Ταλαντούχος συνθέτης, ερμηνευτής σπάνιας ευαισθησίας, παθιασμένος παιδαγωγός και αγωνιστής στη ζωή και την τέχνη ήταν ο πατέρας της, ο αξέχαστος Δημήτρης Φάμπας, ο οποίος υπήρξε και δάσκαλός της. Ένας δάσκαλος αυστηρός. Η μικρή Εύα γνώριζε ότι δεν υπήρχε καλύτερος δάσκαλος από εκείνον.
Γι’ αυτό δεχόταν όλες τις παραξενιές που έχει μια σχέση όπου δάσκαλος είναι ο πατέρας σου και η Εύα δεν πιστεύει ότι της έδωσε περισσότερη προσοχή από ό,τι στους άλλους μαθητές του επειδή ήταν η κόρη του. Το αντίθετο μάλιστα. Όσο πιο δύσκολο γινόταν τόσο πιο αποφασισμένη ένιωθε. Είχε όμως μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό της.
Σε μικρή ηλικία μελετούσε ώρες πολλές, ενώ ο μπαμπάς, στο σπίτι, έπαιζε συνεχώς κιθάρα κι έκανε μαθήματα και πρόβες με τραγουδιστές και συνθέτες. Αυτά τα βιώματα «έγραψαν» μέσα της, παρά το ότι -στην αρχή- δήλωνε με πείσμα ότι δεν ήθελε να μάθει μουσική. Έκανε την «επανάστασή» της κι έβγαινε έξω να παίξει στην πλατεία!
Ακόμη και σήμερα έχει στ' αυτιά της τις εξαιρετικές ερμηνείες του σε έργα των Villa - Lobos, Torroba κ.λπ. Έργα που ποτέ της δεν έβαλε στο ρεπερτόριό της για να μην βρεθεί στην ανάγκη να συγκριθεί μαζί του.
Με το πέρασμα του χρόνου, ακόμα πολλοί κιθαρίστες την εντυπωσίασαν. Έχει όμως επηρεαστεί πολύ από τον σπουδαίο Κουβάνο Leo Brower, του οποίου ο τρόπος αντιμετώπισης της ζωής και της μουσικής ήταν τελείως διαφορετικός από κάθε άλλον κιθαρίστα και συνθέτη πριν απ' αυτόν.
Στο στοιχείο της
Η μουσική έκφραση της Εύας Φάμπα, ο τρόπος που παίζει είναι ένα καταστάλαγμα γνώσεων και εμπειριών. Από το σχολείο ακόμα οι συμμαθητές της την προέτρεπαν να παίζει στα πάρτι. Ύστερα ήρθαν οι προφεστιβαλικές της ΚΝΕ, οι εκδηλώσεις πολιτιστικών και γυναικείων συλλόγων, τα ρεσιτάλ στις Επιτροπές Ειρήνης, οι ποιητικές βραδιές και τα τοπικά φεστιβάλ των δήμων μαζί με τις εμφανίσεις στα θέατρα με τη σχολή του Δημήτρη Φάμπα. Και η Εύα βρισκόταν πάντα στο στοιχείο της!
Είχε φτάσει η εποχή τής αναγνώρισης της κιθάρας από το υπουργείο Πολιτισμού και είχε αρχίσει να χτυπά το καμπανάκι πως για δύο ή τρία χρόνια δεν θα δίνονταν εξετάσεις, μέχρι να μπορέσουν να καταρτιστούν το πρόγραμμα και η ύλη του οργάνου ώστε να υπάρξει αναγνώριση των διπλωμάτων.
Τότε το πήρε στα σοβαρά, τελείωσε το δίπλωμά της κι άρχισε να μελετάει συστηματικά για να μπορέσει να αποκτήσει ένα ευρύ ρεπερτόριο, ικανό ν’ ανοίξει την καριέρα της στο εξωτερικό. Σημαντικό ρόλο στο να γίνει η μουσική επάγγελμα για την Εύα έπαιξε και το ότι έπρεπε από μικρή να δουλέψει για τη ζωή, χωρίς καμία οικογενειακή οικονομική ενίσχυση.
Εκτός από την κιθάρα, η Εύα Φάμπα σπούδασε και Ανώτερα Θεωρητικά με τον Δημήτρη Δραγατάκη, ενώ παρακολούθησε μαθήματα Διεύθυνσης Ορχήστρας με τον μαέστρο Θόδωρο Αντωνίου. Ακόμα, συμμετείχε ως σολίστ σε διεθνή σεμινάρια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Πήρε το δίπλωμα της κιθάρας στα 22 της, λίγο καιρό μετά την κυκλοφορία του πρώτου της άλμπουμ με έργα του πατέρα της. Ενός δίσκου που είχε μεγάλη καλλιτεχνική επιτυχία.
