Η Καταρίνα Μπάρλεϊ ήταν η ίδια δικαστικός πριν περάσει στην πολιτική και φτάσει να γίνει και υπουργός Δικαιοσύνης στη Γερμανία (2018-19). Νωρίτερα είχε περάσει από άλλα υπουργεία, ενώ έχει θητεύσει και ως γενική γραμματέας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (SPD). Η 55χρονη πολιτικός εξελέγη το 2019 στο Ευρωκοινοβούλιο ως επικεφαλής του ψηφοδελτίου του κόμματός της και είναι σήμερα μία από τις αντιπροέδρους του. Λόγω και της επιστημονικής της κατάρτισης, συμμετέχει σε επιτροπές που ασχολούνται με τα ζητήματα των πολιτικών δικαιωμάτων και του Κράτους Δικαίου. Έτσι μπόρεσε μέσα από τις αρμόδιες επιτροπές του ΕΚ να σχηματίσει πλήρη εικόνα για την κατάσταση που επικρατεί σε αυτούς τους τομείς σήμερα στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες με συντηρητικές κυβερνήσεις. Ως κόρη Βρετανού δημοσιογράφου και Γερμανίδας γιατρού, δείχνει επίσης σταθερά μεγάλη ευαισθησία και για θέματα ελευθερίας του Τύπου. Παραμένει πάντα μέλος του προεδρείου του SPD.
Κυρία Μπάρλεϊ, είστε μέλος τόσο της Επιτροπής LIBE όσο και της PEGA. Εκτιμάτε ότι βιώνουμε υποχώρηση του Κράτους Δικαίου σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες;
Γεγονός είναι ότι μπορούμε να δούμε παρακμή στο Κράτος Δικαίου σε πολλά κράτη-μέλη. Η Ουγγαρία και η Πολωνία πρωτοστατούν, αλλά η Ελλάδα και η Αυστρία, για παράδειγμα, με ανησυχούν επίσης. Η διάλυση του Κράτους Δικαίου οδηγείται κυρίως από δεξιά λαϊκιστικά κόμματα, όπως το PiS στην Πολωνία, το Fratelli d' Italia στην Ιταλία και το Fidesz στην Ουγγαρία. Αλλά αυτό που με ανησυχεί ακόμη περισσότερο είναι ότι όλο και περισσότερα συντηρητικά κόμματα κινούνται πλέον προς αυτή την κατεύθυνση ή υποστηρίζουν κόμματα που το κάνουν.
Στην Ελλάδα η Νέα Δημοκρατία αναδιαμορφώνει τον αγώνα κατά της διαφθοράς με τέτοιο τρόπο που γίνεται όλο και πιο αναποτελεσματικός, στην Ιταλία η Forza Italia ανέβασε τη δεξιά λαϊκίστρια Μελόνι στη θέση της πρωθυπουργού και στην Αυστρία το Λαϊκό Κόμμα εμποδίζει τις έρευνες από τον εισαγγελέα. Περιμένω ξεκάθαρες κουβέντες από το ΕΛΚ, την οικογένεια των συντηρητικών κομμάτων. Ο πρόεδρος Μάνφρεντ Βέμπερ, λόγω και της θέσης του, δεν θα έπρεπε να υποστηρίζει αυτούς τους συνασπισμούς. Η συντηρητική παρόρμηση για τη διατήρηση της εξουσίας με οποιοδήποτε τίμημα ευθύνεται επί του παρόντος εν μέρει για το γεγονός ότι παρατηρούμε την καθίζηση του Κράτους Δικαίου στην Ευρώπη. Έτσι ήταν και με τον Βίκτορ Όρμπαν στην Ουγγαρία - οι συντηρητικοί κρατούσαν το προστατευτικό τους χέρι επάνω του εδώ και χρόνια.
Ησασταν πρόσφατα στην Αθήνα ως μέλος της Επιτροπής LIBE, αλλά εκπρόσωποι της κυβέρνησης και της δικαστικής εξουσίας αρνήθηκαν να σας συναντήσουν. Έχετε εξήγηση γι’ αυτή τη στάση;
Είναι εκπληκτικό το γεγονός ότι ολόκληρη η ελληνική κυβέρνηση και τα εκτελεστικά όργανα ισχυρίστηκαν ότι δεν ήταν διαθέσιμοι για πολιτικές συζητήσεις κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Την επομένη της αναχώρησής μας, όμως, έγινε δεκτός ένας πολιτικός από το συντηρητικό περιφερειακό κόμμα της Βαυαρίας, τη CSU. Έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ήταν να διερευνήσει την ποιότητα του Κράτους Δικαίου στην Ελλάδα - και διαπίστωσε ότι βρίσκεται σε ανησυχητική κατάσταση. Είναι ενδεικτικό ότι η κυβέρνηση όχι μόνο δεν θέλησε να μας μιλήσει, αλλά προσπάθησε ακόμη και να χρησιμοποιήσει ως δικαιολογία μια εθνική τραγωδία.
