Σαν σήμερα, πριν από εβδομήντα ολόκληρα χρόνια, τα πρωτοσέλιδα της ΑΥΓΗΣ κυριαρχούνταν από τις μετασεισμικές δονήσεις της επιστολής αποχώρησης από την πολιτική του Νικολάου Πλαστήρα. Η επιστολή, την οποία έφερε στο φως εν είδει «αποκλειστικού» η ΑΥΓΗ, ήταν η πρώτη πράξη της πολυετούς αναταραχής που θα ξεσπούσε στους κόλπους της κεντρώας παράταξης. Επιτρέποντας στη Δεξιά, αρχικά του Παπάγου κι έπειτα της καραμανλικής ΕΡΕ, να κυριαρχήσουν στο πολιτικό σκηνικό για μία δεκαετία.
Στο πρωτοσέλιδο που παραθέτουμε εδώ η ΑΥΓΗ της Κυριακής της Αποκριάς περιγράφει ως «πολιτικό καρνάβαλο» τη διαμορφούμενη συνθήκη.
Το κολαστήριο του Αϊ-Στράτη
Στο μέτωπο της εξορίας, το στρατόπεδο του Τρικερίου, στον Παγασητικό, βαίνει προς κλείσιμο. Μετά την (προσωρινή) απόλυση περίπου 40 γυναικών, έχουν μείνει μόλις 17, κυρίως μητέρες με παιδιά. Αντιθέτως, στον Αϊ-Στράτη τα πράγματα είναι δύσκολα. Μία από τις πρώτες ενέργειες της κυβέρνησης Παπάγου ήταν η κατάργηση του δελτίου τροφίμων. Αυτό προκάλεσε αυτομάτως μεγάλες ανατιμήσεις στα τρόφιμα που αγόραζαν οι εξόριστοι, οδηγώντας σε περαιτέρω επιβάρυνση των συνθηκών ζωής τους.
Φοροκυνηγητό στο Κατσιπόδι
Σε νέα από την εσωτερική επικαιρότητα, το φοροκυνηγητό στο Κατσιπόδι οδηγεί τους μικροεπαγγελματίες σε ακραίες λύσεις: «Εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και περιπλανώνται για να μην συλληφθούν». Το Κατσιπόδι είναι η σημερινή Δάφνη. Στην απογραφή του 1951 αριθμούσε περί τους 17.000 κατοίκους.
Εξαλλα πάρτι στου Ψυρρή...
Κοινωνία και Πολιτισμός. Η καθωσπρέπει κοινωνία των Αθηνών συνταράσσεται από τα όσα συμβαίνουν στου Ψυρρή. Στην Ιπτάμενη Παράγκα του Σίμου του Υπαρξιστή γίνονται έξαλλα πάρτι μέχρι τα χαράματα από περίεργα ενδεδυμένους και μουσάτους (άκουσον, άκουσον) νέους. Οι Υπαρξιστές των Αθηνών υπήρξαν πρόδρομος των νεολαιίστικων κινημάτων αντικουλτούρας που άνθισαν στην Ελλάδα μετά την πτώση της Χούντας. Η ΑΥΓΗ αφιερώνει ένα μονόστηλο στο θέμα (στις αστικές εφημερίδες έτυχε ευρύτερης κάλυψης) κρατώντας μάλλον αμφίσημη στάση.
...και ξενικές εκδηλώσεις στο Ψυχικό
Αντιθέτως, διόλου αμφίσημη είναι η θέση της εφημερίδας έναντι των αμερικανόπληκτων κατοίκων του Ψυχικού, οι οποίοι «συναγωνίζονται τους ξένους σε ξενικές εκδηλώσεις». Αμαζόνες με κομμένα μαλλιά τρέχουν στους δρόμους μασώντας τσίχλες! Και νεαροί γλεντούν με αργεντίνικα τανγκό και «αμερικάνικα μπλουζ». «Σαν να ζήσανε χρόνια σε κάποιο λειβάδι του Τέξας ή του Φαρ-Ουέστ» είναι το σκωπτικό σχόλιο της ΑΥΓΗΣ.
