«Μην με αφήσεις ποτέ». Με τον τίτλο αυτό κυκλοφόρησε την περασμένη εβδομάδα βίντεο της Lacta σε συνεργασία με το κέντρο Διοτίμα, το οποίο έγινε viral μέσα σε λίγες ημέρες, παραμονές της Παγκόσμιας Ημέρας για την Εξάλειψη της Βίας Κατά των Γυναικών. Το βίντεο δείχνει τι δεν είναι αγάπη, πώς κλιμακώνεται η βία σε μια κακοποιητική σχέση, η οποία τελειώνει... με μια γυναικοκτονία. Με αφορμή το βίντεο αλλά και το γεγονός ότι το 2021 θρηνούμε ήδη 13 γυναίκες που τις σκότωσαν οι σύντροφοι / σύζυγοί τους, η ΑΥΓΗ της Κυριακής μίλησε με την Αναστασία Κεφαλληνού, υπεύθυνη επικοινωνίας του κέντρου Διοτίμα.
«Είναι ένα τολμηρό σποτ, γιατί με πολύ διαυγή τρόπο κάνει φανερό ένα φαινόμενο το οποίο είναι συχνό, οι δολοφονίες γυναικών λόγω φύλου. Στην Ελλάδα έχουμε πράγματι τον τελευταίο χρόνο 13 γυναικοκτονίες, και μάλιστα ο αριθμός αυτός παρουσίασε έντονη αύξηση μέσα στο καλοκαίρι, με σχεδόν 2 γυναικοκτονίες κάθε μήνα. Στην Ευρώπη τα στατιστικά μιλούν για 50 γυναικοκτονίες κάθε εβδομάδα. Ο στόχος αυτού του διαφημιστικού σποτ ήταν να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει για τις δολοφονίες γυναικών λόγω φύλου. Νομίζω ότι κύρια πρόθεση είναι να φτάσει το μήνυμά μας όσο πιο μακριά γίνεται. Να γίνει ξεκάθαρο το 'ούτε μία λιγότερη', καμία γυναίκα δεν θα πρέπει να χάσει τη ζωή της με αυτό τον τρόπο. Δεν πρέπει να επιδεικνύουμε καμία ανοχή στην έμφυλη βία και την ενδοοικογενειακή βία ως κοινωνία. Επιπλέον ο στόχος μας ήταν να καταδείξουμε ότι δεν πρόκειται για μια κακιά στιγμή που ακούμε συχνά, ότι η γυναικοκτονία δεν είναι ένας κεραυνός εν αιθρία. Είναι η εγκληματική κατάληξη μιας συνεχούς κακοποίησης που βιώνει κάποια γυναίκα στο πλαίσιο μιας κακοποιητικής σχέσης» τονίζει η Α. Κεφαλληνού.
Η καραντίνα, η γυναικοκτονία της Καρολάιν και το MeToo
Ερωτώμενη για την αύξηση της έμφυλης βίας κατά την καραντίνα και μετά, σημειώνει: “Το σίγουρο είναι ότι είχαμε έξαρση της ενδοοικογενειακής, ενδοσυντροφικής βίας κατά την περίοδο της πανδημίας και των μέτρων περιορισμού και το αποδεικνύουν και μια σειρά στατιστικά στοιχεία από μεγάλους οργανισμούς όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) που έκανε λόγο για αύξηση 60% περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας τον Απρίλιο του 2020 σε σχέση με τον Απρίλιο του 2019. Το είδαμε και από στοιχεία που έβγαλε και η Γενική Γραμματεία Ισότητας, η γραμμή ΣΟΣ, όπου είχαμε σημαντική αύξηση των κλήσεων. Πρέπει να επισημάνουμε ότι η ενδοοικογενειακή και συντροφική βία δεν εμφανίστηκε για πρώτη φορά μέσα στην καραντίνα. Ένας σύζυγος ή σύντροφος χρησιμοποίησε την καραντίνα και τα μέτρα περιορισμού ως ένα πιο πρόσφορο έδαφος για να ασκήσει ακόμα μεγαλύτερο έλεγχο και απειλητικότερη βία. Από τα εμπειρικά δεδομένα, από τις γυναίκες που απευθύνονται στον φορέα μας, κατά βάση γυναίκες από ευάλωτες και αποκλεισμένες ομάδες, οικονομικά επισφαλείς, άνεργες, μονογονείς, προσφύγισσες και μετανάστριες, διαπιστώνουμε και εμείς εμπειρικά την αύξηση των γυναικών που ζήτησαν βοήθεια”.
