Οι εικόνες μικρής, ευτυχώς, διάρκειας που εκτυλίχτηκαν στο προάστιο της Νέας Σμύρνης στις 9.3.2021 μεταξύ αστυνομικών και διαδηλωτών, η βία και ο πανικός, μου έφεραν ξανά στον νου το μυθιστόρημα της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη “Κοιλάδες του φόβου” (Εκκρεμές). Τηρουμένων των αναλογιών, εικόνες που μετατρέπουν σε πραγματικότητα τη μυθοπλασία της λογοτεχνίας. Εικόνες δυστοπίας (λέξη που ακούγεται συχνά τελευταία) και των συνεπειών αυτής στην καθημερινότητά μας από την ημέρα που η πανδημία ήρθε σαν ταφόπλακα πάνω από την οικονομική κρίση και όλα τα κοινωνικοπολιτικά συμπτώματα που την πλαισιώνουν.
Πάει περισσότερο από ένας χρόνος που διάβασα τις “Κοιλάδες του φόβου”. Αλλά νομίζω πως και 10 χρόνια να είχαν περάσει, το ίδιο θα είχε συμβεί με τη μνήμη μου. Γιατί αυτός είναι ο μεγάλος σκοπός της λογοτεχνίας - που είναι αποτέλεσμα χρόνιας μελέτης όλων των Κοινωνικών Επιστημών. Δεν θα κουραστώ να το λέω: η σημαντική λογοτεχνία απαιτεί βαθιά γνώση των Κοινωνικών Επιστημών. Όλων των Κοινωνικών Επιστημών. Ελλείψει της γνώσης αυτής, οι συγγραφείς -όχι απαραίτητα λογοτέχνες -σπεύδουν να εφαρμόσουν φόρμουλες εργαστηρίων δημιουργικής γραφής για ένα, αν είναι τυχεροί, ενδιαφέρον στόρι παραλίας.
Η Αλεξάνδρα Δεληγιώργη δεν χρειάζεται εισαγωγικές συστάσεις. Για πολλά χρόνια καθηγήτρια Φιλοσοφίας (με ειδικό γνωστικό αντικείμενο τη Φιλοσοφία των Κοινωνικών Επιστημών) στο Τμήμα Φιλοσοφίας και Παιδαγωγικής της Φιλοσοφικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έχει δώσει υλικό για σκέψη, οραματισμό και προτάσεις για το μέλλον της κοινωνίας μέσα από τα λογοτεχνικά της έργα, εξίσου σημαντικό με εκείνο της έρευνάς της και της δοκιμιογραφίας της - για όποιον, φυσικά, ενδιαφέρεται να ψάξει στις μέρες που ζούμε και στην εύκολη κατανάλωση ευτελούς ύλης.
Στις “Κοιλάδες του φόβου” η Αθήνα, όπως και όλες οι μητροπόλεις του πλανήτη, γίνεται μάρτυρας βομβιστικών επιθέσεων και αιματοχυσίας. Το έτος είναι 2029, η ημέρα Κυριακή, ο μήνας Σεπτέμβριος. Ένα ρήγμα έρχεται να διαιρέσει την πρωτεύουσα στα δύο. Η ύπαρξη η ίδια μοιάζει να έχει χρεοκοπήσει. Ένας πρώην μεταφραστής και επιμελητής εκδόσεων, για να επιζήσει, γυρεύει δουλειά σε κτήματα και χωράφια της ελληνικής επαρχίας και μοιράζεται την υπόλοιπη ζωή του με μια πρώην αρχαιολόγο, σε ένα χωριό της βόρειας Εύβοιας. Τα πρόσωπα που αναμειγνύονται στην πλοκή, με ειρωνεία, διαλογικότητα και δραματικότητα, αποκαλύπτουν πτυχές μιας ιστορίας με θέμα τον αγώνα για ύπαρξη. Το παρόν προβάλλεται στην οθόνη του μέλλοντος, με φόντο τη λαχτάρα του ανθρώπου για ποίηση ζωής:
«Η Ειρήνη παρατήρησε πως σ’ αυτήν την απώλεια συνυπολογίζονταν και οι άνθρωποι που έχαναν ο ένας πίσω από τον άλλο την ψυχή τους και μετατρέπονταν σε ξόανα, είδωλα, κατασκευασμένα ομοιώματα, κι ενώ γεννιούνταν και πέθαιναν, χαλούσαν σαν να’ ταν παιγνίδια. Του είπε πως η εξαφάνιση της τέχνης ήταν σημάδι μιας εποχής που, ανίκανη να γεννήσει, ορμούσε κακιωμένη στα γεννήματα προηγούμενων εποχών».
Οι χαρακτήρες -επεξεργασμένοι με τα πλούσια φόντα της Αλεξάνδρας Δεληγιώργη- έρχονται αντιμέτωπα με αυτήν την υπαρξιακή χρεοκοπία. Θα καταφέρουν να επιζήσουν, βιολογικά και πνευματικά;
Info
Αλεξάνδρα Δεληγιώργη
“Κοιλάδες του φόβου”
Εκδόσεις Εκκρεμές
Σελ. 376
Τιμή: 15,45 ευρώ