Έγραφα στα δύο προηγούμενα σημειώματα για την περίπτωση του δόκτορος Μένγκελε, που έκανε πειράματα σε ανθρώπους στο Άουσβιτς, όπως την επεξεργάζεται και αναπτύσσει στερεομετρικά στο ομώνυμο θεατρικό έργο ο Θανάσης Τριαρίδης: ότι δεν περιορίζεται σε καταγραφή μιας ατομικής κλινικής περίπτωσης παράνοιας. Αντιθέτως, αγγίζει κάτι βαθύτερο και πολύ πιο επικίνδυνο: τη συλλογική παράνοια ενός ολόκληρου πολιτισμού, των λεγομένων “Φώτων” και του “Ορθού Λόγου”, που, έχοντας εξώσει από τον Λόγο τον Θάνατο, αποκόπηκε εντελώς και από τα φώτα και τη λογική τρέχοντας ξέφρενος, με άρμα τον φόβο του θανάτου, στον γκρεμό. Το νοσηρό συλλογικό φαινόμενο ανατέμνει καίρια στο βιβλίο της “Νιόβη ή το αδύνατο πένθος” η διαπρεπής Ελληνίδα ψυχίατρος, και όχι μόνο, Κατερίνα Μάτσα:
“Κυρίαρχη στάση των σύγχρονων δυτικών κοινωνιών είναι η άρνηση και ο εξοστρακισμός του θανάτου, που στηρίζεται στον προσδιορισμό του ως βιολογικού γεγονότος. Η ανάπτυξη του καπιταλισμού επιφέρει την κατάρρευση των συμβολικών δικτύων ανταλλαγής μεταξύ ζωντανών και νεκρών και τη μαζική αποδέσμευση της ζωής από το θάνατο. Ο φυσικός θάνατος που ρυθμίζεται από την ιατρική επιστήμη χάνει το συμβολικό του περιεχόμενο και μετατρέπεται σε ατομικό συμβάν. Τι επιπτώσεις μπορεί να έχει τόσο σε ατομικό όσο και σε κοινωνικό επίπεδο η αδυναμία επιτέλεσης του πένθους με όλο το τελετουργικό που επιβάλλει η κουλτούρα της κοινωνίας στην οποία ανήκει ο νεκρός; (...) Ο ενταφιασμός σε ομαδικούς τάφους χωρίς επικήδειες τελετές σε συνθήκες πανδημίας είναι μια ακραία μορφή του αποκλεισμού του θανάτου από τη ζωή, που δημιουργεί όρους για την εμφάνιση σε μαζική κλίμακα ψυχοπαθολογίας".
Το χαρισματικό έργο του Θανάση Τριαρίδη διαθέτει ακόμη ένα ιδιοφυές τέλος, που το απογειώνει σε άλλη σφαίρα. Η “άγνωστη του τραίνου” και εγγονή της Έστερ, αγαπημένης τού Μένγκελε, που τη σκότωσε ο ίδιος “για να την αναστήσει με το φάρμακό του και να της χαρίσει την αιωνιότητα”, λαβαίνει εντέλει τη μορφή, με σάρκα, της δολοφονημένης από τον ίδιο, αγαπημένης του, 'Εστερ. Που αυτοχειριάζεται, ενώπιόν του, για να τον αποκλείσει αιωνίως από τη ζωή και από τον θάνατό της! Μια ελεύθερη πράξη, αμόλυντη από φαντάσματα ελευθερίας, ως απάντηση του πολιτισμού στη βαρβαρότητα!
Η παράσταση είναι ισότιμη του κειμένου, ένας ζωντανός οργανισμός που τρέφεται από αυτό και το τρέφει. Η σκηνοθεσία του Κώστα Φιλίππογλου ισορροπεί ιδανικά το ρεαλιστικό με το συμβολικό. Η λιτότατη σκηνογραφία της Όλγας Μπρούμα, οι σκιώδεις, ονειρικοί φωτισμοί της Μελίνας Μάσχα αποτελούν οργανικό της μέρος και η μουσική του Δημήτρη Καμαρωτού λειτουργεί ως συνεκτικό στοιχείο. Η διδασκαλία και απόδοση των ηθοποιών δικαιούται ενός άριστα. Ο Λάζαρος Γεωργακόπουλος (Μένγκελε) πιάνει δυνατά τον ρόλο από τις δύο άκρες και τον “ξηλώνει” ώς το μηδέν του. Η Μυρτώ Αλικάκη (άγνωστη συνεπιβάτιδα, εγγονή της Έστερ, Έστερ) διανύει μια φάση πλήρους ωριμότητας, ξέρει καλά πότε πρέπει να είναι σοβαρή και πότε παιγνιώδης, πότε επιτιθέμενη, πότε αμυνόμενη, πότε να κρύβεται στο φαίνεσθαι, πότε να αποκαλύπτεται στο είναι του ρόλου. Μπράβο και στους δύο!