Πέρα από κάθε αμφιβολία, οι δυτικές κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας είναι ισχυρές. Ο Πούτιν έχει ήδη σχολιάσει ότι «ισοδυναμούν με πολεμική πράξη». Η Ρωσία έχει κατά βάση αποκοπεί από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και περισσότερα από τα μισά συναλλαγματικά αποθέματά της έχουν καταστεί άχρηστα.
Οι δυτικές επιχειρήσεις φοβούνται να συνεχίσουν να συναλλάσσονται με τη Ρωσία για λόγους κύρους και σύνεσης. Ο Νιλ Σέρινγκ, οικονομολόγος της Capital Economics, προβλέπει μείωση του ΑΕΠ της χώρας κατά 8% και στη συνέχεια μια μακρά περίοδο ύφεσης.
Οι περιορισμοί στις ενεργειακές εξαγωγές είναι το προφανές επόμενο βήμα, όπως υποστηρίζει η κυβέρνηση Μπάιντεν, ενάντια στις γερμανικές αντιρρήσεις. Είναι τουλάχιστον απαράδεκτο οι υψηλές τιμές στην ενέργεια που προκαλούν τα εγκλήματα του Πούτιν να συνεχίσουν να τα χρηματοδοτούν.
Ο Ουκρανός οικονομολόγος Ολεγκ Ουστένκο υποστηρίζει σθεναρά ένα τέτοιο μποϊκοτάζ. Ο Ρικάρντο Χάουσμαν του Χάρβαρντ προτείνει μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική λύση: έναν φόρο 90% στις ρωσικές εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου. Από τη στιγμή που η ελαστικότητα της προσφοράς είναι χαμηλή, υποστηρίζει, το κόστος θα έπεφτε στους Ρώσους παραγωγούς και όχι στους Δυτικούς καταναλωτές.
Ο Χάουσμαν υποστηρίζει ότι το 2019 το 55% των εξαγωγών της Ρωσίας σε ορυκτά καύσιμα πήγε στην Ε.Ε., ενώ ένα επιπλέον 13% πήγε στην Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη και την Τουρκία. Αν όλες αυτές οι χώρες συμφωνήσουν να φορολογήσουν το πετρέλαιό της, η Ρωσία ενδεχομένως θα προσπαθήσει να το πουλήσει αλλού, ιδίως στην Κίνα. Πόσο όμως θα μπορούσε να πάρει η Κίνα, με δεδομένες τις δυσκολίες τροφοδοσίας και τον κίνδυνο μιας δυτικής απάντησης κάποιου είδους;
Ενα μεγάλο ερώτημα είναι πόσο επιτυχημένα θα αντιμετωπίσει ο κόσμος την ενεργειακή προσαρμογή. Μια ανάλυση του Ινστιτούτου Bruegel συμπεραίνει ότι «θα ήταν πιθανό να αντικαταστήσουμε το ρωσικό φυσικό αέριο για τον επόμενο χειμώνα χωρίς να καταστραφεί η οικονομική δραστηριότητα, οι άνθρωποι να παγώσουν ή να προκληθεί αναταραχή στην παροχή ηλεκτρικού ρεύματος» αν και αυτό θα χρειαστεί αποφασιστική προσπάθεια. Με τον φόρο του Χάουσμαν οι τιμές πετρελαίου και φυσικού αερίου στον υπόλοιπο κόσμο θα μπορούσαν ακόμη και να μειωθούν.
Στόχος των κυρώσεων είναι, ωστόσο, να αλλάξουν την πολιτική και πιθανόν ακόμη και το καθεστώς στη Μόσχα. Είναι κάτι τέτοιο εφικτό; Η εμπειρία δείχνει ότι το να λυγίσεις ένα αυταρχικό καθεστώς αποφασισμένο να επιβάλει τεράστιο κόστος στον ίδιο τον λαό του είναι δύσκολο - η Βενεζουέλα αποτελεί μια πρόσφατη αποτυχία.
Μπορεί επίσης κάποιος να υποστηρίξει πως ο Πούτιν έχει κινητοποιήσει τον ρωσικό λαό για έναν μακρύ πόλεμο κατά της Ουκρανίας και της Δύσης. Προχωρεί από μια δικτατορία της προπαγάνδας σε μια δικτατορία του φόβου. Όσο το περιβάλλον του παραμένει πιστό, θα διατηρήσει την εξουσία όσο άσχημα κι αν εξελιχθεί ο πόλεμος και ανεξάρτητα από το πόσο επώδυνες είναι οι κυρώσεις.
Οι εκτεταμένες κυρώσεις αυτού του είδους είναι δίκοπο μαχαίρι, αφού επιβάλλουν σημαντικό κόστος και στους απλούς ανθρώπους. Ανάμεσα στους μεγαλύτερους χαμένους θα είναι η φιλόδοξη μεσαία τάξη. Το καθεστώς ίσως βρει εύκολο να πείσει τα θύματα ότι τα δεινά τους οφείλονται αποκλειστικά στη δυτική εχθρότητα. Επομένως, μια μερίδα μπορεί να κατηγορήσει τον Πούτιν, αλλά, με δεδομένο τον έλεγχο των ΜΜΕ, η συντριπτική πλειονότητα θα συνεχίσει να κατηγορεί τη Δύση.
Ομως και οι αποδείξεις για την αποτελεσματικότητα των κυρώσεων είναι απογοητευτικές. Ο Ντουρσούν Πέκσεν του Πανεπιστημίου του Μέμφις καταλήγει στα ακόλουθα συμπεράσματα: Αναζητήστε διεθνή συντονισμό. Να περιμένετε πως τα αυταρχικά καθεστώτα θα είναι πιο ανθεκτικά στις κυρώσεις από ό,τι οι δημοκρατίες. Να περιμένετε ότι οι σύμμαχοι θα επηρεαστούν περισσότερο από τους εχθρούς και, τέλος, να περιμένετε ότι οι κυρώσεις θα αποδειχθούν λιγότερο αποτελεσματικές στην επίτευξη σημαντικών στόχων.
Η Δύση εμφανίζεται καλά προετοιμασμένη για τα δύο πρώτα σημεία. Έχει όμως να κάνει με έναν αυταρχικό ηγέτη και προσπαθεί να σταματήσει έναν πόλεμο που εκείνος θεωρεί ζωτικής σημασίας για το εθνικό και προσωπικό του συμφέρον. Οι οιωνοί για την επιτυχία δεν φαίνονται ευνοϊκοί.
Είναι επίσης πιθανό ότι η υποστήριξη προς την ουκρανική αντίσταση σε συνδυασμό με κυρώσεις που επιβάλλουν τεράστιο κόστος στους Ρώσους, χωρίς να βάζουν τέλος στο καθεστώς, ενδεχομένως να κάνουν τον Πούτιν πιο αποφασιστικό να αναλάβει επικίνδυνα ρίσκα. Αυτά θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν τη χρήση όπλων μαζικής καταστροφής κατά ουκρανικών ή άλλων στόχων στη Δύση.
Αναδρομικά, ίσως θα έπρεπε να υπάρχει λιγότερη αμφιθυμία για τη δυτική υποστήριξη προς την ουκρανική ανεξαρτησία. Τώρα οφείλουμε να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να στηρίξουμε τον αγώνα της Ουκρανίας για επιβίωση ένα βήμα πριν το υπερβολικό και πιθανά μάταιο ρίσκο της άμεσης εμπλοκής ΝΑΤΟϊκών δυνάμεων στον πόλεμο.
Θα πρέπει να ενισχύσουμε τις κυρώσεις μολονότι αυτές μπορεί να καταστρέψουν την οικονομία της Ρωσίας χωρίς να αλλάξουν την πολιτική ή το καθεστώς της. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι πόλεμός μας δεν είναι ενάντια στον ρωσικό λαό, μολονότι αυτός ενδέχεται να μην μας συγχωρήσει για τον πόνο που του προκαλούμε.
Θα έπρεπε επίσης να ζητήσουμε από την Κίνα και την Ινδία να πείσουν τον Πούτιν να σταματήσει τον πόλεμο, αν και μια τέτοια προσπάθεια είναι πολύ πιθανό να καταλήξει σε αποτυχία. Μόνο κακές επιλογές υπάρχουν. Ωστόσο, δεν μπορούμε να εγκαταλείψουμε την Ουκρανία. Πρέπει να συνεχίσουμε.
