Αυτή την εβδομάδα έχουμε ένα σπαραξικάρδιο δράμα για την οικειότητα και τις σχέσεις ζωής από την Κορέα, ένα τουρκικό δράμα εξοντωτικής διάρκειας, ένα δράμα χειραφέτησης από το Ιράν, ένα συγκεχυμένο δράμα με υπέροχα τετράποδα και έναν κάκιστο «Εξορκιστή», που δεν έχει την παραμικρή συγγένεια με την ιστορική ταινία τρόμου
Μια ήπια μπαλάντα για τις σχέσεις ζωής
Περασμένες ζωές (Past lives) ****
Σκηνοθεσία: Σελίν Σονγκ
Πρωταγωνιστούν: Γκρέτα Λι, Τέο Γιο, Τζον Μαγκάρο
Μια μελαγχολική μπαλάντα για τις επιλογές και τις αποφάσεις που καθορίζουν τις ζωές των ανθρώπων. Ένα αγόρι και ένα κορίτσι, που τα συνδέει μια βαθιά παιδική φιλία, χωρίζονται όταν οι γονείς της μικρής εγκαταλείπουν τη Νότια Κορέα. Ούτε η Νόρα όταν μεγαλώνει και σπουδάζει στη Νέα Υόρκη ούτε ο Χε-Σαν που θα μείνει στη Σεούλ θα ξεχάσει τη φιλία τους στο πέρασμα του χρόνου. Οι επανασυνδέσεις μέσω Skype, οι απόπειρες επικοινωνίας, οι διστακτικές προσεγγίσεις, οι αποφασιστικές εξομολογήσεις και οι μικροί αποχαιρετισμοί θα συνθέσουν την ιστορία μιας σχεδόν αόρατης σχέσης, που έχει όμως ρίζες στο παρελθόν και άρρηκτους δεσμούς με τη μνήμη.
Το «Past lives» εύκολα κατατάσσεται στην κατηγορία των ρομαντικών φιλμ για τις χαμένες ευκαιρίες, αλλά είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι ένα λιτό, νατουραλιστικό δράμα για την οικειότητα και τις σχέσεις ζωής. Οι σχέσεις ζωής δεν ερμηνεύονται και δεν ξεθωριάζουν. Μόνο παραγκωνίζονται από την καθημερινή ζωή. Και επανέρχονται σε άτακτα χρονικά διαστήματα για να αποδομήσουν το παρόν και να το επανασυγκροτήσουν με νέα υλικά, απευθύνοντάς μας στο ενδιάμεσο το ερώτημα: Ποια είναι, τελικά, η καθημερινή ζωή που επιθυμούμε; Η Νόρα και ο Χε-Σαν είναι μόνοι τους στην παιδική χαρά, είναι μόνοι τους στις βιντεοκλήσεις ως ενήλικες και αφήνουν όλους του άλλους χαμένους στη μετάφραση, σε μια Νέα Υόρκη που τους ξυπνάει από το όνειρο μιας εναλλακτικής καθημερινότητας σαν τραγούδι που τελείωσε. Από εκείνα που καθορίζουν τις ζωές των ανθρώπων.
Παραμένει σοφός, αν και λιγότερο πειστικός ο Τσεϊλάν
Ξερά χόρτα (About dry grasses) ***
Σκηνοθεσία: Νούρι Μπίλγκε Τσεϊλάν
Πρωταγωνιστούν: Nτενίζ Τσέλιογλου, Μέρβε Ντιζντάρ, Μουσάμπ Εκίτσι
Ενας δάσκαλος σε ένα μικρό χωριό περιμένει τη μετάθεσή του στην Κωνσταντινούπολη. Όσο περνάει ο καιρός απελπίζεται και επιπλέον κατηγορείται για σεξουαλική παρενόχληση μιας μαθήτριας που της έχει αδυναμία. Οι σύμμαχοί του θα είναι μόνο ο συγκάτοικός του και μια δασκάλα από γειτονικό χωριό που έχασε το πόδι της από τρομοκρατική ενέργεια.