Η συνεργασία της με την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών και τον αλησμόνητο πρόεδρό της Θόδωρο Αντωνίου, μαζί με τη μελέτη έργων του Leo Brower, άνοιξε τους μουσικούς ορίζοντές της πέρα από το κλασικό ρεπερτόριο. Το όνειρό της να γυρίσει τον κόσμο δίνοντας ρεσιτάλ έγινε πραγματικότητα, φέρνοντάς την πολύ κοντά σε σπουδαίους ανθρώπους, διαφορετικές κουλτούρες και τόπους. Μια ζωή γεμάτη εμπειρίες.
Συναυλίες και δίσκοι
Η Εύα Φάμπα, που κληρονόμησε όλα εκείνα τα ευγενή χαρακτηριστικά του ταλέντου του πατέρα της, τα οποία την κάνουν να ξεχωρίζει μέσα στην κιθαριστική κοινότητα, είναι μια καταξιωμένη σολίστ τής κιθάρας με ζηλευτή διεθνή καριέρα. Έχει δώσει δεκάδες ρεσιτάλ σε φεστιβάλ και αίθουσες συναυλιών, σε περισσότερες από 25 χώρες σε Ευρώπη, Ασία, Λατινική Αμερική και Αφρική.
Έχει συμπράξει με πολλές συμφωνικές ορχήστρες, τη Συμφωνική Ορχήστρα Dudarova της Ρωσίας, τη Μοσχοβίτικη Ορχήστρα Δωματίου ARCO, τη Συμφωνική του Πανεπιστημίου του Hidalgo στο Μεξικό, τη Συμφωνική Νέων του Δήμου Καλαμαριάς, το Σύνολο Εγχόρδων της ΚΟΑ, την Ορχήστρα Εγχόρδων του Πανεπιστημίου Masarik της Τσεχίας, την Ορχήστρα Εγχόρδων της Βομβάης, τη Συμφωνική Ορχήστρα του Δήμου Αθηναίων, την Ορχήστρα Εγχόρδων του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης, παρουσιάζοντας ονομαστά κονσέρτα και παγκόσμιες πρεμιέρες νέων έργων. Σπουδαίοι συνθέτες έχουν γράψει για εκείνη.
Η Εύα Φάμπα έχει ηχογραφήσει πέντε προσωπικά άλμπουμ τα οποία παίζονται στα ραδιόφωνα όλου του κόσμου. Πρώτα ήρθε, το 2000, το «Guitar, Tarrega, Sor, Villa-Lobos» και, το 2002, το «A Guitar Portrait of Fantasy» για τη Wave Music. Ακολούθησε το «Eva Fampas plays Fampas» του 2005, το «Capriccio Diabolico» του 2007 και το «Greek Guitar Music» για τη διεθνούς κύρους δισκογραφική Naxos το 2014.
Η διδασκαλία της μουσικής
«Η μουσική παιδεία συμβάλλει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης προσωπικότητας. Είναι μόρφωση, αισθητική καλλιέργεια, ψυχαγωγία και δίνει τη δυνατότητα στα παιδιά και στους νέους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους δημιουργικά. Τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι έρευνες που αποδεικνύουν ότι τα παιδιά που μαθαίνουν μουσική είναι λιγότερο εριστικά, ενώ έχουν πολύ καλύτερη επίδοση στο σχολείο σε όλα τα μαθήματα.
Στην αρχαία Ελλάδα η μουσική, το παίξιμο ενός μουσικού οργάνου, ήταν ένα μάθημα υποχρεωτικό για τους νέους. Αυτό ίσχυε και σε άλλους πολιτισμούς. Αν θέλουμε ανθρώπους μορφωμένους, με χαρακτήρα και με ελεύθερη κρίση, τότε ασφαλώς η μουσική παιδεία είναι μια ανάγκη. Δυστυχώς, όμως, στη χώρα μας, είναι μια ‘πολυτέλεια’. Όχι μόνο τώρα, που η οικονομική και κοινωνική κρίση δεν αφήνουν πολλά περιθώρια.
Με τη δημιουργία των μουσικών σχολείων άρχισε να διδάσκεται ευρύτερα η ελληνική παραδοσιακή μουσική. Τα νέα παιδιά τα οποία φοιτούν σε αυτά κρατούν στα χέρια τους ένα παραδοσιακό μουσικό όργανο, έναν ταμπουρά, ένα ούτι, ένα λαούτο, έναν τζουρά. Εργαστήρια παραδοσιακής μουσικής ιδρύονται, ενώ στα μεγάλα ωδεία υπάρχουν πια τμήματα παραδοσιακής μουσικής» επισημαίνει η παιδαγωγός και καλή δασκάλα της κιθάρας Εύα Φάμπα.
