«Ό,τι είχα γνωρίσει, μια Λωρίδα της Γάζας γεμάτη ζωή και, ως ιστορικός, μια ανθηρή όαση ευημερίας, σήμερα έχει γίνει ένα πεδίο ερειπίων όπου πάνω από 2 εκατομμύρια γυναίκες και άνδρες προσπαθούν να επιβιώσουν με όσο το δυνατόν περισσότερη αξιοπρέπεια». Τα λόγια ανήκουν στον Γάλλο ιστορικό Ζαν Πιερ Φιλιού, ο οποίος στο βιβλίο του με τίτλο «Ένας ιστορικός στη Γάζα», που μόλις εκδόθηκε, περιγράφει τον έναν μήνα -από τις 19 Δεκεμβρίου 2024 ως τις 21 Ιανουαρίου 2025- που πέρασε σε ένα μέρος όπου κανείς ξένος, δημοσιογράφος ή πολίτης, δεν έχει πρόσβαση από την έναρξη της ισραηλινής επίθεσης τον Οκτώβριο του 2023.
Στο βιβλίο του ο Φιλιού, σε συνδυασμό με την ιστορική του γνώση αλλά και την εμπειρία του από άλλες συγκρούσεις, καταγράφει ό,τι βλέπει, συλλέγει μαρτυρίες, παρατηρεί, διηγείται γεγονότα, παρουσιάζοντας παράλληλα την ιστορία της Γάζας, συγκρίνοντας το χθες με το σήμερα. Σκιαγραφεί την «κάθοδο στην κόλαση».
«Τίποτε δεν με προετοίμαζε γι’ αυτό που είδα κι έζησα στη Γάζα» σημειώνει. «Η περιοχή που έζησα και περπάτησα δεν υπάρχει πλέον. Αυτό που έχει μείνει δεν περιγράφεται με λόγια»... Ο ιστορικός έμεινε στην επονομαζόμενη «ανθρωπιστική ζώνη», στο πλευρό των κατοίκων της μαρτυρικής περιοχής, οι οποίοι είναι αναγκασμένοι, λόγω των διαρκών επιθέσεων των Ισραηλινών, να μετακινούνται διαρκώς. Μιλώντας στο ειδησεογραφικό κανάλι France Info, ο Φιλιού περιέγραψε ότι οι κάτοικοι της Γάζας μετακινήθηκαν κατά μέσο όρο πέντε φορές! «Αυτό σημαίνει ότι έχουν χάσει τα πάντα πέντε φορές μέσα σε έναν χρόνο περίπου. Μπορούμε να αντιληφθούμε το μέγεθος του τραύματος, που είναι ήδη σημαντικό. Ορισμένοι έχουν μετακινηθεί οκτώ, εννέα, δέκα φορές... Κι αυτού του είδους η μετακίνηση δεν γίνεται οργανωμένα. Γίνεται συνήθως μέσα σε μερικά λεπτά. Πρέπει να πάρουν μια απόφαση από την οποία εξαρτώνται η ζωή και ο θάνατος των ίδιων και των δικών τους. Και δεν είναι εύκολη απόφαση, γιατί μερικές φορές η μετακίνηση, όταν έχουν λάβει την εντολή εκκένωσης, σημαίνει ότι βάζουν τις ζωές τους σε κίνδυνο. Στην πραγματικότητα, τα οικιστικά συγκροτήματα για τα οποία ο ισραηλινός στρατός διατάζει τη μετακίνηση δεν έχουν καμία φυσική υπόσταση, μπορεί να είναι πολύ καθαρά στις οθόνες του Ισραήλ, αλλά επιτόπου δεν αντιστοιχούν σε τίποτε».