«Αυτό που είδαμε σε αρκετά έντονο βαθμό και την περίοδο του ελληνικού MeToo, που προφανώς λειτούργησε ενδυναμωτικά για πολλές γυναίκες, γυναίκες να ζητούν βοήθεια, και την περίοδο της δολοφονίας της Καρολάιν, που πολλές γυναίκες μας έπαιρναν τηλέφωνο και μας έλεγαν θέλω βοήθεια τώρα γιατί νιώθω ότι θα μου συμβεί και εμένα το ίδιο. Αυτή η έξαρση είναι και πράγματι αποτέλεσμα μιας έντασης της ενδοοικογενειακής, ενδοσυντροφικής βίας, αλλά και μεγαλύτερης εγρήγορσης και κινητοποίησης των ίδιων των γυναικών που βιώνουν βία αλλά και του περίγυρού τους. Είχαμε πολύ αυξημένες κλήσεις από παιδιά γυναικών που βιώνουν βία, από συγγενείς, από φίλες, κατά βάση, θα έλεγα, γυναίκες που ζητούσαν πληροφορίες πώς θα μπορούσαν να στηρίξουν γυναίκες που βίωναν βία” επισημαίνει.
Αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές από αστυνομικούς
Σε σχέση με την αντιμετώπιση των γυναικών από τις αστυνομικές αρχές, η Α. Κεφαλληνού τονίζει ότι «στις γυναικοκτονίες σε Ρέθυμνο και Ιεράπετρα όσο και στη Δάφνη είχαν προχωρήσει είτε οι ίδιες είτε κοντινοί τους άνθρωποι εσε αναφορά και σε καταγγελία στην αστυνομία. Παρ' όλα αυτά, όπως είδαμε η αστυνομία δεν απέτρεψε, δεν προστάτεψε αυτές τις γυναίκες από την πιο ακραία μορφή έμφυλης βίας, τη γυναικοκτονία. Γενικά διαπιστώνεται από την εμπειρία ότι οι αστυνομικές αρχές σε αρκετές περιπτώσεις δεν εφαρμόζουν στην ουσία τον νόμο, γιατί μπορεί να έχουν κλήση να πηγαίνουν και να μην παρεμβαίνουν ενώ το αδίκημα είναι αυτεπάγγελτο. Σπάνια οι κακοποιητές περνάνε αυτόφωρο. Πολύ συχνά στα αστυνομικά τμήματα οι καταγγέλλουσες ακούν ατάκες όπως 'προσπαθήστε να τα βρείτε, πού θα αφήσεις τα παιδιά σου, αν του κάνεις μήνυση, θα σου κάνει κι αυτός' που λειτουργούν αποθαρρυντικά ή δεν τους δίνονται σωστές πληροφορίες ή, το πιο απλό, δεν γίνεται καταγραφή συμβάντων που είναι αποδεικτικό στοιχείο για νομικές ενέργειες. Τέτοιες αντιεπαγγελματικές συμπεριφορές, που στον πυρήνα τους μπορεί να έχουν και την αναπαραγωγή μιας σειράς στερεοτύπων και σεξιστικών αντιλήψεων, τις βλέπουμε καθημερινά». Προσθέτει ότι γίνεται προσπάθεια και επισημαίνει την αναγκαιότητα της εκπαίδευσης των αστυνομικών.
«Όλη αυτή η προσπάθεια, που με μια κωδική φράση λέμε 'μηδενική ανοχή στην έμφυλη βία', που περιλαμβάνει και τους θεσμικούς φορείς, θέλει και χρόνο και επιμονή και συστηματικές δράσεις, γι’ αυτό ζητάμε εδώ και τώρα γενναία και τολμηρά μέτρα, από τη νομική αναγνώριση της γυναικοκτονίας μέχρι την εισαγωγή μαθημάτων για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση και ώς την αλλαγή οπτικής των ΜΜΕ για να πάψουν τίτλοι και άρθρα που βγάζουν λάδι τους κακοποιητές. Να ενισχυθεί το δίκτυο των δομών της Γενικής Γραμματείας για να μπορέσει να αντιμετωπίσει και να στηρίξει κάθε γυναίκα που γλιτώσει την κακοποίηση. Απαιτείται η καταγραφή του φαινομένου. Δεν αρκεί η κινητοποίηση σε social media και άρθρα. Απαιτείται μια ολιστική θεσμική παρέμβαση».
* Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Έμφυλης Βίας, το Κέντρο Διοτίμα διοργανώνει τη διαδικτυακή εκδήλωση με θέμα "#MetooGR: από το προσωπικό στο πολιτικό ξανά» τη Δευτέρα 29.11, 6.30 μ.μ., σε live αναμετάδοση από την επίσημη σελίδα του στο Facebook και το Youtube.