Live τώρα    
20°C Αθήνα
ΑΘΗΝΑ
Ελαφρές νεφώσεις
20 °C
19.2°C21.2°C
3 BF 71%
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Ασθενής ομίχλη
17 °C
13.6°C19.4°C
2 BF 78%
ΠΑΤΡΑ
Αίθριος καιρός
18 °C
17.7°C19.4°C
3 BF 67%
ΗΡΑΚΛΕΙΟ
Σποραδικές νεφώσεις
25 °C
22.7°C24.8°C
6 BF 33%
ΛΑΡΙΣΑ
Ελαφρές νεφώσεις
17 °C
16.8°C18.5°C
0 BF 82%
Η Covid εντείνει τις ανισότητες στην Κίνα
  • Μείωση μεγέθους γραμματοσειράς
  • Αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς
Εκτύπωση

Η Covid εντείνει τις ανισότητες στην Κίνα

132778464.jpg

Στα τέλη Σεπτεμβρίου ο Τάσι, μαθητής σε αγροτικό χωριό με λιγότερους από 100 κατοίκους στο Νοτιοανατολικό Θιβέτ, επέστρεψε στο σχολείο του έπειτα από έξι εβδομάδες καραντίνα. Η βαθμολογία του 15χρονου είχε πέσει σημαντικά έπειτα από εβδομάδες παρακολούθησης μαθημάτων μέσω τηλεδιασκέψεων σε ένα ασφυκτικά γεμάτο σπίτι, την ώρα που έπρεπε, επίσης, να φροντίζει τον ηλικιωμένο παππού και γιαγιά του. «Ήταν πολύ δύσκολο να συγκεντρωθώ.

Τα τρία μικρότερα αδέλφια μου παρακολουθούσαν, επίσης, μαθήματα και το σπίτι ήταν πολύ θορυβώδες» δηλώνει. «Τώρα είμαι ξανά στο σχολείο, αλλά έχω μείνει πίσω, παρά την προσπάθεια μηνών. Είναι πολύ αποθαρρυντικό». Ο Τάσι είναι μόνο ένας από τους εκατοντάδες εκατομμύρια μαθητές που αποτελούν τη «γενιά της Covid» - τα παιδιά των οποίων η ζωή αναστατώθηκε από τους κύκλους καραντίνας και τη μηδενική ανοχή της κυβέρνησης Σι απέναντι στην Covid-19.

Τον Δεκέμβριο η κυβέρνηση έκανε μια εντυπωσιακή στροφή 180 μοιρών. Οι έλεγχοι, οι ανελέητες καραντίνες και οι μαζικοί έλεγχοι εγκαταλείφθηκαν. Η αλλαγή πορείας είχε πολλές αιτίες - από τις αυθόρμητες διαμαρτυρίες που ξέσπασαν σε όλη τη χώρα μέχρι το κόστος που είχε η πολιτική αυτή για την οικονομία. Ένας από τους παράγοντες, όμως, που συζητήθηκε λιγότερο ήταν ο τρόπος με τον οποίο η μηδενική ανοχή απέναντι στην Covid όξυνε τις κοινωνικές ανισότητες, ιδίως μεταξύ των αγροτικών και των αστικών περιοχών.

Πολλοί νέοι άνθρωποι από αγροτικές περιοχές ή τα κατώτατα κοινωνικά στρώματα των πόλεων αναγκάστηκαν να σπουδάσουν διαδικτυακά και αποχωρίστηκαν τους γονείς τους για μεγάλες περιόδους τα τελευταία τρία χρόνια. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η εκπαίδευσή τους -δηλαδή, ο μοναδικός δρόμος προς την κοινωνική άνοδο- να βρεθεί μετέωρη.

Η αιφνίδια εγκατάλειψη της πολιτικής μηδενικής ανοχής οδήγησε σε ανησυχητική άνοδο στα κρούσματα Covid, με ορισμένες προβλέψεις να κάνουν λόγο για εκατομμύρια πιθανούς θανάτους μέσα στον χειμώνα. Πριν την άρση των περιοριστικών μέτρων, οι Κινέζοι υγειονομικοί προειδοποιούσαν ότι η χώρα ήταν απροετοίμαστη για κάτι τέτοιο και πως υπάρχουν σχεδόν 90 εκατ. Κινέζοι άνω των 60 που δεν έχουν εμβολιαστεί με τρεις δόσεις. Τώρα το σύστημα Υγείας κατακλύζεται από ασθενείς και τα γραφεία κηδειών δεν προλαβαίνουν τους πελάτες τους.

