Ο ανταγωνισμός ξενοδόχων και ιδιοκτητών ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα των 21 εκατομμυρίων αεροπορικών αφίξεων και των 31 εκατομμυρίων τουριστών, επόμενο ήταν, στην εποχή των ισχνών -ελέω κορωνοϊού- αγελάδων, να προσλάβει διαστάσεις πολεμικής αντιπαράθεσης. Αποκορύφωμα της διαπάλης για την απόσπαση μεγαλύτερων μεριδίων μιας συρρικνωθείσας τουριστικής πίτας υπήρξαν οι προτάσεις των ξενοδόχων στην κυβέρνηση για προσωρινή αναστολή των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε κάθε ακίνητο για λόγους υγείας, καθώς και την πλήρωση των προδιαγραφών του Ν. 4179/2013 (μόνο μονοκατοικίες τουλάχιστον 80 τ.μ. με ανεξάρτητη εξωτερική προσπέλαση).
Άμεσα αντέδρασε ο Σύλλογος Οικονομίας Διαμοιρασμού κάνοντας λόγο για «παράλογη και αήθη ολομέτωπη επίθεση προς το καθεστώς των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων».
Η επί υγειονομικού αντιπαράθεση ήταν αναμενόμενη και εν πολλοίς προβλέψιμη, ιδίως μετά τα όσα είχαν προηγηθεί από τρίτους.
Ο «υγειονομικός» παράγοντας
Λίγα εικοσιτετράωρα προτού ξεσπάσει η κόντρα, είχε δημοσιοποιηθεί μελέτη της Ernst & Young για λογαριασμό του ΕΒΕΑ. Αυτή προδικάζει περίοδο προσαρμογής της Airbnb στα νέα δεδομένα, κυρίως λόγω υγειονομικών πρωτοκόλλων, καθώς θεωρητικά η Airbnb μπορεί να προσφέρει ευκολότερα την υγειονομική ασφάλεια που ζητάει ο τουρίστας από ό,τι ένα ξενοδοχείο. Αυτό όμως το θεωρητικό «αβαντάζ» μεγέθυνε με άγαρμπο τρόπο η κυβέρνηση εις βάρος των ξενοδοχείων, διά στόματος γενικού γραμματέα Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης. Ο Κώστας Λούλης, ο οποίος, υποτίθεται, θα έπρεπε να στηρίζει τον ελληνικό τουρισμό, δήλωσε σε τηλεοπτική συνέντευξη ότι δεν θα κάνει διακοπές σε ξενοδοχείο, για να μην περιμένει σε ουρές στον μπουφέ και να μην κινδυνεύει λόγω κορωνοϊού. Όποια και αν ήταν η πρόθεση του Κ. Λούλη, ακόμη και η πλέον καλοπροαίρετη για προάσπιση της δημόσιας υγείας, προσέφερε πόντους στην οικονομία του διαμοιρασμού.
Το πλήγμα στην οικονομία του διαμοιρασμού
Όταν το 2011 νοικιάζονταν στην Ελλάδα μέσω Airbnb 32 κατοικίες όλες κι όλες, λίγοι φαντάζονταν την «έκρηξη» που θα μετέβαλλε τον διψήφιο αυτός αριθμό στο τέλος της δεκαετίας σε πενταψήφιο. Ίσως κανένας όμως δεν μπορούσε να προβλέψει την απότομη πτώση που θα γνώριζε σήμερα λόγω πανδημίας Covid-19, που την αξία της Airbnb τον Μάρτιο του 2017 στα 31 δισ. δολάρια θα την συμπίεζε στο τέλος του Απριλίου 2020 στα 18 δισ. δολάρια.
Το Airbnb επλήγη σε μεγάλο βαθμό αφότου ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε πανδημία κορωνοϊού. Παρουσιάζει όμως δύο αντίρροπες προοπτικές. Η μία προδιαθέτει για ανάκαμψη του θεσμού και η άλλη για συνέχιση της κρίσης που υφίσταται. Και μένει να αποδειχθεί ποια θα υπερισχύσει.
Στροφή στην παραδοσιακή ενοικίαση
Η μία τάση δείχνει μια νέα πραγματικότητα στην ελληνική αγορά ακινήτων, μια αυξημένη προσφορά προς ενοικίαση διαμερισμάτων που πριν από λίγο καιρό λειτουργούσαν ως Airbnb. Μάλιστα, από τη μελέτη της Ernst & Young προκύπτει πως ιδιαίτερα στην περιοχή του Δήμου Αθηναίων η αύξηση προσφοράς ακινήτων προς ενοικίαση για μακροχρόνιες μισθώσεις κυμαίνεται από 5% έως 44,4%, αναλόγως περιοχής, με αντίστοιχη, φυσικά, μείωση της προσφοράς βραχυχρόνιων μισθώσεων μέσω Airbnb.
Ο παράγοντας «ύφεση»
Η δεύτερη τάση αφήνει ευρέα περιθώρια «επανόδου» της οικονομίας του διαμοιρασμού στις μισθώσεις ακινήτων. Από τους καθοριστικούς παράγοντες που θα κρίνουν τον βαθμό επανάκαμψης του Airbnb είναι η ύφεση. Τόσο σε εθνικό επίπεδο, όπου, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών, μπορεί να φτάσει και 13%, όσο και παγκοσμίως.
