Ως η μοναδική ρυθμιστική αρχή παγκόσμιας εμβέλειας που εμφανίζεται αποφασισμένη να περιορίσει την ισχύ των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας, η Ε.Ε. καλλιέργησε πάντα την εικόνα ενός αυστηρού ελεγκτή που καταδιώκει κάθε παραβάτη.
Στην πραγματικότητα, η Ε.Ε. δεν φαίνεται ικανή να ακολουθήσει τους ταχείς ρυθμούς του σύγχρονου κόσμου. Επομένως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δίκιο να επιζητεί νέες εξουσίες πάνω στις δραστηριότητες των γιγάντων της τεχνολογίας, οι οποίες παίζουν όλο και μεγαλύτερο ρόλο στη ζωή των επιχειρήσεων και των πολιτών.
Νόμος Ψηφιακών Υπηρεσιών
Με τον Νόμο Ψηφιακών Υπηρεσιών, οι Βρυξέλλες θέλουν να υποχρεώσουν τις μεγαλύτερες πλατφόρμες να αναλάβουν μεγαλύτερες ευθύνες για τον τρόπο με τον οποίο ρυθμίζουν το περιεχόμενο, διαγράφουν παράνομες αναρτήσεις, παρέχουν διαφάνεια στους διαφημιστές και ελέγχουν τους ξένους παρόχους.
Οι εταιρείες θα πρέπει να μοιράζονται δεδομένα με τις αρχές δικαιολογώντας τη διαχείριση και τη συμμόρφωσή τους με τους κανόνες. Οι κατ’ επανάληψη αποτυχίες θα μπορούσαν να τιμωρηθούν με πρόστιμα που θα φτάνουν το 6% των διεθνών πωλήσεων των εταιρειών.
Εταιρείες όπως το Facebook και η Google διαθέτουν ήδη πρωτόκολλα για τη διαγραφή παράνομου περιεχομένου και απασχολούν χιλιάδες άτομα για να διεξάγουν εξονυχιστικούς ελέγχους στις αναρτήσεις. Επομένως οι νέοι κανόνες ενδεχομένως να μην φέρουν ριζικές αλλαγές.
Η νομοθεσία έχει το πλεονέκτημα να θέτει πανευρωπαϊκά πρότυπα και να προσδιορίζει σαφέστερα τις νομικές ευθύνες παρά το γεγονός ότι οι εταιρείες θα πρέπει να εξετάζουν μυριάδες εθνικούς νόμους για το τι ακριβώς συνιστά παράνομο περιεχόμενο.
Συμπτωματικά, η Βρετανία έλαβε επίσης την Τρίτη μέτρα κατά των τεχνολογικών εταιρειών. Τα μέτρα τής δίνουν τη δυνατότητα να θέτει πρόστιμα που θα μπορούν να φτάνουν έως και το 10% των κερδών των εταιρειών σε περίπτωση που δεν διαγράφουν εγκαίρως παράνομο περιεχόμενο ή δεν το προσδιορίζουν ως επιβλαβές.
Νόμος περί Ψηφιακών Αγορών
Το δεύτερο εργαλείο της Ε.Ε., ο Νόμος περί Ψηφιακών Αγορών, είναι πολύ πιο φιλόδοξο, καθώς στρέφεται εναντίον ορισμένων επιχειρηματικών μοντέλων που έχουν υιοθετήσει οι τεχνολογικές πλατφόρμες.
Ο νέος νόμος εισάγει αυστηρούς προληπτικούς κανόνες για τις τεχνολογικές εταιρείες με μεγάλη επιρροή στην αγορά. Αυτές θα πρέπει να συμμορφώνονται με πολυάριθμες απαγορεύσεις και υποχρεώσεις και θα αντιμετωπίζουν την προοπτική προστίμων που θα φτάνουν το 10% των κερδών τους ή ποινές όπως η διάλυσή τους σε περίπτωση που δεν συμμορφώνονται.
H Κομισιόν δικαιολογείται να εφαρμόζει αυστηρούς κανόνες για τις μεγάλες πλατφόρμες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν την κυριαρχία τους σε μια αγορά για να αποκομίσουν οφέλη και σε παραπλήσιες.
Τα παραδοσιακά εργαλεία δεν επαρκούν
Τα παραδοσιακά εργαλεία επιβολής απαιτούν μακρόσυρτες και περίπλοκες έρευνες. Όμως οι επιπτώσεις του δικτύου και η μαζική συσσώρευση δεδομένων σημαίνουν ότι ο έλεγχος της αγοράς μπορεί να αποκτηθεί πολύ πριν οι ρυθμιστές προλάβουν να κινηθούν.
Η Επιτροπή άρχισε για πρώτη φορά να διερευνά πώς η Google ιεραρχεί τα αποτελέσματα των αναζητήσεών της για τις υπηρεσίες αγορών της το 2010. Δέκα χρόνια μετά, η εταιρεία ασκεί ακόμη εφέσεις κατά των προστίμων που της έχουν επιβληθεί για κατάχρηση της κυρίαρχης θέσης της στην αγορά. Με βάση τους νέους κανόνες, η δυνατότητα αυτοπροβολής θα απαγορεύεται.
Θα απαγορεύεται επίσης στις πλατφόρμες να αποκρύπτουν δεδομένα από τους αντιπάλους τους προκειμένου να μην είναι σε θέση να ανταγωνιστούν μαζί τους. Τα δεδομένα θα συλλέγονται και θα ελέγχονται σε ειδικούς τόπους όπου θα είναι διαθέσιμα στους ανταγωνιστές με βάση τους κανόνες διαλειτουργικότητας, όπως ισχύει για τις τράπεζες και τις εταιρείες του ενεργειακού τομέα.
Η σημαντικότερη από τις νέες υποχρεώσεις προβλέπει πως η Κομισιόν θα έχει τη δυνατότητα διεξαγωγής ερευνών στην αγορά προκειμένου να ελέγχει την εφαρμογή των κανόνων και να αναγνωρίζει τις εταιρείες που διεκδικούν μονοπωλιακό ρόλο. Οι εταιρείες αυτές θα υποχρεώνονται να υποβάλλουν εκθέσεις για τις μελλοντικές τους κινήσεις σε νέες αγορές.
Αυτές οι προτάσεις θα δώσουν στους νομοθέτες τεράστια δύναμη πάνω στον τεχνολογικό τομέα, με αποτέλεσμα να υπάρχει κίνδυνος καταπίεσής του. Τα μέτρα ενδέχεται όμως να μετριαστούν από τα κράτη - μέλη στη διάρκεια της δίχρονης περιόδου νομοθεσίας.
Οι εταιρείες θα προσβάλουν αναμφίβολα τότε κάθε βήμα της εφαρμογής των μέτρων στη Δικαιοσύνη. Όμως οι αρχές που ρυθμίζουν τον ανταγωνισμό οφείλουν να εκσυγχρονίσουν το οπλοστάσιό τους σε μια περίοδο όπου η χρήση -και κατάχρηση- δεδομένων παίρνει τη θέση του ανταγωνισμού τιμών ως μέσο προσέλκυσης καταναλωτών.
Η Βρετανία, η Αυστραλία και η Ιαπωνία παίρνουν σήμερα παρόμοιους δρόμους. Υπάρχει ο κίνδυνος αρνητικών αντιδράσεων στις ΗΠΑ, όμως και η ίδια η προσέγγιση των ρυθμιστών μεταβάλλεται ταχύτατα, δίνοντας έτσι στην Κομισιόν την ευκαιρία να επιχειρήσει να οικοδομήσει διατλαντική συναίνεση.