Χάσμα ανάμεσα σε αστικές περιοχές και ύπαιθρο

Οικονομολόγοι, αναλυτές αγοράς και ΜΜΕ επικέντρωσαν την προσοχή τους στη μείωση των καταναλωτικών δαπανών και στη διακοπή λειτουργίας εργοστασίων και της αλυσίδας προσφοράς. Μεγαλουπόλεις, όπως η Σαγκάη και η Σεζέν, μονοπώλησαν τα πρωτοσέλιδα. Ωστόσο, άλλες περιοχές αγνοήθηκαν. Την ώρα που το Πεκίνο ανακοίνωνε την άρση των μέτρων, αυξημένοι περιορισμοί παρέμεναν σε ισχύ σε δεκάδες επαρχίες, όπως οι Σανσί, Ελονζιάνγκ και Λιάονινγκ. Αποκαλύπτεται, όμως, τώρα ότι οι πληγές της πανδημίας είναι βαθύτερες σε εκείνες τις περιοχές. Οι εντεινόμενες ανισότητες, που επηρεάζονται καθοριστικά από την πρόσβαση στην εκπαίδευση, θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις τα επόμενα χρόνια για τον Σι και το κυβερνών Κομμουνιστικό Κόμμα.

«Η πολιτική μηδενικής ανοχής επηρέασε τους φτωχούς περισσότερο από τους πλούσιους. Οξύνει την ντικενσιανή διαίρεση μεταξύ των εχόντων και των μη εχόντων στην Κίνα» σημειώνει η Νταϊάνα Φοθ, ειδικός σε θέματα κινεζικής εσωτερικής πολιτικής στο Brookings Institution. Η πανδημία όξυνε τις εκπαιδευτικές ανισότητες σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην κορύφωση των περιοριστικών μέτρων το 2020 ο ΟΗΕ υπολόγισε πως σχεδόν 1,5 δισ. παιδιά σχολικής ηλικίας επηρεάστηκαν από το κλείσιμο των σχολείων, με το ένα τρίτο από αυτά να μην έχει πρόσβαση στην τηλεκπαίδευση. Ωστόσο, τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Κίνα των 291 εκατ. μαθητών ξεχωρίζουν επειδή το Πεκίνο επέμεινε να διατηρεί τα περιοριστικά μέτρα για τόσο μεγάλο διάστημα.

Πριν το ξέσπασμα της πανδημίας η Κίνα είχε σημειώσει πρόοδο στην κατεύθυνση της μείωσης των εκπαιδευτικών ανισοτήτων ανάμεσα στις εύπορες, αστικές και στις φτωχές, αγροτικές περιοχές. Αυτό περιλάμβανε τεράστιες κρατικές επενδύσεις σε σχολεία αγροτικών περιοχών και δημοσιονομικές μεταρρυθμίσεις προκειμένου οι μισθοί των εκπαιδευτικών να πληρώνονται από την Κεντρική Κυβέρνηση, αντί για τις τοπικές Αρχές. Μελέτη του Ινστιτούτου Οικονομικής και Κοινωνικής Έρευνας του Πανεπιστημίου Τζινάν στη Νοτιοανατολική Κίνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα «γνωστικά κενά» μεταξύ μαθητών με γονείς που έχουν σπουδάσει σε πανεπιστήμια και μαθητών με γονείς που έχουν απλώς λάβει Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση «διευρύνθηκαν» στη διάρκεια της πανδημίας.

Το σύστημα μεταδημότευσης μεγέθυνε το πρόβλημα

Το σύστημα μεταδημότευσης αποτελεί εδώ και χρόνια πηγή αυξανόμενων ανισοτήτων, εμποδίζοντας τις οικογένειες μεταναστών να έχουν ισότιμη πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες όταν μετακινούνται στις πόλεις από αγροτικές περιοχές. Παρότι έχουν υπάρξει μεταρρυθμίσεις για να μειώσουν τις διαφορές, το σύστημα αναγκάζει στην πράξη τη μεγάλη πλειονότητα οικογενειών να αφήνει τις οικογένειές της στην ύπαιθρο συνήθως στην ευθύνη των δικών της γονιών. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι αυτό αύξησε στη διάρκεια της πανδημίας τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα φτωχότερα παιδιά, απειλώντας τις ελπίδες τους να αποκτήσουν την πολυπόθητη θέση σε ένα από τα κορυφαία πανεπιστήμια της Κίνας - μια αποτυχία που θα μπορούσε να έχει καθοριστικές συνέπειες για την υπόλοιπη ζωή τους.

Τον Αύγουστο μια τοπική καραντίνα τέθηκε σε εφαρμογή στο Θιβέτ. Η σχολική περίοδος άργησε να αρχίσει και οι μαθητές άρχισαν να παρακολουθούν διαδικτυακά μαθήματα από τα σπίτια τους. Στην περίπτωση του Τάσι, το σπίτι είχε τρεις ηλεκτρονικές συσκευές: ένα λάπτοπ και δύο κινητά τηλέφωνα. Με τέσσερα παιδιά να προσπαθούν να συνδεθούν, ένα από αυτά έπρεπε να παρακολουθεί την επανάληψη αργά το βράδυ, ενώ ο Τάσι έπρεπε, επίσης, να βοηθά τα μικρότερα αδέλφια του. «Φυσικά και έλπιζα να βρω μια καλή δουλειά σπουδάζοντας. Μετά, όμως, την καραντίνα ένιωσα ότι δεν είχα πια ελπίδα... Όταν τελειώσω το Γυμνάσιο, θα αφήσω το σχολείο και θα ψάξω για δουλειά» τονίζει.

Μια τέτοια αίσθηση απελπισίας στη νεολαία προκαλεί ανησυχίες σε όσους εργάζονται στις αρμόδιες για την Πνευματική Υγεία υπηρεσίες. Ο δρ Τζορτζ Χου, υπεύθυνος Πνευματικής Yγείας στο Νοσοκομείο Πουντόνγκ της Σαγκάης, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της ψυχιατρικής φροντίδας στη διάρκεια της πανδημίας και δηλώνει πως οι ερευνητές «μόλις αρχίζουν να ξύνουν την επιφάνεια» των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων για την πνευματική υγεία. Ο Χου πιστεύει πως για πολλούς από τους νέους της Κίνας οι καραντίνες «διέλυσαν ήδη την προηγούμενη κατανόηση» για την κινεζική κοινωνία και τους κρατικούς ελέγχους. «Όταν άρχισαν οι καραντίνες, οι νέοι αναρωτιούνταν πώς μπορούσε να συμβαίνει αυτό. Οι γηραιότεροι σκέφτονταν ότι ήταν κάτι που θα μπορούσε να συμβεί και πως τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα».

H επιτυχία της Κίνας να αντιμετωπίσει τη φτώχεια δεκαετίες μετά τον θάνατο του Μάο Τσετούνγκ -βγάζοντας 800 εκατ. από αυτήν τα τελευταία 40 χρόνια- βοήθησε στο να ενισχύσει τη νομιμοποίηση του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος και των ηγετών του. Τώρα οι παράπλευρες απώλειες για τη γενιά της Covid σπέρνουν τους σπόρους της αμφισβήτησης για τη σοφία του κόμματος - και της ηγεσίας του.

Αμφισβητείται η λαϊκή νομιμοποίηση του Κ.Κ.

Παρά τους κινδύνους που συνεπάγονται οι δημόσιες εκδηλώσεις δυσαρέσκειας, η απογοήτευση και η αντίθεση στην πολιτική του Σι γίνονται όλο και πιο εμφανείς τους τελευταίους μήνες. Μια υπόγεια δυσφορία εκδηλώθηκε τον Νοέμβριο όταν μια πυρκαγιά ξέσπασε σε συγκρότημα διαμερισμάτων της Σιατζίνγκ, προκαλώντας τον θάνατο 10 ατόμων. Από τότε το Ινστιτούτο Στρατηγικής Πολιτικής της Αυστραλίας έχει εντοπίσει περισσότερες από 100 διαδηλώσεις ή εκδηλώσεις αντίστασης σε 39 πόλεις της Κίνας.

