Η Ιερουσαλήμ, η ιερή πόλη αφιερωμένη σε τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, εκείνες του Ιουδαϊσμού, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ, απειλείται και πάλι με ανάφλεξη. Οι Ισραηλινοί έποικοι και οι εξτρεμιστές σύμμαχοί τους προκάλεσαν εντάσεις καθ’ όλη τη διάρκεια του ιερού μήνα του Ραμαζανιού με μια καμπάνια μίσους στην κατεχόμενη αραβική Ανατολική Ιερουσαλήμ, πριν φτάσουμε σε νέες εξώσεις οικογενειών Παλαιστινίων. Προκάλεσαν επίσης προβλήματα σε θρησκευτικούς τόπους, όπως το τέμενος Αλ Άκσα.
Το Ισραήλ θέτει σε κίνδυνο την ασφάλειά του. Αυτές οι ακροδεξιές προκλήσεις έδωσαν την τέλεια δικαιολογία στην ισλαμική πολιτικοστρατιωτική ομάδα της Χαμάς, που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας, να εκτοξεύσει εκατοντάδες πυραύλους προς το Ισραήλ προκαλώντας δεκάδες αεροπορικές επιδρομές σε απάντηση -με τον κίνδυνο να επαναληφθούν οι πόλεμοι που έγιναν στη Γάζα το 2009, το 2012 και το 2014.
Το τέμενος Αλ Άκσα βρίσκεται σε έναν τόπο λατρείας στην καρδιά της Ιερουσαλήμ, γνωστό στους μουσουλμάνους ως Χαράμ Ας Σαρίφ ή Ευγενής Ναός και στους Εβραίους ως Όρος του Ναού. Εκεί βρίσκεται επίσης ο Θόλος του Βράχου, από τον οποίο κατά την ισλαμική παράδοση έγινε η ανάληψη του προφήτη Μωάμεθ στους ουρανούς, όπως και το Δυτικό Τείχος, ιερό για τους Εβραίους ως απομένουσα δομή του Δεύτερου Ναού και ξεκίνησε να χτίζεται από τον Ηρώδη τον Μεγάλο και καταστράφηκε από τους Ρωμαίους το 70 π.Χ.
Το Ισραήλ κατέλαβε την Ανατολική Ιερουσαλήμ από την Ιορδανία το 1967 στον Πόλεμο των Έξι Ημερών σταδιακά προσαρτώντας και εποικίζοντας τις αραβικές συνοικίες. Διαδοχικές κυβερνήσεις διατήρησαν όμως σε γενικές γραμμές το θρησκευτικό καθεστώς στην περιοχή αντιμετωπίζοντας την υπόθεση με προσοχή λόγω μιας ωρολογιακής βόμβας. Η βασιλική οικογένεια της Ιορδανίας, κατά την παράδοση και σύμφωνα με τις συνθήκες, αποτελεί τον προστάτη των μουσουλμανικών και χριστιανικών ιερών τόπων της Ιερουσαλήμ.
Η υποτίμηση των αντιμαχόμενων παραδόσεων βαθιάς συναισθηματικής ιερότητας της Ιερής Πόλης, οι οποίες συγκρούονται εδώ και χιλιετίες, απειλεί πάντα να εξαπολύσει μια εκρηκτική πολιτικοθρησκευτική κρίση ταυτότητας. Ωστόσο αυτό είναι που συμβαίνει σήμερα. Οι ειδικές δυνάμεις της ισραηλινής αστυνομίας εισέβαλαν τη Δευτέρα στο συγκρότημα του Αλ Άκσα επιτιθέμενες σε διαδηλωτές, που τους πετούσαν πέτρες, με πλαστικές σφαίρες, βομβίδες κρότου - λάμψης και χημικά. Περίπου 600 Παλαιστίνιοι, ανάμεσά τους και προσκυνητές στο εσωτερικό του ναού, έχουν τραυματιστεί από τις συγκρούσεις που ξέσπασαν την προηγούμενη Παρασκευή.
Στις εβδομάδες που οδήγησαν σε αυτή την έκρηξη η ένταση ήταν σε υψηλά επίπεδα εν αναμονή δικαστικής απόφασης για την έξωση οικογενειών Παλαιστινίων στο Σέικ Τζάρα, μια μεσοαστική συνοικία της αραβικής Ανατολικής Ιερουσαλήμ.
