Την ύπαρξη δύο εντελώς διαφορετικών αντιλήψεων καταδεικνύει η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ Ελλάδα+ για την αξιοποίηση των 32 δισ. ευρώ από το ευρωπαϊκό ταμείο ανάκαμψης. Η πρόκληση της αντιμετώπισης των ανισοτήτων επιβάλλει τόσο τη στήριξη του κόσμου της εργασίας όσο και την ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους, όπως αναφέρει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης στην πρότασή του, η οποία βρίσκεται στον αντίποδα του κυβερνητικού σχεδίου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το εργασιακό νομοσχέδιο Χατζηδάκη, το οποίο προβλέπει αύξηση υπερωριών με μικρότερους μισθούς και γενικότερα μια επίθεση στους εργαζομένους. Για την κυβέρνηση της Ν.Δ. φαντάζει ως ακόμα μια ευκαιρία προώθησης της νεοφιλελεύθερης ατζέντας που συγκροτείται γύρω από την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων με άμεσο αντίκτυπο στους μισθούς, στον χρόνο εργασίας και στα δικαιώματα των εργαζομένων. Γι’ αυτό και προχωρά στη σύνδεση του συγκεκριμένου σχεδίου με τα κονδύλια του ταμείου ανάκαμψης.
Γι’ αυτό και η στρατηγική που προκρίνεται από τον ΣΥΡΙΖΑ προωθεί τη ρύθμιση της αγοράς εργασίας με συλλογικές συμβάσεις, ενίσχυση των μισθών και πολύπλευρη στήριξη της εργασίας. Άλλωστε, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει μιλήσει για «μητέρα των μαχών».
Οι προτάσεις ενάντια στον εργασιακό Μεσαίωνα Χατζηδάκη
Οι βασικές προτάσεις είναι οι εξής:
* Ισχυρό σύστημα συλλογικών διαπραγματεύσεων. Αποκατάσταση και διεύρυνση των συλλογικών συμβάσεων εργασίας με πλήρη επαναφορά και θεσμική κατοχύρωση των αρχών της ευνοϊκότερης ρύθμισης και της επεκτασιμότητας.
* Αύξηση του κατώτατου μισθού και επαναφορά της δυνατότητας καθορισμού του κατώτατου μισθού στους κοινωνικούς εταίρους μέσω της Εθνικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.
* Επαναφορά του βάσιμου λόγου απόλυσης και αναθεώρηση του πλαισίου περί ομαδικών απολύσεων.
* Εφαρμογή σε πιλοτική βάση και μετά από κοινωνικό διάλογο του 35ωρου και της τετραήμερης εργασίας με παράλληλη διατήρηση των μισθών για επιλεγμένους κλάδους: Το κράτος καλύπτει το ποσό που αντιστοιχεί σε μισθούς και ασφαλιστικές εισφορές για το υπολειπόμενο του σαραντάωρου/πενθήμερου, με υποχρέωση διατήρησης του νέου ωραρίου για περαιτέρω χρονικό διάστημα. Το μέτρο συνοδεύεται από μελέτη αξιολόγησης των αποτελεσμάτων, σε σχέση κυρίως με τις επιπτώσεις του στην παραγωγικότητα της εργασίας.
* Προστασία των εργαζομένων και καταπολέμηση της παραβατικότητας στην αγορά εργασίας. Ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών. Αναβάθμιση του ΣΕΠΕ σε αυτοτελή Γενική Γραμματεία με ενισχυμένο ρόλο και ενίσχυση σε προσωπικό και υλικοτεχνική υποδομή. Βελτίωση, ενίσχυση και εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας για την ταχεία διεκπεραίωση θεμάτων εργατικών διαφορών.
* Διεύρυνση του πλαισίου προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις νέες μορφές εργασίας. Θεσμικό πλαίσιο για τους εργαζόμενους σε ευέλικτες μορφές απασχόλησης (εργολαβικοί εργαζόμενοι, ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι, πλατφόρμες εργασίας όπου οι εργαζόμενοι εμφανίζονται ως «συνεργάτες), ώστε να κατοχυρώνονται τα εργασιακά τους δικαιώματά και η βασική αρχή της ίσης αμοιβής για ίση εργασία.
