To Ντελαγουέρ ισχυρίζεται βάσιμα πως είναι η πιο άκακη πολιτεία των ΗΠΑ. Η εύπορη χερσόνησος σπανίως προκαλεί το μίσος ή το αντίθετό του. Η κινηματογραφική ταινία «Fight Club», στην οποία ένας άνθρωπος αναζητεί τη λύτρωση από μια ζωή μετριότητας και μια δουλειά γραφείου, έχει ως επίκεντρο το Γουίλμιγγκτον, τη μεγαλύτερη πόλη του.
Δεν μοιάζουν όλοι οι πολιτικοί στις πολιτείες τους. Αλλά ο γεννημένος στην Πενσιλβάνια Τζο Μπάιντεν είναι η ενσάρκωση του Ντελαγουέρ. Σε μισό αιώνα δημόσιας ζωής, ο υποψήφιος των Δημοκρατικών για την προεδρία δεν κέρδισε ποτέ μια ισχυρή βάση υποστηρικτών, ούτε και πολλούς εχθρούς.
Ανησυχία για το «χάσμα ενθουσιασμού»
Οι πολιτικές του απόψεις είναι μετριοπαθείς και το χάρισμά του υποτυπώδες. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι υποστηρικτές του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ είναι λιγότεροι, αλλά ασύγκριτα πιο ένθερμοι. Αυτό το «χάσμα ενθουσιασμού», με τις συνέπειες που συνεπάγεται για την προσέλευση στις κάλπες, προκαλεί σοβαρή ανησυχία σε πολλούς υποστηρικτές του Τζο Μπάιντεν.
Είναι όμως και ό,τι πιο πολύτιμο διαθέτει. Οι ΗΠΑ είχαν δύο διαδοχικούς Προέδρους με οπαδούς που τους αντιμετώπιζαν ως Μεσσίες και δώδεκα χρόνια έντονων συναισθημάτων τις έχουν φέρει σε πολύ χειρότερο σημείο. Καμία δημοκρατία δεν θα μπορούσε να είναι πιο ώριμη για μια περίοδο χλιαρής ηγεσίας.
Το πρόβλημα με τους πολιτικούς σε ρόλο ήρωα είναι ότι ακόμη και οι πιο καλοπροαίρετοι από αυτούς μπορούν να βλάψουν τη δημόσια ζωή με κάθε δυνατό τρόπο. Ο πιο διαβρωτικός ανάμεσά τους είναι η δημιουργία ανέφικτων προσδοκιών.
Ο Μπάρακ Ομπάμα χαιρέτισε την ανάληψη της προεδρίας ως τη «στιγμή που η άνοδος των ωκεανών αρχίζει να επιβραδύνεται». Άλλοι είδαν στην εκλογή του το τέλος των φυλετικών σχισμάτων της Αμερικής. Αυτό που τελικά προέκυψε -μια ενσυνείδητη, μετριοπαθής διακυβέρνηση με τα ελαττώματά της- οδήγησε αναπόφευκτα εκατομμύρια να μιλούν για προδοσία.
Κανείς που μεγάλωσε στη Βρετανία του Τόνι Μπλερ δεν μπορεί να αναγνωρίσει καλύτερα τη βουτιά του λαϊκού αισθήματος από την έκσταση στον κυνισμό. Με το να μην ξεκινά από τόσο ύψος, ο κ. Μπάιντεν δεν μπορεί να πέσει τόσο χαμηλά.
Οι αντίρροπες δυνάμεις
Έπειτα, υπάρχει ο νόμος του Νεύτωνα για τις αντίρροπες δυνάμεις. Ο ενθουσιασμός μίας πλευράς για έναν ηγέτη είναι η αποξένωση της άλλης πλευράς. Οι Ρεπουμπλικανοί, που διαγιγνώσκουν «Σύνδρομο ανισορροπίας Τραμπ» σε κάθε φιλελεύθερο, δεν θυμούνται τις δικές τους αντιδράσεις στον Μπ. Ομπάμα την προηγούμενη δεκαετία. Στην πραγματικότητα, ο σημερινός Πρόεδρος μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητός ως μια κραυγή διαμαρτυρίας για τον προκάτοχό του.
Το μίσος για τον Μπιλ Κλίντον και τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο ήταν επίσης δημοφιλές σπορ. Ο Τζο Μπάιντεν υπόσχεται να είναι ο πρώτος Πρόεδρος μετά τον πατέρα του τελευταίου με τον οποίο η μεγάλη πλειονότητα των Αμερικανών θα μπορούσε να συνυπάρξει.
