Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει ένα όνειρο: να περάσει στην Ιστορία ως ο «στρατάρχης του 21ου αιώνα» που έσωσε την Ευρώπη από τη «ρωσική αρκούδα». Από τη στιγμή που οι ΗΠΑ αποφάσισαν να εγκαταλείψουν αυτόν τον ρόλο, η θέση έμεινε κενή αλλά ήταν τόσο ευρύχωρη, που χωράει δύο. Οπότε ο Γάλλος υποχρεώθηκε να τη μοιραστεί με τον Βρετανό Κιρ Στάρμερ. Τους ενώνουν κοινής φύσης προβλήματα, αφού στο εσωτερικό των χωρών τους τα πράγματα δεν πάνε ιδιαίτερα καλά και στα ενδότερα των κομμάτων τους η γκρίνια δεν λέει να σταματήσει. «Συνασπισμός των προθύμων» βαφτίστηκε λοιπόν το σχέδιο, προσκλήσεις μοιράστηκαν, διασκέψεις και ημερίδες οργανώθηκαν, αλλά ένα βασικό πρόβλημα παραμένει. Αυτοί που δήλωσαν αρχικά πρόθυμοι είναι τελικά λίγο απρόθυμοι, κυρίως ως προς το ενδεχόμενο αφενός να αυξήσουν σε δυσθεώρητα ύψη τις αμυντικές τους δαπάνες και αφετέρου ως προς την προοπτική να στείλουν δυνάμεις τους στην Ουκρανία. Βεβαίως, υπάρχουν οι γνωστοί «ρωσοφάγοι» από τις βαλτικές και οι πάντα «ετοιμοπόλεμοι» Δανοί, που δείχνουν σχετική ετοιμότητα, αλλά το πρόβλημα είναι τι συμβαίνει με μεγαλύτερες χώρες, οι οποίες έχουν και πολιτικό και οικονομικό μέγεθος, αν και όχι απαραιτήτως στρατιωτικό.
Θέμα ιστορίας και προτεραιοτήτων
Τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της απροθυμίας να δεθούν πίσω από τα γαλλοβρετανικά πολεμικά σχέδια αποτελούν δύο από τις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης. Οι εκπρόσωποι του Νότου, η Ισπανία και η Ιταλία, συνεχίζουν να διατηρούν αμυντικούς προϋπολογισμούς πολύ κάτω από το επιθυμητό 2% του ΑΕΠ και δεν βιάζονται να πετύχουν αυτόν τον στόχο. Έχουν παράλληλα ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθενται να στείλουν δυνάμεις στην Ουκρανία για στήριξη της χώρας και διασφάλισης της ενδεχόμενης ανακωχής κάποια επόμενη μέρα. Η άρνησή τους αυτή διευκολύνεται και από το γεγονός ότι το σχέδιο του γαλλοβρετανικού συνασπισμού είναι θεωρητικά υπαρκτό και επεξεργασμένο, αλλά άγνωστο. Μέχρι και η πρωθιέρεια του αντιρωσισμού Κάγια Κάλλας, εκπρόσωπος Εξωτερικής Πολιτικής της Ε.Ε., εξέφρασε αμφιβολίες για το περιεχόμενο και τη στόχευσή του.
Ομως δεν είναι μόνο αυτός ο λόγος που Μαδρίτη και Ρώμη συνεχίζουν να εκπέμπουν αρνητικά σήματα ως προς την ετοιμότητά τους να συμμετάσχουν σε μια τέτοια περιπέτεια. Και στις δύο χώρες ένα μεγάλο κομμάτι της κοινής γνώμης συνεχίζει να θεωρεί πως αυτός ο πόλεμος είναι ευθύνη και των ΗΠΑ υπό την προηγούμενη διοίκησή τους κι αυτό έρχεται να δέσει με τον παραδοσιακό αντιαμερικανισμό που έχει τις ρίζες του -όχι αδίκως- στο παρελθόν. Οι δύο κυβερνήσεις, του σοσιαλδημοκράτη Σάντσεθ στην Ισπανία και της νεοφασίστριας Μελόνι στην Ιταλία, εξαρτώνται από συμμάχους που είναι κάθετα αντίθετοι σε τέτοια σχέδια. Στην Ισπανία είναι η Αριστερά και στην Ιταλία η Λέγκα του Σαλβίνι, που θέλουν να σταματήσουν τις εξαγωγές όπλων στην Ουκρανία τονίζοντας ότι τα αυξημένα κοινωνικά προβλήματα εντός, όπως το στεγαστικό, δεν επιτρέπουν τέτοιου τύπου ανοιχτοχεριές. Ίδιες σκέψεις υπάρχουν και αλλού. Μπορεί ο Μαρκ Ρούτε να καυτηρίασε τη στάση των Ισπανών, αλλά ούτε η δική του χώρα, η Ολλανδία, δείχνει έτοιμη για αποστολή στρατευμάτων. Έτσι ο Μακρόν και ο Στάρμερ μπορούν να ονειρεύονται εκστρατείες και να περιμένουν ένα θαύμα.
Θα λύσει ο Μερτς τον γρίφο;
Μόνο που στην προκειμένη περίπτωση αυτό θα έχει τη μορφή καταστροφής για την Ευρώπη αν η επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας αποφασίσει να σταθεί στο πλευρό τους και η Ε.Ε. συνεχίζει να απορρίπτει κάθε ιδέα για διάλογο και συμβιβασμό. Ο Φρίντριχ Μερτς δείχνει έτοιμος να ξεπεράσει τα ταμπού, να στείλει στο Κίεβο όπλα που αρνιόταν ο Σολτς κι έτσι το όνειρο του Μακρόν μπορεί να υλοποιηθεί σαν εφιάλτης για την υπόλοιπη Ευρώπη, με γερμανικά στρατεύματα να κινούνται προς Ανατολάς έστω ως υποστηρικτική δύναμη στους «ήρωες του Ζελένσκι». Δεν θα είναι ούτε τραγωδία ούτε φάρσα, αλλά ίσως κάτι για το οποίο θα χρειαστεί να ανακαλυφθεί μια καινούργια λέξη στο πνεύμα των μελανών καιρών μας.
