Χειμώνας 1763. Ένα κοινωνικοοικονομικό φαινόμενο γεννιέται, που θα ακούει στο όνομα «τουρισμός». Όπως έχουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο τον θεσμό του «social season» ή απλώς «season», όπου κάθε άνοιξη και καλοκαίρι η βρετανική ελίτ διοργανώνει στο Λονδίνο χορούς, εσπερίδες, πάρτι, δείπνους και φιλανθρωπικές εκδηλώσεις, έτσι και στη Νίκαια του Βασιλείου της Σαρδηνίας και μετέπειτα της Γαλλίας εμφανίζεται η αντίστοιχη «societé hivernale».
Πρόκειται για μια κλειστή κοινωνία αριστοκρατών οι οποίοι περνούν με ανάλογες κοινωνικές εκδηλώσεις τον χειμώνα. Επίκεντρο της «χειμερινής κοινότητας» είναι μια πόλη η οποία γεωγραφικά και κλιματολογικά προσφέρεται για κάτι τέτοιο, η Νίκαια.
Ασθενικοί Άγγλοι ευγενείς ταξιδεύουν μαζικά στη Νίκαια, όπου ο ήλιος και η ζέστη τούς βοηθούν να ξανανιώσουν. Χάρη στον ευρύ κοινωνικό τους περίγυρο με την ανάλογη οικονομική επιφάνεια, καταφθάνουν μαζικά όχι μόνο ασθενικές κράσεις αλλά και απολύτως υγιείς Άγγλοι. Έτσι, αυτόν τον χειμώνα γεννιέται στην Νίκαια της Γαλλίας το φαινόμενο του μαζικού τουρισμού, το οποίο θα ενταθεί όταν, το 1766, οΤομπάιας Σμόλλετ θα εκδώσει το «Travels through France and Italy» όπου περιγράφει το ταξίδι του μεταξύ 1763 και 1765 με ορμητήριο τη Νίκαια, το οποίο θα γίνει αμέσως best seller στην Βρετανία. Το φαινόμενο θα περιγράψει, δύο αιώνες αργότερα, το Θεώρημα του Κοέν πάνω στην κοινωνιολογία του διεθνούς τουρισμού, όπου «ομογενείς κοινότητες», εν προκειμένω υπήκοοι διαφορετικών χωρών με συνδετικό κρίκο την ανώτερη κοινωνική και εισοδηματική τους θέση, συναπαρτίζουν μια διεθνή ομάδα με όμοια συμπεριφορά, όπως το ετήσιο ραντεβού τον χειμώνα στη Νίκαια, συνήθεια η οποία θα διαρκέσει ώς το 1936. Με το μεταπολεμικό δε άνοιγμα των ταξιδιών στον ευρύτερο πληθυσμό, θα οδηγήσει στον μαζικό τουρισμό και σε άλλους προορισμούς, από Καραϊβική μέχρι Ινδικό.
1903. Ο γεννημένος στη Νίκαια, όταν ακόμη αυτή υπαγόταν στο βασίλειο της Κορσικής, 49χρονος Οξιτανός ποιητής Μενικά Ροντεγύ συνθέτει το «A la mieu bella Nissa», το οποίο τρία χρόνια αργότερα επανατιτλοφορείται ως «Nissa La Bella», που στη νικαϊκή υποδιάλεκτο της οξιτανικής σημαίνει «Όμορφη Νίκαια», και γίνεται ανεπίσημος ύμνος της πόλης. Οι δε στίχοι «La tieu mar d’azur, Lo tieu cièl pur» τροφοδοτούν τον μύθο του ξάστερου ουρανού και των γαλανών νερών της.
1956. Στην Πλατεία Μασενά, την κεντρικότερη της Νίκαιας, αποκαλύπτεται το Φοντέιν ντυ Σολέιγ, το Σιντριβάνι του Ηλίου. Ο 67χρονος Παριζιάνος δημιουργός του, Αλφρέντ Ζοανό, της γενιάς των «artistes du feu», των καλλιτεχνών που πολέμησαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έλαβε με τον Ραιημόν Ντελαμάρ το πρώτο βραβείο γλυπτικής στην Ρώμη αμέσως μόλις επέστρεψε από το μέτωπο το 1919. Είναι καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών και έχει φιλοτεχνήσει ανάγλυφα και γλυπτά που κοσμούν από το Τόκυο μέχρι τη Νέα Υόρκη, ανήκοντας σε έναν κύκλο ονομαστών καλλιτεχνών της εποχής. Τίποτε δεν προδικάζει τη γελοιοποίηση που θα δεχτεί το Σιντριβάνι του Ηλίου.
Το λευκό μαρμάρινο κεντρικό άγαλμα του σιντριβανιού παριστάνει τον Απόλλωνα, επιλογή καθόλου τυχαία. Πρόκειται για τον Θεό του Ήλιου και του Φωτός που ανέδειξαν την Νίκαια στην πρώτη πόλη παγκοσμίως που προσήλκυσε τον μαζικό τουρισμό. Γύρω από τον Απόλλωνα έχουν τοποθετηθεί πέντε μπρούτζινα αγάλματα, Γαία, Άρης, Ερμής, Κρόνος και Αφροδίτη. Κατασκευάστηκαν μεταξύ 1935 και 1937 αλλά δεν πρόλαβαν να στηθούν λόγω του πολέμου. Ομολογουμένως, πρόκειται για αριστούργημα, προϊόν πολλής δουλειάς, φαντασίας, επιδεξιότητας, υψηλής αισθητικής και γνώσεων των συμβόλων.
