Αποτελεί παράδοξο του ελληνικού πολιτικού συστήματος ότι, παρά την κατάρρευση της Ν.Δ., δεν προκύπτει εναλλακτική λύση με κυβερνητική προοπτική ούτε στο δεξιό ούτε στο αριστερό φάσμα. Παρά το γεγονός ότι κάποια κόμματα ενισχύονται, είναι εμφανές ότι δεν αποτελούν απάντηση στο πολιτικό κενό και κάπως έτσι διαμορφώνεται και το ερώτημα για την κυβέρνηση της επόμενης ημέρας, που όσο δεν έχει απάντηση δίνει ανάσες στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Στο επίκεντρο είναι η ταχεία απονομιμοποίηση της κυβέρνησης Μητσοτάκη που πλέον παράγει εσωστρέφεια, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τη φθορά. Αιτία της εσωστρέφειας είναι ότι οι βουλευτές του κόμματος στην πλειονότητά τους βλέπουν ότι με τα μέχρι στιγμής δεδομένα δεν θα είναι στην επόμενη Βουλή. Τώρα η Ν.Δ. έχει 155 βουλευτές με ποσοστό 40,5% στις εκλογές του 2023. Με ποσοστό κάτω από 25%, που είναι πλέον το επικρατέστερο σενάριο, η Ν.Δ. θα εκλέξει περί τους 75 βουλευτές, αφού χάνει και το μπόνους των 20 εδρών του πρώτου κόμματος. Αν προσθέσει κανείς και την ανανέωση, περί τους 60 βουλευτές μόνο, όσοι είναι πρώτοι στην περιφέρειά τους νιώθουν ασφαλείς.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από «τσιτάχ» έχει μετατραπεί σε «βαρίδι» και έχει οδηγήσει σε πλήρη αποδυνάμωση τη Ν.Δ. Μεταξύ των εκλογών του 2023 και των ευρωεκλογών του 2024 η Ν.Δ. έχασε περίπου 1,3 εκατομμύριο ψηφοφόρους. Οι δημοσκοπήσεις πριν από τις ευρωεκλογές την έβρισκαν στην πρόθεση ψήφου κοντά στο 26%-29% και με την αναγωγή και εκτίμηση ψήφου στο 33% με 35%. Τελικά, έκατσε στο 28,3% και το εύρημα της εκτίμησης κατέρρευσε. Τώρα τη βρίσκουν στην πρόθεση ψήφου στο 22%-24% - ορισμένες και πιο χαμηλά. Στις ευρωεκλογές του 2024 ψήφισαν 4,1 εκατομμύρια ψηφοφόροι, περίπου 2 εκατομμύρια ψηφοφόροι λιγότεροι από το 2019. Έκτοτε έχουν αποστασιοποιηθεί κι άλλοι, καθώς τα «δεν γνωρίζω-δεν απαντώ» και «δεν θα ψηφίσω» κινούνται από 15% μέχρι 25%. Οι περισσότεροι σε αυτή την γκρίζα ζώνη, περί το 1,5 εκατομμύριο, προέρχονται από τη Ν.Δ.
Αναξιοπιστία
Για τους ψηφοφόρους που κινούνται στην γκρίζα ζώνη κανείς δεν μπορεί να προβλέψει βάσιμα πώς θα κινηθούν, αν θα επιστρέψουν ή πού θα κατευθυνθούν. Όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Από το να καταγραφεί ιστορικό χαμηλό στην προσέλευση μέχρι να απογειωθούν μικρά κόμματα διαμαρτυρίας.
Παρότι η ηγεσία Τραμπ και η διεθνής στροφή ευνοούν θεωρητικά και την ελληνική υπερ-Δεξιά, αυτό δεν αποτυπώνεται στις μετρήσεις. Η ελληνική υπερ-Δεξιά έχει τα δικά της ιδιαίτερα γνωρίσματα. Η Ελληνική Λύση με τον πρόεδρό της που πουλούσε από τηλεοράσεως επιστολές του Ιησού δεν μπορεί να προσεγγίσει μετριοπαθείς ψηφοφόρους. Η Νίκη από τη συγκρότησή της έχει περιορισμένο ακροατήριο θρησκευτικής προέλευσης μολονότι ο Δημήτρης Νατσιός προσπαθεί να το διευρύνει με παρέμβαση σε νέα πεδία, όπως, π.χ., στο θέμα των Τεμπών. Η Αφροδίτη Λατινοπούλου «φούσκωσε» ως πιθανή έκφραση της δεξιάς διαμαρτυρίας, για να «ξεφουσκώσει» όταν στην κρίσιμη στιγμή συμπεριφέρθηκε όπως ήταν προορισμένη εξαρχής: συμπλήρωμα του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Ο εφιάλτης για το σύστημα Μαξίμου είναι να προκύψει ένα νέο κόμμα από τους Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή που θα αντλήσει από την τεράστια πλέον δεξαμενή των δυσαρεστημένων, δεξιάς προέλευσης ψηφοφόρων και από τους εναπομείναντες της Ν.Δ. Αν το πράξουν, μία είναι η χαριστική βολή για τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Αυτή τη στιγμή δεν είναι το πιο πιθανό σενάριο, αλλά δεν αποκλείεται. Αντίθετα, θεωρείται βάσιμο ενδεχόμενο, που λαμβάνεται υπόψη στους σχεδιασμούς επί χάρτου για την αλλαγή πρωθυπουργού εν πλω.