Οι περισσότερες χώρες στον κόσμο δεν αναγνωρίζουν την προσάρτηση της Ανατολικής Ιερουσαλήμ από το Ισραήλ. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο κεφάλαιο μιας καμπάνιας τεσσάρων δεκαετιών από Ισραηλινούς εποίκους να εκκαθαρίσουν συνοικίες γύρω από την Παλαιά Πόλη από οικογένειες Παλαιστινίων που ζουν εκεί εδώ και πολλές γενιές. Πέρα από τις εξώσεις, εκδιώκονται από τη νομοθεσία περί διαμονής, από περιορισμούς στη δόμηση και τις κατεδαφίσεις παλαιστινιακών περιουσιών.
Τώρα όμως υπάρχει πολιτικό κενό. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο πρωθυπουργός των πέντε κυβερνητικών θητειών που δικάζεται για διαφθορά, δεν κατόρθωσε να σχηματίσει κυβέρνηση παρά την προσέγγιση της θρησκευτικής και εξτρεμιστικής Δεξιάς. Ο Μαχμούντ Αμπάς, Πρόεδρος μιας ολοένα πιο ασήμαντης και διεφθαρμένης Παλαιστινιακής Αρχής, ανέβαλε ξανά τις πρώτες εκλογές που θα διεξάγονταν από το 2006, τις οποίες η Χαμάς είχε κερδίσει. Ο εξτρεμισμός βρίσκεται σε έξαρση.
Ο Ίταμαρ Μπεν Γκβιρ, ηγέτης του ακροδεξιού κόμματος της Εβραϊκής Δύναμης και σύμμαχος του Νετανιάχου, έγραψε στο Twitter ότι “είναι καιρός να απελευθερώσουμε το Όρος του Ναού και την Ιερουσαλήμ δείχνοντάς τους μια και καλή ποιος είναι ο ιδιοκτήτης”.
Η συμπεριφορά του θυμίζει εκείνη του Αριέλ Σαρόν, του πρώην πρωθυπουργού και προστάτη των εποίκων, που παρέλασε μπροστά από το Χαράμ Ας Σαρίφ προς το Όρος του Ναού τον Σεπτέμβριο του 2000 υπό την προστασία εκατοντάδων αστυνομικών. Αυτό προκάλεσε τη δεύτερη παλαιστινιακή εξέγερση, γνωστή ως Ιντιφάντα του Αλ Άκσα.
Ο πρώην Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ενθάρρυνε την ισραηλινή Δεξιά στην Ιερουσαλήμ μεταφέροντας εκεί την αμερικανική πρεσβεία. Και ο Νετανιάχου, στην προσπάθειά του να παραμείνει στην εξουσία, φλέρταρε ανοιχτά με ρατσιστικές αντιαραβικές ομάδες αποφασισμένες να αναλάβουν τον έλεγχο του Χαράμ Ας Σαρίφ.
Η αναταραχή στην ιερή πόλη αποδυναμώνει τα διαπιστευτήρια του Ισραήλ. Στο πλαίσιο της στρατηγικής του για επέκταση της κατοχής και της εγκατάστασης περισσότερων εποίκων διαγράφει την πιθανότητα ενός παλαιστινιακού κράτους και υποβαθμίζει τη νομιμότητά του στα μάτια της διεθνούς κοινής γνώμης.
Θέτει όμως σε κίνδυνο τις σχέσεις του Ισραήλ με τους Άραβες γείτονές του, όπως και με τους μουσουλμάνους σε όλο τον κόσμο. Έχουν σημειωθεί διαδηλώσεις στην Τουρκία, την Ιορδανία, αλλά και σε αραβικές πόλεις του Ισραήλ. Οι σχέσεις με την Ιορδανία βρίσκονται στο χειρότερο δυνατό σημείο. Η Ιορδανία μαζί με την Αίγυπτο ανήκαν στο πρώτο κύμα “ομαλοποίησης” των σχέσεων με το Ισραήλ υπογράφοντας μαζί του συνθήκες ειρήνης το 1994 και το 1979 αντιστοίχως.
Όμως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν, πρωτοπόροι της νέας προσέγγισης με το Ισραήλ, διαμαρτύρονται σήμερα έντονα για τα γεγονότα στην ιερή πόλη της Ιερουσαλήμ. Το Ισραήλ επομένως θέτει σε κίνδυνο το δεύτερο κύμα προσέγγισης με τους Άραβες.