Πολλοί ευρωβουλευτές επέκριναν την περασμένη εβδομάδα την Επιτροπή για την απροθυμία της να κάνει περισσότερα για τη διερεύνηση σκανδάλων σε ό,τι αφορά, για παράδειγμα, τα λογισμικά κατασκοπείας. Συμμερίζεστε αυτήν την αξιολόγηση και τι περισσότερο μπορεί να κάνει το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο;
Οπως και οι συνάδελφοί μου, συμμερίζομαι την άποψη ότι η Επιτροπή δεν κάνει αρκετά. Η χρήση λογισμικού κατασκοπείας εναντίον ακτιβιστών, δημοσιογράφων και πολιτικών της αντιπολίτευσης αποτελεί μεγάλη απειλή για τη Δημοκρατία μας. Ανεξάρτητο δικαστικό σώμα, κριτική επιστήμη και Πολιτισμός, δικαιώματα των μειονοτήτων - όλα αυτά υφίστανται αυξανόμενη πίεση. Η Επιτροπή πρέπει να είναι πολύ πιο ενεργή εδώ, όπως, για παράδειγμα, παραπέμποντας κράτη στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Σε μια Δημοκρατία αυτές οι ομάδες χρειάζονται ειδική προστασία και πρέπει να γίνουν περισσότερα. Από την πλευρά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, θα συνεχίσουμε να ασκούμε πίεση στην Επιτροπή, αλλά και στα κράτη-μέλη.
Πόσο άσχημα επηρέασε το σκάνδαλο του Qatargate τη θέση του Κοινοβουλίου ενόψει των ευρωεκλογών που θα έχουμε σε έναν χρόνο;
Σίγουρα το Qatargate προκάλεσε μεγάλο κόστος σε εμπιστοσύνη, που πρέπει να την επανακατακτήσουμε. Πολεμούσα τη διαφθορά όλη μου τη ζωή, οπότε η υπόθεση Καϊλή με πληγώνει ιδιαίτερα. Αλλά ένα πράγμα είναι επίσης σαφές: δεν ανεχόμαστε τη διαφθορά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Όποιος πιαστεί, θα τιμωρηθεί. Η ομάδα μας ανέλαβε αμέσως δράση για να περιορίσει την απώλεια εμπιστοσύνης. Αποβάλαμε την κ. Καϊλή και όλους τους άλλους εμπλεκόμενους ευρωβουλευτές από την ομάδα και της αφαιρέσαμε επιπλέον την αντιπροεδρία με ταχύτητα ρεκόρ. Επιπλέον, ως ομάδα έχουμε εγκρίνει ένα σχέδιο 15 σημείων, που υπερβαίνει κατά πολύ τους κανόνες διαφάνειας που έθεσε το Κοινοβούλιο. Για παράδειγμα, όχι μόνο τα μέλη του Κοινοβουλίου, αλλά και οι συνεργάτες μας πρέπει τώρα να δημοσιοποιούν τις συναντήσεις τους στο λόμπι. Ενισχύουμε επίσης την προστασία των πληροφοριοδοτών προκειμένου να εντοπίσουμε εγκληματικές δραστηριότητες από μεμονωμένους βουλευτές σε πρώιμο στάδιο.
Ερχονται εκλογές στην Ελλάδα. Πόσο σημαντική θα ήταν μια προοδευτική αλλαγή κυβέρνησης, σε μια Ευρώπη όπου οι συντηρητικές δυνάμεις έχουν σαφή πλειοψηφία;
Πρώτα και κύρια θέλω μια ελληνική κυβέρνηση που σέβεται το Κράτος Δικαίου. Αυτό δεν συμβαίνει με τη σημερινή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μητσοτάκη. Ως σοσιαλδημοκράτης, θα χαιρόμουν φυσικά για μια ισχυρή συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ στην επόμενη κυβέρνηση. Ωστόσο, αυτή η απόφαση βρίσκεται στα χέρια των Ελλήνων ψηφοφόρων.