* Ρύθμιση της τηλεργασίας με θεσμικό πλαίσιο που να την κατοχυρώνει ως μισθωτή εργασία από απόσταση, με δικαίωμα στην αποσύνδεση και το ωράριο εργασίας και ένταξή της στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας
* Στήριξη της ισότιμης συμμετοχής των γυναικών στην αγορά εργασίας με ίσα δικαιώματα όσον αφορά στους μισθούς και στην εργασιακή τους εξέλιξη.
* Ανασχεδιασμός του θεσμικού πλαισίου για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία με έμφαση στην πρόληψη και την ενίσχυση της προστασίας των εργαζομένων. Καθιέρωση Εθνικού Συστήματος Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία (ΥΑΕ) και δημιουργία ειδικού φορέα για την ασφάλιση του επαγγελματικού κινδύνου, εφαρμογή των αρχών ΥΑΕ στο Δημόσιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση, διεύρυνση και ισοτιμία δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.
* Θεσμική κατοχύρωση των συνδικαλιστικών δικαιωμάτων και ενίσχυση της συνδικαλιστικής λειτουργίας και δράσης, της συμμετοχής των εργαζομένων και των εκπροσώπων τους στον σχεδιασμό της διαδικασίας της παραγωγικής ανασυγκρότησης και της δίκαιης μετάβασης με την περιφρούρηση της αυτονομίας και της αυτοτέλειάς τους.
Νέοι και γυναίκες
Παράλληλα, η πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ περιλαμβάνει προγράμματα επιδότησης της διατήρησης θέσεων εργασίας στον ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα, ενίσχυση της εργασίας των νέων, αλλά και ειδικά προγράμματα ενίσχυσης της απασχόλησης για 50.000 νέους επιστήμονες, διάρκειας 24 μηνών, με αυξημένες αμοιβές. Ενίσχυση προγραμμάτων για τους νέους επιστήμονες σε κλάδους αιχμής.
Επιπλέον ενίσχυση των μακροχρόνια ανέργων και των γυναικών. Πρόγραμμα κοινωφελούς εργασίας για 100.000 εργαζόμενους, με έμφαση στις γυναίκες, διάρκειας 12 μηνών, με παράλληλη κατάρτιση / επανακατάρτιση.
Πέραν αυτών, το κείμενο της αξιωματικής αντιπολίτευσης εμπεριέχει:
* Προγράμματα επανεκπαίδευσης / κατάρτισης / απασχόλησης εργαζόμενων που απολύονται από ρυπογόνες επιχειρήσεις που κλείνουν στις περιοχές που πλήττονται από τη διαδικασία της πράσινης μετάβασης.
* Ολοκληρωμένα προγράμματα απασχόλησης, κατάρτισης, επιχειρηματικότητας σε περιφερειακό / τοπικό επίπεδο και σύνδεσή τους με τα περιφερειακά / τοπικά αναπτυξιακά προγράμματα.
* Η κατάρτιση / επανακατάρτιση αποτελεί σημαντικό μέτρο ενίσχυσης της θέσης του εργαζόμενου στην αγορά εργασίας. Κατά καιρούς, μέτρα κατάρτισης χαρακτηρίστηκαν από σπατάλη πόρων με φτωχά ουσιαστικά αποτελέσματα. Προτείνεται οι δράσεις κατάρτισης να προκύπτουν από μελέτες διάγνωσης αναγκών, τόσο των εργαζομένων όσο και των επιχειρήσεων, με τη συμμετοχή και τη συνεργασία δημόσιων πανεπιστημίων του ΟΑΕΔ και συλλογικών φορέων εργαζομένων και επιχειρήσεων.
Νέο Κοινωνικό Εισόδημα
Πέραν όλων και λόγω της όξυνσης των ανισοτήτων, ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει να υπάρξει Νέο Κοινωνικό Εισόδημα. Βάσει της πρότασης, αυτό θα πρέπει να παρέχεται σε νοικοκυριά των οποίων το επίπεδο αξιοπρεπούς διαβίωσης τίθεται σε κίνδυνο. Είναι εξέλιξη του Εισοδήματος Έκτακτης Ανάγκης και συνδυάζεται με την πρόσβαση σε βασικά αγαθά (στέγη, ρεύμα, νερό, Internet) και την προώθηση στην αγορά εργασίας. Χορηγείται ανεξάρτητα από εισοδηματικά κριτήρια του προηγούμενου φορολογικού έτους. Δεν αφορά μόνον τους ακραία φτωχούς, όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα.