Για τρίτη χρονιά διοργανώνεται σε πανελλήνιο επίπεδο ο μαθητικός διαγωνισμός CanSat in Greece
Ο Ευρωπαϊκός διαγωνισμός CanSat in Europe διοργανώθηκε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος (ESA) για πρώτη φορά το 2010. Στους οκτώ ευρωπαϊκούς διαγωνισμούς που έχουν πραγματοποιηθεί έως τώρα συμμετείχαν ελληνικές αποστολές, οι οποίες το 2012 και το 2014 κατέλαβαν τη δεύτερη θέση.
Οι διαγωνισμοί αυτοί προσφέρουν στους μαθητές την ευκαιρία να έχουν στην πράξη την εμπειρία ενός αληθινού διαστημικού project. Κάθε ομάδα που συμμετέχει στον διαγωνισμό έχει στόχο την κατασκευή ενός δορυφόρου σε μέγεθος κουτιού αναψυκτικού, εξ ου και το όνομα CanSat. O δορυφόρος αυτός εκτοξεύεται με πύραυλο σε υψόμετρο 1 χλμ. και κατά την κάθοδό του, με αλεξίπτωτο, εκτελεί την αποστολή την οποία επέλεξε και σχεδίασε η ομάδα.
Ο διαγωνισμός CanSat in Greece αποτελεί την προκριματική φάση του Ευρωπαϊκού διαγωνισμού CanSat in Europe. Η διοργάνωσή του αποτελεί πρωτοβουλία του Μη Κερδοσκοπικού Οργανισμού SPIN-SpaceInnovation, με την υποστήριξη της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, του Corallia, του si-Cluster του Corallia και του IEEE Greece Section. To CanSat in Greece διοργανώνεται φέτος για τρίτη χρονιά σε πανελλήνιο επίπεδο. Το “Πρίσμα” μιλά με τους μαθητές και τις μαθήτριες του 26ου Λυκείου Αθηνών (Μαράσλειο), που συμμετέχουν στον διαγωνισμό για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, για να μας μεταφέρουν την εμπειρία τους.
Ποια είναι η αποστολή που πρέπει να φέρετε εις πέρας στο πλαίσιο του φετινού διαγωνισμού CanSat in Greece?
Εκτός από την αποστολή που επιλέγει κάθε ομάδα να εκτελέσει, που ονομάζεται δευτερεύουσα αποστολή, όλες οι ομάδες καλούνται να εκτελέσουν τη λεγόμενη πρωτεύουσα αποστολή, η οποία περιλαμβάνει τη συλλογή δεδομένων πίεσης, θερμοκρασίας και γεωγραφικών συντεταγμένων κατά τη διάρκεια της καθόδου του CanSat μετά την απελευθέρωσή του από τον πύραυλο.
Τον κύριο στόχο της δευτερεύουσας αποστολής μας για φέτος αποτελεί η σταθεροποίηση του CanSat στον κατακόρυφο άξονα, Με άλλα λόγια, δεν θέλουμε να περιστρέφεται ανεξέλεγκτα, αλλά να κατεβαίνει σταθερά, ώστε να έχουμε λήψη σταθερών εικόνων από τις κάμερες. Η σταθεροποίηση του CanSat θα γίνεται με την περιστροφή ενός μεταλλικού δίσκου από ένα μοτέρ, η οποία θα πραγματοποιείται με βάση τα δεδομένα από το γυροσκόπιο. Ο δίσκος θα περιστρέφεται με κατάλληλη φορά και ταχύτητα ώστε να σταματά την όποια περιστροφή τού CanSat. Εμπνευστήκαμε την ιδέα αυτή από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, στο οποίο χρησιμοποιείται παρόμοιος μηχανισμός, αλλά για την περιστροφή του τηλεσκοπίου και όχι για τη σταθεροποίησή του.
Οι δύο κάμερες θα καταγράφουν βίντεο από το έδαφος σε δύο φάσματα (οπτικό και εγγύς υπέρυθρο) και θα επιτρέψουν την αναγνώριση της ποιότητας της βλάστησης.
Παράλληλα, η συλλογή δεδομένων πίεσης, θερμοκρασίας, αλλά και υγρασίας επιτρέπει τον υπολογισμό της ταχύτητας του ήχου σε διαφορετικά ύψη εντός της ατμόσφαιρας, πράγμα το οποίο μας επιτρέπει να προβλέπουμε πώς θα διαδοθεί ο ήχος από μεγάλα υψόμετρα (π.χ., ήχος από ένα αεροπλάνο) στο έδαφος αλλά και αντίστροφα. Η δυνατότητα μιας τέτοιας πρόβλεψης είναι σημαντική σε περιοχές με έντονη ηχορύπανση και γι’ αυτό έχει περιληφθεί στη δευτερεύουσα αποστολή.
Ποιες είναι οι μεγαλύτερες προκλήσεις και πώς τις αντιμετωπίζετε;
Όπως όλα τα μεγάλα projects, πόσο μάλλον η κατασκευή ενός μικρού δορυφόρου, με τις δικές μας γνώσεις, έχουν δυσκολίες και αρκετά προβλήματα τα οποία καθυστερούν την εξέλιξη της αποστολής μας. Κάποια προβλήματα που αντιμετωπίσαμε και τα προηγούμενα χρόνια, αλλά και φέτος, είναι ο ελλιπής εξοπλισμός του εργαστηρίου Φυσικών Επιστημών (ελλιπής για τις ανάγκες του διαγωνισμού). Το εργαστήριό μας δεν διαθέτει 3D εκτυπωτή, ούτε φορητούς υπολογιστές, οι οποίοι θα μας διευκόλυναν αφάνταστα. Όπως σε όλες τις συνεργασίες, έτσι και στη δική μας, πολλές φορές υπάρχουν προβλήματα συνεννόησης ανάμεσά μας, διαφωνίες ή και έλλειψη επικοινωνίας. Σταδιακά, με συζήτηση στις συναντήσεις μας ή και ψηφιακά, ξεκαθαρίζουμε τα πράγματα και προχωράμε παρακάτω. Δυσκολίες προέκυψαν και στον μηχανολογικό σχεδιασμό, αλλά αντιμετωπίστηκαν γρήγορα. Η ανάπτυξη κατάλληλου λογισμικού είναι κάτι που μας δυσκολεύει ακόμα, καθώς χωρίς το κατάλληλο λογισμικό δεν λειτουργεί τίποτα από τα υπόλοιπα. Γίνονται διαρκώς συναντήσεις της ομάδας του προγραμματισμού για να αντιμετωπιστεί και αυτό. Είμαστε ικανοποιημένοι με την προσπάθειά μας και πρωταρχικός στόχος μας είναι να περάσουμε ωραία μαθαίνοντας και να έχουμε ευχάριστες αναμνήσεις.
Πώς δουλεύετε ως ομάδα για να προσεγγίσετε τις προκλήσεις του διαγωνισμού;
Από την αρχή της χρονιάς έχουμε χωριστεί σε υποομάδες οι οποίες είναι: η ομάδα που ασχολείται με το ηλεκτρολογικό/μηχανολογικό κομμάτι, με τον προγραμματισμό, με το αλεξίπτωτο και τέλος με την προώθηση της ομάδας. Το κάθε μέλος επέλεξε σε ποια ή ποιες ομάδες επιθυμούσε να είναι, έτσι ώστε να ασχολείται με κάτι που του ταιριάζει και του αρέσει αλλά και ώστε η ομάδα να λειτουργεί πιο αποτελεσματικά και ευέλικτα. Κάθε φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με κάποια πρόκληση, συζητάμε όλοι μαζί στην εβδομαδιαία μας συνάντηση και ο καθένας προτείνει πιθανές λύσεις τις οποίες αναλύουμε και αποφασίζουμε ομαδικώς. Υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται να πάρουμε κρίσιμες αποφάσεις άμεσα. Τότε επικοινωνούμε μέσω μηνυμάτων, διαλέγουμε τη λύση που μας φαίνεται η καταλληλότερη και προχωρούμε. Φυσικά, δεν γίνεται να μην αναφέρουμε τις δοκιμές που κάνουμε, διότι μόνο μέσω αυτών βγάζουμε σωστά συμπεράσματα και καταλαβαίνουμε προς ποια κατεύθυνση πρέπει να κινηθούμε. Γενικά, το CanSat δεν θα ήταν τόσο ενδιαφέρον αν δεν αποτελούταν από προκλήσεις. Οι λύσεις στα προβλήματα τελικά είναι το πιο διασκεδαστικό κομμάτι, διότι βλέπουμε ότι οι ιδέες και οι προσπάθειές μας στο τέλος αποδίδουν και αυτό είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση για όλους.
Τι θεωρείτε ότι σας προσφέρει αυτή η εμπειρία σε σχέση με την κλασική εκπαιδευτική διαδικασία στο σχολείο;
Μπορούμε να μιλήσουμε για το γνωστικό κομμάτι, αλλά αυτό είναι κάτι αναμενόμενο. Είναι σαφές ότι το CanSat είναι η αιτία ώστε να αναζητήσουμε πράγματα πέρα από τα όρια της σχολικής εκπαίδευσης και να αγαπήσουμε τις Θετικές Επιστήμες, ενώ δίνεται η ευκαιρία στα παιδιά των Ανθρωπιστικών Σπουδών να ασχοληθούν με κάτι διαφορετικό.
