνηση του Σιράκ.
Οι τελικές λεπτομέρειες της μεταρρύθμισης δεν έχουν ακόμη αποκαλυφθεί. Τα λίγα που έχουν γίνει γνωστά, οι γενικές κατευθυντήριες γραμμές, αρκούσαν πάντως για να κατεβάσουν χθες στους δρόμους εκατοντάδες χιλιάδες Γάλλους σε μια από τις μαζικότερες κινητοποιήσεις των τελευταίων ετών: μέσα μαζικής μεταφοράς ακινητοποιημένα, σχολεία και εμβληματικά τουριστικά αξιοθέατα, όπως ο Πύργος του Άιφελ, να παραμένουν κλειστά, περισσότερες από 240 διαδηλώσεις σε ολόκληρη τη Γαλλία.
Το 90% των σιδηροδρομικών μετακινήσεων και το 80% του δικτύου του προαστιακού παρέλυσαν. Στο Παρίσι, έντεκα γραμμές του μετρό διέκοψαν τη λειτουργία τους. Στη Μασσαλία, τη Λιλ, το Μπορντό, τη Νίκαια και το Στρασβούργο πραγματοποιήθηκαν μειωμένα δρομολόγια από προσωπικό ασφαλείας.
Η απεργία των εργαζομένων στα μέσα μαζικών μεταφορών αποτελεί τη ραχοκοκαλιά των κινητοποιήσεων χωρίς να είναι η μοναδική. Περισσότεροι από τους μισούς εκπαιδευτικούς σε όλη τη Γαλλία και το 78% στο Παρίσι συμμετείχαν στην απεργία, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας. Μία στις πέντε διεθνείς πτήσεις ακυρώθηκε.
H μεγαλύτερη όμως επίδειξη δύναμης των απεργών ήταν η πορεία που πραγματοποιήθηκε το απόγευμα από τον σταθμό Γκαρ Ντε Νορ ώς την Πλας Ντε Λα Νασιόν. Η ασύστολη κυβερνητική κινδυνολογία, η ανάπτυξη 6.000 αστυνομικών και οι προειδοποιήσεις του υπουργού Εσωτερικών Κριστόφ Καστανέρ για την "παρουσία ταραχοποιών" δεν στάθηκαν ικανές να μειώσουν τη συμμετοχή, που εκτιμάται ότι ξεπέρασε το ενάμισι εκατομμύριο στις κινητοποιήσεις σε ολόκληρη τη Γαλλία. Κινητοποιήσεις ειρηνικές, αν εξαιρέσει κανείς κάποια μεμονωμένα επεισόδια στο Παρίσι και τη Ναντ.
Μόνο η αρχή
"Ποτέ ώς τώρα δεν έχω δει τόσα καλέσματα σε απεργία και τόσες αναγγελίες απεργίας στον ιδιωτικό τομέα" σχολίασε ο επικεφαλής της συνομοσπονδίας συνδικάτων CGT Φιλίπ Μαρτινέζ. Τα συνδικάτα που στηρίζουν την απεργία (CGT, FO, FSU, Solidaires, l’Unef, l’UNL, CFE-CGC) γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι χθεσινές κινητοποιήσεις ήταν μόνο η αρχή.
Όλοι αναμένουν ότι η απεργία στις συγκοινωνίες θα συνεχιστεί έως την Παρασκευή και πιθανότατα μέσα στο Σαββατοκύριακο. Αν μέχρι τη Δευτέρα η λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου και του μετρό δεν έχει αποκατασταθεί πλήρως, η κυβέρνηση Μακρόν θα βρίσκεται αντιμέτωπη με μια κοινωνική έκρηξη που ενδεχομένως να κάνει τις διαδηλώσεις των "Κίτρινων Γιλέκων" να ωχριούν.
