Παρά την υποτιθέμενη νίκη του για την ψήφο εμπιστοσύνης, το μέγεθος της διαμαρτυρίας κατά του Μπόρις Τζόνσον από τους ίδιους τους βουλευτές του αποτελεί κακό αποτέλεσμα τόσο για τον ίδιο όσο και για το κόμμα του. Είναι όμως κακό, πάνω απ΄ όλα, για την ίδια τη χώρα του.
Η Βρετανία αντιμετωπίζει μνημειώδεις προκλήσεις στο εσωτερικό και στο εξωτερικό - ένας επικίνδυνος πόλεμος στην Ευρώπη, μια τρομακτική αύξηση στο κόστος ζωής. Για όσο διάστημα ο πληγωμένος πρωθυπουργός παραμένει στη θέση του παραπαίοντας -και εκεί θα τον οδηγήσει το ένστικτό του- η χώρα θα έχει ένα κυβερνών κόμμα που θα ταλανίζεται από αντιπαραθέσεις και έναν ηγέτη που θα πρέπει συνεχώς να προσέχει τα νώτα του.
Προκαλεί εντύπωση ο βαθμός στον οποίο ο Τζόνσον είναι ο ίδιος υπεύθυνος για τα δεινά του. Μόλις ένα χρόνο πριν, η νίκη των Συντηρητικών στις συμπληρωματικές εκλογές στο παραδοσιακό προπύργιο των Εργατικών, Χάρτλπουλ, υποδήλωνε πως ο πρωθυπουργός είχε συσπειρώσει γύρω του το κόμμα με τον ιδιότυπο λαϊκίστικο - παρεμβατικό συντηρητισμό του.
Ακόμη και το σκάνδαλο με τα κορωνοπάρτι στην Ντάουνινγκ Στριτ θα είχε ξεπεραστεί πιο εύκολα με μια διαφορετική προσέγγιση: με λιγότερο ανταγωνιστική αλαζονεία και περισσότερη ταπεινοφροσύνη. Αντιθέτως, τα λάθη του Τζόνσον προκάλεσαν δυσφορία στους ίδιους τους βουλευτές του και το ευρύτερο εκλογικό σώμα - πάνω από όλα η πεποίθηση ότι οι συνηθισμένοι κανόνες δεν ίσχυαν για τον ίδιον.
Η άρνηση του πρωθυπουργού να αποδεχτεί τις συνέπειες των λαθών του και να κάνει ό,τι θα έκαναν άλλοι κάτοχοι του αξιώματος του δεν αποτελεί μόνο ατυχία για τον ίδιο αλλά και για τους Βρετανούς ψηφοφόρους. Η περιχαράκωση της Ντάουνινγκ Στριτ, χαρακτηριστικό της θητείας του Τζόνσον, θα γίνει ακόμα εντονότερη - και δεν θα βοηθηθεί από τις ανεπαρκείς επιδόσεις της πρόσφατα ανασχηματισμένης ομάδας, όπως απέδειξε και η προσπάθειά της να συγκεντρώσει υποστήριξη για τον ηγέτη του κόμματος στην ψηφοφορία της Δευτέρας.
Η ανάγκη για μια κυβέρνηση που να επιζητεί πάνω απ’ όλα τα υπουργικό ταλέντο είναι μεγαλύτερη από ποτέ. Η αντιμετώπιση των τρομακτικών ανατιμήσεων αποτελεί μόνο το πιο πιεστικό ζήτημα.
Η κυβέρνηση Τζόνσον θα πρέπει επίσης να αντιμετωπίσει την κληρονομιά μιας δεκαετίας λιτότητας, τις διαιρέσεις και τα επίμονα προβλήματα του Brexit, τον διακηρυγμένο στόχο της να εξισορροπήσει τις ανισότητες ανάμεσα στις διάφορες περιφέρειες και τις υποσχέσεις της για τη μείωση των εκπομπών αερίων. Στο εξωτερικό, παρά τις ηγετικές πρωτοβουλίες για την Ουκρανία, αγωνίζεται να αποκαταστήσει το βρετανικό κύρος. Απαιτούνται θαρραλέες και ευφάνταστες πρωτοβουλίες.
Όμως, η αφοσίωση και όxι η ικανότητα ή η εμπειρία θα αποτελεί το κριτήριο για συμμετοχή στο υπουργικό συμβούλιο. Οπως ήταν προφανές τους τελευταίους μήνες με μια σειρά πρωτοβουλίες που στόχευαν αποκλειστικά την κομματική βάση των Τόρις, η πολιτική δεν θα κρίνεται από το τι είναι καλό για τη χώρα αλλά από το τι είναι καλό για τον ηγέτη. Δύσκολα μέτρα, που ενδέχεται να προκαλέσουν αντιπαραθέσεις, όσο απαραίτητα και σωστά και αν είναι, είναι πιθανό να μετριαστούν ή να εγκαταλειφθούν.
Στο φόντο, μια υπόγεια κούρσα για την ηγεσία θα συνεχίσει να υποβόσκει. Κάτι που είναι αποσταθεροποιητικό για οποιαδήποτε κυβέρνηση. Και θα μπορούσε να οδηγήσει τους διεκδικητές να βάλουν την προσωπική τους προβολή πάνω από τη σωστή διαχείριση των χαρτοφυλακίων τους. Ενα κόμμα που, ένα χρόνο πριν, έδειχνε ενωμένο πίσω από τον ηγέτη του θα πληγεί από εσωτερικούς ανταγωνισμούς. Η προοπτική συνέχισης του εμφυλίου των Τόρις για ολόκληρους μήνες τρομάζει πολλούς.
Και όλα αυτά γίνονται ακόμη πιο θλιβερά καθώς αντιπροσωπεύουν μια αυθεντική ευκαιρία που χάθηκε. Η πλειοψηφία 80 εδρών που κέρδισε στο Κοινοβούλιο ο Τζόνσον το 2019, παρότι βοηθήθηκε από μια αδύναμη αντιπολίτευση, πρόσφερε την ευκαιρία για πολιτικά επιτεύγματα διαρκείας. Η πανδημία της Covid κυριάρχησε δικαιολογημένα στην κυβερνητική ατζέντα για δύο χρόνια. Υπήρχε όμως και ένα μικρό περιθώριο για αποφασιστική δράση πριν αρχίσει για τα καλά η επόμενη προεκλογική περίοδος.
Μια άμεση αποχώρηση του Τζόνσον θα έδινε χρόνο, θεωρητικά, σε έναν νέο ηγέτη να αναλάβει νομοθετικές πρωτοβουλίες - παρότι μια νέα κούρσα για την ηγεσία, με δεδομένα τα πρόσωπα που εμπλέκονται, θα ήταν επικίνδυνα διχαστική. Παρ' όλα αυτά, ακόμη και αν ο τραυματισμένος Τζόνσον αντικατασταθεί, η πραγματικότητα είναι ότι οποιοσδήποτε και εάν τον διαδεχθεί, θα έχει να δώσει μια δύσκολη μάχη για να ενώσει κόμμα και κυβέρνηση.
* Το εντιτόριαλ της εφημερίδας