Εκείνο, όμως, που διαφέρει αρκετά ως προς την κλασική εκπαιδευτική διαδικασία είναι οι σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ μαθητών μέσα από τη συνεργασία, αλλά και η προσωπική εξέλιξη του κάθε συμμετέχοντος ξεχωριστά. Δημιουργείται ένα μοναδικό πνεύμα ομαδικότητας και συνεργασίας, καθώς περνάμε πολλές ώρες μαζί. Βέβαια, δεν λείπουν οι τσακωμοί ή οι εντάσεις, αλλά και αυτά είναι αναμενόμενα και, τελικά, χρήσιμα. Μετά από τρία χρόνια συμμετοχής στον διαγωνισμό, καταλάβαμε πως αυτό που έχουμε στις συναντήσεις είναι η ελευθερία να εκφραστούμε, να αναλάβουμε πρωτοβουλίες και να εξελιχθούμε ως μαθητές αλλά και γενικότερα.
Είναι η τρίτη φορά που μαθητές του σχολείου σας συμμετέχουν στον διαγωνισμό. Ποια ήταν η σχέση σας με τον διαγωνισμό και πώς έχει εξελιχθεί μέσα σε αυτά τα τρία χρόνια;
Η φετινή χρονιά είναι η τρίτη συνεχής χρονιά που το σχολείο μας παίρνει μέρος στον διαγωνισμό CanSat in Greece. Η πρώτη χρονιά συμμετοχής μας ήταν σίγουρα και η πιο δύσκολη, καθώς ήταν κάτι πρωτόγνωρο τόσο για τους μαθητές όσο και για τους υπεύθυνους καθηγητές της ομάδας. Όμως η ομάδα μας κατάφερε να συνεργαστεί σωστά και αρμονικά αφού ανταμείφθηκε με το πρώτο βραβείο. Πέρυσι, τη δεύτερη χρόνια συμμετοχής μας στον διαγωνισμό, είχαμε το πλεονέκτημα της εμπειρίας, αλλά η ομάδα μας αποτελούταν σχεδόν αποκλειστικά από καινούργια μέλη και οι απαιτήσεις του διαγωνισμού ήταν μεγαλύτερες από την προηγούμενη χρονιά. Παρ’ όλα αυτά, καταφέραμε να φέρουμε εις πέρας την αποστολή μας ικανοποιητικά. Φέτος, η ομάδα μας όχι μόνο έχει περισσότερα μέλη, αλλά έχει εξελιχθεί και σε επίπεδο γνώσεων. Επιπλέον, είμαστε αισιόδοξοι ότι είναι ικανή να σκεφτεί έξυπνες και πρωτότυπες ιδέες, στο πλαίσιο του διαγωνισμού. Η υλοποίηση αυτών των ιδεών είναι ίσως η μεγαλύτερη πρόκληση που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.
Μαθήτριες και μαθητές, Α΄ και Β΄ Λυκείου που συμμετέχουν στην ομάδα του 26ου Λυκείου Αθηνών:
Πουρνάρα Σαββίνα
Αναγνωστοπούλου Δήμητρα
Βλέσσα Ασπασία
Γιαμπανάς Οδυσσέας
Γουέι Τζόσουα
Δουλουγέρη Βίκυ
Θεοδωροπούλου Δωροθέα
Καλουτά Μαρίζα
Μαρτινέγκος Νίκος
Νάμπα Αλέξανδρος
Νέλλα Σοφία
Ρόδη Αριάδνη
Σταμούλη Στέλλα
Τζιμογιάννη Σόνια
Τοράκη Μαριαλένα
Τσαγδής Δημήτρης
Τσιτσάρα Μαρία
Φατούρου Ιωάννα
Χανιώτης Ανδρέας
Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί
Λάζος Παναγιώτης
Τσιόπτσιας Μανώλης
Μπορείτε να παρακολουθήσετε την πρόοδο της ομάδας στα social media:
Facebook: Αποστολή Anti-SPIN 2019 CanSat
Instagram: anti_spin
Twitter: SpinAnti
Blog: ANTI-SPIN_26ΓΕΛΑΘΗΝΩΝ_CANSAT2019
YouTube: The Anti-SPIN 26ο ΓΕΛ
Snapchat: anti.spin
Οι ελληνικές ομάδες που έχουν συμμετάσχει στον διαγωνισμό CanSat in Europe μέχρι σήμερα είναι οι εξής:
2010: Icaromenippus, 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης
2012: Ιcaromenippus 3D, 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης (2η θέση)
2014: Aristarchus, 3ο Γενικό Λύκειο Μυτιλήνης (2η θέση)
2014: ViannoSat, Γενικό Λύκειο Βιάννου
2015: G-Rosseta, ΣΕΚ Αγίων Αναργύρων
2016: DIASat, Γενικό Λύκειο Γαζίου
2017: CAN.I.S., 26ο Γενικό Λύκειο Αθηνών - Μαράσλειο
2018: Zephyrus II, 7ο Γενικό Λύκειο Ιωαννίνων
Περισσότερες πληροφορίες: https://cansat.gr/competition/