Αναπληρώνει αυτό που χάνει από την έλλειψη ενθουσιασμού με κάτι που θα μπορούσαμε να πούμε νομιμοποίηση. Εάν είχε χάσει το χρίσμα του υποψηφίου από τον Μπέρνι Σάντερς, ακόμη έναν πολιτικό με ένθερμους υποστηρικτές, η Αμερική θα βρισκόταν αντιμέτωπη με ακόμη μια πιο τεταμένη αναμέτρηση όποιος κι αν κέρδιζε τον Νοέμβριο.
Ο ενθουσιασμός στην πολιτική ζωή δεν είναι μόνο αιτία προβλημάτων, αλλά και σύμπτωμά τους. Φαίνεται μερικές φορές ότι η εξατομίκευση στην Αμερική έκανε τους πολίτες να αναζητούν στην πολιτική έναν τρόπο συναισθηματικής έκφρασης και ταύτισης. Η επιλογή παράταξης αναπληρώνει την οικογένεια, τη γειτονιά, τις ερωτικές σχέσεις και τη φιλία.
Έχει περάσει μια γενιά από τη στιγμή που ο καθηγητής του Χάρβαρντ Ρόμπερτ Πάτναμ περιέγραφε την πορεία της παρακμής των σχέσεων στο δοκίμιό του «Παίζοντας μπόουλινγκ μόνος σου». Είναι δύσκολο να αναζητήσει κανείς την αιτία και το αιτιατό.
Αρχίζοντας όμως από τους νεοεκλεγμένους Ρεπουμπλικανούς του 1994, έχει πια μεσολαβήσει μια γενιά που υποστηρίζει το κόμμα του με φανατισμό. Το αποτέλεσμα είναι ο ηγέτης να μην είναι πια το εκτελεστικό όργανο για την εφαρμογή πολιτικών, αλλά το αντικείμενο τυφλής πίστης. Ο «ενθουσιασμός» μπορεί επομένως να αποτελεί ευφημισμό για κάτι εντελώς διαφορετικό και ολέθριο.
Το πρόβλημα, με άλλα λόγια, δεν είναι η αδυναμία του Τζο Μπάιντεν να προκαλεί έντονα συναισθήματα. Είναι πάνω απ’ όλα η ψυχική μας ανάγκη για ένα τέτοιο πρόσωπο. Η εκλογή του θα μπορούσε να επαναφέρει την πολιτική ζωή στις ΗΠΑ στο σημείο όπου βρισκόταν και θα έπρεπε να βρίσκεται: σε έναν μηχανισμό για την επιδιαιτησία αντικρουόμενων διεκδικήσεων και όχι τη βάση μιας συνολικής ταυτότητας.
Η ανάγκη ειδωλοποίησης
Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς την απάθεια -αν όχι αντιπάθεια- με την οποία έγινε δεκτή από πολλούς Δημοκρατικούς η ανάληψη της υποψηφιότητας από τον Τζο Μπάιντεν. Μετά τον έρωτα με τον Μπ. Ομπάμα, υπήρχε κάτι απογοητευτικό στον άνθρωπο από το Γουίλμινγκτον. Η ανάγκη ειδωλοποίησης ενός ηγέτη αποδίδεται συχνά στην Άκρα Δεξιά. Και η πολιτική βάση του Ντ. Τραμπ είναι αξεπέραστη σ’ αυτό. Το πρόβλημα όμως φαίνεται να αφορά όλες τις παρατάξεις.
Δεν ήταν συντηρητικοί εκείνοι που δημιούργησαν το «West Wing», τη σοροπιασμένη τηλεοπτική σειρά για έναν σχεδόν άγιο Δημοκρατικό Πρόεδρο. Δεν ήταν συντηρητικοί εκείνοι που έστησαν τη σήμερα υπό κατάρρευση λατρεία των Κένεντι.
Ο Τζο Μπάιντεν αποτελεί το αντίδοτο σε μια ανθυγιεινή τάση στο κόμμα του και τη χώρα του. To μεγαλύτερο προσόν του για την ηγεσία της χώρας είναι τα μετριοπαθή αισθήματα που διεγείρει. Όποιου είδους ενθουσιασμός κι αν προκλήθηκε την τελευταία δεκαετία, δεν ήταν εκείνος μιας Αμερικής ικανοποιημένης με τον εαυτό της.