Δεδομένου ότι η Airbnb απευθύνεται κατά βάση σε χαμηλότερα εισοδήματα, συρρίκνωση μισθών, αβεβαιότητα, όλες εν γένει οι παρενέργειες της ύφεσης, θα εξακολουθήσουν να καθιστούν απαγορευτικούς για πολλούς παραθερισμό και τουρισμό σε ξενοδοχεία, καθιστώντας προσιτότερη λύση το Airbnb. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα, όπου το Airbnb είναι από τα φθηνότερα της Ευρώπης και μάλιστα με κατοικίες, λόγω των ανακαινίσεων, τα τελευταία χρόνια, στην Αθήνα, συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές πόλεις, περισσότερο περιποιημένες. Η δε μέση τιμή ενοικίασης κυμαίνεται, τα τελευταία χρόνια, στο μισό ή και στο ένα τρίτο πόλεων όπως το Άμστερνταμ, η Βαρκελώνη ή η Ρώμη.
Τα μηνύματα του Αγίου Πνεύματος
Αυξητική ήταν η τάση για κρατήσεις στις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης για το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος που διανύουμε, με τα ποσοστά να φτάνουν έως και το 90%.
Η επανεκκίνηση της τουριστικής σεζόν, με το άνοιγμα των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας την περασμένη Δευτέρα, 1 Ιουνίου, δεν έτυχε ιδιαίτερα θετικής ανταπόκρισης από τον κλάδο. Τα περισσότερα ξενοδοχεία δεν άνοιξαν καν, τα δε υγειονομικά πρωτόκολλα εστάλησαν προπαραμονή της εξαγγελθείσας ημερομηνίας επαναλειτουργίας τους. Και όσο ξενοδόχοι, επιχειρηματίες τουριστικών καταλυμάτων και ενοικιαζόμενων διαμερισμάτων και ιδιοκτήτες κάμπινγκ «πονοκεφάλιαζαν» να αποκρυπτογραφήσουν τα πρωτόκολλα, οι ιδιοκτήτες ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης κατέγραφαν αύξηση κρατήσεων όχι μόνο για το τριήμερο του Αγίου Πνεύματος αλλά και για τους υπόλοιπους μήνες της σεζόν.
Οι πληρότητες για το τριήμερο φτάνουν σε μεγάλα ποσοστά, ακόμη και το 80% με 90%, σε Αττική, Πελοπόννησο, Εύβοια, Λευκάδα και άλλες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας, με τη Χαλκιδική να κυνηγά πληρότητες-ρεκόρ. Επιπλέον, παρατηρείται κινητικότητα και για τους μήνες έως και τον Οκτώβριο.
Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε δυσαρέσκεια στους ιδιοκτήτες τουριστικών καταλυμάτων και διαμερισμάτων, οι οποίοι βλέπουν να τηρούνται δύο μέτρα και δύο σταθμά. Και τούτο καθώς αφενός πρέπει να τηρήσουν όλα τα υγειονομικά πρωτόκολλα που εξέδωσαν τα αρμόδια υπουργεία, αφετέρου τους απαγορεύθηκε να ανοίξουν πριν τις 15 Ιουνίου.
Το νέο προφίλ των μισθώσεων ακινήτων
Οι επιπτώσεις της πανδημίας και οι πολιτικές προστασίας, είτε αποφασίστηκαν από το κράτος και διεθνείς οργανισμούς είτε αποτελούν προϊόν ατομικής ευθύνης, έχουν μεταβάλει δραστικά το προφίλ της βραχυχρόνιας μίσθωσης, ειδικά στην Ελλάδα της πληθώρας τουριστικών και παραθεριστικών προορισμών.
Η πρώτη μεταβολή είναι η προαναφερθείσα στροφή στην προσφορά της παραδοσιακής μορφής μισθώσεων των διαμερισμάτων προς ενοικίαση.
Η δεύτερη μεταβολή, η οποία στην ουσία αποτελεί κάτι ενδιάμεσο μεταξύ Airbnb και παραδοσιακής μίσθωσης, είναι η ενοικίαση με τη σεζόν ή με τον μήνα. Αυτή αποδεικνύεται για μερίδα του πληθυσμού πιο δελεαστική λύση λόγω της μεγάλης υποχώρησης των ενοικίων ελέω κορωνοϊού. Η στροφή αυτή παρατηρείται μάλιστα και στην ηπειρωτική Ελλάδα και στη νησιωτική. Όπως δείχνουν οι τάσεις στην αγορά, οποιαδήποτε διάρκεια πέραν του πρώτου μηνός ενοικίασης συνοδεύεται και από έκπτωση, καθώς η αβεβαιότητα λόγω του κινδύνου ενός δεύτερου γύρου πανδημίας πιέζει και αυτή τους ιδιοκτήτες.
Η τρίτη είναι η γεωγραφική κατανομή των διαμερισμάτων που μισθώνονται. Η ανεπάρκεια υποδομών Υγείας δημιουργεί μια κεντρομόλο τάση προς τα μεγάλα αστικά κέντρα. Έτσι, ιδιαίτερα μεγάλη ζήτηση εμφανίζεται σε προορισμούς κοντά στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ μεγάλα ποσοστά αυξήσεων εμφανίζουν πόλεις και γειτονικοί τους προορισμοί, όπως ο Βόλος, η Λάρισα, το Ηράκλειο και ο Πειραιάς. Ενδεικτικό δε τού ότι προσφέρονται ακίνητα που προηγουμένως χρησιμοποιούνταν για Airbnb είναι το ότι μεγάλο ποσοστό εξ αυτών, όπως προκύπτει από εκτιμήσεις μεσιτών και από αγγελίες, είναι ανακαινισμένα και επιπλωμένα διαμερίσματα.
Στηρίξτε την έγκυρη και μαχητική ενημέρωση. Στηρίξτε την Αυγή. Μπείτε στο και αποκτήστε ηλεκτρονική συνδρομή στο 50% της τιμής.