Ο ίδιος αναφέρθηκε στα παιδιά και στα drones, των οποίων τον θόρυβο έχουν μάθει πλέον να αναγνωρίζουν: «Τα ξεχωρίζουν από τις ριπές των αυτόματων όπλων, ξέρουν το είδος της επίθεσης, αν δηλαδή είναι από ελικόπτερα ή από πολεμικό πλοίο. Η Γάζα βομβαρδίζεται από τον αέρα, το έδαφος, τη θάλασσα. Ανά πάσα στιγμή. Αυτά τα παιδιά, κι αυτό το λένε οι ειδικοί, έχουν σήμερα όλα, όλα, όλα τους ανάγκη ψυχολογικής στήριξης λόγω περισσότερο ή λιγότερο βαθιών τραυμάτων».
Τίποτε να μην μείνει όρθιο...
Στο βιβλίο του ο Γάλλος ιστορικός περιγράφει το μέγεθος της καταστροφής στην πόλη Χαν Γιούνις στα νότια της Λωρίδας: «Καταλαβαίνω καλύτερα γιατί το Ισραήλ απαγορεύει στον διεθνή Τύπο την πρόσβαση σε ένα σκηνικό τόσο συγκλονιστικό». Μιλώντας στο ειδησεογραφικό κανάλι του Βατικανού, εξήγησε: «Ως ιστορικός θυμάμαι ότι η ιστορία της πόλης Χαν Γιούνις ξεκινά τον 14ο αιώνα. Είναι ένα εμπορικό σταυροδρόμι, ένα καραβάν σεράι, μια πολύ δραστήρια περιοχή. Έχω πάει σε αρκετά πολεμικά μέτωπα, στο Αφγανιστάν, στη Βοσνία, στη Σομαλία, στο Ιράκ, στη Συρία, αλλά ποτέ δεν είδα κάτι παρεμφερές. Δεν πρόκειται για τσουνάμι, για σεισμό. Την καταστροφή αυτή την έκανε ο άνθρωπος μέρα με τη μέρα, εβδομάδα με την εβδομάδα, μήνα με τον μήνα και -το φοβόμαστε- χρόνο με τον χρόνο, έτσι ώστε να μην μείνει τίποτε όρθιο, να μην μείνει τίποτε ζωντανό, κι αυτό είναι απολύτως συγκλονιστικό»...
Είναι αποκαλυπτικός για τον τρόπο δράσης του Ισραήλ. «Επιτόπου μπόρεσα να τεκμηριώσω ένα φαινόμενο πολύ ανώμαλο -γιατί πρέπει να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους-, όπου ο ισραηλινός στρατός με το ένα χέρι αφήνει να μπει λίγη ανθρωπιστική βοήθεια και με το άλλο ενθαρρύνει τους πλιατσικολόγους, τους εξοπλίζει, τους στηρίζει, μερικές φορές με αεροπορικά χτυπήματα κατά της προστασίας των ανθρωπιστικών εφοδιοπομπών του ΟΗΕ, για να απαξιώσει τον διεθνή οργανισμό, όπως το κάνει συστηματικά, να απαξιώσει τους διεθνείς οργανισμούς. Το είδαμε, και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι αυτού του είδους η ισραηλινή ανθρωπιστική βοήθεια, με τη στήριξη μισθοφορικών αμερικανικών εταιρειών, θα οδηγήσει σε νέα καταστροφή και διόλου δεν θα ελαφρύνει τα φοβερά βάσανα των ανθρώπων. Χρειάζεται πάση θυσία να φτάσει στη Γάζα μαζική ανθρωπιστική βοήθεια».
Ο ίδιος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου: «Η Γάζα είναι ένα είδος εργαστηρίου ενός κόσμου που έχει απαλλαγεί πλήρως από όλους τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου, που ήταν σίγουρα ατελείς και ημιτελείς αλλά λειτουργούσαν στον κόσμο από το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου». «Βλέπουμε ότι η διάλυση των κανόνων του Διεθνούς Δικαίου γίνεται με την ίδια μέθοδο από τον Πούτιν και τον Νετανιάχου. Θέλουν την επιστροφή στον κόσμο πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν όλα αυτά τα εγκλήματα ήταν κανονικότητα και παρέμεναν ατιμώρητα»...
