Με αφορμή τον νέο του δίσκο «38 τ.μ.», βρέθηκα με τον εξαιρετικό τραγουδοποιό Αλέξανδρο Εμμανουηλίδη για μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης! Ξεκινήσαμε κάπως έτσι…
Πώς και μουσικός;
Αυτή συνήθως δεν είναι μια συνειδητή επιλογή, που λες «αποφασίζω να γίνω μουσικός». Είναι κάτι που έρχεται στη ζωή σου και δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Μόνο έτσι λειτουργεί αυτό το πράγμα.
Τι σε παρακίνησε να γράφεις;
Με παρακίνησε κατ’ αρχάς μια τάση που είχα από μικρός να γράφω κείμενα, ποιηματάκια και ιστορίες μικρές. Απ' το Δημοτικό. Κυρίως ήταν η επαφή μου με το χαρτί. Αυτό ήταν το αρχικό που μπορώ να πω «πηγαίο». Στη συνέχεια, ακούγοντας μουσική και, κυρίως, τους μεγάλους τραγουδοποιούς, όπως ο Λοΐζος, ο Μούτσης, ο Σαββόπουλος, άρχισα να αισθάνομαι μια συγγένεια, χωρίς να μπορώ να το προσδιορίσω και μου μπήκε η ιδέα να μελοποιήσω κάτι που γράφω. Αρχικά, βέβαια, πολύ άτσαλα και ατσούμπαλα, αλλά, όσο περνάνε τα χρόνια και αποκτώ μια εμπειρία στο πώς γίνεται αυτό, μου αρέσει όλο και περισσότερο σαν διαδικασία.
Πώς ορίζεις τη μουσική σου σαν μουσικό είδος;
Το μουσικό είδος είναι πολύ δύσκολο να το προσδιορίσω, γιατί έχουμε συνηθίσει να προσδιορίζουμε το μουσικό είδος σύμφωνα με την ενορχήστρωση και τον ήχο που παράγεται. Όταν γράφω ένα κομμάτι, δεν σκέφτομαι το μουσικό είδος, σκέφτομαι μια όμορφη μελωδία ή έναν στίχο που να μου αρέσει εμένα πολύ και να έχει μέσα όμορφες εικόνες. Από εκεί ξεκινάει το όλο πράγμα. Μου αρέσει να ακολουθώ τις ανάγκες του τραγουδιού. Μπορεί να ενορχηστρώσω ένα κομμάτι πολύ κλασικά, πιο ηλεκτρονικά ή πιο ροκ.
Πόση σημασία έχει για σένα ο στίχος και τι εκφράζει;
Ο στίχος έχει τεράστια σημασία, γιατί από εκεί ξεκινάνε όλα για τη δική μου διαδικασία. Το πιο σύνηθες για μένα, δηλαδή, είναι να υπάρχει ένα κείμενο και να μελοποιείται εκ των υστέρων. Αυτό με καθοδηγεί συναισθηματικά και θεματολογικά. Μπορώ είτε να αναπαράγω ένα ατόφιο συναίσθημα που έχω ζήσει στο παρελθόν, είτε να πιάνω τον εαυτό μου ακριβώς εκείνη την ώρα του συναισθήματος και να μπορώ να το καταγράψω. Άρα υπάρχει μεγάλο εύρος θεματολογικό. Μου αρέσει όμως, παρ’ όλα αυτά, να ασχολούμαι με ζητήματα εσωτερικά του ανθρώπου. Δηλαδή με θέματα που απασχολούν έναν άνθρωπο όταν είναι μόνος του και σκέφτεται την ίδια του τη φύση. Με ενδιαφέρει πολύ ο έρωτας, μου αρέσει δηλαδή αυτό το συναίσθημα που δημιουργεί η έλλειψη ή η ύπαρξη του έρωτα. Με ενδιαφέρει να παρατηρώ γύρω μου τους ανθρώπους κι ας μη βγάζω απαραίτητα συμπεράσματα ή θέσφατα, αλλά να παρατηρώ τις κινήσεις τους και το πώς σκέφτονται.