Με τα «Ξερά χόρτα» ο Τούρκος σκηνοθέτης Τσεϊλάν δημιουργεί ακόμη ένα οντολογικό δράμα για ανθρώπους που καταπιέζονται σε περιβάλλον πνευματικής εξορίας. Με φόντο τον ανοιχτό ορίζοντα, ανελίσσονται τα προσωπικά πάθη όσων εμπλέκονται σε μια ιστορία εσωστρέφειας και παρατεταμένης καχυποψίας, όπου οι μακρόσυρτοι διάλογοι έχουν ξανά το πάνω χέρι (χωρίς να είναι τόσο ευφυείς αυτή τη φορά). Κάθε χαρακτήρας εκπροσωπεί μια διαφορετική αντιμετώπιση της ζωής και είναι οχυρωμένος πίσω από τις ταξικές διαφορές. Ήρωες αληθινοί και σάρκινοι, εγκλωβισμένοι σε τυπικότητες και ποτισμένοι με την απελπισία που κουβαλάει το ηθικό βάρος των ρόλων τους, με αντικρουόμενες αντιλήψεις και προσωπικά μικροσυμφέροντα. Ο Τσεϊλάν εστιάζει στην αίσθηση του εγκλωβισμού με παρατεταμένες σιωπές και, παρά την τελεσίδικη σφοδρότητα των χιονισμένων τοπίων και την εξοντωτική διάρκεια της ταινίας (οι τρεισήμισι ώρες αυτή τη φορά δεν δικαιολογούνται), το υπόγειο χιούμορ προσφέρει κάποιες ανάσες.
Δράμα χειραφέτησης που δεν αφήνεται στην κατήφεια
Shayda ***
Σκηνοθεσία: Νούρα Νιασάρι
Πρωταγωνιστούν: Ζαρ Αμίρ Εμπραχίμι, Οσάμα Σάμι, Ρίνα Μουσάβι
Μια Ιρανή μετανάστρια μαζί με την εξάχρονη κόρη της βρίσκει καταφύγιο σε μια δομή φιλοξενίας γυναικών στην Αυστραλία προκειμένου να ξεφύγει από τον κακοποιητικό σύζυγο. Η Αυστραλιανή Νούρα Νιασάρι σκηνοθετεί την ιστορία μιας γυναίκας που προσπαθεί να επαναπροσδιορίσει τη θέση της στον κόσμο με βάση την αποδοχή και τη συγχώρεση. Οι υπόλοιπες γυναίκες φέρουν σημάδια που άφησαν οι σύζυγοί τους, οι οποίοι επέβαλαν βιαιότητες και χρησιμοποίησαν τα παιδιά τους για να τις απειλήσουν και να τις αναγκάσουν να συμμορφωθούν.
Η γεννημένη στο Ιράν δημιουργός είχε ζητήσει από τη μητέρα της να γράψει τα απομνημονεύματά της προκειμένου να συμπληρώσει τα κενά κάποιων θολών παιδικών της αναμνήσεων. Η ίδια ήταν μόλις πέντε ετών όταν η μητέρα της έφυγε από μια κακοποιητική σχέση και άφησε τον τόπο της για να ζήσει σε μια ξένη χώρα. Ένα μέρος βασίστηκε σε αυτά τα απομνημονεύματα. Όμως αν και ο πόνος και το τραύμα κυριαρχούν στην επιφάνεια, η Νιασάρι αντισταθμίζει τη συναισθηματικά βασανισμένη κατάσταση με το χιούμορ και δεν επιτρέπει στην ιστορία να αφεθεί στην κατήφεια, με αποτέλεσμα να προκύπτει ένα συναισθηματικά αυθεντικό πορτρέτο μιας γυναίκας που παλεύει να αξιοποιήσει τις εναπομείνασες αντοχές της.
Ανισο δράμα με όμορφα σκυλάκια
Dogman **
Σκηνοθεσία: Λικ Μπεσόν
Πρωταγωνιστούν: Κέιλεμπ Λάντρι Τζόουνς, Κρίστοφερ Ντέναμ, Γκρέις Πάλμα
Ο κακοποιημένος Ντάγκλας καταφεύγει σε ένα καταφύγιο σκύλων για να γλιτώσει από τη βία. Η ζωή του είναι ένα διεστραμμένο παραμύθι για ένα παραμελημένο αγόρι που αναζητούσε στοργή και τελικά ανέπτυξε έναν ακραίο δεσμό με τα σκυλιά. Η αστυνομία δεν μπορεί να βγάλει άκρη με τον Ντάγκλας και, όπως αποδεικνύεται, ούτε ο Μπεσόν μπορεί.