Πόσο θα αντέξει;
Καθώς η κοινωνία ριζοσπαστικοποιείται πιο γρήγορα και σε κατεύθυνση που αδυνατεί να αποκωδικοποιήσει το πολιτικό σύστημα, από την κατάρρευση της Ν.Δ. δεν κερδίζουν ούτε τα κόμματα στο κεντροαριστερό φάσμα. Μια εξήγηση είναι ότι δεν πείθουν πως διαθέτουν μια ριζικά διαφορετική πρόταση από αυτή της Ν.Δ. Αυτό ισχύει για το ΠΑΣΟΚ, που θέλει να εμφανιστεί ως η αξιόπιστη συστημική δύναμη διαδοχής της Ν.Δ. ασκώντας «συναινετική αντιπολίτευση» - πρόκειται για αντίφαση εν τοις όροις.
Μια συμπληρωματική εκτίμηση είναι ότι ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ, που διατυπώνει μία πρόταση, π.χ., για επιστροφή της ΔΕΗ σε δημόσιο έλεγχο και τον δημόσιο τραπεζικό πυλώνα, δεν έχει καταστήσει την πρόταση αρκετά καθαρή και αξιόπιστη. Η μνημονιακή περίοδος που στη συνέχεια αντιμετωπίστηκε ενοχικά και δεν εξηγήθηκε επαρκώς τον βαραίνει. Κυρίως όμως τον ΣΥΡΙΖΑ βαραίνει η εσωκομματική περιπέτεια από τις εκλογές του 2023 και μετά. Η ηγεσία Κασσελάκη θόλωσε τη φυσιογνωμία του και άφησε πληγές.
Η μόνη που προς το παρόν κερδίζει δημοσκοπικά είναι η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, λόγω Τεμπών, που όμως δεν έχει πολιτικό στίγμα. Εν τοις πράγμασι κινείται κεντροδεξιά και με τις επιθέσεις της στρέφεται κατά της Αριστεράς και του Αλέξη Τσίπρα, αντιμετωπίζοντας ένα μελλοντικό θεωρητικό σενάριο επιστροφής του.
Το ΠΑΣΟΚ μετά την πρόσκαιρη άνοδο χάνει, παρά τα προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ και παρά το ότι η Ν.Δ. καταρρέει. Παρότι η συναινετική αντιπολίτευση αποδοκιμάζεται από την κοινωνία, με τη στάση του έναντι του ΣΥΡΙΖΑ αναστέλλει την προοπτική ενότητας της ευρύτερης Κεντροαριστεράς, που είναι η μόνη στρατηγική που θα μπορούσε να διαμορφώσει δυναμική εναλλακτικής λύσης. Εκ των πραγμάτων η δυναμική στον κόσμο της Κεντροαριστεράς θα οδηγήσει σε προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ με τη Νέα Αριστερά, όποιο σχήμα και με ποια διαδικασία τελικά αποκτήσει. Το αν θα δημιουργήσει και ευρύτερη δυναμική με δεδομένο ότι το ΠΑΣΟΚ δεν θα συμμετάσχει, είναι ένα ερώτημα.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης συμπεριφέρεται σαν συστημικός παράγοντας που σε συνεργασία με μια Ν.Δ. δίχως τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα δώσει κυβερνητική διέξοδο. Με τα τωρινά δεδομένα, όμως, τα δύο κόμματα θα είναι κοντά στο 30% και θα χρειάζονται κι άλλη προσθήκη για σχηματισμό κυβέρνησης. Το αν η Πλεύση Ελευθερίας κατευθύνεται εκεί, είναι ένα ερώτημα.