Κατά πόσο σε επηρεάζει η σημερινή πραγματικότητα και τι συμβαίνει με τη μουσική στην Ελλάδα;
Η καθημερινότητα με επηρεάζει καλλιτεχνικά, γιατί, μέσα σ' αυτή τη δύσκολη κατάσταση που ζούμε όλοι μας, δημιουργείται μια πληθώρα συναισθημάτων και σκέψεων που θέλω πολύ να καταγράψω. Στην Ελλάδα, ως προς τη μουσική, νομίζω ότι περνάμε μια φάση μεγάλης ανανέωσης. Πολλά κόμπλεξ μας έχουν φύγει. Βλέπω τους νέους δημιουργούς να είναι πολύ άνετοι και να πειραματίζονται. Βλέπω να ξαναγυρνάνε στην παράδοση και να τη βλέπουν μέσα από ωραία φίλτρα της παγκόσμιας μουσικής. Βλέπω μια επιστροφή στο ρεμπέτικο από πολύ νέους ανθρώπους. Κάποιοι το κάνουνε με αυστηρότητα και κάποιοι άλλοι με διάθεση ανανέωσης - και τα δύο χρήσιμα και αναγκαία... Γενικά, υπάρχει μια ελευθερία στη δημιουργία, παρόλο που τα ραδιόφωνα παίζουν με playlist και με μια μεγάλη ανάγκη να απευθυνθούν σε ένα ευρύ κοινό και να παίξουν μόνο σουξέ. Υπάρχει πολλή ζωή έξω από τα ραδιόφωνα. Πολλοί δημιουργοί που δεν τους ξέρουμε, πολλές νέες μπάντες, ένας νέος ήχος που πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα σκάσει και θα δημιουργηθεί μια σκηνή ελληνική. Θα έχει αρκετό φολκ δικό μας, παραδοσιακό, θα έχει ήχους της Ευρώπης και της Αμερικής. Είμαι πολύ θετικός σ’ αυτό.
Και ο καινούργιος δίσκος;
Είναι ένα υλικό των τελευταίων χρόνων, μέχρι και επταετίας τραγούδια και λέγεται «38 τ.μ.». Έχει για εξώφυλλο την κάτοψη του σπιτιού μου, σε ένα σκίτσο της Μαρίτας Νιάκαρου, σαν παιδική ζωγραφιά. Το όλο κόνσεπτ ξεκίνησε με το να ηχογραφηθεί όλος ο δίσκος μέσα στο σπίτι μου, με μέσα που μπορούσα να παράγω εγώ. Με φλιτζάνια, κουτάλια, πιρούνια, κιθάρες, μπαγλαμάδες κ.λπ. Κάποια στιγμή είδα ότι δεν μου έβγαινε και κάπου εκεί μπήκε στο πλάνο ο Γιώργος Ζιώτας, φίλος και συνεργάτης. Μαζί ενορχηστρώσαμε όλο τον δίσκο στο σπίτι του, που έγινε μετά στούντιο. Είναι ένα υλικό που έχει περάσει πολύ μέσα από τα χέρια μου. Έχω τριφτεί πολύ μαζί του, το έχω αγαπήσει πολύ και σιγά - σιγά έβλεπα ότι κούμπωνε με αυτό το κόσεπτ που είχα στο μυαλό μου. Τα 38 τ.μ., το σπίτι μου, η γειτονιά μου. Έτσι, αποφάσισα να ξεκινήσει με το «Μια γωνιά του κόσμου», ένα τραγούδι που στην ουσία συμπυκνώνει όλο το κόνσεπτ. Βγήκε από τη MINOS EMI.
Πες μας το πρώτο πράγμα που σου έρχεται για το κάθε τραγούδι του δίσκου. «Πρώτος τον λίθο»...
Το πιο προσωπικό του δίσκου.
«Δύο θεοί»
Το είχα γράψει στις Σέρρες, σε ένα κτήμα που έχει ο πατέρας μου, μέρα μεσημέρι, κάτω από ένα δέντρο.
Η δύναμη που περνάει κάτω από τα πόδια μας και δεν τη βλέπουμε.
«Μια γωνιά του κόσμου»
Όλο το ζουμί του δίσκου.
«Να γυρίζει το χρήμα»
Διάθεση για να γελάσουμε με το χάλι μας.
«Όλα στο τώρα»
Ανάγκη να γυρίσω στα εφηβικά μου χρόνια και στη ροκ που άκουγα τότε.
Ο κύκλος της κοινωνικής μας ζωής.
Μια φωτεινή στιγμή στον δίσκο. Το να γράφεις για τον έρωτα όσο υπάρχει. Όχι όταν σου λείπει.
«Τα προς το ζην»
Μια παρατήρηση του περίεργου μείγματος της κοινωνίας που ζούμε αυτό τον καιρό.
Τι ονειρεύεσαι;
Αυτό τον καιρό πιστεύω ότι όλοι ονειρευόμαστε να αναπνεύσουμε ξανά. Να βγούμε σε ένα ξέφωτο.
Αγγελική Τάτου Δέδε