Δεν υπήρξε κάποια καθαρή εξήγηση από τον Σι ή τους ανώτατους κρατικούς αξιωματούχους για την εντυπωσιακή στροφή 180 μοιρών στο θέμα των περιορισμών. Η στροφή εκδηλώθηκε, όμως, λίγες ημέρες μετά τις διαδηλώσεις και διαδέχτηκε μήνες αργής ανάπτυξης στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, καθώς και δημοσιονομικές πιέσεις για το κόστος των δρακόντειων μέτρων. Ο διάλογος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας επικεντρώνεται σήμερα στην έλλειψη προετοιμασίας για την κυβερνητική στροφή. Επί εβδομάδες, όμως, διεξάγονταν συζητήσεις με οξεία πολιτική κριτική. Στην πλατφόρμα Weibo το θέμα «Πώς θα ήταν η πανεπιστημιακή ζωή χωρίς την Covid;» έλαβε 550 εκατ. απαντήσεις. Μια άλλη συζήτηση, βασισμένη στον ισχυρισμό φοιτητών ότι η πανδημία «έκλεψε τα νιάτα τους», διαβάστηκε περισσότερες από 4,3 εκατ. φορές στον ιστότοπο Zhihu. «Οι φοιτητές ήταν σαν αλυσοδεμένοι, περπατώντας πάνω-κάτω με μάσκες, ανήμποροι να διαπιστώσουν αν ο διπλανός τους έκλαιγε ή γέλαγε» έγραφε μια από τις πιο δημοφιλείς απαντήσεις.

Η Γιου Ζιε, ειδικός του Chatham House, παρατηρεί ότι η Κίνα δεν έχει ζήσει ένα τόσο έντονο χάσμα γενεών από την εποχή της χαοτικής διακυβέρνησης του Μάο: «Οι γηραιότεροι έχουν καθαρές αναμνήσεις από την Πολιτιστική Επανάσταση και τον Μεγάλο Λιμό της δεκαετίας του 1960. Η σημερινή περίοδος μπορεί να μην είναι η πιο δραματική που μπορούν να θυμηθούν. Είναι οι νεότεροι που θα έχουν τις πιο επώδυνες αναμνήσεις από την πανδημία». Προσθέτει πως υπάρχει μια αίσθηση εξάντλησης στις μεσαίες τάξεις της Κίνας, κάτι που εξανεμίζει τις ελπίδες για οικονομική ανάπτυξη βασισμένη στην καταναλωτική ζήτηση. «Θα εισέλθουμε σε μια μακρά φάση στασιμότητας στην κινεζική οικονομία. Αυτή, πιστεύω, θα είναι η μεγαλύτερη αβεβαιότητα» σημειώνει η Γιου, εκτιμώντας ότι οι ανισότητες που θα προκύψουν θα θυμίζουν Ντίκενς.

Η Γιου πιστεύει ότι η πολιτική μηδενικής ανοχής του Σι απέναντι στην πανδημία τελικά διακινδύνευσε έναν βασικό πυλώνα για τη νομιμότητα του κόμματος: την υπόσχεση ενός βασικού επιπέδου ζωής για όλους τους Κινέζους πολίτες. «Το κοινωνικό συμβόλαιο του κόμματος με 1,4 δισ. ανθρώπους είναι ότι θα ικανοποιούσε την ανάγκη για δουλειές, στέγαση, τροφή και ασφάλεια σε αντάλλαγμα για τη λαϊκή υποστήριξη προς τη διακυβέρνησή του και την αποδοχή των περιορισμών στα πολιτικά δικαιώματα» τονίζει. «Στον βαθμό που τα βασικά κοινωνικά δικαιώματα ανεστάλησαν στη διάρκεια της πανδημίας, αυτό θέτει ένα δίλημμα νομιμοποίησης για το Πεκίνο».

 

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΓΝΩΜΕΣ

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ

EDITORIAL

ΑΝΑΛΥΣΗ

SOCIAL