Δημήτρης Φάμπας, 25 χρόνια μετά
Ο Δημήτρης Φάμπας ήταν ένας ταλαντούχος καλλιτέχνης, ο οποίος έζησε την αναγνώριση και την επιτυχία. Το έργο του ως συνθέτη και εκτελεστή στο κλασικό ρεπερτόριο της κιθάρας, αλλά και ως ερμηνευτή συνθέσεων του Μάνου Χατζιδάκι και του Μίκη Θεοδωράκη, παραμένει ζωντανό και έχει καταξιωθεί στην μνήμη του μεγάλου κοινού.
Όμως είναι τραγικό ότι οι τελευταίες συνεντεύξεις του αφορούσαν την ανεπάρκεια της μουσικής εκπαίδευσης στη χώρα μας. Φέτος, στα 25 χρόνια της «απουσίας» του, οι μουσικές μας σπουδές εξακολουθούν να είναι αδιαβάθμητες, τα ωδεία είναι ιδιωτικά, δεν υπάρχει μια Μουσική Ακαδημία, ούτε και σοβαρή αντιμετώπιση της μουσικής παιδείας.
Λίγοι γνωρίζουν και διδάσκουν τις «Σπουδές» του και τα μικρά έργα που έγραψε για τους νέους κιθαρίστες και σπουδαστές του οργάνου, καθώς η επίσημη ελληνική Πολιτεία δεν ενισχύει την τέχνη - σε όλες τις μορφές της.
«Καιρός είναι το κράτος να αναλάβει τις ευθύνες του, να δημιουργήσει τις κατάλληλες δομές, ώστε η μουσική εκπαίδευση να είναι προσβάσιμη σε όλους, να παρέχεται δημόσια και δωρεάν, με ευθύνη του υπουργείου Παιδείας μέχρι την ανώτατη βαθμίδα και με τη δημιουργία Ακαδημίας. Μόνο τότε θα μπορέσει να γίνει και η διαβάθμιση των ήδη υπαρχόντων πτυχίων και διπλωμάτων» έλεγε πρόσφατα η Εύα Φάμπα στη φίλτατη Τίνα Βαρουχάκη.
Σύλλογος Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας»
Μαζί με φίλους και συναδέλφους, η Εύα δημιούργησε τον Σύλλογο Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας», που κάθε τρία χρόνια οργανώνει ένα φεστιβάλ και έναν διεθνή διαγωνισμό κιθάρας για νέους με σκοπό να διατηρηθεί διαχρονικά ζωντανή η δημιουργία τού πατέρα της, που έπλασε εκατοντάδες κιθαρίστες, ενώ δημιούργησε και υποστήριξε την Ελληνική Κιθαριστική Σχολή τα μέγιστα.
«Μέσα από μουσικές διοργανώσεις, φεστιβάλ, συναυλίες με Έλληνες και ξένους σολίστες, συνεργασίες με φορείς του πολιτισμού, ορχήστρες και δήμους, προσκλήσεις σύνθεσης νέων έργων για κιθάρα, συναυλίες για νέους και ταλαντούχους αλλά και μικρούς κιθαρίστες, καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις προσπαθούμε να στηρίξουμε αφενός μεν νέους καλλιτέχνες, αφετέρου δε τις δικές μας καλλιτεχνικές δημιουργίες και προτάσεις» αφηγείται -κάνοντας έναν απολογισμό του Συλλόγου Φίλων της Κιθάρας «Δημήτρης Φάμπας»- η κόρη του, η Εύα.
Έχοντας επιμεληθεί και εκδώσει σχεδόν ολόκληρο το έργο του πατέρα της, ένας από τους στόχους της έχει ολοκληρωθεί με επιτυχία. Στην πορεία, η εκδοτική δραστηριότητά της συνεχίστηκε με τη δημοσίευση έργων σύγχρονων Ελλήνων -και όχι μόνο- συνθετών αλλά και δικών της έργων, σε συνεργασία με παγκόσμια γνωστούς εκδοτικούς μουσικούς οίκους.
Κιθάρα και πολιτική
Η Εύα Φάμπα, ένα βαθιά πολιτικοποιημένο άτομο, θεωρεί πως η πολιτικοποίησή της την ολοκληρώνει ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη. Από πολύ μικρή ηλικία οι έννοιες δικαιοσύνη, ισότητα, ελευθερία, διεκδίκηση, αγώνας και σεβασμός στον άνθρωπο μιλούσαν μέσα της.
«Είμαι αποφασισμένη το πέρασμά μου από αυτόν τον κόσμο να είναι συνδεδεμένο με ουσιαστικά πράγματα: την αγάπη για τη ζωή και τον άνθρωπο, τη συνεχή φιλειρηνική μου δράση και τον αγώνα για μια καλύτερη ζωή, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, και βέβαια με τη μουσική, την τέχνη, τη δημιουργία». Ευχαριστούμε, Εύα!