Τραπεζική κρίση / «Καμπανάκι» για την ελληνική οικονομία και τις τράπεζες

Τραπεζική κρίση / «Καμπανάκι» για την ελληνική οικονομία και τις τράπεζες

Η νέα τραπεζική κρίση αναμένεται να επηρεάσει και τις οικονομίες, σύμφωνα με τους περισσότερους αναλυτές. Το ζήτημα είναι σε ποιον βαθμό. Το παραπάνω αποτελεί πλέον το βασικό ερώτημα σε σχέση με όσα λαμβάνουν χώρα μετά την κατάρρευση της SVB και τα μεγάλα προβλήματα της Credit Suisse, την οποία ήρθε να διασώσει η UBS. Σε κάθε περίπτωση πάντως, φαίνεται ότι θα εμφανιστούν συνέπειες για τις οικονομίες (ενδεχομένως και για την ελληνική), παρότι οι διεθνείς θεσμικοί παράγοντες σπεύδουν να προχωρήσουν σε καθησυχαστικές δηλώσεις.

Αξίζει να σημειωθεί πως η βασική εκτίμηση της Oxford Economics είναι πως μία γενικευμένη τραπεζική κρίση θα αποφευχθεί, εντούτοις σημειώνει ότι ιστορικά οι τραπεζικές κρίσεις επηρεάζουν τις οικονομίες με επιπτώσεις ακόμη και στη μείωση του μακροπρόθεσμου ΑΕΠ κατά 5%-10%. Οι δίαυλοι μέσω των οποίων οι τραπεζικές κρίσεις επηρεάζουν τις οικονομίες περιλαμβάνουν διακοπές πληρωμών, επίπτωση στον πλούτο των νοικοκυριών, ζημιά στην παραγωγή και στον χρηματοπιστωτικό τομέα, και αυστηρότερους όρους πίστωσης συνολικά στην οικονομία. Το δημοσιονομικό κόστος, επίσης, μπορεί να οδηγήσει και σε αύξηση των υψηλότερων μακροπρόθεσμων επιτοκίων με επιπτώσεις και στις αγορές των επαγγελματικών κυρίως ακινήτων. Πάντως, είναι ιστορικό γεγονός ότι ο αντίκτυπος των τραπεζικών κρίσεων στις οικονομίες είναι άνισος απέναντι στα φτωχότερα στρώματα.

Ύφεση και πολιτικές επιτοκίων

Ένα επιπλέον ζήτημα αποτελεί το αν θα αλλάξουν οι πολιτικές τόσο της Fed όσο και της ΕΚΤ σε σχέση με τα επιτόκια. Οι ανοδικοί κύκλοι αύξησης των επιτοκίων από το 1950 προκάλεσαν ύφεση στο 80% των περιπτώσεων, καθώς και δύο χρηματοοικονομικές κρίσεις, το 1984 και το 1994, όπως αναφέρουν τα στοιχεία της Morgan Stanley για τις ευρωπαϊκές αγορές. Από την πλευρά της, η Barclays, αν και εκτιμά ότι οι ανησυχίες για μια νέα παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση είναι υπερβολικές, καθώς το τραπεζικό σύστημα είναι σήμερα πιο σταθερό, εντούτοις μέσα στο σημερινό αβέβαιο περιβάλλον πιθανολογείται ότι θα υπάρξουν συνέπειες.

Σαφές μήνυμα ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις αγορές και είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε ό,τι χρειαστεί έστειλε η «σιδηρά κυρία» της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ, στον απόηχο του τραπεζικού θρίλερ που ταλανίζει την παγκόσμια οικονομία. Μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο, η Κ. Λαγκάρντ επισήμανε πως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα είναι «έτοιμη να ανταποκριθεί σε ό,τι χρειαστεί» για να διατηρήσει τις τιμές και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στη ζώνη του ευρώ μετά την εξαγορά της Credit Suisse από τη UBS.

Οι ελληνικές τράπεζες

Άλλο ένα ερώτημα αποτελεί τι θα συμβεί στην ελληνική οικονομία, αλλά και σε ποια κατάσταση βρίσκονται οι ελληνικές τράπεζες. Ύστερα από συνεχόμενες ανακεφαλαιοποιήσεις με τα χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων οι ελληνικές τράπεζες βρίσκονται σήμερα σε σχετικά καλύτερη θέση σε σύγκριση με το παρελθόν. Ωστόσο, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί με βεβαιότητα τι θα συμβεί, αλλά και ποιο θα είναι το βάθος της διεθνούς τραπεζικής κρίσης. Αυτή η νέα διεθνής αναταραχή στο χρηματοπιστωτικό σύστημα άρχισε στις ΗΠΑ με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank και συνεχίστηκε στην Ευρώπη με τη διάσωση της ελβετικής Credit Suisse, μίας από τις 30 συστημικές τράπεζες του κόσμου, μέσω εξαγοράς από τη UBS.

Η κατάρρευση της Credit Suisse, που έφθασε να πουληθεί στη UBS αντί 3 δισ. φράγκων (3,3 δισ. δολάρια) θέτει ζητήματα σε σχέση με τη συνέχεια. Το κύριο πρόβλημα των τραπεζών είναι οι αφανείς ζημιές στα χαρτοφυλάκια των ομολόγων. Όσο τα επιτόκια ήταν μηδενικά, οι τράπεζες τοποθετούσαν όλο και περισσότερα κεφάλαια σε μακροχρόνια ομόλογα που είχαν καλύτερες αποδόσεις, όμως τα αυξημένα επιτόκια έχουν μειώσει σημαντικά τις τιμές αυτών των τίτλων. Το πρόβλημα που δημιουργεί η μείωση της αξίας των ομολόγων είναι υπαρκτό και για τις ελληνικές τράπεζες, ενώ όλες οι διεθνείς κρίσεις επηρέασαν και την Ελλάδα. Συνεπώς, παρά και την προσπάθεια καθησυχασμού του διοικητή της ΤτΕ Γιάννη Στουρνάρα, η κατάσταση δείχνει ότι θα σημειωθούν και άλλα επεισόδια.