Μέχρι στιγμής η κυβέρνηση εμφανίζεται αποφασισμένη να υλοποιήσει μια μεταρρύθμιση που αποτέλεσε βασική προεκλογική υπόσχεση του Μακρόν. "Έχω ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη χώρα μας και δεν θα το απεμπολήσω" δήλωνε πριν από λίγες μέρες ο Γάλλος Πρόεδρος. "Δεν θα το εγκαταλείψω" επανέλαβε και την παραμονή της απεργίας επισημαίνοντας ότι θα απευθυνθεί "στους Γάλλους τη στιγμή που θα θεωρήσει κατάλληλη".
Παρά τη χαμηλή δημοτικότητά του, ο Μακρόν έχει ξεπεράσει μέχρι τώρα χωρίς σημαντικές απώλειες τις κοινωνικές αντιδράσεις που προκαλεί η πολιτική του. Πέρασε το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση των δημόσιων σιδηροδρόμων, ενώ πάγωσε τις κινητοποιήσεις των "Κίτρινων Γιλέκων" με την εξουθενωτική και άκαρπη "δημόσια διαβούλευσή του".
Αν πετύχει εκεί όπου απέτυχε πριν από 24 χρόνια ο Ζακ Σιράκ, ο σημερινός Πρόεδρος θα βγει αναμφίβολα ενισχυμένος. Αν υποχωρήσει, θα χάσει το μεγαλύτερο όπλο του. "Η τολμηρή στάση εκείνου που δεν υποχωρεί μπροστά στα εμπόδια παραμένει το βασικό ισχυρό σημείο του" υπογραμμίζει η "Monde" προσθέτοντας ότι μέσω της μεταρρύθμισης ο Μακρόν διακινδυνεύει την ίδια τη "δυνατότητα του να συνεχίσει τη μεταρρυθμιστική του δράση".
Αλίμονο στους νέους...
Τι προβλέπει όμως η μεταρρύθμιση, που για την κυβέρνηση θα φέρει ένα πιο "λογικό" και "δίκαιο" συνταξιοδοτικό σύστημα και σύμφωνα με τα συνδικάτα θα οδηγήσει σε περισσότερα χρόνια δουλειάς με μικρότερες συντάξεις; Την καρδιά της μεταρρύθμισης αποτελεί η ενοποίηση των 42 επαγγελματικών ταμείων σε έναν οργανισμό.
Η δεύτερη μεγάλη αλλαγή αφορά τον τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Με βάση το σημερινό μοντέλο το ύψος μιας σύνταξης καθορίζεται από τα καλύτερα 25 χρόνια του εργασιακού βίου στον ιδιωτικό τομέα και τους τελευταίους έξι μήνες στο Δημόσιο. Με τη μεταρρύθμιση θα λαμβάνονται υπ' ὀψιν οι αποδοχές των εργαζομένων από την πρώτη ημέρα εργασίας, κάτι που με τα σημερινά δεδομένα θα οδηγήσει φυσικά στη δραματική μείωση των συντάξεων στον ιδιωτικό τομέα.
Διακυβεύεται επίσης το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, που σήμερα βρίσκεται στα 62 έτη. Το σχέδιο Ντελεβουά προβλέπει την αύξησή του στα 64, ωστόσο ο Μακρόν δεν έχει αποκαλύψει τις προθέσεις του σε ό,τι αφορά αυτό το σημείο. Υπάρχει πάντως η πρόβλεψη για μειωμένες απολαβές πριν από τα 64 και "μπόνους παραμονής" για όσους συνεχίσουν να εργάζονται και αφότου έχουν ξεπεράσει το όριο.
Το σχέδιο αναμένεται να παρουσιαστεί επισήμως στα τέλη της επόμενης εβδομάδας και να συζητηθεί στο Κοινοβούλιο στις αρχές του επόμενου έτους. Την περασμένη εβδομάδα, πάντως, η κυβέρνηση άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο εφαρμογής της μεταρρύθμισης "μετά το 2025". Η πορεία των απεργιακών κινητοποιήσεων θα δείξει πολύ σύντομα εάν η μεταρρύθμιση θα περάσει, εάν θα αναβληθεί ή εάν θα καταλήξει στο συρτάρι, όπως τον Δεκέμβριο του 1995.