Το «Dogman» είναι μια ασυνάρτητη παραβολή με το πανωφόρι ενός αστυνομικού θρίλερ που μοιάζει με παράξενο συνδυασμό του «Τζόκερ» (με τον Χοακίν Φοίνιξ) με τον «Δρ Ντουλίτλ». Ο Μπεσόν προφανώς και δεν αποφάσισε ποτέ τι ιστορία ήθελε να αφηγηθεί και δείχνει να μην αντιλαμβάνεται τον ήρωά του, ενώ έχει την απαίτηση να τον καταλάβουμε εμείς. Εκεί που νομίζεις ότι ο καημένος ο Ντάγκλας έχει υποφέρει αρκετά, έρχεται ο Μπεσόν και προσφέρει λίγο ακόμα εξευτελισμό και λίγο ακόμα πόνο για να μας κάνει να ενδιαφερθούμε συνολικά, υποβιβάζοντας έτσι τον Ντάγκλας σε θύμα φρικτών κακοτυχιών. Ο Τζόουνς, ένας ικανός και παραγνωρισμένος ηθοποιός, αλλά ακόμα και ως Marylin σε drag, δεν μπορεί να καλύψει την έλλειψη συναισθηματικού βάθους και, ακόμη και στις στιγμές υπερβολής, εξακολουθεί να υπολείπεται σε σχέση με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές της ταινίας: τα τεριέ, τα μπουλντόγκ και τα ροτβάιλερ, που μας κάνουν να ξεχνάμε την άχαρη υπεροψία του Μπεσόν.
Ενας αχρείαστος «Εξορκιστής»
Ο Εξορκιστής: Πιστός (The Exorcist: Believer) ½ (μισό)
Σκηνοθεσία: Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν
Πρωταγωνιστούν: Λέσλι Όντομ Τζούνιορ, Έλεν Μπέρστιν, Τζένιφερ Νετλς
Το requel (δηλαδή sequel και reboot) του «Εξορκιστή» έρχεται από την εταιρεία Blumhouse, που φημίζεται για τη φτηνή εκμετάλλευση δοξασμένων τίτλων του παρελθόντος. Η Blumhouse ανέθεσε αυτή τη δουλειά στον Ντέιβιντ Γκόρντον Γκριν, που έχει πάρει τα remake εργολαβία, καθώς προέρχεται από την αναβίωση του slasher «Η νύχτα με τις μάσκες» («Halloween»). Το δέλεαρ του νέου «Εξορκιστή» είναι πως η Έλεν Μπέρστιν επιστρέφει - όπως η Τζέιμι Λι Κέρτις επέστρεψε στο «Halloween». Η προσχηματική πλοκή της ταινίας μάς τοποθετεί αρχικά στην Αϊτή, όπου μια έγκυος δεν γλιτώνει από μια καταστροφή, αλλά η κόρη της γεννιέται και διασώζεται. Στην ηλικία των δώδεκα, πλέον, και ενώ ζει ήσυχα με τον μπαμπά της, η μικρή θα εξαφανιστεί με μια καλή της φίλη στο δάσος, για να βρεθεί τρεις ημέρες μετά χωρίς καμία ανάμνηση. Φυσικά, ο αρχαίος δαίμονας θα τρυπώσει στην άσπιλη ψυχή της και ο εξορκισμός θα είναι μονόδρομος.
Τίποτε άξιο λόγου δεν απασχολεί τον διεκπεραιωτικό σκηνοθέτη, ούτε η αέναη μάχη της πίστης με την αθεΐα ούτε η συμπόνια ως ασπίδα απέναντι στο ανίκητο κακό ούτε καν η μυθολογία του «Εξορκιστή» του ίδιου. Αυτό το παιδαριώδες και φασαριόζικο θριλεράκι βεβηλώνει (!) την ιστορία του μεφιστοφελικού saga και διεκδικεί τον τίτλο ενός από τα χειρότερα σίκουελ διάσημης ταινίας που έγιναν ποτέ.