Η πρώτη γελοιοποίηση έρχεται με την ονομασία «τετράιππο» που δίνουν οι κάτοικοι στον Απόλλωνα. Αντί ο Ζοανό να δημιουργήσει το ηλιακό άρμα που σέρνουν 4 άλογα, προτίμησε να σμικρύνει τα άλογα τοποθετώντας τα ως διακόσμηση στο στέμμα του Απόλλωνος. Αυτό που δεν είχε φανταστεί είναι πως το δημιούργημά του θα θύμιζε στους περαστικούς τη διαφήμιση του Κατρ Σεβώ που είχε βγάλει τον Αύγουστο του 1947 και θα εξακολουθούσε να παράγει έως τον Ιούλιο του 1961 η Ρενώ, το πρώτο γαλλικό αυτοκίνητο με πάνω από ένα εκατομμύριο πωλήσεις. Το παρατσούκλι του «Renault 4CV» με τη χαρακτηριστική «Portière antagoniste», τη «Θύρα αυτοκτονίας» που λένε οι Άγγλοι επειδή ανοίγει ανάποδα όπως είναι αρθρωτή στο πίσω μέρος και όχι στο μπροστινό, θεωρούμενη λιγότερο ασφαλής από μπροστινές πόρτες εμπρόσθια αρθρωτές, είναι «τετράιππο», από την «τετραπλή ιπποδύναμη» που αναφέρει η διαφήμιση.
Αμέσως μετά προκύπτει και δεύτερο, σοβαρότερο πρόβλημα. Συντηρητικοί γυναικείοι σύλλογοι διαμαρτύρονται στον δήμο πως τις σκανδαλίζει η θέα του ανατομικά «προικισμένου» γυμνού αγάλματος του Απόλλωνος. Έτσι, ο Ζοανό με σφυρί και σκαρπέλο δίνει μικρότερες διαστάσεις στον «ανδρισμό» του αγάλματος. Με το σούσουρο των μεγαλύτερων και τα χοντροκομμένα καλαμπούρια των νεώτερων, η γελοιοποίηση αποκτά μεγαλύτερες διαστάσεις. Το «τετράιππο» αποκαλείται τώρα «La Vierge», «Παρθένα», ακριβώς λόγω της «χειρουργικής» σμίκρυνσης που υπέστη. Ούτε όμως αυτή η επέμβαση ικανοποιεί την καθολική Ένωση Γυναικείας Αρετής. Τα μέλη της επιμένουν ότι δεν θέλουν καν να βλέπουν ανδρικό γυμνό. Έτσι, τη δεκαετία του 1970 το σιντριβάνι ξηλώνεται.
2007. Κάνοντας ρεπορτάζ για τις εγκαταστάσεις ύδρευσης της πόλης, ένας δημοσιογράφος ανακαλύπτει σε αυτές το σιντριβάνι με τα μπρούτζινα αγάλματα. Το μαρμάρινο άγαλμα του Απόλλωνος μεταφέρθηκε αρχικώς στο αίθριο του δημαρχείου και από εκεί, καθώς το ίδιο σεμνότυφες αποδείχθηκαν και οι δημοτικές υπάλληλοι, στο χωρητικότητας 8.000 θέσεων γήπεδο Σαρλ Ερμάνν. Δημοσιεύει την ιστορία του σιντριβανιού, η οποία μετά τρεις δεκαετίες έχει ξεχαστεί. Το δημοσίευμα γνωρίζει τεράστια επιτυχία, οπότε το σιντριβάνι ξαναστήνεται στην αρχική του θέση, μόνο όμως με τα 5 μπρούτζινα αγάλματα.
Τελικώς, το 2011, μετά από ανακαίνιση αξίας 90.000 ευρώ, επιστρέφει στην αρχική του θέση και ο Απόλλων, που με ύψος 7 μέτρων επιβλέπει την πλατεία Μασενά και τους περαστικούς.
Σάββατο 10 Μαρτίου 2018. Φτάνοντας στη Νίκαια ερχόμενος από Μασσαλία, επισκέπτομαι το κέντρο της πόλης. Όπως είναι φυσικό, περνώ από την κεντρική πλατεία ερχόμενος από τη Λεωφόρο Ζαν Μεντεσέν, ονομασία προς τιμήν του δημάρχου που εγκαινίασε το σιντριβάνι. Ο γιος του, Ζακ Μεντεσέν, τον διαδέχθηκε στη δημαρχία το 1966 και διετέλεσε δήμαρχος ώς το 1990. Πατέρας και γιος, οι οποίοι κατηγορήθηκαν ο πρώτος για συνεργασία με το καθεστώς Βισύ και ο δεύτερος για διαφθορά, διετέλεσαν δήμαρχοι σε διάρκεια 43 χρόνων. Στο σημείο όπου η Μασενά εφάπτεται της παλαιάς πόλης, δεσπόζει το βάρους 7 τόνων νεοκλασικό Σιντριβάνι του Απόλλωνος.
Ο Θεός του Ήλιου δικαιώθηκε. Βρίσκεται στο κέντρο της πόλης, όντας σημείο συναντήσεων, μπροστά από το κατάστημα της τοπικής ποδοσφαιρικής ομάδας, OGC Nice, σε ένα από τα κοσμικότερα μέρη της Κοτ ντ’ Αζύρ. Καθώς μάλιστα περιστοιχίζεται από εντυπωσιακά κοκκινόχρωμα κτήρια και με το τραμ να περνά, φωτογραφίες και σέλφι δίνουν και παίρνουν.