Τρικλοποδιές Μελά για το Νόμπελ
Στο πολιτιστικό ρεπορτάζ. Ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς παρασημοφορείται από τον δικτάτορα Φράνκο. Δημοσιογράφος, κριτικός θεάτρου και συγγραφέας, ο Μελάς θεωρούνταν εκείνη την εποχή σημαίνον πρόσωπο της ελληνικής διανόησης. Σήμερα τον θυμόμαστε περισσότερο για τα φιλοναζιστικά άρθρα που δημοσίευσε στην Καθημερινή αλλά και για το σαμποτάζ που έκανε στην υποψηφιότητα Καζαντζάκη για το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Όπως έγραφε το μέλος της Σουηδικής Ακαδημίας Βörje Knöss στον Γιώργο Θεοτοκά: «…Είμαι πολύ στενοχωρημένος για όλον αυτόν τον θόρυβο που δημιούργησε εδώ ο κ. Σπύρος Μελάς. Έγινε δεκτός από τον βασιλέα, πράγμα που δεν έχει σημασία. Αλλά το χειρότερο είναι ότι πήγε και επισκέφθηκε μερικά μέλη της Σουηδικής Ακαδημίας -τον κ. Όντερλινγκ, μόνιμο γραμματέα, και τον κ. Τάλλμπεργκ- και έκαμε το παν για να συκοφαντήσει τον Σικελιανό και τον Καζαντζάκη, που, για κείνον, ήταν “κομμουνιστές” και τους βλέπουν με πολλή δυσμένεια στην Ελλάδα».
Η Ακαδημία Αθηνών, τα ανάκτορα και ο Σπύρος Μελάς προωθούσαν για το Βραβείο Νόμπελ κάποιον Γεώργιο Βουγιουκλάκη (!). Προφανώς η Επιτροπή επέλεξε άλλους, λιγότερο… παγκοσμίως άγνωστους υποψήφιους. Για να έχουμε εικόνα του επιπέδου των υποψηφιοτήτων, από το 1946 έως το 1954 έλαβαν Νόμπελ Λογοτεχνίας (μεταξύ άλλων) οι Τ.Σ. Έλιοτ, Αντρέ Ζιντ, Έρμαν Έσε, Γουίλιαμ Φόκνερ, Μπ. Ράσελ και Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Ευλόγως, λοιπόν, η Ελλάδα υποχρεώθηκε να περιμένει έως το 1963 και τη βράβευση του ποιητή Γ. Σεφέρη.
Φοράδα μέντιουμ
Στα διεθνή νέα ξεχωρίζει η σκωπτική είδηση για μια φοράδα (!) που προβλέπει τις πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ και παγκόσμια. Το άρθρο δεν κάνει σαφές με ποιον τρόπο το συμπαθές τετράποδο ήταν σε θέση να συλλάβει τα μελλούμενα. Όμως περιγράφει επακριβώς πώς επικοινωνούσε τις προβλέψεις του: μέσω μιας γιγάντιας γραφομηχανής, τα πλήκτρα της οποίας είχαν μέγεθος οπλής αλόγου!
Αφιέρωμα στις δίκες... των εχθρών του λαού
Στα φύλλα των ημερών εκείνων φιλοξενείται ένα πολυήμερο αφιέρωμα στις «μεγάλες δίκες» του σοβιετικού μπλοκ εναντίον των εχθρών του, πραγματικών τε ή/και υποτιθέμενων. Ο Στάλιν, υπενθυμίζεται, είναι ακόμη εν ζωή. Αναμενόμενα λοιπόν η εικόνα που μεταφέρει η ΑΥΓΗ δεν συμβαδίζει (για να το πούμε κομψά) με την πραγματικότητα που αποτύπωσε η ιστορική έρευνα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμα και οι Ζινόβιεφ, Καμένεφ και Μπουχάριν παρουσιάζονται ως συνεργάτες ή πράκτορες του Χίτλερ!
Οι εκκαθαρίσεις του Στάλιν είχαν ως αποτέλεσμα την εξολόθρευση του συνόλου της προεπαναστατικής ηγεσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος. Το 56% των συμμετεχόντων στο συνέδριο του ΚΚΣΕ του 1934 συνελήφθησαν και διώχθηκαν. Το ίδιο συνέβη και με το 70% των μελών της Κεντρικής Επιτροπής που προέκυψε από το συνέδριο.
Απόδειξις. Αξίζει να διαβαστεί...
Και ένα υπέροχα δηλητηριώδες σχόλιο της ΑΥΓΗΣ επί αντιΕΑΜικού παραληρήματος της εφημερίδας Εστία. Δεν χρειάζεται να ειπωθούν πολλά. Απλώς διαβάστε το.