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ
Η μαζική εξέγερση στη Χιλή το 2019
H φανταστική χώρα μου (My imaginary country) ***
Σκηνοθεσία: Πατρίσιο Γκουζμάν
Πριν από τέσσερα χρόνια πάνω από 1 εκατομμύριο άνθρωποι διαδήλωσαν στους δρόμους του Σαντιάγο ζητώντας συνταγματική αναθεώρηση, όταν η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση του Πινιέρα αποφάσισε αυθαίρετα την αύξηση της τιμής του εισιτηρίου του μετρό. Η νέα ταινία του Γκουζμάν αναφέρεται στις μαζικές αντιδράσεις, όταν σύσσωμη η κοινωνία δεν δεχόταν να πληρώσει το αυξημένο αντίτιμο και ήρθε αντιμέτωπη με την άγρια καταστολή. Η κατάσταση στη Χιλή βγήκε εκτός ελέγχου και η χώρα μπήκε σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, κάτι που έκανε σφοδρότερες τις διαμαρτυρίες.
Ο Γκουζμάν καταγράφει την εξέγερση που ανάγκασε την κυβέρνηση να άρει το μέτρο, δίνει φωνή στους εξεγερθέντες και εστιάζει στα πολιτικά αίτια ενός κινήματος που πήρε διαστάσεις ανεμοστρόβιλου. Τέσσερα χρόνια μετά γνωρίζουμε ότι το νέο σύνταγμα που θα αντικαθιστούσε τις διατάξεις που παραμένουν από την εποχή του δικτάτορα Πινοσέτ απορρίφθηκε χάρη στις προσπάθειες του υπερσυντηρητικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και των ακροδεξιών δυνάμεων. Το σύνταγμα θα εξασφάλιζε καλύτερες συνθήκες ζωής, καθώς περιείχε προοδευτικές διατάξεις για τα κοινωνικά δικαιώματα, το περιβάλλον και την ισότητα των φύλων. Όμως η «Φανταστική χώρα» μένει ως παρακαταθήκη για το ιστορικό ενός μεγαλειώδους αγώνα, για να μην πέσει και αυτός θύμα του ιστορικού αναθεωρητισμού και για να εμπνεύσει ανάλογους στο μέλλον.
Ακόμη ένα κινηματογραφικό πορτρέτο του Βέντερς
Anselm 3D **1/2
Σκηνοθεσία: Βιμ Βέντερς
Ο Βιμ Βέντερς συναντά τον σπουδαίο Γερμανό εικαστικό Κίφερ Άνσελμ σε ένα τρισδιάστατο ντοκιμαντέρ που εμβαθύνει στο έργο του. Το «Anselm» μας βάζει στο μυαλό του εξπρεσιονιστή και ο Βέντερς, όπως είχε κάνει και με την Πίνα Μπάους για τον χορό, χρησιμοποιεί το 3D για να έρθουμε σε επαφή με το βάθος πεδίου και τον όγκο στα έργα του. Ο Γερμανός καλλιτέχνης βλέπει παντού την καταστροφή και την αναγέννηση. Από τη σκόνη και τα συντρίμμια πάντα κάτι αναδεύεται. Το μυαλό του Κίφερ παρουσιάζεται ως εξαιρετικά εύπλαστο, ικανό να κουβαλάει τις πιο επικίνδυνες ιδέες, και ο Βέντερς μας δείχνει πώς η καταστροφή μπορεί επίσης να είναι μέρος της μεθοδολογίας ενός καλλιτέχνη. Βλέπουμε τον Κίφερ να χρησιμοποιεί φλογοβόλα για να ταλαιπωρήσει τα υλικά του και βιώνουμε τη βάναυση ομορφιά του λιωμένου μετάλλου που καταστρέφει τις επιφάνειες στις οποίες ο Κίφερ το ρίχνει. Μόνο στο τέλος της ταινίας αποκτούμε μια πλήρη αίσθηση των ήχων και των μοτίβων στην ολότητά τους.
